Wat is het beleid van peroperatieve drainplaatsing en speekselklierchirurgie in dagbehandeling?
Uitgangsvraag
Wat is het beleid van peroperatieve drainplaatsing en speekselklierchirurgie in dagbehandeling?
Aanbeveling
Peroperatieve drainplaatsing en speekselklierchirurgie in dagbehandeling
Voer de parotidectomie bij voorkeur uit in dagbehandeling.
Overweeg het achterwege laten van een drainplaatsing op indicatie zoals in geval van een ECD of zeer beperkte PSP.
Overwegingen
Er is literatuur die onderbouwt dat patiënten veilig met een drain naar huis kunnen worden ontslagen na een parotidectomie (Flach 2020). Dit resulteert in een aanzienlijke kostenbesparing (Bentkover, 1996; Conboy, 2008). Daarnaast zijn er ook enkele studies die beschrijven dat geselecteerde patiënten dezelfde dag naar huis gaan zonder dat daarbij een drain geplaatst wordt (Coniglio, 2019; Reerds, 2022; Conboy, 2008; Hey, 2019). In deze studies wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van weefsellijm of een bivakmutsbandage om postoperatieve hematoom of seroomvorming tegen te gaan. De expert opinion vanuit de werkgroep is dat bij een marginaal wondbed de wond zonder drain of aanvullende maatregelen kan worden gesloten. Daarnaast kan een lang in-situ zijnde drain ook aanleiding geven tot complicaties. Zo weten we dat er een verhoogde kans is op een postoperatieve infectie in verband met het creëren van een port d’éntree , er een vergroot risico is op het krijgen van een speekselfistel door het creëren van een mogelijk traject hiervoor, als ook (ondanks drainage) een risico op een hematoom of seroom (Nielsen, 2022).
Onderbouwing
Achtergrond
Drainplaatsing na een parotidectomie vindt plaats om obliteratie van dode ruimte te bewerkstelligen en om overtollig bloed en wondvocht af te voeren. De gemiddelde postoperatieve verblijfsduur duur na een parotidectomie is 1.8 – 2.5 dag, vanwege de overwegende voorkeur voor ontslag na drainverwijdering (Mofle, 2008; Sethi, 2018).
Referenties
- Bentkover SH, Kozlicak BA, Girouard S. Outpatient parotidectomy at the Fallon Clinic. The first 2 years. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1996 Oct;122(10):1049-53. doi: 10.1001/archotol.1996.01890220019004. PMID: 8859116.
- Conboy P, Brown DH. Use of tissue sealant for day surgery parotidectomy. J Otolaryngol Head Neck Surg. 2008 Apr;37(2):208-11. PMID: 19128614.
- Coniglio AJ, Deal AM, Hackman TG. Outcomes of drainless outpatient parotidectomy. Head Neck. 2019 Jul;41(7):2154-2158. doi: 10.1002/hed.25671. Epub 2019 Feb 1. PMID: 30706566.
- Flach S, Hey SY, Lim A, Maniam P, Li Z, Donnan PT, Manickavasagam J. Outpatient (same-day discharge) versus inpatient parotidectomy: A systematic review and meta-analysis. Clin Otolaryngol. 2020 Jul;45(4):529-537. doi: 10.1111/coa.13519. Epub 2020 Mar 26. PMID: 32105399.
- Hey SY, Flach S, Shahsavari S, Manickavasagam J. Drainless parotidectomy and the same day discharge with routine use of topical haemostatic agent and Balaclava bandage. Clin Otolaryngol. 2019 Nov;44(6):1218-1220. doi: 10.1111/coa.13339. Epub 2019 Apr 24. PMID: 30965391.
- Mofle PJ, Urquhart AC. Superficial parotidectomy and postoperative drainage. Clin Med Res. 2008 Sep;6(2):68-71. doi: 10.3121/cmr.2008.787. Epub 2008 Jul 7. PMID: 18606976; PMCID: PMC2572557.
- Nielsen CF, Riis CBS, Christensen ALB, Mirz F, Reinholdt KB, Ovesen T, Fjaeldstad AW. Superficial Parotidectomy: Impact of Postoperative Drainage. Ear Nose Throat J. 2022 Feb;101(2):105-109. doi: 10.1177/0145561320942380. Epub 2020 Aug 3. PMID: 32744902.
- Sethi RKV, Deschler DG. National trends in inpatient parotidectomy: A fourteen-year retrospective analysis. Am J Otolaryngol. 2018 Sep-Oct;39(5):553-557. doi: 10.1016/j.amjoto.2018.06.010. Epub 2018 Jun 7. PMID: 29907428.
- Reerds STH, Hey SY, van den Hoogen FJA, Takes RP, Ganesh V, Marres HAM, Manickavasagam J, Honings J. Outpatient parotidectomy with or without the use of a post-operative drain: A retrospective bi-institutional study. Clin Otolaryngol. 2023 May;48(3):430-435. doi: 10.1111/coa.14028. Epub 2023 Jan 11. PMID: 36585381.
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 15-10-2024
Laatst geautoriseerd : 15-10-2024
Geplande herbeoordeling : 15-10-2028
De geldigheid van de leidraad komt te vervallen indien nieuwe ontwikkelingen aanleiding zijn een herzieningstraject te starten.
Algemene gegevens
De ontwikkeling van deze leidraad werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (www.demedischspecialist.nl/kennisinstituut) en werd gefinancierd uit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). De financier heeft geen enkele invloed gehad op de inhoud van de richtlijnmodule.
Samenstelling werkgroep
Voor het ontwikkelen van de leidraad is in 2022 een multidisciplinaire werkgroep ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen (zie hiervoor de Samenstelling van de werkgroep) die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met een benigne speekselkliertumor.
