Op welke wijze dient de organisatie van zorg ingericht te zijn om de uitgangspunten van deze richtlijn te faciliteren en te borgen?

Voorwaarden toilet en toiletruimte

Een toilet voldoet aan de volgende eisen:

• Heeft bij voorkeur een spoelknop, of anders een goed te reinigen koord of stang;
• Eenvoudig schoon te maken en laag watergebruik door gebruik van een duale spoelknop; 
• Is gemaakt van materialen die bestand zijn tegen reinigings- en desinfectiemiddelen.

Een toiletverhoger voldoet aan de volgende eisen:

• Is gemaakt van niet-vochtdoorlatend materiaal;
• Is gemaakt van materialen die bestand zijn tegen reinigings- en desinfectiemiddelen;
• Is onbeschadigd en zo glad mogelijk afgewerkt/bevat zo min mogelijk randen en richels. 

Een toiletruimte voldoet aan de volgende eisen:

• De wanden, vloer en (steun)beugels zijn van glad, niet-absorberend materiaal dat goed te reinigen is;
• Het licht gaat bij voorkeur automatisch aan bij het betreden van de toiletruimte;
• Er is goede ventilatie (volgens Bouwbesluit);
• Bij voorkeur gescheiden van de badkamer;
• Bij voorkeur is de handenwasgelegenheid gescheiden van het toilet;
• Er is een afvalbak aanwezig;
• De ruimte dient niet als opslagruimte. 

Er is een handenwasgelegenheid voorzien van vloeibare zeep en papieren handdoekjes.

Postoel

Een postoel voldoet aan de volgende eisen (schriftelijk vastgelegd door fabrikant):

• CE-markering, dit houdt in conform 93/42/EEG en de richtlijn 2007/47/EG voor medische hulpmiddelen. 

Een postoel voldoet aan de volgende eisen:

• Verrijdbaar en eventueel in hoogte verstelbaar; dit zodat de stoel over het toilet gereden kan worden zodat de opening in de zitting overeenkomt met de opening van het toilet;
• Een postoel moet op alle wielen een rem hebben;
• Alle onderdelen zijn goed te reinigen en te desinfecteren; bij voorkeur een opklapbare zitting waardoor het schoonmaken wordt vereenvoudigd;
• Alle materialen zijn glad en naadloos; de toiletzitting, rug- en armleuning sluiten goed aan.

Pospoeler

Schaf een pospoeler aan die voldoet aan de volgende eisen (schriftelijk vastgelegd door fabrikant):

• Norm NEN-EN-ISO 15883-3;
• Een terugstroombeveiliging die voldoet aan Waterwerkblad-3.8 / Aansluiting en beveiliging van (gevaarlijke) toestellen;
• Automatisch de po, urinaal en/of maatbeker automatisch leegt.

Zorg dat de pospoeler voldoet aan de gestelde technische eisen.

Plaats bij voorkeur per etage een pospoeler; dit voorkomt lange looproutes met urine en feces.

Richt de (spoel)ruimte zo in dat schone po's en urinalen goed gescheiden van de vuile worden opgeslagen.

Schaf bij voorkeur een pospoeler aan met handsfree bediening.

Documenteer routinematig onderhoud van de pospoeler door:

• Een goed zichtbare sticker op de pospoeler met daarop de data waarop onderhoud/werkzaamheden zijn uitgevoerd óf de datum van het eerstvolgend onderhoud;
• Het bijhouden van een logboek;
• Het (laten) uitvoeren van periodiek onderhoud volgens de termijnen en de voorschriften van de fabrikant.

De fabrikant van de pospoeler: 

• Stelt een beladingsvoorschrift op, waarin de diverse beladingsmogelijkheden en benodigde inzetrekken duidelijk zijn beschreven;
• Levert een instructiekaart voor het beladingsvoorschrift; 
• Vermeldt duidelijk of en zo ja, op welk reinigingsmiddel de programmatuur is ingesteld. Dit houdt in de te gebruiken dosering, de contacttijd en de specificaties van het middel (inclusief veiligheidsmaatregelen);
• Vermeldt in het bedieningsvoorschrift of het aanzuigsysteem (zuigbuis en doseerpomp) bij vervanging van de containers gereinigd moet worden;
• Geeft de gebruiker een voorschrift over de gewenste waterkwaliteit en het al dan niet toevoegen van een waterontharder. 

Voer onderhoud uit aan de pospoeler aan de hand van een door de fabrikant vastgesteld protocol.

