Waar gaat deze richtlijn over?
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met een open onderbeenfractuur. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• De handelingen die verricht dienen te worden bij patiënten met een open onderbeenfractuur, voorafgaand aan de komst in het ziekenhuis.
• Onderzoek en initiële behandeling van patiënten op de spoedeisende hulp met een open onderbeenfractuur.
• Het wondtoilet (debridement) bij patiënten met een open onderbeenfractuur, ter voorkoming van complicaties en infecties.
• De tijdelijke wondverzorging van de weke delen bij patiënten met een open onderbeenfractuur.
• De operatieve behandeltechnieken van een open onderbeenfractuur door middel van een pen of plaat (interne fixatie).
• De effecten van een bottransplantatie (spongiosaplastiek) bij patiënten met een open onderbeenfractuur. 
• De definitieve reconstructie van het weke delen letsel bij patiënten met een open onderbeenfractuur.
• De amputatietechnieken bij patiënten met een zeer ernstig onderbeenletsel.
• De toediening van antibiotica na reconstructie van een open onderbeenfractuur.
• Oefentherapie ter bevordering van het fysiek functioneren na een open onderbeenfractuur.
• De organisatie van de zorg rondom patiënten met een open onderbeenfractuur.
• De communicatie naar patiënten met een open onderbeenfractuur omtrent de behandeling en de gevolgen.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor volwassenen of kinderen met een complex open onderbeenfractuur. De behandelprincipes beschreven in deze richtlijn, zijn ook toepasbaar bij open fracturen van andere delen van het skelet, zoals de enkel.

Voor patiënten
Het onderbeen bestaat uit twee lange botten: het scheenbeen en het kuitbeen. Bij een complexe open onderbeenfractuur zijn beide botten gebroken. Hierdoor is er vaak sprake van instabiliteit van het onderbeen. Indien er naast een botbreuk ook sprake is van ernstig letsel aan de weke delen, zoals de huid, pezen of spieren, kan dit leiden tot een breuk waarbij het bot in contact komt met de buitenlucht. Bij open fracturen is vaak een operatie nodig; de chirurg zal de verschillende behandelmogelijkheden bespreken. De behandelkeuze wordt gemaakt door de chirurg en patiënt samen (https://begineengoedgesprek.nl/).  In Nederland lopen jaarlijks naar schatting ongeveer 580 mensen een complex open onderbeenfractuur op.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met

vertegenwoordigers vanuit de traumachirurgen, orthopedisch chirurgen,

revalidatieartsen, radiologen, spoedeisende hulp artsen, fysiotherapeuten en plastisch

chirurgen. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door organisatie van

een focusgroep. De conceptrichtlijn is tevens ter commentaar voorgelegd aan de

Patiëntenfederatie Nederland. Vanaf 2021 werd de richtlijn modulair herzien door het

cluster letsel na ongeval. Bij de ‘Samenstelling van het cluster’ kunt u lezen welke

organisaties hebben deelgenomen aan het cluster. Er werd aandacht besteed aan het

patiëntenperspectief door participatie van diverse patiëntenorganisaties in het cluster. Bij de

‘verantwoording’ kunt u lezen welke organisaties aan de modules hebben meegewerkt.

Geldigheid van de richtlijn
De richtlijnen in het cluster Letsel na ongeval worden modulair onderhouden. In de eerste cyclus (‘21-’23) zijn de onderstaande modules uit de richtlijn Open onderbeenfractuur geüpdatet:

Tabel 1. Geldigheid van de richtlijn.