Werkgroep
- Dr. S. (Stijn) van Weert, voorzitter, hoofd-hals oncologisch chirurg, werkzaam in het MUMC, NVKNO
- Dr. J.M.J.A.A. (Jos) Straetmans, KNO-arts, werkzaam in het Zuyderland Ziekenhuis, NVKNO
- Dr. D.A. (Derrek) Heuveling, KNO-arts, werkzaam in het Meander MC, NVKNO
- S.T.H. (Sam) Reerds, KNO-AIOS, werkzaam in het Radboudumc, NVKNO
- Dr. M.L. (Marc) Ooft, Patholoog, Pathologie DNA, werkzaam in Rijnstate, NVVP
- Dr. M.H. (Matthijs) Valstar, MKA-chirurg, post-doc onderzoeker, werkzaam in respectievelijk Flevoziekenhuis Almere en Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam, NVMKA
- Dr. M.M.L. (Maartje) de Win, Radioloog, werkzaam in Amsterdam UMC, NVvR
Klankbordgroep
- Dr. M.F. (Martijn) Lutke Holzik, Chirurg-oncoloog, werkzaam in ZGT, NVvH
Met ondersteuning van
- Dr. D. (Dagmar) Nieboer, senior adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- Dr. A. (Anh Nhi) Nguyen, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
Belangenverklaringen
De Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling is gevolgd. Alle werkgroepleden hebben schriftelijk verklaard of zij in de laatste drie jaar directe financiële belangen (betrekking bij een commercieel bedrijf, persoonlijke financiële belangen, onderzoeksfinanciering) of indirecte belangen (persoonlijke relaties, reputatiemanagement) hebben gehad. Gedurende de ontwikkeling of herziening van een module worden wijzigingen in belangen aan de voorzitter doorgegeven. De belangenverklaring wordt opnieuw bevestigd tijdens de commentaarfase.
Een overzicht van de belangen van werkgroepleden en het oordeel over het omgaan met eventuele belangen vindt u in onderstaande tabel. De ondertekende belangenverklaringen zijn op te vragen bij het secretariaat van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
|
Werkgroeplid |
Functie |
Nevenfuncties |
Gemelde belangen |
Ondernomen actie |
|
van Weert (voorzitter) |
voorzitter vanuit de Nederlandse vereniging voor KNO- heelkunde (NvKNO)
|
Fulltime hoofd-hals oncologisch chirurg MUMC+
|
Geen |
Niet van toepassing |
|
Heuveling |
KNO-arts Meander Medisch Centrum |
Penningmeester MSB Midden Nederland U.A. (betaald) |
Geen |
Niet van toepassing |
|
Straetmans |
KNO-arts, vrijgevestigd |
Medisch Manager RVE Oncologie, Zuyderland Medisch Centrum |
Geen |
Niet van toepassing |
|
de Win |
Radioloog, Amsterdam UMC |
Opleider radiologie Amsterdam UMC, lid concilium en PVC radiologie. Faculty Erasmus course H&N MRI |
Geen |
Niet van toepassing |
|
Ooft |
Patholoog
|
Extern gefinancierd onderzoek (PI; Neuoendocrine Research Grant) |
Geen |
Niet van toepassing |
|
Valstar |
MKA-chirurg, Flevoziekenhuis, Almere
|
Post-doc onderzoeker NKI-AVL
|
Geen |
Niet van toepassing |
|
Reerds |
Radboudumc, AIOS Keel-, neus-, en oorheelkunde
|
PhD student Radboudumc speekselklierpathologie
|
Geen |
Niet van toepassing |
|
Klankbordgroeplid |
Functie |
Nevenfuncties |
Gemelde belangen |
Ondernomen actie |
|
Lukte Holzik |
Chirurg-oncoloog, ZGT |
Opleider heelkunde en voorzitter NVCO (Nederlandse vereniging Chirurgische Oncologie). |
Geen |
Niet van toepassing |
Inbreng patiëntenperspectief
Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door het uitnodigen van de Sjögren Patiëntenvereniging, Patiëntenvereniging Hoofd-Hals, Patiëntenvereniging Speekelklierkanker en de overkoepelende Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) om deel te nemen in de werkgroep en aan de schriftelijke knelpuntenanalyse. Alle partijen hebben aangegeven hiervoor op dit moment niet de capaciteit te hebben. Door de werkgroep is er aandacht besteed aan het patiëntperspectief en is het document ‘inhoudelijke inbreng bij patiëntenparticipatie bij de ontwikkeling van kwaliteitsdocumenten’ daarin leidend geweest.
Werkwijze
Knelpuntenanalyse, uitgangsvragen, enquête
Tijdens de voorbereidende fase inventariseerde de werkgroep de knelpunten in de benigne speekselklierzorg middels een enquête. Voor dit onderdeel zijn twee verschillende enquêtes uitgezet naar zorgverleners in de eerste en tweede (en derde) lijn. In deze enquête werd er navraag gedaan over verwijspatronen, praktijkgrootte en variatie, diagnostiek, behandeling, wachttijden, omgaan met recidieven en bijwerkingen. Van alle respondenten ervaart iets minder dan de helft praktijkvariatie in de diagnostiek en behandeling van benigne speekselkliertumoren.
Commentaar- en autorisatiefase
Het concept van de leidraad wordt aan de betrokken (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd ter commentaar. De commentaren worden verzameld en besproken met de werkgroep. Naar aanleiding van de commentaren wordt de leidraad aangepast en definitief vastgesteld door de werkgroep. De definitieve leidraad wordt aan de deelnemende (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd voor autorisatie en door hen geautoriseerd dan wel geaccordeerd.