Waar gaat deze richtlijn over:

Deze richtlijn beschrijft wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met nierstenen.

De vorige NVU nierstenen richtlijn kent hiermee een update/ aanvulling en tevens is er een poging gedaan nieuwe knelpunten vanuit het nationale veld te formuleren en van aanbevelingen te voorzien. De Internationale EAU richtlijn is uiteraard complementair en kan dan ook prima naast deze richtlijn gebruikt worden. We formuleerden met behulp van de Nederlandse urologen en andere betrokken disciplines de volgende knelpunten voor deze richtlijn:

• De toegevoegde waarde van dual energy CT bij de diagnostiek van nierstenen
• De rol van buscopan bij de behandeling van niersteenkolieken
• De rol van alphablokkers bij de behandeling van nierstenen
• De behandeling van obstructieve urolithiasis, de rol van de doubleJ versus de nefrostomie katheter
• De behandeling van obstructieve urolithiasis bij zwangeren en de rol van drainage
• Nieuwe ureterorenoscopische interventietechnieken bij de behandeling van nierstenen

 Voor wie is deze richtlijn bedoeld:

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners in de tweede en derde lijn die betrokken zijn bij de zorg voor de volwassen patiënten met urolithiasis.

Voor patiënten:

Urolithiasis is een verzamelterm voor het hebben van stenen in de urinewegen. Deze richtlijn spitst zich toe op nierstenen bij volwassenen, in de nieren of urineleiders. Deze stenen kunnen zeer forse koliekpijnen geven en de afvloed van de urine obstrueren. Het is dus van belang goede diagnostiek te doen om te bepalen waar de steen/ stenen zich bevinden en of er sprake is van dreigende schade aan de nieren. Radiologisch onderzoek is in dit verband van belang en de richtlijn bespreekt de mogelijke rol van een speciale techniek om ook direct de samenstelling van de steen te kunnen bepalen. Tevens is het van belang adequate pijnstilling te realiseren en de rol van buscopan wordt tegen het licht gehouden in vergelijking tot andere pijnstilling. Bij dreigende schade of infectie van de nieren is het draineren (=ontlasten van de druk) van de nieren van groot belang en de manier waarop staat al jaren ter discussie. Draineren kan met behulp van een doubleJ of nefrostomie katheter, twee interventies die erg verschillen van techniek, maar ook voor patiënten kan dit een groot verschil uitmaken in de genezing en het comfort. In deze richtlijn proberen we duidelijkheid te geven over welke techniek de voorkeur heeft en wordt ook ingegaan op een eventuele interventie bij zwangeren met obstructieve nierstenen. Ten slotte zal de steen behandeld moeten worden en er worden zowel medicamenteuze als chirurgische behandelopties beschreven. Deze richtlijn bespreekt de effectiviteit van de alphablokkers bij de behandeling van nierstenen alsook de rol van nieuwe endoscopische technieken met laser om de stenen via de urineleider te verkleinen/ vergruizen.

Totstandkoming van de richtlijn:

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de NVU (Nederlandse Vereniging voor Urologie) en borduurt voort op de oude richtlijn Nierstenen uit 2014 waarbij toen al is aangegeven dat er modulair een herziening nodig is afhankelijk van de ontwikkelingen in het veld.

De richtlijn is ontwikkeld naar aanleiding van een knelpunt analyse uit het urologisch veld en samen met een afgevaardigde van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) en Spoedeisende Hulpartsen (NVSHA) en uiteraard van de NVU tot stand gekomen.