Startpagina – PTSS

Opties

Beoordeeld: 06-03-2025

Waar gaat deze richtlijn over?

Deze multidisciplinaire richtlijn gaat over volwassenenmet een posttraumatische stress stoornis (PTSS) zoals gedefinieerd in de DSM-5 (APA, 2014). In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Diagnostiek
• Psychotherapie
  • Intensivering van psychotherapie
• Vaktherapie en andere lichaamsgerichte interventies
• Farmacotherapie
• PTSS en Comorbiditeit

Deze multidisciplinaire richtlijn gaat dus specifiek over de diagnostiek en behandeling van volwassenen met posttraumatische stress stoornis (PTSS). In de DSM-5 zijn in de categorie Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen naast de PTSS ook andere diagnostische classificaties beschreven. In deze richtlijn richten wij ons uitsluitend op patiënten met een PTSS. Voor aanbevelingen en overwegingen betreffende de andere diagnostische classificaties in dit cluster verwijzen wij naar de Zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen (GGZ standaard, Akwa GGZ, 2020). Deze richtlijn bevat geen aparte aanbevelingen voor de ongespecificeerde of ander gespecificeeerde psychotrauma of stressorgerelateerde stoornis (bijv. een patiënt die niet volledig aan de classificatiecriteria van PTSS voldoet), vanwege het gebrek aan beschikbaarheid van onderzoek en publicaties naar de diagnostiek en behandeling van deze stoornis.

Screening op PTSS valt buiten het bereik van deze richtlijn, het startpunt is een verdenking op PTSS. Binnen de huisartsenpraktijk is de NHG-Standaard Angst leidend.

Complexe PTSS

De richtlijn beperkt zich tot PTSS zoals beschreven in de DSM-5. De commissie is zich bewust van de aandacht voor interpersoonlijk trauma en de impact daarvan op mentale gezondheid. Er is veel belangstelling voor het kennisdomein wat als complexe PTSS gelabeld wordt. In de ICD-11 is de classificatie complexe PTSS wel opgenomen, met criteria die naast de  kernsymptomen van PTSS, problemen in het zelfbeeld, interpersoonlijke relaties en de emotieregulatie omvatten. In de DSM-5 is cPTSS niet als aparte categorie opgenomen. De symptomatologie die valt onder cPTSS is grotendeels geintegreerd opgenomen in de DSM-5 definitie van PTSS. In deze richtlijn wordt de afbakening van de DSM-5 gevolgd en daarom wordt in de richtlijntekst en de PICO’s de patiëntenpopulatie afgebakend als volwassenen met een diagnose PTSS.

Voor wie en waarvoor is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met PTSS. Ook patiënten kunnen de richtlijn gebruiken bij het overleg met hun zorgverleners.

De richtlijn geeft aanbevelingen over het in te zetten en te volgen behandelbeleid, ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering. Voor de psychotherapie verwijzen wij tevens naar de Generieke Module over Psychotherapie (GGZ standaard, Akwa GGZ, 2019) van de GGZ standaarden, waarin kernelementen van goede zorg en de organisatie van zorg zoals bevoegdheden en bekwaamheden worden beschreven.

Deze richtlijn moet moet tevens het fundament vormen voor een toekomstige herziening van de Zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen . In de huisartsenpraktijk is de NHG-standaard Angst leidend.

Wat is nieuw?

• Richtlijn specifiek voor PTSS
• Afstemming op DSM-5 en andere richtlijnen (National Institure for Health and Care Excellence; NICE)
• Diagnostiek
• Intensivering van psychotherapie
• Psychotherapie bij PTSS en comorbiditeit
• Vaktherapie

Voor patiënten

Deze richtlijn beschrijft de psychische klachten en problemen die kunnen ontstaan na het meemaken van een zeer ingrijpende gebeurtenis. De richtlijn richt zich op de klachten die onder de DSM-5 noemer Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS) klachten vallen. Meer informatie kunt u vinden op:

•  Ik krijg een behandeling voor PTSS | Thuisarts.nl
•  Introductie - Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen | GGZ Standaarden

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Deze richtlijn betreft een vervolg op het onderdeel PTSS uit de richtlijn Angststoornissen uit 2013 en wordt nu een aparte richtlijn. Dit volgt de hernieuwde ordening van de DSM-5, waarin PTSS is opgenomen in het zelfstandige cluster Trauma- en Stressorgerelateerde Stoornissen in de DSM-5. Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de psychiatrie, psychologie, psychotrauma, verpleegkunde en vaktherapeutische beroepen. In de totstandkoming van deze richtlijn is patiëntenperspectief betrokken (door vertegewoordiging van MIND).

De aanleidingen voor het totstandkomen van deze richtlijn waren 1) de hercategorisering van PTSS binnen de DSM-5; 2) de wens tot actualisering van het overzicht van de evidentie voor diagnostiek en behandeling van PTSS; 3) het rapport Zinnige Zorg PTSS van het Zorginstituut, waarin expliciet werd verzocht om een actualisering van de richtlijn.

Wat is het doel van deze richtlijn

Het ontwikkelen van een modulaire richtlijn voor de posttraumatische stress stoornis (PTSS). Deze richtlijn beschrijft de diagnostiek en behandeling van PTSS mbt psychotherapie, farmacotherapie en vaktherapie. Daarnaast krijgt ook intensivering van de behandeling en comorbiditeit een plaats. De eerdere modules over PTSS zoals opgenomen in de richtlijn Angststoornissen vervallen met het verschijnen van deze nieuwe richtlijn.