Cataract

Initiatief: NOG Aantal modules: 21

Startpagina - Cataract

Wat is nieuw? Publicatiedatum
Startpagina - Cataract 09-05-2025
BICAT 09-05-2025
Povidonjood bij cataractoperatie 27-09-2024

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met cataract en welke onderwerpen belanghebbenden het belangrijkst vonden om in de richtlijn besproken te hebben. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

  • De mogelijkheid tot opereren van 2 ogen op 1 dag
  • infectiepreventie, onder andere door preventief gebruik van antibiotica;
  • de te implanteren lenzen;
  • gebruik van een femtosecond laser ten opzichte van reguliere phaco-emulsificatie;
  • de voorkeur van lensformules voor het berekenen van de lenssterkte;
  • criteria die van belang zijn om over te gaan tot een cataractoperatie; (indicatiestelling voor cataractoperatie);
  • de voorkeur van lensformules en intra-oculaire lenzen na refractiechirurgie.
  • zorg op afstand bij cataract

Zorg op afstand bij cataract is in een apart traject ontwikkeld (gefinancierd uit ZonMw), en werd toegevoegd aan de richtlijn cataract. De richtlijnwerkgroep cataract is betrokken geweest bij de ontwikkeling van de module over zorg op afstand. Zie ook de verantwoording zorg op afstand.

 

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

De richtlijn is primair bedoeld voor oogartsen. Daarnaast wordt de richtlijn ook ontwikkeld om patiënten te informeren over wat zij kunnen verwachten van de zorg bij een cataractoperatie.

 

Voor patiënten

In de lens van het oog zitten eiwitten. Als deze eiwitten gaan samenklonteren, kan de lens troebel worden. Staar is een vertroebeling van de ooglens, ook wel cataract genoemd. Daardoor gaat de patiënt wazig en ’s nachts slechter zien, zijn kleuren minder helder en heeft de patiënt soms last van dubbelzien. Staar was een veelvoorkomende oorzaak van slechtziendheid, vooral onder ouderen. Met een oogoperatie kan de oogarts de troebele lens vervangen door een kunstlens.

 

Meer informatie over staar is te vinden op Thuisarts:

http://www.thuisarts.nl/staar

 

Bij deze richtlijn is een keuzekaart ontwikkeld. Een keuzekaart geeft een overzicht van opties over screening, diagnose of behandeling en helpt de arts en patient bij het samen beslissen. Klik hier voor de keuzekaart Staar en hier voor de grootlettervariant.

 

Toepassen

Momenteel loopt er een ZonMW Implementatiepoject: https://oogheelkunde.mumc.nl/wetenschappelijk-onderzoek/bicat-nl-implementatieproject

 

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG). De richtlijn is tot stand gekomen in samenwerking met de Oogvereniging en de Optometristen Vereniging Nederland.

 

Modulair onderhoud

Vanaf 2023 wordt de richtlijn modulair herzien door het cluster Oog. Onder de

‘samenstelling van het cluster’ (zie verantwoording) staat beschreven welke organisaties deelnemen aan het cluster. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.

 

Onderhoudsplan

De richtlijnen in het cluster Oog worden modulair onderhouden. In de tabel wordt de actualiteit van de richtlijnmodules beschreven. 

 

Tabel 1. Onderhoudsplan richtlijn Cataract

 Richtlijnmodule

Geautoriseerd in

Laatst beoordeeld in[1]

Geplande herbeoordeling[2]

Wijzigingen meest recente versie

1. Startpagina – Cataract

09-11-2021

01-11-2024

01-06-2026

Geüpdatet

2. Module Indicatiestelling

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

3. Module Patiëntvoorlichting

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

4. Module Tijdsbestek tussen twee cataractoperaties (BICAT)

07-04-2025

01-11-2024

01-06-2026

Herzien

5.1. Module Infectieprofylaxe – Per- en postoperatieve antibiotica profylaxe bij cataract

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

5.2. Module Infectieprofylaxe – Povidonjood

09-11-2021

27-09-2024

n.v.t.

Voor aanbevelingen verwijzing opgenomen naar  https://www.sri-richtlijnen.nl/desinfectie-huid-slijmvliezen   

6. Module Ontstekingsprofylaxe

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

7. Gebruik van de femtosecond laser bij cataractoperaties

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

8.1 Intra-oculaire lenzen – Multifocale intraoculaire lenzen

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

8.2 Torische intraoculaire lenzen

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

9. Lenssterkte berekening

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

10.1 Oogheelkundige comorbiditeit - Indicatie OCT bij cataractoperatie

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

10.2 Oogheelkundige comorbiditeit - Ontstekingsprofylaxe bij diabetische retinopathie bij cataractoperatie

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

11.1 Cataractoperatie na refractiechirurgie – IOL-keuze bij cataractchirurgie

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

11.2 Formule lenssterkte berekening bij cataractchirurgie na voorafgaande refractiechirurgie

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

12. Postoperatieve beleid

09-11-2021

03-11-2022

01-06-2026

N.v.t.

13. Zorg op afstand

08-12-2023

08-12-2023

01-06-2026

N.v.t.

1Jaartal waarin de richtlijnmodule is meegenomen in de need-for-update.

2Jaartal waarin de richtlijnmodule weer moet worden meegenomen in de need-for-update.

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  : 07-04-2025

Laatst geautoriseerd  : 07-04-2025

Geplande herbeoordeling  : 01-06-2026

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Nederlands Oogheelkundig Gezelschap

Doel en doelgroep

Doel

Een richtlijn is in wezen de beschrijving van de actuele stand van de kennis, technieken en gerelateerde zaken rond het onderwerp van de richtlijn. Daarnaast heeft een richtlijn tot doel de beroepsbeoefenaars aanbevelingen te geven die de kwaliteit van hun werk mede op het gewenste niveau kunnen houden. Er is dus ook sprake van een beschrijving van kwalitatieve normen voor de beroepsgroep. Iedere arts is gehouden om primair te handelen in het belang van de patiënten daarbij zorg te dragen voor diens veiligheid in relatie tot het medische handelen. De Richtlijn Cataract stelt dan ook normen vast voor goede praktijkvoering, stelt standaarden voor patiëntenzorg en veiligheid en biedt een referentiepunt voor de beoordeling van de resultaten waaraan cataractchirurgie van hoge kwaliteit moet voldoen. De aanbevelingen, normen en standaarden zijn getoetst aan de resultaten van gedegen wetenschappelijk onderzoek, gepubliceerd in de wetenschappelijke literatuur. Indien zekere vraagstellingen niet goed beantwoord konden worden op basis van literatuuronderzoek, werden de meningen van erkende experts gehoord door de richtlijnwerkgroep en bij consensus verwerkt in de aanbevelingen.

 

Doelgroep

Deze richtlijn is geschreven voor met name oogartsen maar ook andere leden van de beroepsgroepen die direct betrokken zijn bij de zorg met cataract.

Volgende:
Indicatiestelling