Vermaler

Ga voorafgaand aan de aanschaf van een vermaler na of een omgevingsvergunning voor het milieu nodig is binnen uw gemeente. 

Voer een (uitgebreide) risico-inventarisatie uit, inclusief een inspectie van het riool. Raadpleeg de technische dienst voor het juist duiden en interpreteren van de technische eisen voorafgaand aan de aanschaf en installatie van de vermaler.

Onderzoek voor ingebruikname de status en mate van doorgang van het riool alvorens het riool wordt blootgesteld aan de afvalstroom via de vermaler. Voer indien mogelijk een test uit. 

Plaats bij voorkeur per etage een vermaler; dit voorkomt lange looproutes met urine en feces.

Schaf bij voorkeur een vermaler aan met handsfree bediening.

Volg de voorschriften van de fabrikant voor de termijn van periodiek onderhoud.

Sla schone wegwerppo’s/urinalen/ondersteuners op een schone, droge, stofvrije plek op.

Beschrijf in de procedure hoe te handelen bij verstopping van de vermaler.

Voorkom, ook tijdens storingen en onderhoud, uitwisseling van apparaten tussen afdelingen en instellingen.

Documenteer routinematig onderhoud van de vermaler door:

• Een goed zichtbare sticker op de vermaler met daarop de data waarop onderhoud/werkzaamheden zijn uitgevoerd óf de datum van het eerstvolgend onderhoud;
• Het bijhouden van een logboek;
• Het (laten) uitvoeren van periodiek onderhoud volgens de termijnen en de voorschriften van de fabrikant.

De fabrikant van de vermaler: 

• Levert gegevens aan waaruit blijkt dat de vermaler voldoet aan waterwerkblad 8.3 /Kiwa Veiligheidscertificaat voor waterleidingtechnische veiligheidsaspecten.
• Vermeldt duidelijk het aantal wegwerppo’s, -urinalen en ondersteuners dat per keer verwerkt kan worden;
• Vermeldt duidelijk de duur van het vermaalproces;
• Geeft informatie over de reiniging van de vermaler en (eventueel) gebruik van andere middelen (bijvoorbeeld tegen geur).

Vacumeermachine

Houd bij de aanschaf van een vacumeermachine rekening met de volgende aspecten:

• Het type verpakkingsmateriaal dat gebruikt kan worden (dikte, eigenschappen materiaal);
• De maximale afmeting van de afvalzakken die gevacumeerd kunnen worden;
• De wijze waarop de machine bediend moet worden (voorkeur volledig automatisch en handsfree);
• De frequentie waarmee het filter moet worden vervangen;
• De extra benodigde opslagruimte voor het nodige wegwerpmateriaal.

Documenteer routinematig onderhoud van de vacumeermachine door:

• Een goed zichtbare sticker op de vacumeermachine met daarop de data waarop onderhoud/werkzaamheden zijn uitgevoerd óf de datum van het eerstvolgend onderhoud;
• Het (laten) uitvoeren van periodiek onderhoud volgens de termijnen en de voorschriften van de fabrikant.

Infectiepreventiemaatregelen

Het is van belang dat de systemen zoveel mogelijk automatisch werken en bij voorkeur handsfree. Dit beperkt het (hand)contact met de systemen en hiermee ook het risico op contaminatie. Ook is de aanwezigheid van voldoende systemen (capaciteit) van belang. Dit voorkomt dat er (lange) afstanden moeten worden afgelegd naar de systemen en daarbij het risico op morsen tijdens het vervoer. Ook wordt bij voldoende capaciteit voorkomen dat de systemen vol zijn en gevulde opvangmaterialen naast de machine geplaatst moeten worden. 

Onderhoud en storingen

Het technisch onderhoud is te onderscheiden in preventief onderhoud en correctief onderhoud (oplossen van storingen/reparaties). Om zo min mogelijk storingen te hebben aan het afvoersysteem, is goed onderhoud noodzakelijk. De instelling is verantwoordelijk voor het uitvoeren of in opdracht geven van periodiek onderhoud van de diverse systemen. Door periodiek onderhoud is een veilig en functioneel gebruik van het systeem gewaarborgd. 

