Onderzoek

Op dit moment loopt er een zorgevaluatie (CAPP studie) naar de optimale behandeling van complexe appendicitis bij kinderen. In deze studie wordt onderzoek gedaan naar twee verschillende subgroepen van complexe appendicitis. In subgroep 1 (complexe appendicitis zonder abces/infiltraat) wordt gekeken naar de optimale chirurgische benadering (open of laparoscopisch). In subgroep 2 (complexe appendicitis met abces/infiltraat) wordt gekeken naar de optimale behandelstrategie c.q. non-operatief (met antibiotica en eventueel drainage) of direct operatief. De NVvH adviseert centra om aan deze zorgevaluatie te participeren. Zie ook CAPP.

Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn geeft een leidraad voor wat volgens de huidige maatstaven de beste diagnostiek en behandeling is bij patiënten met een acute appendicitis. Er zijn verschillende behandelstrategieën beschreven in geval van simpele en complexe appendicitis.

In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Welke onderzoeken worden aanbevolen bij patiënten met (een verdenking op) acute appendicitis?
• De mogelijke behandelingen van appendicitis.
• Chirurgisch technische aspecten (laparoscopie of open, verzorging appendix stomp, spoelen tijdens de operatie).
• Behandeling met antibiotica na de operatie.
• Het nut van het histologisch laten nakijken van een verwijderde appendix.
• Blindedarmontsteking tijdens de zwangerschap of bij kinderen.
• De toegevoegde waarde van het raadplegen van een gynaecoloog.
• De organisatie van de zorg.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met acute appendicitis, zowel bij kinderen als bij volwassenen.

Voor patiënten

Acute appendicitis is de medische term voor blindedarmontsteking. Omdat een ontsteking van de blinde darm meestal vrij plotseling ontstaat, wordt het vaak acute blindedarmontsteking genoemd. Er zijn verschillende oorzaken voor een blindedarmontsteking, meestal is sprake van een verstopping van de binnenkant. De meest voorkomende klacht die optreedt is plotseling beginnende buikpijn, de pijn kan rond de navel beginnen en ‘afzakken’ naar rechts onder in de buik. Vaak is er gebrek aan eetlust en kan er temperatuurverhoging zijn. De kans om een blindedarmontsteking in het leven te krijgen is tussen de 7 en 9 procent, het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Meer informatie over blindedarmontsteking is te vinden op www.thuisarts.nl.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). De richtlijn is in 2010 opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de kinderchirurgen, chirurgen, kinderartsen, gynaecologen, radiologen en klinisch chemici. In 2019 is het merendeel van de modules herzien, behalve voor de modules waarvan de aanbevelingen nog steeds aansluiten bij de huidige wetenschappelijke inzichten. De richtlijn is herzien door een multidisciplinaire richtlijnwerkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, Nederlandse Vereniging voor Radiologie, Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen en de Patiëntenfederatie. De procesmatige en methodologische ondersteuning is geleverd door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.

Definities en begrippen
De gebruikte terminologie in de literatuur betreffende de in de richtlijn besproken ziektebeelden is niet consistent. Daarom heeft de werkgroep definities opgesteld voor de in de richtlijn besproken ziektebeelden:

Acute appendicitis
Een acute ontsteking van de appendix vermiformis, een ‘waar’ divertikel van het coecum. Histologisch wordt acute appendicitis gedefinieerd als leucocytaire infiltratie door de gehele
wand of pus in het lumen.

Simpele appendicitis
Flegmoneuze appendicitis zonder necrose of perforatie, ook wel ‘ongecompliceerd’ genoemd. Deze variant is weinig progressief en mogelijk reversibel (Bhangu, 2015).

Complexe appendicitis
Ernstiger, progressieve variant met necrose en/of perforatie van de appendix, ook wel ‘gecompliceerd’ genoemd (Bhangu, 2015).

Andere definities die in deze richtlijn gebruikt zijn, worden toegelicht bij de aanverwante items, onder “Achtergrond en toepassen”.

Bhangu A, Søreide K, Di Saverio S, Assarsson JH, Drake FT. Acute appendicitis: modern understanding of pathogenesis, diagnosis, and management. Lancet. 2015 Sep 26;386(10000):1278-1287. doi: 10.1016/S0140-6736(15)00275-5. Erratum in: Lancet. 2017 Oct 14;390(10104):1736. PMID: 26460662.