Gezien de problematiek van ordening van evidentie voor deze uitgangsvraag is er door de werkgroep voor gekozen om de kwaliteit van de geselecteerde artikelen niet te specificeren en tevens geen niveau van bewijs te koppelen aan de aanbevelingen.

Fysieke activiteiten vragenlijsten zijn nog onvoldoende betrouwbaar en valide om te gebruiken als maat voor individueel energieverbruik. Er is geen bewijs gevonden voor de responsiviteit van de gebruikte fysieke activiteiten vragenlijsten in revalidatie van patiënten met kanker.
Shephard 2003 (2), Prince 2008 (3), Bonnefoy 2001 (4)

Objectieve maten van fysieke activiteiten (bijvoorbeeld accelerometer) zijn meer valide dan subjectieve maten (bijvoorbeeld activiteiten vragenlijsten) van fysieke activiteiten.
Ferrari 2007 (5)

Er is bewijs van de meetfout of responsiviteit van de 1 minuut trapklimtest en de sit to stand x 5 bij Nederlandse patiënten met chronische aspecifieke rugpijn, maar niet bij patiënten met kanker.
Andersson 2010 (13)

Er is bewijs van de meetfout of responsiviteit van de 6 minuten looptest bij gezonde ouderen, maar niet bij patiënten met kanker.
Enright 1998 (14), Gibbons 2001 (15), Troosters 1999 (16), Brooks 2003 (1), Perera 2006 (17), King 2000  (18)

Er is bewijs voor de meetfout en responsiviteit van de 10 meter shuttle walk test, maar niet bij patiënten met kanker.
Sing 2008 (12), Pepin 2010 (11), Taylor 2001 (10)

Vragenlijsten
Voor het meten van fysieke activiteit zijn de volgende vragenlijsten gebruikt: de Seven-Day Physical Activity Recall (7-Day PAR), 7-day Physical Activity Questionnaire (SAPAQ), International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), Godin Leisure Time Exercise Questionnaire, The Scottish Physical Activity Questionnaire (SPAQ), Community Health Activities Model Program for Seniors Physical Activity Questionnaire (CHAMPS), de Physical Activity Scale for the Elderly (PASE). Van deze instrumenten zijn de 7-Day PAR, IPAQ en PASE vertaald in het Nederlands.

In een recente review naar de validiteit van vragenlijsten in studies waarin het criterium ‘validiteit van vragenlijsten' werd bepaald aan de hand van de gouden standaard, doubly labeled water^[1] werd geconcludeerd dat niet alleen de criteriumvaliditeit laag is, maar ook de gezichtsvaliditeit. Veel vragenlijsten vragen wel naar activiteiten die de aërobe capaciteit behouden of vergroten (sport, fietsen), maar niet naar algemene dagelijkse fysieke activiteiten zoals algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL), traplopen, transport of zittende (sedentaire) activiteiten [Neilson 2008]. Alleen de Questionnaire d'Activité Physique Saint-Etienne (QAPSE), Tecumseh Community Health Study (TCHS), Tecumseh Occupational activity en Minnesota Leisure Time Questionnaire (MLTQ) includeren alle activiteiten nodig om het energieverbruik voor activiteit (Activity Energy Expenditure) te meten.

Een review van Shephard rapporteert dat fysieke activiteiten vragenlijsten nog niet voldoende betrouwbaar en valide zijn en dat de responsiviteit van deze vragenlijsten nog slecht is onderzocht (2). Een derde review includeerde 187 artikelen waarin zelfrapportage van fysieke activiteiten werd vergeleken met objectieve maten (3). Zelfgerapporteerde maten van fysieke activiteit waren zowel hoger als lager dan direct gemeten fysieke activiteiten. In een studie waarin 10 vragenlijsten tegelijkertijd gevalideerd werden met doubly labeled water en VO_2max bij oudere mannen (73.4 +/- 4.1 jaar) werd geconcludeerd dat de correlaties laag tot middelmatig waren. De hoogste correlaties werden gevonden voor intensieve activiteiten (4). Dit suggereert dat vooral in populaties, met lage tot middelmatige fysieke activiteiten, fysieke activiteiten vragenlijsten onvoldoende valide zijn. Over het algemeen geldt dat het gebruik van vragenlijsten als een maat voor individueel energie verbruik beperkt is (4).