Een duidelijke procedure over 'wat te doen als er een storing is' draagt bij aan goed correctief onderhoud, maar ondervangt ook mogelijke infectiepreventie risico, zoals de kans op verspreiding van micro-organismen naar omgeving en uitvoerende medewerker. Een specifiek risico en aandachtspunt bij de vermaler is hoe om te gaan met de (grote hoeveelheid) gecontamineerde pulp bij een storing/ occlusie. Beschrijf in de procedure hoe te handelen bij occlusie van het vermaalsysteem; vermeld onder andere hoe de gecontamineerde inhoud af moet worden gevoerd en hoe het reinigen en desinfecteren van het gebruikte gereedschap en apparatuur (bijvoorbeeld een waterzuiger) moet plaatsvinden. Om verspreiding van micro-organismen te voorkomen moet uitwisseling van apparaten tussen afdelingen en instellingen worden voorkomen, ook tijdens storingen en onderhoud. 

De werkgroep adviseert om een verantwoordelijk functionaris (of meerdere) aan te wijzen voor het technisch beheer, onderhoud en gebruik van een systeem. Ook moet het onderhoud zichtbaar zijn voor anderen door het plaatsen van een goed zichtbare sticker op het systeem met daarop de data waarop onderhoud/werkzaamheden zijn uitgevoerd óf de datum van het eerstvolgend onderhoud.

Validatie

Validatie is het periodiek doen van metingen en controles om zekerheid te verkrijgen dat het systeem voldoet aan de specificaties op basis waarvan de fabrikant zijn CE-markering heeft aangebracht en die van toepassing waren op het moment van levering. Validatie is belangrijk voor de pospoeler. De frequentie van deze validatie is van tevoren vastgesteld en opgenomen in het apparaten-beheerssysteem van de zorginstelling. Onderwerp van validatie zijn veiligheids-, kwaliteits- en functionaliteitseisen. De resultaten van de metingen en de gevolgde procedures worden getoetst aan de hand van de specificaties van de fabrikant en vastgelegd in een rapportage.

Terugstroombeveiliging

Het is belangrijk dat de pospoeler en vermaler beschikken over een terugstroombeveiliging; een terugstroombeveiliging zorgt ervoor dat afvalwater niet terugstroomt in het leidingwatersysteem, wat kan leiden tot contaminatie van drinkwater en andere problemen. Deze beveiligingen zijn van essentieel belang om te voorkomen dat vuil water of verontreinigingen terugstromen in het schone watervoorzieningssysteem.

De terugstroombeveiliging moet geschikt zijn tegen terugstroming van vloeistofklasse 5. Pospoelers geleverd onder het Kiwa-veiligheidscertificaat voor waterleidingtechnische veiligheidsaspecten (gebaseerd op Kiwa beoordelingsrichtlijn K14011) zijn door de leverancier voorzien van een passende terugstroombeveiliging en mogen op basis daarvan conform de bijbehorende installatievoorschriften rechtstreeks op de drinkwaterinstallatie worden aangesloten. Een overzicht van de actuele watertechnische veiligheidscertificaten, die zijn uitgegeven op basis van de BRL-K14011, staat op de website van de samenwerkende drinkwaterbedrijven.

Technische eisen pospoeler

1. Eisen programma 

• Het programma van een pospoeler bestaat uit de volgende procesfasen: 
• Voorspoelen, 
• Reinigen,
• Naspoelen,
• Desinfecteren (thermisch) 
• Drogen (optioneel). 
• De pospoeler wordt zo ingesteld dat alleen programma’s kunnen worden gebruikt die voldoen aan de minimale parameters voor reiniging en desinfectie (zie de parameters per fase). 
• Uit de beschrijving van het programma van de pospoeler is duidelijk welke van de volgende processtappen worden uitgevoerd: 
• Legen van po/urinaal, 
• Voorspoelen, reinigen met of zonder reinigingsmiddel, 
• Tussenspoelen, desinfecteren, naspoelen. 
• Na het starten van het programma is het niet meer mogelijk om de pospoeler te openen, totdat het gehele reinigings- en desinfectieproces is doorlopen. 
• Als een storing optreedt en het proces stopt, is het uitsluitend mogelijk de deur van de pospoeler te openen met behulp van een specifieke autorisatiecode of -sleutel. 
• Alleen een technisch deskundige heeft toegang tot de programmatuur en de technische instellingen van de pospoeler en is hiervoor geautoriseerd, bijvoorbeeld met een specifieke toegangscode of sleutel. 

1.1       Voorspoelfase 

• De pospoeler spoelt de belading voor met water met een temperatuur van maximaal 45 °C. 

Deze begrenzing van de temperatuur is noodzakelijk omdat een hogere temperatuur coagulatie van eiwitten tot gevolg heeft, hetgeen reiniging bemoeilijkt. 

