PTEN Hamartoom Tumor Syndroom

Initiatief: IKNL Aantal modules: 28

PTEN Hamartoom Tumor Syndroom - Risico op lhermitte duclos disease (LDD)

Disclaimer 

In aanvulling op de gebruikersvoorwaarden, die in deze onverkort van toepassing zijn, geldt hetgeen hierna staat. Deze richtlijn is eerder geplaatst geweest op Oncoline en is vooruitlopend op het actualiseren ervan, nu in deze database opgenomen. De richtlijn zoals die nu is opgenomen voldoet nog niet aan alle kwaliteitseisen die aan publicatie in de Richtlijnendatabase worden gesteld en is daarom als PDF geplaatst. De richtlijn zal modulair worden geactualiseerd in nog volgende onderhoudsronden.

 

Zie het PDF-bestand 'Risico op Ihermitte duclos disease (LDD)' in de bijlagen.

Onderbouwing

Er zijn aanwijzingen dat het risico op LDD verhoogd is bij patiënten met PHTS ten opzichte van de algemene populatie.
[Nieuwenhuis 2014 (2), Pilarski 2011 (3), Riegert-Johnson 2010 (1), Tan 2011 (4)] 

Wat is het risico op Lhermitte Duclos Disease (LDD) bij patiënten met PHTS en is er reden voor surveillance op LDD?

 

Lhermitte Duclos Disease (LDD) is een dysplastisch gangliocytoom van het cerebellum. Het is een zeldzaam, benigne, langzaam groeiend hamartoom, meestal gediagnosticeerd bij patiënten boven de leeftijd van 20 jaar. LDD heeft een WHO-gradering graad I gekregen. Histologisch betreft het een afwijking die zowel kenmerken heeft van een hamartoom als van een tumor.

LDD kan geïsoleerd voorkomen of voorkomen in het kader van PHTS. Precieze gegevens hierover zijn niet bekend. Riegert-Johnson heeft een cumulatief life time risico op het ontstaan van LDD berekend van 32% op basis van gegevens van 211 patiënten met PHTS waarbij slechts 46% met een aangetoonde PTEN-mutatie [Riegert-Johnson 2010 (1)]. Hierbij hebben 11/75 (14.6%) mannen Lhermitte Duclos en 24/136 (17.6%) vrouwen Lhermitte Duclos. Nieuwenhuis beschrijft een cumulatief risico van 11% bij mannen en 43.5% bij vrouwen tot 60 jaar [Nieuwenhuis 2014 (2)]. Dit betreft patiënten met PHTS die onder andere op basis van het voorkomen van LDD als zodanig herkend zijn, waardoor dus sprake is van selectiebias. Incidentiecijfers variëren van 5/172 (2,9%) [Pilarski 2011 (3)], 18/290 (6,2%) [Tan 2011 (4)]. In tabel 1 zijn de in de literatuur beschreven incidentie en lifetime risk voor LDD samengevat.


Tabel 1. Het in de literatuur beschreven risico op LDD bij PHTS
  

Studie

Opzet/Cohort

Incidentie/ cohort (%)

Cumulatieve risico (95% BI)

[Perez-Nunez 2004 (5)]

 

Retrospectief 4 patiënten met PTEN mutatie

2/4 (50%)

allen asymptomatisch

 

[Peltier 2006 (6)]

Retrospectief

20 patiënten bij afdeling dermatologie na MRI

3/20 (15%)

allen asymptomatisch

 

[Robinson 2006 (7)]

 

Retrospectief 6 patiënten met LDD

PTEN-mutatie onbekend

6/6

allen asymptomatisch

jongste (vrouw) 17 jaar

 

[Riegert-Johnson 2010 (1)]

Retrospectief

Combinatie (n=211) van patiënten uit de literatuur en patiënten uit de eigen kliniek (10%)

35/211(16.6%)

32% tot 70 jaar

(19-49%)

[Tan 2011 (4)]*

Prospectief gerekruteerd

3042 patiënten die aan relaxed criteria voldoen waaronder 290 mutatiedragers

18/290 (6%)

 

[Pilarski 2011 (3)]*

Retrospectief

172 mutatiedragers

5/172 (3%)

 

[Nieuwenhuis 2014 (2)]

 

Retrospectief

180 mutatiedragers

17/180 (9%)

Mannen 11% tot 60 jaar

Vrouwen 43.5% tot 60 jaar

BI: betrouwbaarheidsinterval
*: Doel van de studie was niet het bepalen van de kankerrisico's, maar het bepalen van de voorspellende waarde van de criteria op dat moment.

