Het primaire vaginacarcinoom is een zeldzame maligniteit en is verantwoordelijk voor 2% van alle gynaecologische kankergevallen. Meer dan 90% van de vaginacarcinomen betreft een plaveiselcelcarcinoom, ongeveer 5% een adenocarcinoom. Andere primaire maligniteiten waaronder het sarcoma bothryoides en het maligne melanoom zijn zeer zeldzaam  (WHO 2003 classification of tumours of the vagina). Frequenter worden secundaire tumoren in de vagina aangetroffen ten gevolge van doorgroei per continuïtatem (cervix, endometrium, vulva, urethra, blaas, rectum) of metastasering (endometrium). De leeftijd waarop het primaire vaginacarcinoom zich manifesteert ligt doorgaans tussen de 40 en 70 jaar.
Risicofactoren voor het vaginacarcinoom zijn premaligne of maligne afwijkingen van de cervix en DES-expositie in utero. Het vaginacarcinoom metastaseert in eerste instantie lymfogeen naar de klierstations in het kleine bekken, waarvan de klieren langs de a.iliaca externa voor alle niveau's de belangrijkste klierstations zijn. Tumoren gelokaliseerd danwel uitbreidend in het distale 1/3 deel van de vagina draineren ook naar de inguinale klieren.

Voor informatie over de prognose (5-jaars overleving per stadium) (zie {bijlage 1})

Voor informatie over de wetenschappelijke onderbouwing/epidemiologie (zie {bijlage 2})

Woord van aanbeveling
De richtlijnen gynaecologische tumoren zijn gemaakt binnen de commissie richtlijnen gynaecologische oncologie (CRGO) van de WOG (voor de commissieleden zie {bijlage 3}). Dit is een multidisciplinair samengestelde commissie, waarvan de leden uit alle IKC-regio's afkomstig zijn. Er is gewerkt op basis van consensus. De meest recente literatuur is gehanteerd. De richtlijnen zijn in alle regio's besproken. Tevens zijn zij aan de NVOG leden ter goedkeuring voorgelegd. De richtlijnen hebben een adviserend karakter. De commissie richtlijnen gynaecologische oncologie (CRGO) past de teksten van de richtlijnen zonodig jaarlijks aan.