Startpagina - Barrett oesofagus
| Wat is nieuw? | Publicatiedatum |
|---|---|
| Startpagina - Barrett oesofagus | 14-10-2025 |
| Definitie Barrett-oesofagus | 14-10-2025 |
| Screening & case-finding | 14-10-2025 |
| Endoscopische beoordeling, beschrijving en biopsieprotocol | 14-10-2025 |
| Histologische beoordeling | 14-10-2025 |
| Chemopreventie van dysplasie of adenocarcinoom | 14-10-2025 |
| Organisatie van zorg | 14-10-2025 |
| Risico adenocarcinoom in Barrett-oesofagus | 31-03-2025 |
| Surveillance Barrett-oesofagus | 31-03-2025 |
Deze richtlijn valt onder het cluster oesofagus- en maagcarcinoom.
Waar gaat deze richtlijn over?
De richtlijn beschrijft wat de beste zorg is voor patiënten met een Barrett-oesofagus (Barrettslokdarm). In de richtlijn komende de volgende onderwerpen aan de orde:
- Screening en casefinding
- Diagnostiek
- Histologische beoordeling
- Preventie van dysplasie
- Surveillance
- Organisatie van zorg rondom patiënten met dysplasie en vroegcarcinoom in Barrettslokdarm
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners in tweede (en derde) lijn die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met Barrettslokdarm.
Voor patiënten
Er is sprake van een Barrettslokdarm als (een deel van) het bekledend slijmvlies van de slokdarm is veranderd. Deze verandering kan optreden als de slokdarm ontstoken is geraakt onder invloed van terugstromend maagzuur. Patienten met een Barrettslokdarm hebben een licht verhoogde kans op het ontstaan van slokdarmkanker, hoewel die kans in absolute zin laag is. Naar schatting heeft 1-2% van de volwassenen in Nederland een Barrett-oesofagus.
- In de loop van 2025-2026 zullen thuisarts teksten voor patiënten met Barrettslokdarm worden ontwikkeld.
Toepassen
Bij deze richtlijn zijn twee stroomschema’s opgenomen. Eén voor de diagnostische gastroscopie (module Endoscopische beoordeling, beschrijving en biopsieprotocol) en één voor surveillance (Module Surveillance). Voor modules over behandeling en follow-up verwijst de werkgroep naar de richtlijn ‘Diagnosis and management of Barrett esophagus: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) Guideline’ (Weusten, 2023).
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL) en wordt vanaf 2025 modulair herzien door het cluster Oesofagus- en maagcarcinoom.
Deze richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit maag-darm-leverartsen en pathologen. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de patiëntenvereniging SPKS.
Modulair onderhoud
Vanaf 2025 wordt de richtlijn Barrett-oesofagus modulair herzien door het cluster Oesofagus- en maagcarcinoom. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.
Verantwoording
Beoordelingsdatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 07-10-2025
Algemene gegevens
Voor meer details over de gebruikte richtlijnmethodologie verwijzen wij u naar de Werkwijze. Relevante informatie voor de ontwikkeling/herziening van deze richtlijnmodule is hieronder weergegeven.
De ontwikkeling/herziening van deze richtlijnmodule werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (www.demedischspecialist.nl/kennisinstituut) en werd gefinancierd door Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). De financier heeft geen enkele invloed gehad op de inhoud van de richtlijnmodule.
Samenstelling werkgroep
Voor het ontwikkelen van de richtlijnmodule is in 2021 een multidisciplinaire werkgroep opgesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen (zie hiervoor de Samenstelling van de werkgroep) die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met Barrett-oesofagus.
Werkgroep
- Dhr. Prof. Dr. P.D. (Peter) Siersema (voorzitter), maag-darm-leverarts, Erasmus MC, Rotterdam; NVMDL
- Mevr. Dr. R.E. (Roos) Pouw, maag-darm-leverarts, UMC Utrecht; NVMDL
- Dhr. dr. W.L. (Wouter) Curvers, maag-darm-leverarts, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven; NVMDL
- Dhr. R. (Remco) Huiszoon MBA, ervaringsdeskundige Stichting voor Patiënten met kanker aan het Spijsverteringskanaal; SPKS
- Mevr. Dr. I. (Ineke) van Lijnschoten, patholoog, stichting PAMM; NVVP
- Dhr. Dr. S.L. (Sybren) Meijer, patholoog, Amsterdam UMC, Amsterdam; NVVP
- Mevr. F.A. (Femke) van de Peppel – Mauritz, huisarts; NHG
- Dhr. dr. J. (Jessie) Westerhof, maag-darm-leverarts, UMCG, Groningen; NVMDL
- Dhr. Prof. Dr. B.L.A.M. (Bas) Weusten, maag-darm-leverarts, UMC Utrecht, Utrecht en Sint Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein; NVMDL
Met ondersteuning van:
- Mevr. Dr. J. (Jana) Tuijtelaars, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- Mevr. S.N. (Sarah) van Duijn MSc, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- Mevr. Dr. M.H.D. (Majke) van Bommel, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisen
Belangenverklaringen
Een overzicht van de belangen van werkgroepleden en het oordeel over het omgaan met eventuele belangen vindt u in onderstaande tabel. De ondertekende belangenverklaringen zijn op te vragen bij het secretariaat van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten via secretariaat@kennisinstituut.nl.