1.2       Reinigingsfase 

• De pospoeler reinigt de belading zowel aan de binnen- als aan de buitenkant. Zonder goede reiniging is adequate desinfectie niet mogelijk. 
• Wanneer de fabrikant adviseert om bij het reinigen reinigingsmiddel toe te voegen, is het toegestaan om te reinigen met water van maximaal 60 °C. Adviseert de fabrikant geen reinigingsmiddel te gebruiken bij het reinigen, dan wordt water van maximaal 45 °C gebruikt.
• De pospoeler beschikt over een automatisch doseersysteem bij gebruik van een reinigingsmiddel of naspoelmiddel. Op deze manier wordt over- en onderdosering voorkomen.
• Het is voor de geautoriseerde technisch deskundige mogelijk om het doseringsvolume van het reinigingsmiddel of naspoelmiddel aan te passen met een nauwkeurigheid van tenminste tien procent.
• De pospoeler signaleert wanneer er te veel of te weinig reinigingsmiddel is gedoseerd. 

1.3       Naspoelfase 

• De fabrikant van de pospoeler, waarbij in de reinigingsfase reinigingsmiddel wordt gebruikt, vermeldt duidelijk in de gebruiksaanwijzing op welk naspoelmiddel de programmatuur is ingesteld. Hierbij geeft de fabrikant aan: de te gebruiken dosering, de contacttijd, specificaties van het middel. 
• De pospoeler beschikt over een indicator die signaleert wanneer er te veel of te weinig naspoelmiddel is toegevoegd. 

1.4       Desinfectiefase 

• De pospoeler desinfecteert de belading op een niveau van A0=60 of hoger, waarbij alle oppervlakken een temperatuur bereiken van tenminste 80°C gedurende 1 minuut. 

A0=60 is de minimale eis volgens NEN-EN-ISO 15883-1 voor producten die in contact komen met intacte huid en waarvan het niet aannemelijk is dat deze producten een hoog aantal hittebestendige pathogene micro-organismen draagt. 

Tabel 1: Tijd-temperatuurcombinaties voor thermisch desinfecteren bij diverse A0-waarden

• De pospoeler spoelt de gedesinfecteerde belading na met water waarvan de fabrikant de chemische en microbiologische kwaliteit van het water heeft gespecificeerd. 

Gebruik voor het naspoelen van de belading geen water uit een breektank, tenzij het water in de tank constant een temperatuur van tenminste 65°C heeft, welke wordt gemonitord door een gekalibreerde temperatuuropnemer.

1.5       Droogfase 

Bij een aantal pospoelers ontbreekt deze fase en vindt drogen plaats door het hitte-effect; hierbij droogt het aanhangend vocht van de po en urinaal op terwijl deze afkoelen. De temperatuur van de gedesinfecteerde materialen is hierbij niet hoger dan 50°C om schade aan de huid te voorkomen bij het hanteren van de materialen.

2. Eisen proceschemicaliën

• Voeg proceschemicaliën altijd toe door middel van een geautomatiseerd doseringssysteem. 
• De pospoeler voorziet in een leegmelding van de chemicaliëncontainer. De melding resulteert in buitendienststelling van de pospoeler totdat het betreffende middel is aangevuld. 
• De fabrikant biedt voorzieningen om verwisselen van de verschillende containers met zekerheid te voorkomen. 
• De containers van de chemicaliën zijn voor eenmalig gebruik en worden niet bijgevuld. 

3. Eisen procesindicatoren 
De pospoeler is in ieder geval uitgerust met een: 

• • Indicator: ‘programma bezig’; 
  • Indicator: ‘procesfout’; 
  • Indicator: ‘programma beëindigd’; 
  • Indicator: vastgestelde desinfectietemperatuur gehaald; 
  • Procesteller (niet te beïnvloeden door gebruiker). 
• De pospoeler beschikt over een gekalibreerde temperatuuropnemer en een indicator die de tijdsduur aangeeft. 

Naast een indicator die aangeeft dat de vastgestelde desinfectietemperatuur is gehaald, kan de pospoeler zijn voorzien van een display waarop de temperatuur aan de binnenkant is af te lezen. 

Motivatie: zo is achteraf na te gaan of het desinfectieproces adequaat is doorlopen. 

3.1        Afwijkingen aan procesindicatoren 

•  Als de waarde van één of meer van de procesindicatoren buiten de gestelde specificaties vallen of wanneer er een storing in het proces optreedt, voert het systeem de volgende actie uit:
  • Alarmeren (zichtbaar of hoorbaar);
  • Aangeven in welke fase van het proces deze storing optreedt of signaleren wat de oorzaak is van het alarm.