Inflammatoire darmziekten volwassenen

Initiatief: CCUVN / NVMDL Aantal modules: 44

Therapeutic drug monitoring en farmacogenetica

In aanvulling op de gebruikersvoorwaarden, die in deze onverkort van toepassing zijn, geldt hetgeen hierna staat. Dit is een module uit de richtlijn Diagnostiek en behandeling van volwassenen met IBD uit 2015, die eerder geplaatst is geweest op mdl.nl. Deze module is vooruitlopend op het actualiseren ervan, nu in deze database opgenomen. De richtlijn zoals die nu is opgenomen voldoet nog niet aan alle kwaliteitseisen die aan publicatie in de Richtlijnendatabase worden gesteld en is daarom als PDF geplaatst. De richtlijn zal modulair worden geactualiseerd in nog volgende onderhoudsronden. De gehele richtlijn uit 2015 is te raadplegen via de bijlage.

Zie het PDF-bestand 'Therapeutic drug monitoring en farmacogenetica' bij de aanverwante producten.

Autorisatiedatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  : 10-06-2015

Laatst geautoriseerd  : 10-06-2015

Geplande herbeoordeling  :

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland
  • Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

Algemene gegevens

In 2009 is in een samenwerkingsproject van het Centraal Begeleidings Orgaan voor de intercollegiale toetsing (CBO), Initiatief in Crohn en Colitis (ICC), Nederlandse Vereniging van Maag-, Darm en Leverartsen (NVMDL) en verscheidene wetenschappelijk verenigingen1 de Richtlijn Diagnostiek en behandeling van inflammatoire darmziekten bij volwassenen, kortweg Richtlijn IBD voor Volwassenen tot stand gekomen (2009). Hierin is opgenomen dat na een periode van enige jaren de richtlijn zou dienen te worden gemoderniseerd. In het veld van de behandeling van IBD is inderdaad de laatste jaren veel gebeurd wat een modernisering van de richtlijn rechtvaardigt. 

Onderwijl zijn er recent verschillende richtlijnen ontwikkeld in het internationale veld, waaronder in de Verenigde Staten (door de AGA; zie literatuurlijst), in Engeland (door de BSG; zie literatuurlijst) en in Europees verband onder hoede van de Europese Crohn en Colitis Organisatie (ECCO; zie literatuurlijst). Deze richtlijnen zijn alle evidence-based in vorm, waarbij in onderlinge vergelijking blijkt dat iets andere methodieken zijn gehanteerd om tot de respectievelijk richtlijnen te komen. 

Met het verdwijnen van het CBO als zelfstandige organisatie zijn de organisatiestructuur en de financiële middelen voor een uitgebreide exercitie, zoals de Richtlijn IBD 2009 behelsde, niet meer beschikbaar. 

Er is daarom gekozen voor een andere werkwijze. 

Door een werkgroep samengesteld uit de leden van de ICC en vertegenwoordigers uit meer dan 20 ziekenhuizen uit Nederland werd begin 2013 een inventarisatie gemaakt van de knelpunten in de huidige Richtlijn IBD voor Volwassenen. Op basis hiervan werden 6 onderwerpen geïdentificeerd die nader zijn uitgewerkt. 

Er werd een werkgroep per onderwerp gemaakt bestaande uit 2 tot 5 leden die de literatuur uitputtend bestudeerde met behulp van de recente BSG, AGA en ECCO-richtlijnen in aanvulling op de oorspronkelijke CBO-richtlijn. Daarnaast werd gestructureerd gezocht naar de recentste literatuur in wetenschappelijke databases (waaronder Pubmed) in combinatie met data gepresenteerd op internationale fora zoals de Digestive Disease Week in de Verenigde Staten van Amerika en de European United Gastroenterology Week onder auspiciën van de Europese Verenging voor Gastro-enterologie. 

 

Na verzamelen van de literatuur werd een gezamenlijk werkdocument gemaakt dat door alle auteurs en IBD-experts, zijnde vertegenwoordigers van verscheidene ziekenhuizen in Nederland, kritisch werd gelezen en van commentaar voorzien. 

