Terug naar zoekresultaten

Pijnlijke diabetische neuropathie (PDNP)

Volgen
Initiatief: NIV Aantal modules: 6
Bijlagen
Download richtlijn

Startpagina - Pijnlijke diabetische neuropathie

Beoordeeld: 28-11-2017

Waar gaat deze richtlijn over?

De Richtlijn Polyneuropathie uit 2005 is herzien. De herziene richtlijn richt zich op patiënten met een pijnlijke diabetische polyneuropathie (PDNP). PDNP komt bij 30 tot 40% van alle volwassen personen met diabetes voor en is daarmee een van de meest voorkomende complicaties van diabetes. Een kwart van de diabetes patiënten met PDNP heeft ernstige pijn die gepaard gaat met angst, depressie, slaapstoornissen, beperkingen in mobiliteit en sociale isolatie. Helaas worden de klachten zowel door patiënt als behandelaar vaak niet onderkend, waardoor naar schatting ruim de helft van de patiënten met pijnlijke neuropathie niet of inadequaat behandeld wordt. Het is aannemelijk dat er in Nederland op dit moment meer dan 100.000 patiënten met pijnlijke neuropathie zijn die niet (afdoende) worden behandeld.

 

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor volwassen patiënten met een pijnlijke diabetische neuropathie. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

  • Screening en diagnostiek pijnlijke diabetische neuropathie
  • Medicamenteuze behandeling pijnlijke diabetische neuropathie
  • Niet-medicamenteuze behandeling pijnlijke diabetische neuropathie
  • Evaluatie behandeling pijnlijke diabetische neuropathie
  • Organisatie van zorg pijnlijke diabetische neuropathie

 

 

Voor wie is de richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met een pijnlijke diabetische neuropathie.

 

Voor patiënten

Een ander woord voor diabetes mellitus is suikerziekte. Als iemand diabetes mellitus heeft, kan het lichaam het bloedsuiker niet goed zelf regelen. Diabetische polyneuropathie komt bij 30 tot 40% van de volwassenen met diabetes voor en is daarmee de meest voorkomende complicatie van diabetes.

 

Meer informatie over diabetes mellitus is te vinden op Thuisarts:

https://www.thuisarts.nl/diabetes-mellitus

 

Meer informatie over diabetes mellitus is te vinden op de website van de Patiëntenvereniging: https://www.dvn.nl

 

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Internisten Vereniging. De richtlijn is opgesteld door de internisten, in samenwerking met anesthesisten, psychologen, neurologen en huisartsen.

