Erfelijk en Familiair Ovariumcarcinoom

Initiatief: NVOG Aantal modules: 51

Erfelijk en familiair ovariumcarcinoom - Lynch syndroom

Disclaimer 

In aanvulling op de gebruikersvoorwaarden, die in deze onverkort van toepassing zijn, geldt hetgeen hierna staat. Deze richtlijn is eerder geplaatst geweest op Oncoline en is vooruitlopend op het actualiseren ervan, nu in deze database opgenomen. De richtlijn zoals die nu is opgenomen voldoet nog niet aan alle kwaliteitseisen die aan publicatie in de Richtlijnendatabase worden gesteld en is daarom als PDF geplaatst. De richtlijn zal modulair worden geactualiseerd in nog volgende onderhoudsronden.

 

Zie het PDF-bestand 'Lynch Syndroom' in de bijlagen.

Onderbouwing

Vrouwen met een MLH1 mutatie hebben een levenskans op ovariumcarcinoom van 7%-17%. Vrouwen met een MSH2 mutatie hebben een levenskans op ovariumcarcinoom van 12%-27%. De leeftijd van diagnose is zeer gespreid (van 20 tot boven de 70, met een gemiddelde tussen de 46 en 48 jaar). De 10 jaars overleving voor vrouwen met Lynch-geassocieerd ovariumcarcinoom is relatief goed en dit kan niet worden toegeschreven aan screening. Het risico op ovariumcarcinoom voor vrouwen die een MSH6 mutatie hebben lijkt veel kleiner te zijn en voor vrouwen met een PMS2 mutatie is de kans op het krijgen van een ovariumcarcinoom niet verhoogd.

In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de cumulatieve risico's op ovariumcarcinoom voor vrouwen met het Lynch syndroom, de te verwachten leeftijd waarop het ovariumcarcinoom wordt gediagnosticeerd en de gerelateerde sterftekans. De mutaties bij het Lynch syndroom betreffen mutaties in één van de mismatch repair (MMR] genen MLH1, MSH2, MSH6 en PMS2.

 

Vrouwen met het Lynch syndroom hebben een verhoogde kans op het krijgen van diverse kankers. In het Prospective Lynch Syndrome Database (PLSD) cohort van 6350 dragers waren 3480 vrouwen. Deze 6350 dragers hadden de volgende mutaties (data zijn gecombineerd voor mannen en vrouwen): 2607 (41.1%) MLH1 dragers, 2495 (39.3%) MSH2 dragers, 841 (13.2%) MSH6 dragers, en 407 (6.4%) PMS2 dragers. In dit cohort hebben 24 vrouwen met een MLH1 mutatie en 26 vrouwen met een MSH2 mutatie ovariumcarcinoom ontwikkeld, en 3 met een MSH6 mutatie, en 1 met een PMS2 mutatie, zie tabel 1.

 

Tabel 1 uit: Cancer risks by gene, age, and gender in 6350 carriers of pathogenic mismatch repair variants: findings from the Prospective Lynch Syndrome Database [Dominguez-Valentin 2019]

 

path_MLH1

path_MSH2

path_MSH6

path_PMS2

leeftijd

persoons

jaren

ovarium kankers

persoons

jaren

ovarium kankers

persoons

jaren

ovarium kankers

persoons

jaren

ovarium kankers

25-29

715

0

570

0

73

0

34

0

30-34

1041

1

767

1

137

0

41

0

35-39

1310

4

947

3

215

1

77

0

40-44

1379

4

986

9

288

0

92

0

45-49

1222

7

834

7

272

0

115

0

50-54

943

4

636

3

247

0

143

0

55-59

680

3

495

0

198

0

167

1

60-64

523

1

371

1

146

0

140

0

65-69

325

0

229

2

111

2

86

0

70-74

197

0

112

0

52

0

42

0

75-79

149

0

62

0

26

0

20

0

Total

8484

24

6009

26

1765

3

957

1

 

In tabel 1 zien we in dit cohort 3 gevallen van MSH6-gerelateerde ovariumkanker en 1 PMS2-gerelateerde ovariumkanker. Omdat deze aantallen erg laag zijn, zijn deze mutaties niet in tabel 2 meegenomen. Dit wordt ondersteund door de studie van Ten Broeke et al, waarin wordt gevonden dat een PMS2 mutatie niet geassocieerd is met een verhoogde kans op ovariumkanker [Ten Broeke 2018]. Ook zijn er tot heden geen aanwijzingen dat bij vrouwen met een EPCAM deletie (leidend tot epigenetische silencing van MSH2) het risico op ovariumcarcinoom verhoogd is [Kempers 2011].