 

Dit leidde tot een evidence-based werkdocument dat werd besproken en becommentarieerd op een wetenschappelijke bijeenkomst te Veldhoven (Najaarsdagen NVGE, 2014) ten einde te komen tot een consensus in geval van specifieke problematiek en discussiepunten die onvoldoende stringent konden worden gestaafd door literatuuronderzoek. Na implementatie van alle commentaar is dit document, de Handleiding Behandeling IBD 2014, aangeboden aan de Commissie Richtlijnen van de NVMDL voor goedkeuring door de Vereniging. 

 

Daarmee is beoogd dat de geaccordeerde tekst een op literatuur en moderne wetenschap gebaseerde samenvatting van de huidige therapeutische mogelijkheden is die kan dienen als handleiding voor de moderne evidence-based behandeling van IBD en die daarmee de standaard voor kwalitatief goede, ofwel gepaste en gebruikelijke, IBD-zorg vormt. 

 

Mandaterende verenigingen: Instituut van Psychologen, Nederlandsche Internisten Vereeniging, Nederlandse Vereniging van Diëtisten, Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde, Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, Nederlandse Vereniging voor Pathologie, Nederlandse Vereniging voor Radiologie. 

 

Samenwerkende verenigingen: Nederlands Huisartsen Genootschap, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland  

Samenstelling werkgroep

De auteurs worden weergegeven in de richtlijn in de bijlage.

Belangenverklaringen

De schrijvers van dit hoofdstuk maken melding van de volgende potentiele belangenverstrengelingen 

D.P. van Asseldonk: lid commissie Farmacotherapie van NVMDL. 

A.A. van Bodegraven: lid adviescommissie/adviseur Abbott, AbbVie, CBG, CCUVN, Ferring, Hospira, Janssen, MSD, Mundipharma, TEVA, Toray, Tramedico; deelname aan adviseringgesprekken Abbott, Abbvie, Ferring, MSD, Nefarma, Sociable Data, Takeda, Vifor; spreker- of reisvergoedingen van Abbott, Abbvie, Baxter, Vifor, MSD, Nefarma, Pfizer, Takeda, Tramedico; lid commissie Farmacotherapie van NVMDL. 

K.H.N. de Boer: ‘unrestricted study grant’ van Falk. Sprekers- en reisvergoedingen van Abbvie en MSD. Voorts is hij lid van advisory board van MSD. 

K.F. Bruin: lid adviescommissie MSD. 

L. Derijks: geen. 

P. Dewint: Sprekers- en reisvergoeding van Abbvie, MSD en Ferring. 

G.Dijkstra: onderzoeksubsidie (als ‘unrestricted grant’) van MSD, Baxter, Fresenius en Danone-Nutricia. Deelname aan adviseringgesprek Mundipharma. 

H.H.Fidder: lid adviescommissie Abbvie, lid adviescommissie MSD, spreker Takeda en sprekersvergoeding MSD. 

D.J. de Jong: lid adviescommissie MSD; deelname aan adviseringsgesprekken Abbvie, Vifor, Takeda, Tramedico, Falk, Ferring, Synthon pharma; sprekers- en reisvergoedingen van Ferring, Abbvie, Vifor, Cablon Medical, MSD, Falk, Tramedico. 

M. Löwenberg: sprekersvergoeding Abbvie, Dr. Falk, Ferring Pharmaceuticals, Merck Sharp & Dohme, Takeda en Tramedico. Onderzoeksubsidie van AbbVie en Achmea healthcare. 

N. Mahmmod: geen. 

A.E. van der Meulen: lid adviescommissie MSD. 

B. Oldenburg: ondierzoeksubsidie ( als ‘unrestricted study grant’) van MSD, Abbvie, Vifor en Ferring. Voorts lid van adviescommissies van MSD, Abbvie, Vifor, Takeda en Ferring. 

A.M. Oude Lashof: geen. 119 

 

M. J. Pierik: Adviseur Takeda. Sprekers- en reisvergoedingen van AbbVie, Falk en Ferring. Onderzoeksubsidie van AbbVie, Ferring en Pfizer. 

R. Stuyt: adviescommissie Dr Falk. 

L.G. Visser: geen belangenverstrengeling, sprekersvergoeding Abbott. 

R.L. West: onderzoeksubsidie (als ‘unrestricted study grant’) Dr. Falk en lid adviescommissie Abbvie en Dr. Falk. 

J.C. van der Woude: Adviseur Abbvie, MSD en Pharmacosmos. Onderzoeksubsidie Falk Benelux, en Janssen Biologics. 

Volgende:
Medicamenteuze behandeling van patiënten >60 jaar