Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Welke waarnemingsmodellen naar stoornissen in het gebruik van alcohol wetenschappelijk het meest gesteund zijn
• Of er een voorkeur is om stoornissen in het gebruik van alcohol in te delen volgens het boek DMS-IV of het boek ICD-10 en of er eventueel betere categorieën/indelingen zijn
• Hoe vaak stoornissen in het gebruik van alcohol voorkomen in verschillende gezondheidszorg instellingen
• Wat het natuurlijke beloop is van stoornissen in het gebruik van alcohol
• Wat de belangrijkste doelen zijn bij de behandeling van patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol
• Of er argumenten zijn om patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol te ontgiften/behandelen terwijl ze opgenomen zijn of om dit van huis uit te doen
• Welke middelen bij de huisarts en in het ziekenhuis geschikt zijn om patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol op te sporen
• Welke klachten en kenmerken typisch zijn voor patiënten bij wie het vermoeden bestaat dat ze stoornissen in het gebruik van alcohol hebben
• Met welk bloedonderzoek onlangs en permanent alcoholgebruik kan worden aangetoond en wat de gevoeligheid van deze testen is
• Welke behandelingsmogelijkheden met medicatie er zijn voor patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol
• Welke rol er is in de behandeling van stoornissen in het gebruik van alcohol voor motiverende gesprekken, kortdurend ingrijpen, cognitieve gedragstherapie, zelfhulpgroepen, de twaalfstappenbenadering, overige psychotherapie en behandeling als een chronische aandoening
• Welke rol een combinatie van psychotherapie tegelijk met medicatie speelt in de behandeling van stoornissen in het gebruik van alcohol
• Welke aandoeningen vaak tegelijk met stoornissen in het gebruik van alcohol voorkomen, zoals depressie, angststoornissen, ADHD, schizofrenie, persoonlijkheidsstoornissen en bipolaire stoornissen
• Welke rol is weggelegd voor dwang- en drangbehandeling bij de behandeling van stoornissen in het gebruik van alcohol
• Welke aanvullende en alternatieve behandelingsopties er zijn bij de behandeling van stoornissen in het gebruik van alcohol
• Welke lichamelijke problemen kunnen ontstaan bij patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol zoals klachten van het zenuwstelsel, de lever, de bloeddruk, de alvleesklier, het beenmerg, bij zwangerschap, het hart, suikerziekte, de nieren en verhoogd risico op infecties
• Wat de rol van de huisarts is in de behandeling van stoornissen in het gebruik van alcohol, zoals welke behandeling de huisarts kan doen en wanneer de huisarts moet doorverwijzen

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met stoornissen in het gebruik van alcohol.

Voor patiënten

Stoornissen in het gebruik van alcohol is een overkoepelende term voor alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid. Alcoholmisbruik is het gebruik van alcohol op een manier die nadelig is voor de drinker. Deze nadelen kunnen bijvoorbeeld zijn dat de gebruiker ongelukken veroorzaakt of verslaafd raakt aan alcohol. Er wordt gesproken van een alcoholafhankelijkheid als een patiënt niet meer kan functioneren zonder alcohol gedronken te hebben. Er bestaat een lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid van de alcohol. Ook kan het zo zijn dat een patiënt zoveel alcohol drinkt dat zijn gezondheid en de omgeving hier last van hebben. In Nederland zijn veel mensen verslaafd aan alcohol. Ongeveer 4 procent van de mensen heeft een stoornis in het gebruik van alcohol.

Meer informatie over stoornissen in het gebruik van alcohol is te vinden op Thuisarts:

http://www.thuisarts.nl/alcohol/ik-vraag-me-af-of-ik-te-veel-drink

Meer informatie over stoornissen in het gebruik van alcohol is ook te vinden op de website van de psychiaters:

http://www.nvvp.net/website/patinten-informatie/aandoeningen-/verslaving

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de epidemiologen, coaches, huisartsen, psychiaters, verslavingsartsen, verpleegkundig specialisten, bedrijfsartsen, psychologen, neurologen, gynaecologen, KNO-artsen, verpleeghuisartsen, farmacie en toxicologie, internisten, MDL-artsen, traumatologen, neuropsychologen en klinisch chemici. Inbreng van patiëntenperspectief vond plaats door consultatie van een focusgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van zelfhulpgroepen en vertegenwoordigers van patiëntenraden van verslavingszorginstellingen