UCV - lokale pijnbestrijding
Uitgangsvraag
Lokale pijnbestrijding
Aanbeveling
Als pijnstilling gewenst is kan worden gekozen voor orale pijnstilling. Ibuprofen bevattende dressings zijn een optie bij exsuderende wonden.
Overwegingen
Het middel is niet bruikbaar bij ulcera met weinig tot zeer weinig exsudaat. Beschikbare literatuur laat enigszins tegenstrijdige uitkomsten zien.
Onderbouwing
Achtergrond
Veneuze ulcera kunnen pijnlijk zijn, en dit komt frequenter voor dan algemeen wordt aangenomen. De meeste moderne wondbedekkers claimen een vermindering van de pijn. Pijnklachten kunnen behandeld worden met orale medicatie. Ook kan er voor een wondbehandelingsproduct met een pijnreducerend effect gekozen worden.
Conclusies
Niveau 2 |
Ibuprofenschuimverband leidt bij een deel van de patiënten met continu pijnlijke ulcera tot klinisch relevante reductie van pijn.
A2 Fogh 2012 B Briggs 2012, Romanelli 2009, Sibbald 2007 |
Samenvatting literatuur
Ibuprofenschuimverband
Er zijn schuimverbanden op de markt die met ibuprofen geïmpregneerd zijn, die dit onder invloed van wondvocht afgeven. De effectiviteit van het ibuprofenschuimverband werd onderzocht in een systematische review van goede kwaliteit [45]. Op basis van de combinatie van twee trials schatten de reviewers de number needed to treat op 6 (95 %BI 4 - 12), dat wil zeggen dat het percentage patiënten dat tenminste 50 procent pijnreductie ervaart in de behandelgroepen circa 19 procent groter is. Zij menen dat dit verschil van klinische betekenis zou kunnen zijn (zie evidence tabel).
In aanvulling op de review van Briggs e.a. werden nog drie trials met ibuprofen schuimverband geïdentificeerd die de gunstige effecten op de pijn bij patiënten met pijnlijke ulcera ondersteunen [46-48]. In de studie van Romanelli wordt expliciet beschreven dat de ibuprofen niet systemisch kon worden aangetoond.
Referenties
- 1 - Falabella A. Debridement of wounds. Wounds 1998;10(suppl C):1-8 (Fallabella a.)
- 2 - Bradley M, Cullem N, Sheldon T. The debridement of chronic wounds: A systemic review. Health Technology Assesment 1999;3(17 Pt 1).
- 3 - Williams D, Enoch S, Miller D, Harris K, Price P, Harding KG. Effect of sharp debridement using curette on recalcitrant nonhealing venous leg ulcers: a concurrently controlled, prospective cohort study. Wound Repair Regen 2005 Mar;13(2):131-7.
- 4 - Cardinal M, Eisenbud DE, Armstrong DG, Zelen C, Driver V, Attinger C, et al. Serial surgical debridement: a retrospective study on clinical outcomes in chronic lower extremity wounds. Wound Repair Regen 2009 May;17(3):306-11.
- 5 - Bergemann R, Lauterbach KW, Vanscheidt W, Neander KD, Engst R. Economic evaluation of the treatment of chronic wounds: hydroactive wound dressings in combination with enzymatic ointment versus gauze dressings in patients with pressure ulcer and venous leg ulcer in Germany. Pharmacoeconomics 1999 Oct;16(4):367-77.
- 6 - Ramundo J, Gray M. Enzymatic wound debridement. J Wound Ostomy Continence Nurs 2008 May;35(3):273-80.
- 7 - Falabella (a) AF, Carson P, Eaglstein WH, Falanga V. The safety and efficacy of a proteolytic ointment in the treatment of chronic ulcers of the lower extremity. J Am Acad Dermatol 1998 Nov;39(5 Pt 1):737-40. (fallabella b.)
- 8 - Mekkes JR. Debridement of venous leg ulcers (proefschrift). Amsterdam: Universiteit van Amsterdam; 1998.
- 9 - Bahr S, Mustafi N, Hattig P, Piatkowski A, Mosti G, Reimann K, et al. Clinical efficacy of a new monofilament fibre-containing wound debridement product. J Wound Care 2011 May;20(5):242-8.