Onderbouwing

  1. Archer AG, Watkins PJ, Thomas PK, et al. The natural history of acute painful neuropathy in diabetes mellitus. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1983;46(6):491-9. PubMed PMID: 6875582; PubMed Central PMCID: PMC1027437.
  2. Bennett MI, Attal N, Backonja MM, et al. Using screening tools to identify neuropathic pain. Pain. 2007;127(3):199-203. Epub 2006 Dec 19. Review. PubMed PMID: 17182186.
  3. Bouhassira D, Attal N, Alchaar H, et al. Comparison of pain syndromes associated with nervous or somatic lesions and development of a new neuropathic pain diagnostic questionnaire (DN4). Pain. 2005;114(1-2):29-36. PubMed PMID: 15733628.
  4. Casellini CM, Parson HK, Richardson MS, et al. Sudoscan, a noninvasive tool for detecting diabetic small fiber neuropathy and autonomic dysfunction. Diabetes Technol Ther. 2013;15(11):948-53. doi: 10.1089/dia.2013.0129. Epub 2013 Jul 27. PubMed PMID: 23889506; PubMed Central PMCID: PMC3817891.
  5. DCCT. The effect of intensive diabetes therapy on the development and progression of neuropathy. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. Ann Intern Med. 1995;122(8):561-8. PubMed PMID: 7887548.
  6. Fullerton B, Jeitler K, Seitz M, et al. Intensive glucose control versus conventional glucose control for type 1 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2014;2:CD009122. doi: 10.1002/14651858.CD009122.pub2. Review. PubMed PMID: 24526393.
  7. Haanpää M, Attal N, Backonja M, et al. NeuPSIG guidelines on neuropathic pain assessment. Pain. 2011;152(1):14-27. doi: 10.1016/j.pain.2010.07.031. Epub 2010 Sep 19. Review. PubMed PMID: 20851519.
  8. Hemmingsen B, Lund SS, Gluud C, et al. Targeting intensive glycaemic control versus targeting conventional glycaemic control for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2013;11:CD008143. doi: 10.1002/14651858.CD008143.pub3. Review. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2015;7:CD008143. PubMed PMID: 24214280.
  9. Hemmingsen B, Lund SS, Gluud C, et al. WITHDRAWN: Targeting intensive glycaemic control versus targeting conventional glycaemic control for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2015;7:CD008143. doi: 10.1002/14651858.CD008143.pub4. Review. PubMed PMID: 26222248.
  10. Javed S, Petropoulos IN, Alam U, et al. Treatment of painful diabetic neuropathy. Ther Adv Chronic Dis. 2015;6(1):15-28. doi: 10.1177/2040622314552071. Review. PMID: 25553239 /pubmed/25553239.
  11. Jurado J, Ybarra J, Pou JM. Isolated use of vibration perception thresholds and semmes-weinstein monofilament in diagnosing diabetic polyneuropathy: "the North Catalonia diabetes study". Nurs Clin North Am. 2007;42(1):59-66. PubMed PMID: 17270590.
  12. Jurado J, Ybarra J, Romeo JH, et al. Clinical screening and diagnosis of diabetic polyneuropathy: the North Catalonia Diabetes Study. Eur J Clin Invest. 2009;39(3):183-9. doi: 10.1111/j.1365-2362.2008.02074.x. PubMed PMID: 19260947.
  13. Kanji JN, Anglin RE, Hunt DL, et al. Does this patient with diabetes have large-fiber peripheral neuropathy? JAMA. 2010;303(15):1526-32. doi: 10.1001/jama.2010.428. Review. PubMed PMID: 20407062.
  14. Kästenbauer T, Sauseng S, Brath H, et al. The value of the Rydel-Seiffer tuning fork as a predictor of diabetic polyneuropathy compared with a neurothesiometer. Diabet Med. 2004;21(6):563-7. PubMed PMID: 15154940.
  15. Martina IS, van Koningsveld R, Schmitz PI, et al. Measuring vibration threshold with a graduated tuning fork in normal aging and in patients with polyneuropathy. European Inflammatory Neuropathy Cause and Treatment (INCAT) group. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1998;65(5):743-7. PubMed PMID: 9810949; PubMed Central PMCID: PMC2170371.
  16. Mathieson S, Maher CG, Terwee CB, et al. Neuropathic pain screening questionnaires have limited measurement properties. A systematic review. J Clin Epidemiol. 2015;68(8):957-66. doi: 10.1016/j.jclinepi.2015.03.010. Review. PubMed PMID: 25895961.
  17. Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, et al. The COSMIN study reached international consensus on taxonomy, terminology, and definitions of measurement properties for health-related patient-reported outcomes. J Clin Epidemiol. 2010;63(7):737-45. doi: 10.1016/j.jclinepi.2010.02.006. PubMed PMID: 20494804.
