Erfelijk en Familiair Ovariumcarcinoom

Initiatief: IKNL Aantal modules: 51

Erfelijk en familiair ovariumcarcinoom - Leefstijladviezen

Disclaimer 

In aanvulling op de gebruikersvoorwaarden, die in deze onverkort van toepassing zijn, geldt hetgeen hierna staat. Deze richtlijn is eerder geplaatst geweest op Oncoline en is vooruitlopend op het actualiseren ervan, nu in deze database opgenomen. De richtlijn zoals die nu is opgenomen voldoet nog niet aan alle kwaliteitseisen die aan publicatie in de Richtlijnendatabase worden gesteld en is daarom als PDF geplaatst. De richtlijn zal modulair worden geactualiseerd in nog volgende onderhoudsronden.

 

Zie het PDF-bestand 'Leefstijladviezen' in de bijlagen.

Onderbouwing

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de invloed van leefstijl factoren op opvliegers, maar niet specifiek voor vrouwen die een RRSO hebben ondergaan. Het is niet aangetoond dat hetzij meer, hetzij minder lichaamsbeweging een vermindering van opvliegers geeft [Daley 2007 (, 2007)]. De bevindingen met betrekking tot het gebruik van alcohol in relatie tot het aantal opvliegers spreken elkaar tegen en studies naar het effect van verandering in alcoholconsumptie zijn evenmin beschikbaar [Schilling 2009 (, 2007), Ziv-Gal 2009 (, 2010)]. Wel zijn er aanwijzingen dat vrouwen die roken meer last hebben van opvliegers dan vrouwen die niet roken. Of stoppen met roken effectief is op aantal en ernst van de opvliegers is niet bekend [Ziv-Gal 2009 (, 2010), Sturdee 2011 (, 2011)]. Vrouwen met een hoge BMI (> 25) hebben meer last van opvliegers dan vrouwen met een BMI < 23. Het is niet bekend of afvallen een vermindering van het aantal opvliegers geeft [Mijatovic 2012 (, 2012)]. Verschillende alternatieve therapieën zijn onderzocht, onder andere mindfulness [Carmody 2011, Maki 2011 (, 2011)], acupunctuur [Maki 2011 (, 2011)] en yoga [Vaze 2010 (, 2010)]. De effecten van deze therapieën zijn niet goed te duiden, door slechte studie opzet, kleine patiënten-aantallen en doordat een aantal behandelingen niet het aantal opvliegers vermindert, maar de ondervonden hinder probeert te beperken. In een Nederlandse studie werd het effect van cognitieve gedragstherapie en/of sport onderzocht op de beleving van menopauzale klachten geïnduceerd door borstkankerbehandeling. De interventies hadden beide effect op opvliegers en nachtzweten en, in mindere mate, op seksualiteit en fysiek functioneren na 12 weken en 6 maanden. Op de lange termijn is het effect niet bekend en met name de mate van adherentie aan de interventie bleek een probleem [Duijts 2012 (, 2012)]. Met de vrouw kan besproken worden dat het de moeite waard is om uit te zoeken of zij zelf ervaart of aanpassen van leefstijl (alcoholconsumptie, stoppen met roken, meer bewegen en eventueel afvallen) effect heeft op het aantal opvliegers en haar welbevinden.

  1. Daley A, MacArthur C, Mutrie N, Stokes-Lampard H. Exercise for vasomotor menopausal symptoms. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Oct 17;(4):CD006108. Update in Cochrane Database Syst Rev. 2011;(5):CD006108.
  2. Schilling C, Gallicchio L, Miller SR, Langenberg P, Zacur H, Flaws JA. Current alcohol use, hormone levels, and hot flashes in midlife women. Fertil Steril. 2007 Jun;87(6):1483-6.
  3. Ziv-Gal A, Flaws JA. Factors that may influence the experience of hot flushes by healthy middle-aged women. J Womens Health (Larchmt). 2010 Oct;19(10):1905-14.
  4. Sturdee DW, Pines A; International Menopause Society Writing Group, et al. Updated IMS recommendations on postmenopausal hormone therapy and preventive strategies for midlife health. Climacteric. 2011 Jun;14(3):302-20.
  5. Mijatovic v, Vries H de, Slikke JW van der. Overgangsklachten: evidence-based behandelopties anno 2012. Tijd voor nuancering. Ned T voor Obst Gynecol 2012;125:12-17
  6. Maki PM. New data on mindfulness-based stress reduction for hot flashes: how do alternative therapies compare with selective serotonin reuptake inhibitors? Menopause. 2011 Jun;18(6):596-8.
  7. Vaze N, Joshi S. Yoga and menopausal transition. J Midlife Health. 2010 Jul;1(2):56-8.
  8. Duijts SF, van Beurden M, Oldenburg HS, et al. Efficacy of cognitive behavioral therapy and physical exercise in alleviating treatment-induced menopausal symptoms in patients with breast cancer: results of a randomized, controlled, multicenter trial. J Clin Oncol. 2012;30(33):4124-33.

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  :

Laatst geautoriseerd  : 15-06-2015

Geplande herbeoordeling  :

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Integraal Kankercentrum Nederland

Methode ontwikkeling

Evidence based

Volgende:
Erfelijk en familiair ovariumcarcinoom - Organisatie van zorg