Deze richtlijn valt onder het cluster Cognitieve stoornissen en Dementie.

Waar gaat deze richtlijn over?

De richtlijn Dementie richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met dementie. De richtlijn berust daar waar mogelijk op wetenschappelijk onderzoek aangevuld met overwegingen en patiënten voorkeuren. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Diagnostiek van dementie
• Behandeling van dementie
• Besluitvorming
• Organisatie dementiezorg
• Dementie als comorbiditeit in het ziekenhuis

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de tweedelijns (en derdelijns) zorg voor patiënten met dementie of verdenking daarop.

Voor patiënten

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord. Dementie kenmerkt zich door een geleidelijke achteruitgang van het geestelijk functioneren. In geval van de ziekte van Alzheimer (de meest voorkomende oorzaak), vallen in het begin van de ziekte vooral de geheugenstoornissen op. Later krijgt de patiënt problemen met denken en taal. Ook kunnen het karakter en gedrag veranderen. Naarmate de ziekte vordert, verliest iemand met Alzheimer steeds meer de regie over zijn eigen leven. Hij wordt meer afhankelijk van de hulp van anderen en dagelijkse handelingen worden steeds moeilijker.

Er zijn overigens naast de ziekte van Alzheimer veel andere ziekten die een dementie kunnen veroorzaken. De meest voorkomende soorten zijn de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, fronto-temporale dementie, dementie met gemengde etiologie, dementie met Lewy bodies en dementie bij de ziekte van Parkinson. Eén op de vijf mensen krijgt dementie. Bij vrouwen is de kans nog groter: één op de drie vrouwen krijgt gedurende haar leven dementie. Hoe ouder, hoe groter de kans op dementie.

Meer informatie over dementie is te vinden op Thuisarts: www.thuisarts.nl/dementie

Meer informatie over dementie is ook te vinden op de website van Alzheimer Nederland:

www.alzheimer-nederland.nl/dementie

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG) en wordt vanaf 2022 modulair herzien door het cluster Cognitieve stoornissen en dementie.

De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de huisartsen, internisten, klinisch chemici, laboratoriumartsen, neurologen, nucleair geneeskundigen, patiëntvertegenwoordigers, psychiaters, psychologen, arts verstandelijk gehandicapten, radiologen, geriaters, (specialistisch) verpleegkundigen, verzorgenden en ziekenhuisapothekers. De samenstelling van het cluster kunt u vinden bij de ‘verantwoording’. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de patiënten belangenorganisatie Alzheimer Nederland.

Geldigheid van de richtlijn

De richtlijnen in het cluster Cognitieve stoornissen en Dementie worden modulair onderhouden. Het cluster Cognitieve stoornissen en Dementie omvat de richtlijn Dementie, richtlijn MCI, en de richtlijn Delier bij volwassenen en ouderen. In de eerste cyclus ‘22-‘23 zijn onderstaande modules ontwikkeld:

• Richtlijn Dementie: Module 1 ‘Screening op dementie/cognitieve stoornissen in het ziekenhuis’
• Richtlijn Dementie: Module 2 ‘Preventie cognitieve achteruitgang en dementie’
• Richtlijn Dementie: Module 3 ‘Genetische risicofactoren’
• Richtlijn Dementie: Module 4 ‘Diagnostiek van dementie bij personen met een verstandelijke beperking’
• Richtlijn Delier: Module 5 ‘Preventief staken van middelen met anticholinerge werking bij risico delier’

In onderstaande tabel is te zien wat de geldigheid is van de richtlijnmodules. Tevens zijn de aandachtspunten vermeld die van belang zijn voor een herziening. Het cluster Cognitieve stoornissen en Dementie is als houder van deze richtlijn de eerstverantwoordelijke voor de actualiteit van deze richtlijn. Jaarlijks wordt vastgesteld welke modules worden herzien. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.