De richtlijn is volledig herzien.

Waar gaat deze subrichtlijn over?

De subrichtlijn Sedatie en Analgesie bij volwassenen heeft betrekking op alle volwassen patiënten die sedatie en/of analgesie krijgen buiten het operatiekamer complex en buiten de intensive care. Deze subrichtlijn borgt de veiligheid van de patiënt en beschrijft de optimale sedatiezorg, waar mogelijk onderbouwd door de meest recente wetenschappelijke literatuur.

Vanuit de richtlijn PSA 2009 zijn destijds ontwikkelingen zoals een lokale kwaliteitscommissie PSA (sedatiecommissie) in instellingen en de ontwikkeling van scholing en opleiding geïnitieerd en doorgaans geïmplementeerd. Het IGJ (IGZ) Toetsingskader 2012 voor Sedatie en/of Analgesie buiten de operatiekamer waarin organisatie en aspecten rondom kwaliteit en veiligheid zijn beschreven is tot op heden geldend. Immers een richtlijncommissie kan geen aanpassingen doen aan een toetsingskader van de IGJ.

De invulling van de huidige verantwoordelijkheden moeten daarom ook in de lokale PSA kwaliteitscommissies (sedatiecommissie) op lokaal niveau worden uitgewerkt en afgestemd.

In deze subrichtlijn komen de volgende onderwerpen aan bod:

• definitie van sedatie en/of analgesie;
• voorbereiding op sedatie en/of analgesie;
• farmacologische middelen;
• niet-farmacologische middelen;
• toediening van sedatie en/of analgesie;
• maximale sedatieduur;
• zuurstoftoediening;
• monitoring tijdens sedatie en/of analgesie en in de ontwaakfase;
• ontslagcriteria;
• complicatieregistratie;
• bevoegd- en bekwaamheden sedatie en/of analgesie door een sedatiedeskundige;
• sedatieteam;
• ruimtelijke en materialen/middelen randvoorwaarden;
• verantwoordelijkheid tijdens het uitvoeren van sedatie en/of analgesie;
• ongeplande of acute sedatie en/of analgesie.

De onderwerpen in deze richtlijn zijn gebaseerd op een analyse en prioritering van knelpunten in de praktijk. Middelen en technieken waarover geen knelpunt geprioriteerd is, worden niet beschreven.

Voor wie is deze subrichtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bedoeld voor professionele zorgverleners die betrokken zijn bij het verlenen of ondersteunen van sedatie en/of analgesie, zowel intra- als extramuraal en gepland als ongepland/acuut. Deze richtlijn gaat over procedurele sedatie en expliciet niet over palliatieve sedatie. Ook patiënten die alleen analgetica voor pijnbestrijding zonder beoogde sedatie krijgen vallen buiten de afbakening van deze richtlijn. Het uitvoeren van alleen plaatselijke verdoving (zonder toevoegen van extra sedatie) valt niet onder sedatie en valt daarmee ook buiten deze richtlijn.

Voor patiënten

Bij sedatie word je bewustzijn zodanig verlaagd dat je de procedure comfortabel kunt doorstaan en meestal niets of bijna niets merkt van de procedure, maar je blijft wel zelf ademen. In deze sub-richtlijn staat beschreven welke medicijnen gebruikt kunnen worden bij sedatie en/of analgesie. Ook staan een aantal randvoorwaarden beschreven om de veiligheid van de patiënt te garanderen. Daarnaast wordt aangegeven welke zorgverlener waarvoor verantwoordelijk is.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden op Thuisarts:

Links toevoegen naar Thuisarts (volgt).

Hoe is de subrichtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze subrichtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie, Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen, Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen, Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, Nederlandse Vereniging van Anesthesiemedewerkers, Nederlands Genootschap van Abortusartsen en de Nederlandse Associatie Physician Assistants. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de Patiëntenfederatie Nederland. Daarnaast is de richtlijn door een klankbordgroep tegengelezen en is hun commentaar verwerkt. De klankbordgroep bestaat uit vertegenwoordigers vanuit de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose, de Vereniging Mondzorg voor Bijzondere Zorggroepen, het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica, de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, de Nederlandse Vereniging voor Radiologie, de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie, de Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij Tandheelkunde.

Toepassen

De definities die in deze richtlijn gebruikt zijn, worden toegelicht in de bijlage 'Overkoepelende inleiding richtlijn Sedatie en analgesie', onder “Bijlagen”.