De SEH wordt gekarakteriseerd door vaak complexe processen en vele verstoringen. Hoewel de acute zorg globaal volgens een voorspelbaar patroon verloopt, is het op dagelijkse basis een onvoorspelbaar dynamisch proces. Er is in principe geen invloed op het aantal en type patiënten. Op de SEH is een scala aan zorgverleners werkzaam, of bij een behandeling betrokken. Dit maakt goede regievoering en heldere afspraken omtrent verantwoordelijkheden onontbeerlijk om de kwaliteit en doelmatigheid van zorg te waarborgen. Er dient logistiek en medisch inhoudelijk overzicht te zijn van de beschikbaarheid van de verschillende specialismen en beschikbaarheid van bedden. Daarnaast is het voor een patiënt van belang goed geïnformeerd te zijn over wie zijn/haar behandelaar is en welk proces hem/haar te wachten staat.

Het is van belang dat er goede afspraken worden gemaakt over de regievoering en verantwoordelijkheid. Deze afspraken zijn voor een belangrijk deel vastgelegd in de KNMG-handreiking. Elementen hieruit dienen als basis voor de aanbevelingen. Daarnaast moeten voor kinderen specifieke afspraken gemaakt worden, aansluitend op de Kwaliteitscriteria van de NVK. Voor uitwisseling van informatie en verdeling van verantwoordelijkheden tussen huisarts en specialist wordt aangesloten bij de richtlijn HASP.

KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg

In de gezondheidszorg komt het steeds vaker voor dat meerdere zorgverleners betrokken zijn bij de behandeling van een patiënt. Een goede samenwerking is daarom van groot belang, met name een duidelijke taak- en verantwoordelijkheidsverdeling ondersteunt een goede samenwerking. De handreiking beoogt randvoorwaarden te expliciteren en te verduidelijken. De volgende elementen zijn voor dit kader van belang.

• Voor de patiënt is te allen tijde duidelijk wie van de betrokken zorgverleners:
  • het aanspreekpunt is voor vragen van de patiënt of diens vertegenwoordiger;
  • de inhoudelijke (eind)verantwoordelijkheid heeft voor de zorgverlening aan de cliënt;
  • belast is met de coördinatie van de zorgverlening aan de patiënt (zorgcoördinator).

Het is van belang dat deze drie taken over zo weinig mogelijk zorgverleners worden verdeeld. Zo mogelijk zijn deze taken in één hand.

• Alle bij de samenwerking betrokken zorgverleners beschikken zo nodig over een gezamenlijk en up-to-date zorg- of behandelplan betreffende de cliënt. En een zorgverlener die deelneemt in een samenwerkingstraject zorgt ervoor dat hij/zij beschikt over relevante gegevens van collega’s en informeert collega’s over gegevens en bevindingen die zij nodig hebben om verantwoorde zorg te kunnen verlenen. De relevante gegevens worden opgenomen in het dossier van de patiënt. Bij voorkeur is dit een geïntegreerd dossier, dat door alle bij de samenwerking betrokken zorgverleners kan worden geraadpleegd en aangevuld. Zo niet, dan worden afspraken gemaakt over de wijze waarop samenwerkingspartners relevante informatie uit een dossier kunnen verkrijgen.
• Zorgverleners die deelnemen aan een samenwerkingsverband maken duidelijke afspraken over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot de zorgverlening aan de cliënt. En deze zorgverleners zijn alert op de grenzen van de eigen mogelijkheden en deskundigheid en verwijzen zo nodig tijdig door naar een andere zorgverlener.
• Overdracht van taken en verantwoordelijkheden vindt expliciet plaats. Bij de inrichting van overdrachtsmomenten is van belang om zowel rekening te houden met bij overdrachtssituaties in het algemeen veel voorkomende risico’s als met eventuele specifieke kenmerken van de cliëntsituatie. Afspraken die door samenwerkingspartners worden gemaakt over de aard en inrichting van de samenwerking en over ieders betrokkenheid worden schriftelijk vastgelegd.

NVK Kwaliteitscriteria Kindergeneeskunde 2014

Dit document zegt over de SEH-zorg: De kinderarts is eindverantwoordelijk voor patiënten met kindergeneeskundige problematiek die de SEH-afdeling bezoeken. Indien de SEH-arts (in opleiding) betrokken is bij de opvang van acuut zieke kinderen, zijn afspraken hierover schriftelijk vastgelegd.

Richtlijn Informatie-uitwisseling tussen Huisarts en Specialist bij verwijzingen (HASP)

Als wordt gekeken naar de samenwerking tussen huisarts en specialist op het moment dat een patiënt wordt verwezen, dan is duidelijk dat beiden behoefte hebben aan gerichte informatie van de andere partij. Het blijkt in de praktijk goed mogelijk om momenten in het zorgproces aan te wijzen waarop wordt stilgestaan bij de informatiebehoefte aan de andere kant. In het geval van de spoedeisende hulp informeert de huisarts de specialist op het moment van verwijzen; de specialist informeert de huisarts bij opname vanaf de spoedeisende hulp, bij ontslag of bij doorverwijzing naar een andere instelling. Deze update of overdracht vindt plaats zo snel als vereist is voor de continuïteit van zorg (uiterlijk binnen 24 uur).

De richtlijn HASP geeft ook aanbevelingen voor de verdeling van de verantwoordelijkheid. “In de periode dat de patiënt wordt gezien door zowel de huisarts als de medisch specialist, moet er duidelijkheid zijn over de verdeling van de verantwoordelijkheid. De huisarts en de medisch specialist volgen in het algemeen de regel dat de medisch specialist de verantwoordelijkheid overneemt voor de klacht waarvoor is verwezen terwijl de huisarts verantwoordelijk blijft voor de overige zorg. Gedurende een opname ligt ook voor de overige zorg de verantwoordelijkheid bij de specialist. Bij ontslag gaat deze verantwoordelijkheid weer terug of deels terug naar de huisarts. ”Indien hiervan wordt afgeweken wordt dit duidelijk vastgelegd”.