Erfelijke darmkanker

Initiatief: IKNL Aantal modules: 73

Erfelijke darmkanker - Surveillance diag adeno

Disclaimer 

In aanvulling op de gebruikersvoorwaarden, die in deze onverkort van toepassing zijn, geldt hetgeen hierna staat. Deze richtlijn is eerder geplaatst geweest op Oncoline en is vooruitlopend op het actualiseren ervan, nu in deze database opgenomen. De richtlijn zoals die nu is opgenomen voldoet nog niet aan alle kwaliteitseisen die aan publicatie in de Richtlijnendatabase worden gesteld en is daarom als PDF geplaatst. De richtlijn zal modulair worden geactualiseerd in nog volgende onderhoudsronden.

 

Zie het PDF-bestand 'Surveillance' in de bijlagen.

Onderbouwing

Er zijn aanwijzingen dat de diagnose serrated polyposis syndroom frequent wordt gemist.
Vemulapalli 2012 (10)

Er zijn aanwijzingen dat jaarlijkse coloscopische surveillance in een expertisecentrum bij patiënten met serrated polyposis syndroom een colorectaal carcinoom (CRC) kan voorkomen
Hazewinkel 2014 (6), Rex 2012 (7), Rosty 20113 (8), Orlowska 2013 (9)

Er zijn aanwijzingen dat bij serrated polyposis syndroom de intervallen tussen de coloscopieën de drie jaar niet moeten overschrijden.

Inleiding
Met betrekking tot de verschillende types polyposis syndromen geeft de werkgroep er de voorkeur aan te spreken van adenomateuze polyposis of serrated polyposis. Mixed polyposis is niet voldoende gedefinieerd, deze term kan beter niet gehanteerd worden. Serrated polyposis syndroom (SPS) wordt gekarakteriseerd door het voorkomen van multipele serrated poliepen verspreid door het colorectum. Tevens ontwikkelen patiënten met SPS daarnaast vaak ook adenomen. Omdat er voor SPS geen kiembaanmutatie is aangetoond, wordt de diagnose gesteld op basis van klinische criteria opgesteld door de World Health Organisation. Patiënten voldoen hierbij aan SPS indien zij voldoen aan de volgende criteria:

  •  5 of meer histologisch bevestigde serrated poliepen*, proximaal van het sigmoid, waarvan 2 of meer poliepen groter zijn dan 10 mm,
    of
  •  elk aantal serrated poliepen proximaal van het sigmoid bij iemand met een eerstegraads verwant met SPS
    of
  •  meer dan 20 serrated poliepen, van welke omvang dan ook, verspreid in het colon

* Adenomen tellen niet mee voor het diagnosticeren van SPS.

Literatuurbespreking
Serrated polyposis syndroom (SPS) is geassocieerd met een verhoogd risico op colorectaal carcinoom en daarom is het van belang patiënten met deze aandoening op te sporen. Serrated poliepen worden vaak gemist tijdens coloscopie of de relevantie/importantie wordt niet erkend. Hiermee wordt ook de diagnose SPS vaak niet gesteld [Vemulapalli 2012].
Retrospectieve onderzoeken (met flinke bias) tonen echter aan dat SPS patiënten een verhoogd risico hebben op colorectaal carcinoom [Boparai 2010 (1), Hyman 2004 (2), Chow 2006 (3), Ferrandez 2004 (4), Edelstein 2012  (5)]. Enkele retrospectieve studies laten zien dat patiënten met SPS zelfs onder surveillance een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van colorectaal carcinoom ten opzichte van de algemene bevolking [Boparai 2010 (1), Ferrandez 2004 (4), Edelstein 2012 (5)]. Verschillende internationale expertgroepen adviseren om patiënten met SPS jaarlijks tot driejaarlijks te surveilleren [Hazewinkel 2014 (6), Rex 2012 (7), Rosty 20113 (8), Orlowska 2013 (9)].