 

In tabel 2 is voor dit cohort de cumulatieve incidentie van ovariumkanker per leeftijd voor MLH1 en MSH2 uitgezet. De kans op ovariumkanker voor een MLH1 draagster is op 50-jarige leeftijd 6% (95% CI: 3,8-9,8) en voor een MSH2 draagster 12,6% (95% CI: 8,5-18,4%). De kans op ovariumkanker voor een MLH1 draagster is op 70-jarige leeftijd 11% (95% CI: 7-17) en voor een MSH2 draagster 17,4% (95% CI: 12-27).

 

Tabel 2 uit: Cancer risks by gene, age, and gender in 6350 carriers of pathogenic mismatch repair variants: findings from the Prospective Lynch Syndrome Database [Dominguez-Valentin 2019]

leeftijd

path_MLH1

path_MSH2

30

0 [0–2.6]

0 [0–3.3]

40

2.0 [0.9–5.0]

2.2 [0.9–6.0]

50

6.1 [3.8–9.8]

10.5 [6.9–15.7]

60

10.1 [6.8–15.1]

12.6 [8.5–18.4]

70

11.0 [7.4–17.1]

17.4 [11.8–27.3]

75

11.0 [7.4–19.7]

17.4 [11.8–31.2]

 

Wat opvalt is dat de leeftijd van diagnose zeer gespreid is (van 30-69, met een gemiddelde van 48 jaar, zie tabel 1). In dit cohort is de 10-jaars overleving van ovariumkanker 84% (95% CI: 68%–93%).

 

De grote spreiding van leeftijd van diagnose wordt ook in andere studies gevonden. In een literatuuroverzicht werden gegevens over 747 vrouwen met Lynch syndroom-geassocieerd ovariumcarcinoom verzameld [Helder-Woolderink 2016]. De gemiddelde leeftijd van diagnose was 45.3 jaar met een spreiding van 19-82 jaar. De meest voorkomende mutaties betroffen een MSH2 (47%) en een MLH1 (38%) mutatie. Het was niet mogelijk om de cumulatieve risico’s per mutatie uit te rekenen.

 

In een recent gepubliceerde case serie uit de StOET database (1987-2016) en een serie uit het UMCG (1993-2016) werden 46, respectievelijk zeven vrouwen met Lynch syndroom-geassocieerd ovariumcarcinoom geïdentificeerd [Woolderink 2018]. De mediane leeftijd tijdens diagnose was 46 jaar, met een wijde leeftijdspreiding (20-75 jaar). De meest gevonden histologische typen waren endometrioid (40%) en sereus (36%) en 86% werd gediagnostiseerd in een vroeg stadium (FIGO I/II). Omdat 77% van de vrouwen de diagnose ovariumcarcinoom kreeg vóór de diagnose Lynch, kon het vroege stadium niet worden toegeschreven aan ovariële screening. Slechts 3/53 kankers werd gedetecteerd tijdens screening. De 10 jaars-overleving was 83%. Deze getallen komen overeen met die van het PLSD cohort (10-jaarsoverleving 84% (95% CI: 68%–93%))

 

Tabel 3. Penetrantie voor ovariumcarcinoom bij Lynch syndroom mutaties (kansen met 95% betrouwbaarheidsintervallen) 

 

Aarnio 1999

Vasen 2001

Hampel 2005

Geary 2008

Barrow 2009

Bonadona 2011

Engel 2012

Dowty 2013

Lu 2019

PLSD

 

MLH1

 

3,4%

(0-6.8)

 

2,9%

5,5%

(3-8.1)

20%

(1-65)

Circa 5%

20%

(9,5-38)

 

11% (7-17)

 

MSH2

 

10,4%

(3,2-17,6)

 

9,5%

7,5%

(5-10)

24%

(3-52)

Circa 10%

15%

(6,5-31)

 

17,4%(12-27)

Gecombineerd MLH1 en MSH2

12%

 

 

5,1%

 

 

 

 

 

 

 

MSH6

 

 

 

 

 

1% (95%CI: 0-3)

Circa 10%

 

OR=4,16 (95% CI:1.95-9.47)

 

Gecombineerd alle

Lynch-genen

 

 

13,5%

(5,6-21,5)

 

6,1%

(4.5-7.8)

9%

(2-39)

8%

(5,8-10,3)

 

 

 

Cumulatieve risico's zijn berekend door de odds ratio's te vermenigvuldigingen met 0.7 (het cumulatieve risico in Nederland op 70-jarige leeftijd in de periode 2005-2009).