- 10 - Haemmerle G, Duelli H, Abel M, Strohal R. The wound debrider: a new monofilament fibre technology. Br J Nurs 2011 Mar 24;20(6):S35-2.
- 11 - Vowden, K., Vowden, P. Debrisoft: Revolutionising debridement. Br J Nurs. 2011; 20: 20 (Suppl.), S1-S16.
- 12 - Angeras MH, Bradberg A, Falk A, Seeman T. Comparison between sterile saline and tapwater for cleansing of acute soft tissue wounds. Eur J Surg 1992;158:347-50.
- 13 - Gent W van, Maessen-Visch MB. Behandeling ulcus cruris, inclusief wondverzorging en chirurgische technieken. In: Handboek Flebologie. Neumann HAM, ea. Houten: Prelum uitgevers, 2011
- 14 - Korthals Altes-Levy van Vinnighe HR, Faber WR, Oey HB. [Transplantation of skin punch grafts as an aid in the treatment of leg ulcers]. Ned Tijdschr Geneeskd 1978 Sep 23;122(38):1401-4.
- 15 - Berretty PJ, Neumann HA, de Limpens AM, Cormane RH. Treatment of ulcers on legs from venous hypertension by split-thickness skin grafts. J Dermatol Surg Oncol 1979 Dec;5(12):966-70.
- 16 - Vuerstaek JD, Vainas T, Wuite J, Nelemans P, Neumann MH, Veraart JC. State-of-the-art treatment of chronic leg ulcers: A randomized controlled trial comparing vacuum-assisted closure (V.A.C.) with modern wound dressings. J Vasc Surg 2006 Nov;44(5):1029-37.
- 17 - Schmeller W, Gaber Y. Surgical removal of ulcer and lipodermatosclerosis followed by split-skin grafting (shave therapy) yields good long-term results in "non-healing" venous leg ulcers. Acta Derm Venereol 2000 Jul;80(4):267-71.
- 18 - Palfreyman SJ, Nelson EA, Lochiel R, Michaels JA. Dressings for healing venous leg ulcers. Cochrane Database Syst Rev 2006 Jul;19;(3):CD001103.
- 19 - Bouza C, Munoz A, Amate JM. Efficacy of modern dressings in the treatment of leg ulcers: a systematic review. Wound Repair Regen 2005 May;13(3):218-29.
- 20 - Carter MJ, Tingley-Kelley K, Warriner RA, III. Silver treatments and silver-impregnated dressings for the healing of leg wounds and ulcers: a systematic review and meta-analysis. J Am Acad Dermatol 2010 Oct;63(4):668-79.
- 21 - Chambers H, Dumville JC, Cullum N. Silver treatments for leg ulcers: a systematic review. Wound Repair Regen 2007 Mar;15(2):165-73.
- 22 - Jull A, Parag V, Walker N, Maddison R, Kerse N, Johns T. The prepare pilot RCT of home-based progressive resistance exercises for venous leg ulcers. J Wound Care 2009 Dec;18(12):497-503.
- 23 - O'Meara S, Al-Kurdi D, Ologun Y, Ovington LG. Antibiotics and antiseptics for venous leg ulcers. Cochrane Database Syst Rev 2010 Jan;%20;(1):CD003557.
- 24 - Kaye ET. Topical antibacterial agents. Infect Dis Clin North Am 2000 Jun;14(2):321-39.
- 25 - OMeara SM, Cullum NA, Majid M, Sheldon TA. Systemic review of antimicrobial agents used for chronic wounds.Br J Surg 2001;88:4-21.
- 26 - Goedkoop R, Juliet R, You PH, Daroczy J, de Roos KP, Lijnen R, et al. Wound stimulation by growth-arrested human keratinocytes and fibroblasts: HP802-247, a new-generation allogeneic tissue engineering product. Dermatology 2010;220(2):114-20.
- 27 - Kirsner RS, Marston WA, Snyder RJ, Lee TD, Cargill DI, Slade HB. Spray-applied cell therapy with human allogeneic fibroblasts and keratinocytes for the treatment of chronic venous leg ulcers: a phase 2, multicentre, double-blind, randomised, placebo-controlled trial. Lancet 2012 Sep 15;380(9846):977-85.
