Waar gaat deze richtlijn over?

Er zijn veel technieken voor centraal veneuze toegang beschikbaar waarbij er ongewenste praktijkvariatie is in de keuze voor en techniek van plaatsing van deze toegang, waardoor de praktijk over de jaren verschoven is en er veel meer PICC-lijnen worden geplaatst ten koste van de PAC/centraal ingebrachte getunnelde centraal veneuze katheter. Deze richtlijn beschrijft de zorg bij volwassen patiënten rondom centraal veneuze vaattoegang, i.e. perifeer ingebrachte centrale katheters (PICC), poortkatheters (PAC), getunnelde centraal veneuze katheters met cuff en een niet-getunnelde centraal veneuze katheter zonder cuff. Midline-katheters worden beschouwd als perifeer veneuze katheters, omdat de tip van de lijn niet verder reikt dan een perifere vene.

De onderwerpen die in de richtlijn aan bod komen zijn:

• indicatiestelling
• optimale type lijn
• beeldvorming voorafgaand aan plaatsing
• echogeleiding bij aanprikken
• optimale tiplocatie en de controle daarvan
• staken van antistolling rondom plaatsing
• de waarde van een katheterslot
• behandeling van een geoccludeerde lijn
• lijnvrij interval in geval van infectie
• het inzetten van een vaattoegangsteam
• interdisciplinaire afstemming
• patiëntvoorlichting
• infectiepreventie (modules nog in ontwikkeling)

De richtlijn heeft betrekking op (klinisch en poliklinisch behandelde) volwassen patiënten. Voor patiënten op de intensive care wordt verwezen naar de Richtlijn Centraal veneuze lijn van de NVIC. De aanleg van een vaattoegang voor hemodialyse valt buiten de afbakening van deze richtlijn en wordt beschreven in de richtlijn ‘Vaattoegang voor hemodialyse’.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

De richtlijn is bedoeld voor alle betrokken partijen: chirurgen, anesthesiologen, radiologen en verpleegkundigen, maar ook diverse aanpalende specialismen die een verzoek tot centraal veneuze toegang hebben.

Voor patiënten

Bij langdurige toediening van sommige medicijnen of parenterale voeding (voeding via de bloedbaan) is het nodig een centrale lijn te krijgen. Er zijn verschillende soorten lijnen, die geschikt zijn voor verschillende doelen. Er is variatie in technieken om lijnen in te brengen, te controleren en te onderhouden. Bij problemen zijn er verschillende oplossingen mogelijk.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de chirurgen, radiologen, anesthesiologen, internisten en medisch microbiologen. Er is aandacht besteed aan het patiëntperspectief door Patiëntenfederatie Nederland te betrekken bij de knelpunteninventarisatie en in de commentaarfase. In de klankbordgroep waren de intensivisten vertegenwoordigd. Verder is er nauwe afstemming geweest met het Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie. In de toekomst wordt de richtlijn Centraal veneuze toegang samengevoegd met de richtlijn veneuze en arteriële katheters.