Startpagina - Pijn bij patiënten met kanker
| Wat is nieuw? | Publicatiedatum |
|---|---|
| Startpagina - Pijn bij patiënten met kanker | 06-03-2025 |
| Zelfmanagement bij pijn bij kanker | 06-03-2025 |
Deze richtlijn valt onder het cluster pijnmanagement.
Waar gaat deze richtlijn over?
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met pijn bij kanker. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- Diagnostiek van pijn bij patiënten met kanker
- Integrale benadering
- Beleid en behandeling
- Speciale patiëntengroepen
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
Deze richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met pijn bij kanker zoals specialisten ouderengeneeskunde, medisch specialisten, huisartsen, apothekers, verpleegkundigen, verzorgenden, verpleegkundig specialisten, physician assistants, fysiotherapeuten, medisch maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers, GZ- en klinisch psychologen.
Indien in de richtlijn wordt gesproken over zorgverleners rondom de patiënt met pijn bij kanker, worden, afhankelijk van de specifieke situatie van de patiënt, alle bovengenoemde professionals bedoeld.
De richtlijn is ook relevant voor zorgverleners van andere disciplines en vrijwilligers die werkzaam zijn in de palliatieve fase. De multidimensionale benadering van de patiënt in de palliatieve fase vergt immers een gezamenlijke, interdisciplinaire verantwoordelijkheid, zoals ook in het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland is beschreven.
Voor patiënten
Veel mensen met kanker hebben pijn. Pijn door de kanker zelf of door de behandeling. Soms verdwijnt de pijn na een paar dagen, weken of maanden. Soms is de pijn blijvend. Er zijn een aantal manieren om pijn bij kanker te bestrijden:
- de oorzaak van de pijn wegnemen of aanpakken
- andere klachten behandelen die de pijn uitlokken of erger maken
- pijn onderdrukken met pijnstillers
- pijn verminderen op andere manieren (zonder pijnstillers)
- depressie, angst of slapeloosheid verminderen met medicijnen
- psychosociale hulp en/of lotgenotencontact
- zelfmanagement
Deze richtlijn beschrijft de belangrijkste onderwerpen om de juiste diagnose te stellen, de juiste benadering te geven en de juiste behandeling te krijgen. Meer informatie is te vinden op www.kanker.nl en https://www.thuisarts.nl/pijn-bij-kanker.
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) en is in 2019 samengevoegd met een de richtlijn ‘pijn’ in de palliatieve fase’ vanuit IKNL. De richtlijn is opgesteld door verschillende multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit verschillende beroepsgroepen (zie verantwoording modules). Er werd ook aandacht besteed aan het patiëntenperspectief.
Modulair onderhoud
Vanaf 2022 wordt de richtlijn modulair herzien door het cluster pijnmanagement. Onder de
‘samenstelling van het cluster’ (zie verantwoording) staat beschreven welke organisatie deelnemen aan het cluster. Meer informatie over werken in clusters en modulair onderhoud vindt u hier.
Onderhoudsplan
De richtlijnen in het cluster pijnmanagement worden modulair onderhouden. In de tabel wordt de actualiteit van de richtlijnmodules beschreven.
Tabel 6. Onderhoudsplan richtlijn pijn bij patiënten met kanker
|
Richtlijnmodule |
Geautori seerd in |
Laatst beoordeeld in[1] |
Geplande her-beoordeling[2] |
Wijzigingen meest recente versie |
|
1. Startpagina |
volgt |
01-11-2023 |
01-03-2028 |
Geüpdatet |
|
2. Diagnostiek van pijn bij patiënten met kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
2.1 Anamnese |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
2.2 Pijnmeting |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
2.3 Lichamelijk onderzoek en aanvullende diagnostiek |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
3. Integrale benadering |
|
|
|
N.v.t. |
|
3.1Multidimensionele benadering |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
3.2 Voorlichting en educatie |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
3.3 Therapietrouw |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
3.4 Zelfmanagement bij pijn bij kanker |
volgt |
01-11-2023 |
01-03-2028 |
Geüpdatet |
|
3.5 Ondersteunende zorg |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
3.6 Continuïteit en coördinatie van zorg |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4. Beleid en behandeling |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.1 Causale behandeling van pijn bij patiënten met kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.1.1 Systemische therapie bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.1.2 Radiotherapie bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.1.3 Radionucliden bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.1.4 Chirurgie bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.1.5 Bisfosfonaten bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2 Niet-medicamenteuze behandeling bij patiënten met kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.2.1 Warmtetherapie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.2 Toepassen van koude bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.3 Massage bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.4 Manuele lymfedrainage bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.5 Hydrotherapie bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.6 Oefentherapie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.7 Ontspanningsoefeningen en geleide verbeelding bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.8 Cognitieve gedragstherapie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.9 Hypnotherapie bij pijn bij kanker |
01-07-2008 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.2.10 TENS bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3 Medicamenteuze behandeling bij patiënten met kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.3.1 Algemene aanbevelingen ten aanzien van medicamenteuze behandeling van pijn bij patiënten met kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.2 Paracetamol bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.3 NSAID’s bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.4 Zwakwerkende opioïden bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.5 Sterkwerkende opioïden bij nociceptieve pijn |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.6 Doorbraakpijn bij pijn bij kanker |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.7 Toediening van opioïden, dosering en dosistitratie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.8 Lokale toediening van opioïden bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9 Behandeling van bijwerkingen van opioïden bij pijn bij kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.3.9.1 Misselijkheid en braken bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.2 Obstipatie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.3 Sedatie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.4 Droge mond bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.5 Cognitieve veranderingen, hallucinaties en/of delier bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.6 Jeuk bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.7 Urineretentie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.8 Myoclonieën bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.9.9 Ademdepressie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.10 Opioïdgeïnduceerde hyperalgesie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.11 Adjuvante analgetica bij pijn bij kanker |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.3.12 Geneesmiddeleninteracties met opioïden bij pijn bij kanker |
01-07-2015 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4 Invasieve behandeling van pijn bij kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
4.4.1 Chordotomie bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4.2 Plexus coeliacusblokkade bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4.3 Neuraxiale (intrathecale of epidurale) toediening van opioïden bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4.4 Plexus hypogastricusblokkade bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4.5 Lower end block of zadelblok bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
4.4.6 Neurolyse perifere zenuw bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
5. Speciale patiëntengroepen bij pijn bij kanker |
|
|
|
N.v.t. |
|
5.1 Behandeling van pijn bij patiënten met kanker en een verminderde nierfunctie |
01-11-2021 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
5.2 Patiënten met leverfunctiestoornissen bij pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
5.3 Behandeling van pijn bij oudere patiënten met kanker |
01-11-2021 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
|
5.4 Patiënten in de stervensfase met pijn bij kanker |
06-12-2019 |
01-11-2023 |
01-07-2025 |
N.v.t. |
[1] Jaartal waarin de richtlijnmodule is meegenomen in de need-for-update.
[2] Jaartal waarin de richtlijnmodule weer moet worden meegenomen in de need-for-update.
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 01-11-2023
Laatst geautoriseerd :
Geplande herbeoordeling : 01-03-2028
Bijlagen
- Relevant voor patiënten