De kliniek kan bestaan uit langzaam toenemende cerebellaire problematiek (balansproblemen, intentietremor, geheugenproblemen en stemmingsproblemen). Door druk op de hersenstam kan uitval van hersenzenuwen ontstaan leidend tot facialisparese, hyperacusis, vertigo, dysarthrie, dysfagie [Hariri 2013 (8), Nowak 2002 (9), Prabhu 2004 (10)].
Ook kan LDD leiden tot afsluiting van de vierde ventrikel of het aquaduct waardoor een obstructiehydrocefalus met symptomen als hoofdpijn, misselijkheid, braken, dubbelzien, opticopathie, vertigo en bewustzijnsdaling. Deze symptomen kunnen in een kort tijdsbestek (uren-dagen) ontstaan [Abel 2005 (11), Nowak 2002 (9), Prabhu 2004 (10)].
  1. 1 - Riegert-Johnson DL, Gleeson FC, Roberts M, et al. Cancer and Lhermitte-Duclos disease are common in Cowden syndrome patients. Hereditary cancer in clinical practice 2010;8(1):6. [link]
  2. 2 - Nieuwenhuis MH, Kets CM, Murphy-Ryan M, et al. Cancer risk and genotype-phenotype correlations in PTEN hamartoma tumor syndrome. Familial cancer 2014;13(1):57-63. [link]
  3. 3 - Pilarski R, Stephens JA, Noss R, et al. Predicting PTEN mutations: an evaluation of Cowden syndrome and Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndrome clinical features. Journal of medical genetics 2011;48(8):505-12. [link]
  4. 4 - Tan MH, Mester J, Peterson C, et al. A clinical scoring system for selection of patients for PTEN mutation testing is proposed on the basis of a prospective study of 3042 probands. American journal of human genetics 2011;88(1):42-56. [link]
  5. 5 - Perez-Nunez A, Lagares A, Benitez J, et al. Lhermitte-Duclos disease and Cowden disease: clinical and genetic study in five patients with Lhermitte-Duclos disease and literature review. Acta neurochirurgica 2004;146(7):679-90. [link]
  6. 6 - Peltier J, Lok C, Fichten A, et al. Lhermitte-Duclos disease and Cowden's syndrome. Report of two cases. Neuro-Chirurgie 2006;52(5):407-14. [link]
  7. 7 - Robinson S, Cohen AR. Cowden disease and Lhermitte-Duclos disease: an update. Case report and review of the literature. Neurosurgical focus 2006;20(1):E6. [link]
  8. 8 - Hariri OR, Khachekian A, Muilli D, et al. Acute-onset cerebellar symptoms in Lhermitte-Duclos disease: case report. Cerebellum 2013;12(1):127-30. [link]
  9. 9 - Nowak DA, Trost HA. Lhermitte-Duclos disease (dysplastic cerebellar gangliocytoma): a malformation, hamartoma or neoplasm? Acta neurologica Scandinavica 2002;105(3):137-45. [link]
  10. 10 - Prabhu SS, Aldape KD, Bruner JM, et al. Cowden disease with Lhermitte-Duclos disease: case report. The Canadian journal of neurological sciences Le journal canadien des sciences neurologiques 2004;31(4):542-9. [link]
  11. 11 - Abel TW, Baker SJ, Fraser MM, et al. Lhermitte-Duclos disease: a report of 31 cases with immunohistochemical analysis of the PTEN/AKT/mTOR pathway. Journal of neuropathology and experimental neurology 2005;64(4):341-9. [link]

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  :

Laatst geautoriseerd  : 01-03-2015

Geplande herbeoordeling  :

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Integraal Kankercentrum Nederland

Methode ontwikkeling

Evidence based

Volgende:
Surveillance: algemeen