- 28 - Gibbs S, van den Hoogenband HM, Kirtschig G, Richters CD, Spiekstra SW, Breetveld M, et al. Autologous full-thickness skin substitute for healing chronic wounds. Br J Dermatol 2006 Aug;155(2):267-74.
- 29 - Vanscheidt W, Ukat A, Horak V, Bruning H, Hunyadi J, Pavlicek R, et al. Treatment of recalcitrant venous leg ulcers with autologous keratinocytes in fibrin sealant: a multinational randomized controlled clinical trial. Wound Repair Regen 2007 May;15(3):308-15.
- 30 - Tausche AK, Skaria M, Bohlen L, Liebold K, Hafner J, Friedlein H, et al. An autologous epidermal equivalent tissue-engineered from follicular outer root sheath keratinocytes is as effective as split- thickness skin autograft in recalcitrant vascular leg ulcers. Wound Repair Regen 2003 Jul;11 (4):248-52.
- 31 - Cherubino M, Rubin JP, Miljkovic N, Kelmendi-Doko A, Marra KG. Adipose-derived stem cells for wound healing applications. Ann Plast Surg 2011 Feb;66(2):210-5.
- 32 - Falanga V. Stem cells in tissue repair and regeneration. J Invest Dermatol 2012 Jun;132(6):1538- 41.
- 33 - Jones JE, Nelson EA, Al-Hity A. Skin grafting for venous leg ulcers. Cochrane Database Syst Rev 2013 Jan 31.
- 34 - Barber C, Watt A, Pham C, Humphreys K, Penington A, Mutimer K, et al. Influence of bioengineered skin substitutes on diabetic foot ulcer and venous leg ulcer outcomes. J Wound Care 2008 Dec;17(12):517-27.
- 35 - Ubbink DT, Westerbos SJ, Evans D, Land L, Vermeulen H. Topical negative pressure for treating chronic wounds. Cochrane Database Syst Rev 2008 Jul 16;(3):CD001898.
- 36 - Korber A, Franckson T, Grabbe S, Dissemond J. Vacuum assisted closure device improves the take of mesh grafts in chronic leg ulcer patients. Dermatology 2008;216(3):250-6.
- 37 - Ross RE, Aflaki P, Gendics C, Lantis Ii JC. Complex lower extremity wounds treated with skin grafts and NPWT: a retrospective review. J Wound Care 2011 Oct;20(10):490, 492-0, 495.
- 38 - Hu X, Sun H, Han C, Wang X, Yu W. Topically applied rhGM-CSF for the wound healing: a systematic review. Burns 2011 Aug;37(5):729-41.
- 39 - Wiemann TJ. Efficacy and safety of recombinant human platelet-derived growth factor-BB (Becaplermin) in patients with chronic venous ulcers. Woundsresearch.com. 2003
- 40 - Marti, Linares P, Bonell A, Acosta M, Llort C, Lapiedra O. Growth factor used in healing venous ulcers. Chirurgia 2008; 21: 17-20.
- 41 - Senet P, Vicaut E, Beneton N, Debure C, Lok C, Chosidow O. Topical treatment of hypertensive leg ulcers with platelet-derived growth factor-BB: a randomized controlled trial. Arch Dermatol 2011 Aug;147(8):926-30.
- 42 - Stacey MC, Mata SD, Trengove NJ, Mather CA. Randomised double-blind placebo controlled trial of topical autologous platelet lysate in venous ulcer healing. Eur J Vasc Endovasc Surg 2000 Sep;20(3):296-301.
- 43 - Robson MC, Phillips TJ, Falanga V, Odenheimer DJ, Parish LC, Jensen JL, et al. Randomized trial of topically applied repifermin (recombinant human keratinocyte growth factor-2) to accelerate wound healing in venous ulcers. Wound Repair Regen 2001 Sep;9(5):347-52.
- 44 - Harding KG, Krieg T, Eming SA, Flour ML, Jawien A, Cencora A, et al. Efficacy and safety of the freeze-dried cultured human keratinocyte lysate, LyphoDerm 0.9%, in the treatment of hard-to-heal venous leg ulcers. Wound Repair Regen 2005 Mar;13(2):138-47.
- 45 - Briggs M, Nelson EA, Martyn-St JM. Topical agents or dressings for pain in venous leg ulcers. Cochrane Database Syst Rev 2012 Nov 14;11:CD001177. doi:10.1002/14651858.CD001177.pub3.:CD001177.