 

Tabel 3 laat zien dat de gecombineerde life-time risico's op ovariumcarcinoom bij Lynch syndroom liggen tussen de 6,1% en 13,5 %. Er is een trend dat het risico bij MSH2 hoger ligt dan bij MLH1.

  1. Kempers MJ, Kuiper RP, Ockeloen CW, et al. Risk of colorectal and endometrial cancers in EPCAM deletion-positive Lynch syndrome: a cohort study. Lancet Oncol. 2011 Jan;12(1):49-55. Epub 2010 Dec 8.
  2. Aarnio M, Sankila R, Pukkala E, Salovaara R, Aaltonen LA, de la Chapelle A, Peltomaki P, Mecklin J, Jarvinen J. Cancer risk in mutation carriers of DNA-mistmatch-repair genes. Int J Cancer 1999; 81: 214-218.
  3. Vasen HF, Stormorken A, Menko FH, et al. MSH2 mutation carriers are at higher risk of cancer than MLH1 mutation carriers: a study of hereditary nonpolyposis colorectal cancer families. J Clin Oncol. 2001 Oct 15;19(20):4074-80.
  4. Hampel H, Stephens JA, Pukkala E, Sankila R, Aaltonen LA, Mecklin JP, de la Chapelle A. Cancer risk in hereditary nonpolyposis colorectal cancer syndrome: later age of onset.Gastroenterology. 2005 Aug;129(2):415-21.
  5. Barrow E, Robinson L, Alduaij W, Shenton A, Clancy T, Lalloo F, Hill J, Evans DG Cumulative lifetime incidence of extracolonic cancers in Lynch syndrome: a report of 121 families with proven mutations. Clin Genet 2009; 75: 141-9.
  6. Geary J, Sasieni P, Houlston R, Izatt L, Eeles R, Payne SJ, Fisher S, Hodgson SV. Gene-related cancer spectrum in families with hereditary non-polyposis colorectal cancer (HNPCC). Familial Cancer 2008; 7: 163-72.
  7. Parc Y, Boisson C, Thomas G, Olschwang S. Cancer ris in 348 French MSH2 or MLH1 gene carreiers. J Med Genet 2003; 40: 208-13.
  8. Hendriks YMC, Wagner A, Morreau H, et al. Cancer risk in hereditary nonolyposis colrectal cancer due to MSH6 mutations : impact on counseling and surveillance. Gastroenterology. 2004 Jul;127(1):17-25.
  9. Watson P, Vasen HF, Mecklin JP, Bernstein I, Aarnio M, Järvinen HJ, Myrhøj T, Sunde L, Wijnen JT, Lynch HT. The risk of extra-colonic, extra-endometrial cancer in the Lynch syndrome. Int J Cancer. 2008 Jul 15;123(2):444-9.
  10. Bonadona V, Bonaïti B, Olschwang S, et al. Cancer risks associated with germline mutations in MLH1, MSH2, and MSH6 genes in Lynch syndrome. JAMA 2011;305(22):2304-10.
  11. Engel C, Loeffler M, Steinke V, Rahner N, Holinski-Feder E, Dietmaier W, Schackert HK, Goergens H, von Knebel Doeberitz M, Goecke TO, Schmiegel W, Buettner R, Moeslein G, Letteboer TG, Gómez García E, Hes FJ, Hoogerbrugge N, Menko FH, van Os TA, Sijmons RH, Wagner A, Kluijt I, Propping P, Vasen HF. Risks of less common cancers in proven mutation carriers with lynch syndrome. J Clin Oncol. 2012 Dec 10;30(35):4409-15.

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  :

Laatst geautoriseerd  : 15-06-2015

Geplande herbeoordeling  :

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie

Methode ontwikkeling

Evidence based

Volgende:
Erfelijk en familiair ovariumcarcinoom - Beleid klinische genetica