Tabel Gemelde (neven)functies en belangen werkgroep
|
Naam |
Functie |
Nevenfuncties |
Gemelde belangen |
Ondernomen acties |
|
Siersema (Voorzitter)
|
Maag-Darm-Leverarts en Hoogleraar Gastro-intestinale Endoscopie met focus op Innovatie en Duurzaamheid
|
Editor-in-Chief, Endoscopy - betaald
|
Pentax, FujiFilm, Norgine & Magentiq Eye - Endoscopisch onderzoek - Projectleider
|
Geen restricties |
|
Pouw |
Maag-Darm-Leverarts Amsterdam UMC Wijziging per 28-01-2025: Maag-Darm-Leverarts, UMC Utrecht
|
Bestuurslid DUCG - onbetaald. Bestuurslid young ISDE - onbetaald. Bestuurslid Barrett Expertise Centra - onbetaald. Lid beoordelingscommissie ontwikkeling en implementatie KWF - onbetaald. Nationaal afgevaardigde NVMDL voor UEG - onbetaald. Toevoegingen per 28-01-2025: - Consultancy voor Medtronic BV, betaling voor verrichte werkzaamheden gaat naar het ziekenhuis - Consultancy voor MicroTech Europe, betaling voor verrichte werkzaamheden gaat naar het ziekenhuis - Consultancy voor Cook BV, betaling voor verrichte werkzaamheden gaat naar het ziekenhuis - Consultancy voor Fujifilm BV, betaling voor verrichte werkzaamheden gaat naar het ziekenhuis - Consultancy voor Boston Scientific, betaling voor verrichte werkzaamheden gaat naar het ziekenhuis
|
Betaalde deelname aan onderwijscursus georganiseerd door Medtronic Projectleider KWF (PREFER studie: onderzoek naar endoscopische follow-up na endoscopische resectie van T1b slokdarmcarcinoom). Studie protocol (inclusief inclusie criteria) PREFER studie staat vast. Publicatie resultaten worden pas over vijf jaar verwacht, ruim na datum publicatie richtlijnmodule endoscopische behandeling vroegcarcinoom maag. Toevoeging per 28-01-2025: Projectleider MLDS: Personaliseren van follow-up na endoscopische eradicatie therapie van Barrett slokdarm met neoplasie. Projectleider MOELLER Medical: Studie naar endoscopische vacuumtherapie voor profylaxe en therapie van naadlekkage na slokdarm resectie. Projectleider NVGE: Studie die T-cell infiltratie bij vroegcarcinomen onderzoekt en relatie met metastasering |
a) Werkgroeplid werkt niet als enige inhoudsdeskundige aan de module;
|
|
Huiszoon |
ING Bank N.V. Agile coach expert, full-time
|
Buddy voor slokdarmkanker patiënten bij het SPKS, onbetaald. Vanuit persoonlijke ervaring 'klankbord' zijn voor patiënten die nu dezelfde ziekte hebben als ik in 2017 heb gehad |
Geen |
Geen restricties |
|
Meijer |
Patholoog, Amsterdam UMC |
Bestuurslid DUCG, onbetaald Bestuurslid NVVP expertise groep GE, onbetaald |
- MLDS - Artificial inteligence based detection and prediction of esophageal cancer precursor lesions - Projectleider |
a) Werkgroeplid werkt niet als enige inhoudsdeskundige aan de module; |
|
Weusten |
MDL-arts St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, 0.6 f.t.e. |
Geen |
Pentax Medical: Pentax Medical - Studie naar dosering, effectiviteit en veiligheid van 180-cryoballonablatie voor Barrett-oesofagus - Projectleider
|
a) Werkgroeplid werkt niet als enige inhoudsdeskundige aan de module;
|
|
Van Lijnschoten |
Klinisch patholoog, Eurofins/PAMM, 0,8 fte waarvan 0,2 fte werkzaam als regio coördinator pathologie bevolkingsonderzoek darmkanker
|
* LANS-panel (onbesoldigd)
|
Geen |
Geen restricties |
|
Westerhof |
MDL-arts, UMCG Aandachtsgebied Barrett, oncologie interventies (vroeg carcinomen) en EUS |
- Richtlijnwerkgroep PTO - Oncologie commissie NVMDL/NVGE; binnenkort overstap naar endoscopie commissie NVMDL / NVGE - Werkgroep IZA binnen UMCG - Bestuur tumor werkgroep OES-MAAG UMCG - Lid tumorwerkgroep CRC UMCG - Start dit jaar VICE-opleider opleiding |
Geen |
Geen restricties |
|
Van de Peppel-Mauritz |
F.A. van de Peppel - Mauritz; vrijgevestigd huisarts Gezondheidscentrum Oog in Al |
Geen |
Geen |
Geen restricties |
|
Curvers |
MDL-arts, Catharina Ziekenhuis Specialist manager, Catharina Ziekenhuis |
Geen |
Geen |
Geen restricties |
Inbreng patiëntenperspectief
De input voor patiëntenperspectief is meegenomen bij het opstellen van de uitgangsvragen, de keuze voor de uitkomstmaten en bij het opstellen van de overwegingen. De conceptrichtlijn is tevens voor commentaar voorgelegd aan SPKS en de eventueel aangeleverde commentaren zijn bekeken en verwerkt.
Kwalitatieve raming van mogelijke financiële gevolgen in het kader van de Wkkgz
Bij de richtlijnmodule voerde de werkgroep conform de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) een kwalitatieve raming uit om te beoordelen of de aanbevelingen mogelijk leiden tot substantiële financiële gevolgen. Bij het uitvoeren van deze beoordeling is de richtlijnmodule op verschillende domeinen getoetst (zie het stroomschema bij Werkwijze).