Deze richtlijn valt onder het cluster gastro-enterologische chirurgie (GE-chirurgie)
Waar gaat deze richtlijn over?
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met galsteenlijden. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- Galstenen zonder klachten in het algemeen en bij specifieke patiëntengroepen
- Galsteenlijden zonder complicaties: definitie, onderzoek en behandeling
- Galsteenlijden met complicaties: definitie, onderzoek en behandeling
- Galstenen in de galwegen
- Galblaasontsteking
- Ontsteking van de galwegen
- Alvleesklierontsteking
- Overige aandoeningen
- Galwegletsel als gevolg van een operatie
- Per toeval ontdekte galblaaspoliepen en galblaastumoren
- Galstenen die in de buikholte verloren gaan tijdens een operatie
- Aanhoudende klachten na een galblaasverwijdering
- Sludge (opgehoopt galmateriaal dat wordt gezien als een eerste stap naar galsteenvorming)
- Galsteenlijden en zwangerschap
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met galsteenlijden.
Voor patiënten
Gal is een vloeistof die wordt gevormd door de lever en nodig is bij de vertering van vetten. De gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas, om vervolgens in de darmen terecht te komen. Wanneer het vochtgehalte afneemt, kan de galvloeistof indikken en kunnen er hardere stukken ontstaan. Deze stukken kunnen uiteindelijk verstenen en kleine of grotere galstenen vormen in de galblaas of de galwegen. Galstenen kunnen zeer lang in de galblaas aanwezig zijn zonder klachten te veroorzaken. Wanneer een galsteen klem komt te zitten in een galgang, kan dit een verstopping en veel pijn teweegbrengen. Deze heftige, krampende pijn wordt ook wel koliekpijn genoemd. Complicaties die kunnen ontstaan zijn onder andere een ontsteking van de galblaas, galwegen of de alvleesklier. In Westerse landen heeft tussen de 13 en 22 procent van de bevolking galstenen. In Nederland vinden jaarlijks 22000 operatieve galblaasverwijderingen plaats vanwege galstenen of een galblaasontsteking.
Meer informatie over galsteenlijden is te vinden op Thuisarts:
http://thuisarts.nl/galstenen
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit chirurgen, maagdarmlever-artsen en radiologen. Vanaf 2021 werd de richtlijn modulair herzien door het cluster GE-chirurgie. Bij de ‘Samenstelling van het cluster’ kunt u lezen welke organisaties hebben deelgenomen aan het cluster. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door participatie van diverse patiëntenorganisaties in het cluster. Bij de ‘verantwoording’ kunt u lezen welke organisaties aan de modules hebben meegewerkt.
Modulair onderhoud
Vanaf 2021 wordt de richtlijn modulair herzien door het cluster GE-chirurgie. Onder de
‘samenstelling van het cluster’ (zie verantwoording) staat beschreven welke organisatie deelnemen
aan het cluster. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.
Onderhoudsplan
De richtlijnen in het cluster GE-chirurgie worden modulair onderhouden. In de tabel wordt de actualiteit van de richtlijnmodules beschreven.
Tabel 1. Onderhoudsplan richtlijn Galsteenlijden
|
Richtlijn Galsteenlijden
|
Geautoriseerd in
|
Laatst beoordeeld in[1]
|
Geplande herbeoordeling[2]
|
Wijzigingen meest recente versie
|
|
1. Startpagina – Galsteenlijden
|
25-05-2024
|
01-04-2021
|
01-04-2025
|
Geüpdatet
|
|
2. Asymptomatische galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
|
|
2.1 Asymptomatische galstenen algemeen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
2.2 Galstenen onder specifieke condities
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
|
|
2.2.1 Asymptomatische galstenen bij kinderen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
2.2.2 Asymptomatische galstenen & diabetes mellitus
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
2.2.3.
Asymptomatische galstenen & gewichtsproblemen
|
25-05-2024
|
01-04-2021
|
01-04-2025
|
Geüpdatet en naam van de module aangepast in ‘Galsteenlijden bij gewichtsverlies’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
2.2.4. (A)symptomatische galstenen & transplantaties
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
3. Ongecompliceerde symptomatische galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
3.1 Diagnose ongecompliceerde galstenen
|
25-05-2024
|
01-04-2021
|
01-04-2025
|
Geüpdatet en naam van de module aangepast in ‘Diagnostiek bij cholecystolithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
3.2 Behandeling ongecompliceerde galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
4. Gecompliceerde symptomatische galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
|
|
4.1 Diagnose gecompliceerde galstenen
|
25-05-2024
|
01-04-2021
|
01-04-2025
|
Geüpdatet en naam van de module aangepast in ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.1. Klinisch beeld/lab onderzoek bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.2 Transabdominale echografie bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.3 Endoscopische echografie bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.4 MRC bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.5 ERC bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.6 Intra-operatief cholangiogram bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.7 CT bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.1.8 Diagnostisch proces bij galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
Geüpdatet en vervangen door module ‘Diagnostiek bij choledocholithiasis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
4.2 Behandeling gecompliceerde galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5. Acute cholecystitis galstenen
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.1 Diagnostiek acute calculeuze cholecystitis
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.2 Diagnostiek acute acalculeuze cholecystitis
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.3 Behandeling acute (a)calculeuze cholecystitis
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.3.1 Antibiotica bij galblaasontsteking
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.3.2 Cholecystectomie bij galblaasontsteking
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
5.3.3 Percutane drainage bij galblaasontsteking
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
6. Behandeling cholangitis
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
7. Acute biliaire pancreatitis
|
25-05-2024
|
01-04-2021
|
01-04-2025
|
Geüpdatet en naam van module aangepast in ‘Behandeling van acute biliaire pancreatitis’ in 1e cyclus cluster GE-chirurgie.
|
|
8. Galwegstelsels
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
9. Galblaaspoliep & galblaascarcinoom
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
10. Intra-peritoneaal galsteenverlies
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
11. Persisterende klachten na cholecystectomie
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
12. Sludge galsteenlijden
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
|
13. Zwangerschap en cholecystolithiasis
|
15-02-2016
|
01-04-2021
|
01-04-2024
|
N.v.t.
|
[1] Jaartal waarin de richtlijnmodule is meegenomen in de need-for-update.
[2] Jaartal waarin de richtlijnmodule weer moet worden meegenomen in de need-for-update.
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 25-05-2024
Laatst geautoriseerd : 25-05-2024
Geplande herbeoordeling : 01-04-2025
Initiatief en autorisatie
Volgende:
Asymptomatische galstenen