Zeer recent werd de eerste, weliswaar kleine, prospectieve follow-up studie gepubliceerd. Deze liet zien dat patiënten met SPS onder geprotocolleerde, jaarlijkse endoscopische surveillance in een centrum met expertise met dit beeld geen colorectaal carcinoom ontwikkelden [Hazewinkel 2014 (6)]. In dit onderzoek werden alle poliepen vanaf een grootte van 3 mm endoscopisch verwijderd. Patiënten met extreem veel of endoscopisch niet te verwijderen poliepen werden voor operatieve behandeling verwezen. Na endoscopische of operatieve verwijdering van alle poliepen vanaf een grootte van 3mm en/of met een adenomateus aspect werden patiënten jaarlijks endoscopisch vervolgd en werden bij elke coloscopie tevens alle poliepen vanaf een grootte van 3 mm en/of met een adenomateus aspect verwijderd.

Er zijn geen studies bekend die verschillende surveillancetermijnen of surveillance met geen surveillance hebben vergeleken met betrekking tot carcinoom incidentie, aantal operaties en overleving.

  1. 1 - Boparai KS, Mathus-Vliegen EMH, Koornstra JJ, et al. Increased colorectal cancer risk during follow-up in patients with hyperplastic polyposis syndrome: a multicentre cohort study. Gut 2010;59:1094–100. doi:10.1136/gut.2009.185884
  2. 2 - Hyman NH, Anderson P, Blasyk H. Hyperplastic polyposis and the risk of colorectal cancer. Dis Colon Rectum 2004;47:2101–4. doi:10.1007/s10350-004-0709-6
  3. 3 - Chow E, Lipton L, Lynch E, et al. Hyperplastic polyposis syndrome: phenotypic presentations and the role of MBD4 and MYH. Gastroenterology 2006;131:30–9. doi:10.1016/S0739-5930(08)70068-0
  4. 4 - Ferrandez A, Samowitz W, DiSario JA, et al. Phenotypic characteristics and risk of cancer development in hyperplastic polyposis: Case series and literature review. Am J Gastroenterol 2004;99:2012–8. doi:Doi 10.1111/J.1572-0241.2004.30021.X
  5. 5 - Edelstein, D. L.Axilbund JE, Griffin CA, Cruz-Correa M, et al. Serrated polyposis: rapid and relentless development of colorectal neoplasia. Gut. 2012. doi:10.1136/gutjnl-2011-300514
  6. 6 - Hazewinkel Y, et al. Yield of Screening Colonoscopy in First-degree Relatives of Patients With Serrated Polyposis Syndrome. J Clin Gastroenterol. 2014 Mar 6.
  7. 7 - Rex DK, Ahnen DJ, Baron J a, et al. Serrated lesions of the colorectum: review and recommendations from an expert panel. Am J Gastroenterol 2012;107:1315–29; quiz 1314, 1330. doi:10.1038/ajg.2012.161
  8. 8 - Rosty C, Hewett DG, Brown IS, et al. Serrated polyps of the large intestine: current understanding of diagnosis, pathogenesis, and clinical management. J Gastroenterol 2013;48:287–302. doi:10.1007/s00535-012-0720-y
  9. 9 - Orlowska J. Serrated lesions and hyperplastic (serrated) polyposis relationship with colorectal cancer: classification and surveillance recommendations. Gastrointest Endosc 2013;77:858–71. doi:10.1016/j.gie.2013.02.016
  10. 10 - Vemulapalli KC, Rex DK. Failure to recognize serrated polyposis syndrome in a cohort with large sessile colorectal polyps. Gastrointest Endosc 2012;75:1206–10. doi:10.1016/j.gie.2012.01.033
  11. 11 - Boparai KS, van den Broek FJC, van Eeden S, et al. Increased polyp detection using narrow band imaging compared with high resolution endoscopy in patients with hyperplastic polyposis syndrome. Endoscopy 2011;43:676–82. doi:10.1055/s-0030-1256447
  12. 12 - East JE, Saunders BP, Jass JR. Sporadic and Syndromic Hyperplastic Polyps and Serrated Adenomas of the Colon: Classification, Molecular Genetics, Natural History, and Clinical Management. Gastroenterol. Clin. North Am. 2008;37:25–46. doi:10.1016/j.gtc.2007.12.014

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  :

Laatst geautoriseerd  : 31-12-2015

Geplande herbeoordeling  :

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Integraal Kankercentrum Nederland

Methode ontwikkeling

Evidence based

Volgende:
Coloscopie