Startpagina - Cataract
Wat is nieuw? | Publicatiedatum |
---|---|
Startpagina - Cataract | 09-05-2025 |
BICAT | 09-05-2025 |
Povidonjood bij cataractoperatie | 27-09-2024 |
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met cataract en welke onderwerpen belanghebbenden het belangrijkst vonden om in de richtlijn besproken te hebben. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- De mogelijkheid tot opereren van 2 ogen op 1 dag
- infectiepreventie, onder andere door preventief gebruik van antibiotica;
- de te implanteren lenzen;
- gebruik van een femtosecond laser ten opzichte van reguliere phaco-emulsificatie;
- de voorkeur van lensformules voor het berekenen van de lenssterkte;
- criteria die van belang zijn om over te gaan tot een cataractoperatie; (indicatiestelling voor cataractoperatie);
- de voorkeur van lensformules en intra-oculaire lenzen na refractiechirurgie.
- zorg op afstand bij cataract
Zorg op afstand bij cataract is in een apart traject ontwikkeld (gefinancierd uit ZonMw), en werd toegevoegd aan de richtlijn cataract. De richtlijnwerkgroep cataract is betrokken geweest bij de ontwikkeling van de module over zorg op afstand. Zie ook de verantwoording zorg op afstand.
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
De richtlijn is primair bedoeld voor oogartsen. Daarnaast wordt de richtlijn ook ontwikkeld om patiënten te informeren over wat zij kunnen verwachten van de zorg bij een cataractoperatie.
Voor patiënten
In de lens van het oog zitten eiwitten. Als deze eiwitten gaan samenklonteren, kan de lens troebel worden. Staar is een vertroebeling van de ooglens, ook wel cataract genoemd. Daardoor gaat de patiënt wazig en ’s nachts slechter zien, zijn kleuren minder helder en heeft de patiënt soms last van dubbelzien. Staar was een veelvoorkomende oorzaak van slechtziendheid, vooral onder ouderen. Met een oogoperatie kan de oogarts de troebele lens vervangen door een kunstlens.
Meer informatie over staar is te vinden op Thuisarts:
Bij deze richtlijn is een keuzekaart ontwikkeld. Een keuzekaart geeft een overzicht van opties over screening, diagnose of behandeling en helpt de arts en patient bij het samen beslissen. Klik hier voor de keuzekaart Staar en hier voor de grootlettervariant.
Toepassen
Momenteel loopt er een ZonMW Implementatiepoject: https://oogheelkunde.mumc.nl/wetenschappelijk-onderzoek/bicat-nl-implementatieproject
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG). De richtlijn is tot stand gekomen in samenwerking met de Oogvereniging en de Optometristen Vereniging Nederland.
Modulair onderhoud
Vanaf 2023 wordt de richtlijn modulair herzien door het cluster Oog. Onder de
‘samenstelling van het cluster’ (zie verantwoording) staat beschreven welke organisaties deelnemen aan het cluster. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.
Onderhoudsplan
De richtlijnen in het cluster Oog worden modulair onderhouden. In de tabel wordt de actualiteit van de richtlijnmodules beschreven.
Tabel 1. Onderhoudsplan richtlijn Cataract
Richtlijnmodule |
Geautoriseerd in |
Laatst beoordeeld in[1] |
Geplande herbeoordeling[2] |
Wijzigingen meest recente versie |
1. Startpagina – Cataract |
09-11-2021 |
01-11-2024 |
01-06-2026 |
Geüpdatet |
2. Module Indicatiestelling |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
3. Module Patiëntvoorlichting |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
4. Module Tijdsbestek tussen twee cataractoperaties (BICAT) |
07-04-2025 |
01-11-2024 |
01-06-2026 |
Herzien |
5.1. Module Infectieprofylaxe – Per- en postoperatieve antibiotica profylaxe bij cataract |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
5.2. Module Infectieprofylaxe – Povidonjood |
09-11-2021 |
27-09-2024 |
n.v.t. |
Voor aanbevelingen verwijzing opgenomen naar https://www.sri-richtlijnen.nl/desinfectie-huid-slijmvliezen |
6. Module Ontstekingsprofylaxe |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
7. Gebruik van de femtosecond laser bij cataractoperaties |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
8.1 Intra-oculaire lenzen – Multifocale intraoculaire lenzen |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
8.2 Torische intraoculaire lenzen |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
9. Lenssterkte berekening |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
10.1 Oogheelkundige comorbiditeit - Indicatie OCT bij cataractoperatie |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
10.2 Oogheelkundige comorbiditeit - Ontstekingsprofylaxe bij diabetische retinopathie bij cataractoperatie |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
11.1 Cataractoperatie na refractiechirurgie – IOL-keuze bij cataractchirurgie |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
11.2 Formule lenssterkte berekening bij cataractchirurgie na voorafgaande refractiechirurgie |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
12. Postoperatieve beleid |
09-11-2021 |
03-11-2022 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
13. Zorg op afstand |
08-12-2023 |
08-12-2023 |
01-06-2026 |
N.v.t. |
1Jaartal waarin de richtlijnmodule is meegenomen in de need-for-update.
2Jaartal waarin de richtlijnmodule weer moet worden meegenomen in de need-for-update.
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 07-04-2025
Laatst geautoriseerd : 07-04-2025
Geplande herbeoordeling : 01-06-2026
Doel en doelgroep
Doel
Een richtlijn is in wezen de beschrijving van de actuele stand van de kennis, technieken en gerelateerde zaken rond het onderwerp van de richtlijn. Daarnaast heeft een richtlijn tot doel de beroepsbeoefenaars aanbevelingen te geven die de kwaliteit van hun werk mede op het gewenste niveau kunnen houden. Er is dus ook sprake van een beschrijving van kwalitatieve normen voor de beroepsgroep. Iedere arts is gehouden om primair te handelen in het belang van de patiënten daarbij zorg te dragen voor diens veiligheid in relatie tot het medische handelen. De Richtlijn Cataract stelt dan ook normen vast voor goede praktijkvoering, stelt standaarden voor patiëntenzorg en veiligheid en biedt een referentiepunt voor de beoordeling van de resultaten waaraan cataractchirurgie van hoge kwaliteit moet voldoen. De aanbevelingen, normen en standaarden zijn getoetst aan de resultaten van gedegen wetenschappelijk onderzoek, gepubliceerd in de wetenschappelijke literatuur. Indien zekere vraagstellingen niet goed beantwoord konden worden op basis van literatuuronderzoek, werden de meningen van erkende experts gehoord door de richtlijnwerkgroep en bij consensus verwerkt in de aanbevelingen.
Doelgroep
Deze richtlijn is geschreven voor met name oogartsen maar ook andere leden van de beroepsgroepen die direct betrokken zijn bij de zorg met cataract.