Actigraphs / accelerometers / pedometers
Een validatie studie uitgevoerd tussen 2002-2003 door de Alberta Cancer Board (Canada) vergeleek een fysieke activiteiten vragenlijst, vier 7-dagen fysieke activiteiten logboeken en vier sets accelerometer data van 154 proefpersonen (51% vrouwen, leeftijd 35-65 jaar). De auteurs gebruikten een measurement error model om de validiteit van de verschillende manieren om fysieke activiteit te meten te bepalen. Daarbij werd rekening gehouden met de beïnvloedende factoren en de correlaties tussen de zelf gerapporteerde metingen. De validiteit was het hoogst voor de accelerometer, gevolgd door de fysieke activiteiten logboeken en het laagst voor de fysieke activiteiten vragenlijsten (5).

Fysieke testen

Overzicht fysieke testen voor richtlijn Oncologische revalidatie
 De volgende fysieke testen zijn gevonden: 2-min trapklim test, 6 minuten wandel test, 12 minuten wandel test, Rockport 1-mile wandel test, modified Canadian Aerobic Fitness Test (mCAFT), de modified shuttle test 10 meter course en de sit to stand x 5 test. Voor geen van deze tests is een standard error of measurement (SEM) of een van de responsiviteitsmaten bekend bij gezonde volwassenen of patiënten met kanker.
De 10 meter shuttle walk test is beschreven door Revill et al. (6). In een studie naar patiënten met longkanker, met normale of borderline longfunctie, was het aantal meters gelopen in de 10 meter shuttle walk test significant gecorreleerd met VO_2peak (r=0.67, p<0.001). De test onderschat VO_2peak bij lage prestaties (7). Deze test is betrouwbaar gebleken bij patiënten met (advanced) kanker. Het verschil tussen sessies was gemiddeld 1.4 meter. Tenminste één proefsessie is nodig voordat er wordt gemeten (8)  (9). In patiënten met chronische lage rugpijn bleek de shuttle walk test betrouwbaar (intraclass correlatie coëfficiënt (ICC) =0.99, met een gemiddeld verschil tussen 2 tests van 2,5 meter) en responsief (10). In patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is de shuttle walk test responsief gebleken, met een gerapporteerde MID van 45-85 sec of 60-115 meter (11) en 47,5 meter (12).

Bij Nederlandse patiënten met chronische aspecifieke rugpijn (n=198) werden 6 fysieke tests vergeleken: de 5 minuten looptest, 50 foot looptest, sit to stand x 5, de 1 minuut trapklim test, loaded forward reach en de Progressive Isoinertial Lifting Evaluation (PILE) Test. Responsiviteit werd gemeten door de area under the receiver operating characteristic (ROC) curve te berekenen en de minimal detectable change (MDC) ofwel het 95% betrouwbaarheidsinterval rond de meetfout. Alleen de 1 minuut trapklimtest en de sit to stand x 5 tests waren responsief, met een area under the curve (AUC) van 0.72 en 0.76. De minimally important change (MIC) had een range van 14.5 to 23.9 treden (19%-31% van de gemiddelde baseline score) voor de trapklimtest en van 4.1 to 9.8 seconden (19%-45% van de gemiddelde baseline score) voor de sit to stand x 5 test (13).

Voor de 6 minuten wandeltest bestaan normatieve waarden voor gezonde volwassenen (14). Het onderzoek van Gibbons et al. beschrijft normwaarden voor gezonde volwassenen in de leeftijdscategorie van 20-80 jaar (15). Deze waarden komen overeen met de normwaarden voor gezonde ouderen (leeftijd tussen 50-85 jaar) uit het onderzoek van Troosters et al. (16). Het wordt aanbevolen deze test op gestandaardiseerde manier te meten volgens de richtlijn van de American Thoracic Society (1). De responsiviteit van de 6 minuten loop test is getest in een groep (n=100) thuiswonende ouderen (77.6 +/- 7.6 jaar oud) met mobiliteits-beperkingen. In deze studie werd een SEM gevonden van 21 meter (17). In een vergelijkbare studie met ouderen van dezelfde leeftijd werd een intraclass correlatie coëfficiënt (ICC) gevonden van 0.93 en een gemiddelde gelopen afstand van 341 (SD 107) meter (18). Dat betekent een SEM van 28 meter.

^[1] De doubly labeled water methode wordt gebruikt om de stofwisseling te bepalen. Hierbij wordt waterstof en zuurstof deels of compleet vervangen door een isotoop van deze elementen voor tracing doeleinden.