Startpagina – postoperatieve pijn
Waar gaat deze richtlijn over?
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met postoperatieve pijn. In richtlijnmodules postoperatieve pijn voor volwassenen (2023) komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- Beleid, implementatie en uitvoering van postoperatieve zorg
- Transitionele pijn service
- Pijndiagnostiek
- Niet-medicamenteuze interventies
- Epidurale pijnbehandeling
- Buikwandblokken
- Borstwandblokken
- Continue wond infusie
- Cryoanalgesie
- Medicamenteuze interventies
- Multimodale pijnbehandeling
In de herziening van de modules over postoperatieve pijn voor kinderen (2024) komen de volgende onderwerpen aan de orde ten aanzien van de behandeling van kinderen van 0 tot 18 jaar:
- Organisatie van zorg
- Epidurale analgesie
- Locoregionale blokken
- Buikwandblokken
- Continue wondkatheter infusie met lokaal anesthetica
- Lokaal anesthetica infiltratie orthopedische ingrepen
- Monitoring bij gebruik van opiaten
- Medicamenteuze interventies
In de aanbevelingen van de richtlijn is uitgegaan van het klinisch uitgangspunt, namelijk de gecombineerde uitkomst van reductie in postoperatieve pijn én opioïdenreductie. In de modules worden de multimodale componenten als aparte interventies beschreven, echter de klinische vraag is naar de effectiviteit als bouwsteen van een multimodale werkwijze. Dit staat beschreven in de laatste overkoepelende module van deze richtlijn.
Een aantal modules uit de richtlijn uit 2013 zijn door de werkgroep behouden en zullen volgens modulair onderhoud in het cluster perioperatief proces frequent worden beoordeeld op de geldigheid van de aanbeveling. In de verantwoording staat aangegeven per module wat de herbeoordelingsdatum is. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners in de tweede en derde lijn die betrokken zijn bij de zorg voor volwassen patiënten en kinderen met postoperatieve pijn.
Voor patiënten
Postoperatieve pijn is acute pijn ten gevolge van een operatie. Pijn wordt gedefinieerd door de International Association for the Study of Pain (IASP) als ‘een onaangename sensorische en emotionele ervaring geassocieerd met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of beschreven in termen van dergelijke schade.’
Ik heb misschien een heel sterke pijnstiller nodig na mijn operatie
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie. De richtlijnmodules voor volwassenen zijn opgesteld door een multidisciplinaire werkgroep met vertegenwoordigers vanuit de anesthesiologen, ziekenhuisapothekers, verpleegkundigen, orthopeden en thoraxchirurgen. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de patiëntenvereniging Pijnpatiënten naar één stem.
De richtlijnmodules voor kinderen zijn opgesteld door een multidisciplinaire werkgroep met vertegenwoordigers vanuit de anesthesiologen, ziekenhuisapothekers, verpleegkundigen, orthopeden en chirurgen. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de patiëntenvereniging Stichting Kind & Ziekenhuis.