- 46 - Fogh K, Andersen MB, Bischoff-Mikkelsen M, Bause R, Zutt M, Schilling S, et al. Clinically relevant pain relief with an ibuprofen-releasing foam dressing: results from a randomized, controlled, double- blind clinical trial in exuding, painful venous leg ulcers. Wound Repair Regen 2012 Nov;20(6):815- 21.
- 47 - Romanelli M, Dini V, Polignano R, Bonadeo P, Maggio G. Ibuprofen slow-release foam dressing reduces wound pain in painful exuding wounds: preliminary findings from an international real-life study. J Dermatolog Treat 2009;20(1):19-26.
- 48 - Sibbald RG, Coutts P, Fierheller M, Woo K. A pilot (real-life) randomised clinical evaluation of a pain-relieving foam dressing: (Ibuprofen-foam versus local best practice). International Wound Journal 4(SUPPL.1), 16-23.1742-4801 2007.
- 49 - Woo KY, Coutts PM, Price P, Harding K, Sibbald RG. A randomized crossover investigation of pain at dressing change comparing 2 foam dressings. Adv Skin Wound Care 2009 Jul;22(7):304-10.
- 50 - White, R. A multinational survey of the assessment of pain when removing dressings. Wounds UK 2008;4:1,14-22.
- 51 - Lange IS, Pilz B, Geier J, Frosch PJ. Contact allergy in patients with stasis dermatitis or leg ulcers. Results of the Informational Network of the Departments of Dermatology and the German Contact Allergy Group Dermatosen-in-Beruf-und-Umwelt. 1996;44:1-22.
Evidence tabellen
Locale pijnbestrijding bij ulcus cruris: ibuprofen schuimverband
Auteur, jaartal |
Mate van bewijs |
Type onderzoek |
Setting |
Populatie (classificatie; steekproef- grootte incl aantal benen) |
Inclusie criteria |
Exclusie- criteria |
Interventie groep (incl duur) |
Controle groep (incl duur) |
Outcome (effectmaat) |
Follow-up |
Resultaat |
Conclusie |
Opmerkingen |
Briggs 2012 |
|
Systematic review |
Het review beschrijft twee trials van matige kwaliteit. De controlegroepen krijgen in de ene trial met 122 patiënten een schuimverband zonder ibuprofen, in de andere met 348 patiënten de locale gebruikelijke behandeling. In beide trials is het eindpunt de pijn, maar omdat gewerkt wordt met uiteenlopende controlegroepen, rapportagetijdstippen en effectmaten konden de resultaten niet worden gepoold. In plaats daarvan berekenden de reviewers een NNT. In de eerste trial rapporteert men waarneembare pijnreductie op de avond van verbandwisseling van 74% van de behandelgroep versus 58% van de controlegroep (RR 1,27; 95% BI 0,91-1,65; p= 0,07). De tweede trial rapporteert over het aandeel van de patiënten dat tenminste 50 procent pijnreductie ervaart gedurende de eerste 5 dagen. Dit bedroeg 49 procent in de behandelgroep versus 30 procent in de controlegroep. Het verschil is significant (RR 1,63; 95% BI 1,124 - 2,15). Op basis van de combinatie van de twee trials schatten de reviewers de number needed to treat op 6 (95 %BI 4 - 12), dwz dat het percentage patiënten dat tenminste 50 procent pijnreductie ervaart in de behandelgroepen circa 19 procent groter is. Zij menen dat dit verschil van klinische betekenis zou kunnen zijn. In een van de trials is tevens naar verschillen in genezingspercentages en bijwerkingen (vooral locale huidreacties) gekeken bij de ibuprofen en de controle groep. Die lieten geen significante verschillen zien . |
||||||||||
Fogh, 2012 |
|
RCT |
Eerste en tweede lijn |
120 |
Pijnlijk en exudatief veneus ulcus |
Tekenen van infectie Diabetes mellitus Gebruik van antibiotica of corticoster oiden |
Ibuprofensch uimverband 0.5 mg/cm2 |
Identiek schuimverba nd zonder ibuprofen |
Meer dan 50 % pijnreductie |
