Waar gaat deze leidraad over?

Het doel van de leidraad is het eenduidig definiëren van medische bewakings- en alarmeringssystemen (vanaf nu genoemd ‘medische alarmketen’), het beschrijven van eisen en overwegingen voor het ontwerp en het toepassen van deze medische alarmketens. Het systeem moet voor de patiënt veilig zijn, voor zorgverleners procesondersteunend en gebruiksvriendelijk zijn en voor klinisch technici¹ te implementeren en te beheren zijn.

In de leidraad wordt antwoord gegeven op de volgende vragen:

Hoofdstuk 2 - Bewaking en alarmering: definities, scenario’s en alarmketen

1. Wat wordt verstaan onder bewaking en alarmering van patiënten?
2. Hoe heeft het zorgscenario invloed op de uitgebreidheid van de alarmketen?
3. Welke wetgeving, standaarden en normen zijn van toepassing op medische alarmketens?

Hoofdstuk 3 - Huidige situatie en ervaren knelpunten van medische alarmketens

1. Wat is de variatie tussen afdelingen in een ziekenhuis en tussen ziekenhuizen?
2. Welke knelpunten worden ervaren bij medische alarmketens en zijn er oplossingen voor?

Hoofdstuk 4 - Optimale medische alarmketen: advies voor procesinrichting en technische inrichting

1. Wat zijn de eisen aan en wensen voor de medische alarmketen?
2. Hoe moet de inrichting van de alarmketen aangepast worden aan het beoogde zorgscenario?
3. Hoe kan het zorgproces rond medische alarmering optimaal en veilig ingericht worden?

Buiten scope van deze leidraad

• Alarmering zonder medisch doel (niet-medische alarmketens), bijvoorbeeld Verpleegkundig Oproep Systeem (VOS);
• Valdetectie;
• Dwaaldetectie (bijvoorbeeld bij psychiatrie);
• Bewaking op afstand (bijvoorbeeld in de thuissituatie, in verpleeghuizen, in verloskundige praktijk). Hiervoor is reeds door IGJ een toetsingskader ontwikkeld.

Bij deze Leidraad zijn twee handvatten ontwikkeld (zie ook bijlagen):

1. Handvat “Inrichting proces medische alarmering”;
2. Handvat “Basis voor een Pakket van eisen voor een medische alarmketen”.

Deze handvatten zijn bedoeld om te ondersteunen bij implementatie van het proces rond een medische alarmering en bij aanschaf van een medische alarmketen.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze leidraad is bedoeld voor alle klinisch technici, zoals klinisch fysici, biomedisch technologen, medisch technici, klinisch informatici, en zorgverleners die in de tweede en derde lijn betrokken zijn bij de aanschaf, technische inrichting en klinische implementatie van medische alarmsystemen.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze leidraad is van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF). De leidraad is opgesteld met een multidisciplinaire werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen die betrokken zijn bij bewaking van patiënten in het ziekenhuis. Daarnaast zijn Patiëntenfederatie Nederland, Stichting Kind & Ziekenhuis, IC Connect, Neo4Care en een ethicus geconsulteerd.

Toepassen

Deze leidraad geeft informatie aan ziekenhuizen over scenario’s van patiëntbewaking en veel voorkomende oplossingen in proces en technologie. Daarnaast zijn twee handvatten opgesteld zodat ziekenhuizen middels het handvat het proces en de technische inrichting waar nodig kunnen verbeteren.

Eventueel ook ‘Status van de richtlijn’

N.v.t.

Informatie voor patiënten

Als u in het ziekenhuis ligt, controleren artsen of verpleegkundigen regelmatig hoe het met u gaat. Ze meten bijvoorbeeld uw hartslag, bloeddruk en temperatuur. De arts of verpleegkundige kan dan zien of het beter of slechter met u gaat sinds de vorige controle. Er bestaan speciale apparaten die op elk moment kunnen meten hoe het met u gaat. Deze apparaten meten bijvoorbeeld uw hartslag of bloeddruk. Het apparaat zit dan steeds aan u vast als u in het ziekenhuis bent. Bijvoorbeeld via plakkers op uw borstkas of een knijper op uw vinger.
Als het apparaat iets meet wat anders is dan normaal, gaat er een alarm. Dit alarm is bijvoorbeeld een lampje dat knippert of een geluid. Of een berichtje naar een telefoon. Dit verschilt per apparaat en per ziekenhuis. Een arts of verpleegkundige krijgt het alarm en kan naar u toegaan. U krijgt dan direct hulp als dat nodig is.
Het is belangrijk dat een alarm op tijd bij de juiste arts of verpleegkundige komt. Ook is het belangrijk dat het alarm alleen afgaat als het nodig is. Een alarm kan voor u als patiënt erg onrustig zijn. Bijvoorbeeld als er midden in de nacht een alarm met een hard geluid afgaat. Artsen hebben met elkaar afgesproken waar ze op moeten letten als ze met apparaten dingen willen meten bij patiënten in het ziekenhuis. Die afspraken staan in deze leidraad.

Op Thuisarts.nl vindt u meer informatie voor mensen die op de IC hebben gelegen en mensen om hen heen, zoals een verblijf op de IC en over vroeggeboorte. Thuisarts verwijst daarvoor ook naar gerelateerde websites:

• • Ook IC connect biedt daar meer informatie over. U kunt daar ook mensen leren kennen die hetzelfde hebben meegemaakt.
  • Ouders van couveusekinderen kunnen terecht op Care4neo. Daar vindt u ook meer informatie over de afdeling neonatologie.