Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste behandeling is voor patiënten met acute wonden. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Het reinigen en ontsmetten van wonden.
• De pijnbestrijding rondom wondzorg.
• De instructies aan de patiënt voor optimale wondgenezing.
• De verschillende materialen voor verschillende wonden.

Onderstaande modules zijn in 2022 aangepast:

• Toegevoegd: module profylactische antibiotica.
• Toegevoegd: module topletsels.
• Herzien: module 3.3 overige technieken pijnbestrijding.
• Herzien: module 5.1 primair gesloten niet lekkende wond.
• Herzien: module 5.2 lekkende wond.
• Herzien: module 5.4 donorplaats wond.

Voor de organisatie omtrent wondzorg wordt verwezen naar de kwaliteitsstandaard ‘Organisatie van wondzorg in Nederland’

Afbakening van de richtlijn

In deze richtlijn zal de behandeling van wonden met acute etiologie worden besproken, dit gaat om wonden die ontstaan na een trauma of operatieve ingreep.

Specifiek zal deze richtlijn betrekking hebben op:

• wondzorgcategorie 1: patiënten met een wond waarbij behandeling noodzakelijk maar niet spoedeisend is en met behulp van basiswondzorg moet kunnen genezen.
• Wondzorgcategorie 2: patiënten met een wond waarvoor behandeling snel gestart dient te worden (spoedeisend) maar waarbij de wond binnen drie weken moet kunnen genezen met behulp van basiswondzorg.

Onder basiswondzorg wordt verstaan: monodisciplinaire, lokale wondzorg en beperkt invasieve zorg zoals debridement, compressietherapie en drukontlasting.

Indien een acute wond niet binnen 3 weken lijkt te genezen, verandert de wond van een categorie 1-2 wond in een categorie 3 wond en dient te worden verwezen naar de tweedelijns zorg conform de kwaliteitsstandaard ‘Organisatie van wondzorg in Nederland’: 

Brandwonden, oncologische wonden en wonden die vallen onder wondzorgcategorie 3 en 4 (zie richtlijn organisatie van wondzorg in Nederland) vallen buiten het bestek van deze richtlijn.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

De richtlijn is bedoeld voor alle betrokken medisch specialisten, (wond)verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, physician assistants, huisartsen, doktersassistenten, praktijkondersteuners en patiënten.

Voor patiënten

Acute wonden zijn wonden die ontstaan na een trauma of een operatieve ingreep. Onder wondzorg vallen de verschillende soorten behandelingen van verschillende soorten wonden. In Nederland vinden op de eerste hulp jaarlijks gemiddeld 420.000 behandelingen plaats na een oppervlakkige wond, open wond, traumatisch letsel, brandwond of bevriezing. Informatie over (acute) wonden is te vinden op Thuisarts.

• Ik heb een wond aan mijn vingertop
• Er komt vocht uit mijn wond

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor de herziening van de richtlijn (2021) is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de chirurgen, plastisch chirurgen, spoedeisend hulp artsen, orthopeden, specialisten ouderengeneeskunde, dermatologen, medisch microbiologen, verpleegkundigen, verpleegkundig specialistenen huisartsen. Daarnaast is de richtlijn ter commentaar opgestuurd naar de Patiëntenfederatie Nederland.

Het initiatief voor de richtlijn (2013) is afkomstig van de NVvH. De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de chirurgen, plastisch chirurgen, spoedeisend hulp verpleegkundigen, specialisten ouderengeneeskunde, dermatologen, wondverpleegkundigen en huisartsen. Er bestaat geen patiëntenvereniging voor patiënten met acute wonden. Om toch het perspectief van patiënten te kunnen meenemen, zijn er 50 telefonische interviews en 50 schriftelijke enquêtes afgenomen.