Pijnmeting gedurende 5 dagen, 2 maal daags |
34 % versus 19 % (p < 0,05) NNT 6,8 |
Ibuprofenschui mverband vermindert pijn |
|
Romanel li, 2009 |
|
RCT |
Outpati ents |
185 waarvan 60 een veneuze origine |
Veneuze en arteriele ulcera |
Teken van infectie Overgevol igheid voor NSAID's |
Ibuprofensch uimverband |
Gebruikelijke behandeling |
Pijnverminde ring |
Pijnmeting gedurende 7 dagen, 2 maal daags |
In de ibuprofengroe p significant minder pijn |
Ibuprofenschui mverband vermindert pijn bij alle typen ulcera |
Onduideli jk op patiënten tevens compres sie kregen |
Sibbald, 2007 |
|
RCT |
|
24 |
Pijnlijk en exudatief ulcus |
Tekenen van infectie Overgevo eligheid voor NSAID's |
Ibuprofensch uimverband |
Gebruikelijke behandeling |
Pijnverminde ring |
Pijnmeting gedurende 7 dagen, 2 maal daags |
In de ibuprofengroep minder pijn |
Ibuprofenschuim verband vermindert pijn |
Gesponsor de studie Met name in ibuprofengr oep groot aantal niet- veneuze ulcera (circa 40 procent) Adequate randomistie kwestieus |
Layton 1994 |
B |
RCT |
Tweede lijn |
20 |
Veneus ulcus cruris |
|
Acetylsalicylz uur 300 mg/dag |
Placebo |
Genezing Oppervlakte vermindering |
4 maanden |
38 % genezen in interventiegroep versus 0 % in placebogroep (p<0,050 Tevens significant grotere oppervlakte vermindering met acetylsalicylzuur |
Acetylsalicylz uur bevordert ulcus- genezing |
Sommige patiënten hadden meer ulcera, aantal daarvan is onduidelijk. Dit kan de resultaten vertekenen. Alle patiënten kregen tevens compressiethe rapie. |
del Rio Sola 2012 |
B |
RCT |
Tweede lijn |
51 |
Veneus ulcus cruris met doorsnee van tenminste 2 cm |
Arterieel vaatlijden Diabetes mellitus Reumatoï de artritis Gebruik anticoagul antia of steroïden |
Acetylsalicylz uur 300 mg/dag |
Geen medicatie |
Genezing Gemiddelde tijdsduur tot genezing Optreden van recidief |
5 Jaar |
Genezingspercent ages niet verschillend Gemiddeld snellere genezing en minder frequente recidieven in interventiegroep |
Aspirine lijkt genezing bij ulcus cruris te versnellen |
Niet geblindeerd Slordige verslaglegging Meer dan helft van de patiënten had meer dan 1 ulcus, statistische verwerking hiervan onduidelijk. |
Ibbotson 1995 |
B |
RCT |
40 |
|
Ulcus > 2 cm E/A > 0.9 |
|
Aspirine 900 mg 1 dd 4maanden |
Placebo |
Groote ulcus |
4 maanden |
Asp. 40% Plac. 69% |
Aspirine lijkt genezing bij ulcus cruris te versnellen |
Diagnostiek onduidelijk |
NB Gottrip 2008 niet besproken (is al opgenomen in de syst review van Briggs)
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 01-01-2014
Laatst geautoriseerd : 01-01-2014
Geplande herbeoordeling :
Een richtlijn heeft alleen zeggingskracht als op continue basis onderhoud plaatsvindt, op grond van systematische monitoring van zowel de medisch wetenschappelijke literatuur als praktijkgegevens en door gebruikers van de richtlijn aangeleverde commentaren. Voor deze richtlijn is afgesproken één keer per jaar de literatuur te bekijken om nieuwe ontwikkelingen te volgen. Bij essentiële ontwikkelingen kan besloten worden om een gehele richtlijnwerkgroep bij elkaar te roepen en tussentijdse elektronische amendementen te maken en deze onder de verschillende beroepsgroepen te verspreiden. Tevens zullen de hoofdstukken ‘Bekkenvarices’ en ‘Recidief varices na operatie’ in de nabije toekomst nog worden herzien, aangezien deze teksten nog dateren uit 2007. In de huidige richtlijn zijn er geen multidisciplinaire indicatoren ontwikkeld. De ontwikkeling van indicatoren is een aandachtspunt bij een toekomstige herziening van de richtlijn.