  18. Mythili A, Kumar KD, Subrahmanyam KA, et al. A Comparative study of examination scores and quantitative sensory testing in diagnosis of diabetic polyneuropathy. Int J Diabetes Dev Ctries. 2010;30(1):43-8. doi: 10.4103/0973-3930.60007. PubMed PMID: 20431806.
  19. NDF. Zorgstandaard Diabetes. 2015. Link: http://www.zorgstandaarddiabetes.nl/ [geraadpleegd op 20 januari 2017].
  20. Rutten GEHM, De Grauw WJC, Nijpels G, et al. NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (derde herziening). Huisarts Wet 2013;56(10):512-525. https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-diabetes-mellitus-type-2.
  21. De Jong L, Janssen PGH, Keizer D, et al. NHG-Standaard Pijn. NHG-Werkgroep Pijn. 2015. https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-pijn.
  22. NVN. Richtlijn Polyneuropathie Nederlandse Vereniging voor Neurologie. 2005. https://www.neurologie.nl/uploads/136/87/richtlijnen_-_polyneuropathie.pdf.
  23. Pambianco G, Costacou T, Strotmeyer E, et al. The assessment of clinical distal symmetric polyneuropathy in type 1 diabetes: a comparison of methodologies from the Pittsburgh Epidemiology of Diabetes Complications Cohort. Diabetes Res Clin Pract. 2011;92(2):280-7. doi: 10.1016/j.diabres.2011.02.005. PubMed PMID: 21411172.
  24. Perkins BA, Olaleye D, Zinman B, et al. Simple screening tests for peripheral neuropathy in the diabetes clinic. Diabetes Care. 2001;24(2):250-6. PubMed PMID: 11213874.
  25. Ponirakis G, Petropoulos IN, Fadavi H, et al. The diagnostic accuracy of Neuropad for assessing large and small fibre diabetic neuropathy. Diabet Med. 2014;31(12):1673-80. doi: 10.1111/dme.12536. Epub 2014 Jul 14. PubMed PMID: 24975286; PubMed Central PMCID: PMC4236278.
  26. Pourhamidi K, Dahlin LB, Englund E, et al. Evaluation of clinical tools and their diagnostic use in distal symmetric polyneuropathy. Prim Care Diabetes. 2014;8(1):77-84. doi: 10.1016/j.pcd.2013.04.004. Epub 2013 May 9. PubMed PMID: 23664849.
  27. Singleton JR, Bixby B, Russell JW, et al. The Utah Early Neuropathy Scale: a sensitive clinical scale for early sensory predominant neuropathy. J Peripher Nerv Syst. 2008;13(3):218-27. doi: 10.1111/j.1529-8027.2008.00180.x. PubMed PMID: 18844788.
  28. Spallone V, Morganti R, D'Amato C, et al. Validation of DN4 as a screening tool for neuropathic pain in painful diabetic polyneuropathy. Diabet Med. 2012;29(5):578-85. doi: 10.1111/j.1464-5491.2011.03500.x. PubMed PMID: 22023377.
  29. Terwee CB, Bot SD, de Boer MR, et al. Quality criteria were proposed for measurement properties of health status questionnaires. J Clin Epidemiol. 2007;60(1):34-42. Epub 2006 Aug 24. PubMed PMID: 17161752.
  30. Terwee CB, Mokkink LB, Knol DL, et al. Rating the methodological quality in systematic reviews of studies on measurement properties: a scoring system for the COSMIN checklist. Qual Life Res. 2012;21(4):651-7. doi: 10.1007/s11136-011-9960-1. Epub 2011 Jul 6. PubMed PMID: 21732199
  31. Timmerman H, Wolff AP, Schreyer T, et al. Cross-cultural adaptation to the Dutch language of the PainDETECT-Questionnaire. Pain Pract. 2013;13(3):206-14. doi: 10.1111/j.1533-2500.2012.00577.x. PubMed PMID: 22776283.
  32. Tsapas A, Liakos A, Paschos P, et al. A simple plaster for screening for diabetic neuropathy: a diagnostic test accuracy systematic review and meta-analysis. Metabolism. 2014;63(4):584-92. doi: 10.1016/j.metabol.2013.11.019. Epub 2013 Dec 7. Review. PubMed PMID: 24405753.
  33. UKPDS. Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33). UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet. 1998;352(9131):837-53.
  34. Van Seventer R, Vos C, Giezeman M, et al. Validation of the Dutch version of the DN4 diagnostic questionnaire for neuropathic pain. Pain Pract. 2013;13(5):390-8. doi: 10.1111/papr.12006. Epub 2012 Oct 31. PubMed PMID: 23113981.
  35. Viswanathan V, Snehalatha C, Seena R, et al. Early recognition of diabetic neuropathy: evaluation of a simple outpatient procedure using thermal perception. Postgrad Med J. 2002;78(923):541-2. PubMed PMID: 12357015.
  36. VTV. Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. 2014. RIVM, in opdracht van het ministerie van VWS. http://www.eengezondernederland.nl/Een_gezonder_Nederland.
Volgende:
Screening en diagnostiek PDNP