In Nederland zijn er naar schatting 1,1 miljoen mensen met diabetes mellitus. Daarmee behoort het tot de meest voorkomende chronische aandoeningen in Nederland. Diabetesrichtlijnen helpen de kwaliteit van de diabeteszorg voor een steeds grotere groep patiënten verder te verbeteren. De richtlijnen zijn veelal ontwikkeld op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) maar ook voor een grote groep andere behandelaars van toepassing, zoals neurologen, gynaecologen, kinderartsen, oogartsen, specialisten ouderengeneeskunde, huisartsen, diabetesverpleegkundigen, verloskundigen en diëtisten. De richtlijnen zijn tot stand gekomen in samenwerking met Diabetesvereniging Nederland en onder begeleiding van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. Zorg op afstand (NIV, 2023) is in een apart traject ontwikkeld met financiering van ZonMW, en is toegevoegd aan deze richtlijn.

Deze startpagina geeft een overzicht van:

• De richtlijnen Diabetes mellitus die zijn opgenomen in de Richtlijnendatabase.
• De richtlijnen en aanvullende richtlijnmodules die nog in ontwikkeling zijn.
• Planning van onderhoud aan de richtlijnen Diabetes mellitus in de Richtlijnendatabase.
• Aanverwante richtlijnen die van direct belang zijn voor personen met diabetes mellitus.
• Nieuws dat relevant is voor de richtlijnen Diabetes mellitus op de Richtlijnendatabase.

Richtlijnen Diabetes mellitus ontwikkeld onder auspiciën van de NIV

Er zijn momenteel dertien richtlijnen Diabetes mellitus ontwikkeld onder auspiciën van de NIV die zijn opgenomen in de Richtlijnendatabase.

NIV Richtlijn Diabetes mellitus (2014): omvat zes richtlijnen

DM type 1

Continuous Subcutaneous Insulin Infusion

Psychiatrisch patiënt

Acute ontregeling

Perioperatief en hospital care

Hypoglykemie

Zorg op afstand

Netwerkrichtlijn Diabetes Mellitus (2017, 2018): omvat zes richtlijnen

Diabetische voet

Diabetes bij kinderen – insulinepompgebruik

Pijnlijke diabetische neuropathie

Diabetes bij ouderen

Diabetische retinopathie

Diabetes en zwangerschap

Aanvullende richtlijnen (2018, 2020):

Diabetes mellitus type 2 in de tweede lijn

Diabetische nefropathie

Richtlijnen en aanvullende richtlijnmodules Diabetes mellitus in ontwikkeling

De volgende richtlijn(en) en richtlijnmodule(s) zijn momenteel in ontwikkeling:

• NVK-richtlijn Diabetische ketoacidose bij kinderen (commentaarfase maart 2021, verwachte autorisatie zomer 2021).

Onderhoud aan de richtlijnen Diabetes mellitus in de Richtlijnendatabase

December 2018 is op initiatief van de NIV gestart met de voorbereidingen van het project Modulair onderhoud van diabetesrichtlijnen. Op basis van een schriftelijke knelpuntinventarisatie en invitational conference zijn knelpunten verzameld. In 2019 heeft de stuurgroep diabetes de definitieve prioritering vastgesteld en zijn drie werkgroepen samengesteld op basis van de benodigde expertise: een werkgroep DM1, een werkgroep DM2 en een werkgroep Retinopathie. Daarnaast is er een brede klankbordgroep samengesteld om ontbrekende expertise aan te vullen. De werkgroep DM2 ontwikkelt onder voorzitterschap van zowel NIV als NHG o.a. richtlijnmodules voor de behandeling van hoog-risico patiënten met SGLT-2-remmers en GLP-1-agonisten, inclusief een aanvulling op het bestaande NHG-stappenplan. De werkgroep DM1 ontwikkelt onder andere modules voor de inzet van nieuwe technologieën (sensoren, semi-closed loop systemen), en de werkgroep Retinopathie richt zich op modules voor automatische screening van diabetische retinopathie, screening bij kinderen, en behandeling van diabetisch macula oedeem met anti-VEGF. De eerste herziene richtlijnmodules zullen worden geautoriseerd in 2021. Daarnaast wordt een onderhoudsplan opgesteld voor continu onderhoud van de diabetesrichtlijnen.

Gerelateerde richtlijnen die van direct belang zijn voor personen met diabetes mellitus.

Richtlijnen op de Richtlijnendatabase:

• Chronische nierschade
• Chirurgische behandeling van obesitas
• Cardiovasculair risicomanagement (CVRM)
• Hypertensie in de tweede en derde lijn

Overige richtlijnen (niet opgenomen in de richtlijnendatabase)

• NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2
• NDF Zorgstandaard Diabetes
• NDF Addendum Geïndiceerde preventie van diabetes type 2
• NDF Zorgstandaard – diabetes type 2 volwassenen
• NDF Zorgstandaard – diabetes type 2 en zwanger
• NDF Zorgstandaard – zwangerschapsdiabetes
• NDF Voedingsrichtlijn diabetes
• NDF module Zorg op maat voor jongeren met diabetes
• NDF module Zorg op maat voor ouderen met diabetes
• NDF module Bewegen voor mensen met (een hoog risico op) diabetes type 2

Het laatste nieuws over Diabetes mellitus op de Richtlijnendatabase

• Start commentaarfase richtlijnmodules Behandeling patiënten DM1 (eind april 2021)
• Start commentaarfase richtlijnmodules Farmacotherapie hoog risico patiënten DM2 (medio april 2021)
• Start commentaarfase richtlijn Diabetische ketoacidose bij kinderen (maart 2021)
• Nieuwe richtlijnen voor diabeteszorg (24-04-2018).