Algemene gegevens
Autorisatie
De richtlijn is geautoriseerd door:
- Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)
- Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH)
- Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (NVvV)
- Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
- Nederlandse Vereniging voor Radiodiagnostiek
- Nederlands / Belgische Vereniging voor Non-Invasieve Vaatdiagnostiek
- Verpleegkundig Specialisten Vaatchirurgie Nederland
- Verenso Vereniging van specialisten in ouderengeneeskunde
- Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten
- Nederlandse Organisatie Voor Wondprofessionals
- V&VN Wondconsulenten
- Nederlandse Vereniging van Orthopaedisten en Bandagisten (Orthobanda)
- Vereniging voor Aanmeters van Therapeutische Elastische Kousen (VATEK)
De richtlijn is geautoriseerd door (beoogd):
- Hart & Vaatgroep
- ZN.
Innovatie
In het veld van veneuze pathologie is er sterke behoefte aan persisterende innovatie. Om innovatie te stimuleren en faciliteren is het voorstel (conform een reeds via Achmea lopende afspraak) nieuwe ontwikkelingen te bekostigen in trial verband conform de bestaande DOT’s, mits een METC dit onderzoek goedgekeurd heeft. Naast deze klinische kosten zijn er aanvullende kosten aan de desbetreffende trial gerelateerd, die dan via een unrestricted grant worden vergoed. Dit laatste om bias als gevolg van inmenging van de industrie te voorkomen. Op deze wijze bestaat er een goede mogelijkheid om onder gecontroleerde omstandigheden een nieuw product te testen. Mocht uit een dergelijke studie geconcludeerd worden dat het nieuwe product een aanvulling is op het bestaande therapeutische arsenaal, dan kan de therapie aansluitend in een herziening van de richtlijnen opgenomen worden en daarmee vergoed worden als standard care.
Advies voor onderzoek
Er is een gebrek aan goed uitgevoerde studies met lange (> 5 jaar) follow-up voor de behandeling van patiënten met veneuze problematiek. Het verrichten van dergelijke studies die gericht zijn op het aantonen van de effectiviteit van behandeling zijn aan te bevelen. Mogelijk gaan in de toekomst ook registratiesystemen uitkomst bieden om deze data te verkrijgen. De beroepsverenigingen zijn van plan op korte termijn registratiesystemen op dit gebied op te zetten.
Doel en doelgroep
Doelstelling
Deze richtlijn is een document met aanbevelingen ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering. De richtlijn berust op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en aansluitende meningsvorming, gericht op het vaststellen van goed medisch handelen. De richtlijn geeft aanbevelingen over de begeleiding en behandeling van patiënten met varices, diepe veneuze ziekte en ulcus cruris.
De financiering van deze richtlijn is tot stand gekomen met gelden die de NVDV en de NVvH uit hun SKMS-programma’s hebben vrijgemaakt. De uitgangsvragen zijn daarmede vooral gericht op de effectiviteit van de verschillende interventies. Aan de samenwerking met de eerste lijn (verwijscriteria voor eerste naar tweede lijn en vice versa) en de organisatie van zorg (bv welke zorg hoort bij welke zorgverlener thuis) is in deze herziening geen extra aandacht geschonken. Dit zou bij een volgende herziening of in de vorm van een separaat project kunnen worden aangepakt.
Doelgroep
De richtlijn is bestemd voor leden van de medische en paramedische beroepsgroepen, waartoe behoren: dermatologen, chirurgen, specialisten ouderengeneeskunde, vaatlaboranten, huisartsen, verpleegkundigen en bandagisten. Voor patiënten is een afgeleide tekst van de richtlijn beschikbaar.