Onderhoudsplan
|
Modules volwassenen |
Geautoriseerd in |
Laatst beoordeeld in |
Geplande herbeoordeling |
Wijzigingen meest recente versie |
|
1. Startpagina |
2023 |
2023 |
n.v.t. |
Update |
|
2. Beleid, implementatie en uitvoering van postoperatieve zorg |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
3. Transitionele pijn service |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
4. Pijndiagnostiek |
2023 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
4.1 Pijndiagnostiek |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
4.2 Frequentie en duur van pijndiagnostiek |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
5. Niet-medicamenteuze interventies |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
6. Epidurale pijnbehandeling |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
6.1 Complicaties epidurale pijnbehandeling |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
6.2 Contra-indicaties epidurale pijnbehandeling |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
7. Buikwandblokken |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
8. Borstwandblokken |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
8.1 Borstwandblokken - mammachirurgie |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
8.2. Borstwandblokken - thoraxchirurgie |
2023 |
2023 |
5 jaar1 |
Update |
|
9. Continue wond infusie voor abdominale ingrepen |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
10. Cryoanalgesie |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11. Medicamenteuze interventies |
2023 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
11.1 Paracetamol |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
11.2 Dipyron (metamizol) |
2013 |
2023 |
5 jaar |
N.v.t |
|
11.3 NSAIDs |
2013 |
2023 |
1 jaar2 |
N.v.t |
|
11.4 Dexamethason |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11.5 Gabapentinoïden |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
11.6 Ketamine |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
11.7 Magnesium |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11.8 Methadon |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11.9 Esmolol |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11.10 Clonidine |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
11.11 Dexmedetomidine |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
11.12 Lidocaïne |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
12. Multimodale pijnbestrijding |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
12.1 Meerwaarde van een combinatie van middelen |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
|
12. Organisatie van multimodale pijnbehandeling |
2023 |
2023 |
5 jaar |
Update |
1 Er zijn twee Nederlandse lopende trials die mogelijk van belang zijn voor toekomstige herzieningen van dit onderwerp: PEPMEN trial (“Paravertebral catheter versus Epidural analgesia in Minimally Invasive Esophageal Resection: a randomised controlled multicenter trial”) en de OPtriAL (“Optimale postoperatieve pijnbestrijding na thoracoscopische longresectie”. In beiden onderzoeken wordt het paravertebraal intra-operatief door de operateur ingebracht aan het begin van chirurgische procedure.
2 Addendum: De orale toedieningsvorm is sinds 2021 geregistreerd (zelfde dosering).
|
Modules (richtlijn kinderen 2024) |
Geautoriseerd in |
Laatst beoordeeld in |
Geplande herbeoordeling |
Wijzigingen meest recente versie |
|
13. Organisatie van zorg (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Update |
|
14. Technieken bij thorax ingrepen (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
14.1 Epidurale analgesie |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
14.2 Locoregionale blokken |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
15. Technieken bij abdominale ingrepen (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
15.1 Epidurale analgesie |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
15.2 Buikwandblokken |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
15.3 Continue wondkatheter infusie met lokaal anesthetica |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
16. Technieken bij orthopedische ingrepen (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
16.1 Epidurale analgesie |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
16.2 Lokaal anesthetica infiltratie in de wond |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17. Medicamenteuze interventies (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
17. 1 Paracetamol |
2013 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
17.2 NSAIDs |
2013 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
17.3 Tramadol |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Update (van 13.6) |
|
17.4 Opioïden |
2013 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
17.5 Oxycodone |
2013 |
2024 |
5 jaar |
N.v.t. |
|
17.6 Ketamine |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Update (van 13.9) |
|
17.7 Clonidine IV |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17.8 Clonidine als additivum aan lokaal anestheticum |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17.9 Gabapentine |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Update (van 13.10) |
|
17.10 Methadon |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17.11 Lidocaïne |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17.12 Cox-2 remmers |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
17.13 Metamizol |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
18. Monitoring bij gebruik van opioïden (kinderen) |
2024 |
2024 |
5 jaar |
Nieuwe module |
|
19. Locoregionale xxx |
2013 |
2024 |
|
Is vervangen door module PSA-kind |
|
19.1 Locoregionale pijnbehandeling postop |
2013 |
2024 |
|
Is vervangen door module(s) richtlijn pijnmeting en behandeling bij kinderen |
|
19.2 Rapydan |
2013 |
2024 |
|
Is vervangen door module PSA-kind |
|
19.3 Locoregionale analgesie |
2013 |
2024 |
|
Is vervangen door nieuwe modules over locoregionale technieken |
|
20. Pijnbeoordeling van kinderen |
2013 |
2024 |
|
Vervangen door module(s) richtlijn pijnmeting en behandeling bij kinderen à verwijzingen of modules dubbel publiceren |
|
21. Pijnpreventie bij kinderen |
2013 |
2024 |
|
Intrekken |
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 17-12-2024
Laatst geautoriseerd : 17-12-2024
Geplande herbeoordeling : 17-12-2028
Bijlagen
- Relevant voor patiënten