Samenstelling werkgroep
Voor het ontwikkelen van de richtlijn werd een multidisciplinaire werkgroep ingesteld, bestaande uit vertegenwoordiging van de bij veneuze pathologie betrokken disciplines. De werkgroep is opgesplitst in twee werkroepen: werkgroep “vances en diepe veneuze ziekte” en de werkgroep ‘ulcus cruris venosum en compressietherapie’. Bij het samenstellen van de werkgroepen is rekening gehouden met de geografische spreiding van de werkgroepleden en met een evenredige vertegenwoordiging van academische en niet-academische werkgroepleden. De werkgroepleden hebben onafhankelijk gehandeld en geen enkel werkgroeplid ontving gunsten met het doel de richtlijn te beïnvloeden.
dr.M. B. Maessen-Visch |
voorzitter (ulcus cruris) namens Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)* |
dr. K. van der WegenFranken |
voorzitter (compressie therapie) namens Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
prof.dr. H.A.M. Neumann |
voorzitter (Compressietherapie) namens Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
drs. A.B. Halk |
ondersteuner/secretaris namens Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
drs. C. Eggen |
ondersteuner/secretaris namens Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
dr. J.J.E. van Everdingen |
Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
dr. C. van Montfrans |
Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
dr. P. van Neer |
Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)* |
dr. K. Munte |
Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) |
dr. L. Huisman |
Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH), Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (NVvV)* |
dr. A. Krasznai |
Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH), Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (NVvV) |
dr. P. Buis |
Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) |
drs. M.W.F. van Leen |
Verenso Vereniging van specialisten in ouderengeneeskunde |
Mw. E.J.M. Kuijper-Kuip |
Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH) |
Mw. S. Amesz |
Nederlandse Organisatie Voor Wondprofessionals (NOVW) |
Mw. Y. Siebers |
V&VN Wondconsulenten |
Mw. T. Jongerius |
Kenniscentrum WCS |
Mw. I. Sissingh |
Nederlandse Vereniging van Orthopaedisten en Bandagisten (Orthobanda) |
Mw. C. von Meijenfeldt |
Vereniging voor Aanmeters van Therapeutische Elastische Kousen (VATEK) |
Inbreng patiëntenperspectief
Aan de start van het richtlijntraject zijn de Hart&Vaatgroep en de NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) uitgenodigd voor deelname aan de Invitational Conference, vertegenwoordigers van de Hart&Vaatgroep waren bij deze bijeenkomst aanwezig. De Hart&Vaatgroep is tevens uitgenodigd voor participatie in de werkgroepen. Zij heeft besloten van actieve deelname af te zien en gaf de voorkeur aan een schriftelijke te reactie in de commentaarfase. De Hart&Vaatgroep heeft haar fiat gegeven aan de inhoud van de richtlijn.
Methode ontwikkeling
Evidence based
Implementatie
In de verschillende fasen van de ontwikkeling van het concept van de richtlijn is zoveel mogelijk rekening gehouden met de implementatie van de richtlijn en de daadwerkelijke uitvoerbaarheid van de aanbevelingen. De richtlijn wordt verspreid onder alle bij varices betrokken beroepsgroepen. Ook wordt een samenvatting van de richtlijn gepubliceerd en er zal in verschillende specifieke vaktijdschriften aandacht aan worden besteed. Daarnaast wordt de richtlijn onder de aandacht gebracht via de betrokken patiëntenverenigingen.
Werkwijze
Doelstelling
Deze richtlijn is een document met aanbevelingen ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering. De richtlijn berust op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en aansluitende meningsvorming, gericht op het vaststellen van goed medisch handelen. De richtlijn geeft aanbevelingen over de begeleiding en behandeling van patiënten met varices, diepe veneuze ziekte en ulcus cruris.
De financiering van deze richtlijn is tot stand gekomen met gelden die de NVDV en de NVvH uit hun SKMS-programma’s hebben vrijgemaakt. De uitgangsvragen zijn daarmede vooral gericht op de effectiviteit van de verschillende interventies. Aan de samenwerking met de eerste lijn (verwijscriteria voor eerste naar tweede lijn en vice versa) en de organisatie van zorg (bv welke zorg hoort bij welke zorgverlener thuis) is in deze herziening geen extra aandacht geschonken. Dit zou bij een volgende herziening of in de vorm van een separaat project kunnen worden aangepakt.
Doelgroep
De richtlijn is bestemd voor leden van de medische en paramedische beroepsgroepen, waartoe behoren: dermatologen, chirurgen, specialisten ouderengeneeskunde, vaatlaboranten, huisartsen, verpleegkundigen en bandagisten. Voor patiënten is een afgeleide tekst van de richtlijn beschikbaar.
Zoekverantwoording
Zoekacties zijn opvraagbaar. Neem hiervoor contact op met de Richtlijnendatabase.