Startpagina - ICD/pacemaker in de laatste levensfase
Waar gaat deze richtlijn over?
Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor patiënten met een ICD of pacemaker in de laatste fase van hun leven. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- De gevolgen van het uitzetten van een ICD of pacemaker
- Redenen om een ICD of pacemaker wel of juist niet uit te zetten bij patiënten in de laatste levensfase
- De normen en waarden en het wettelijk aspect van het uitzetten van een ICD of pacemaker
- De communicatie en uitvoering van het uitzetten van een ICD of pacemaker
Voor wie is deze richtlijn bedoeld?
Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met een ICD of pacemaker in de laatste levensfase.
Voor patiënten
ICD is de Engelse term voor Implanteerbare Cardioverter Defibrillator. Het is een klein apparaatje dat onder de huid op de borstkas wordt geplaatst. Vanuit de ICD lopen geleidingsdraden naar het hart. Deze draden geven informatie over het hartritme aan het apparaatje. Een ICD kan zo hartritmestoornissen opsporen en als het nodig is elektrische pulsen of een elektrische schock geven. Een pacemaker werkt grotendeels hetzelfde. Een pacemaker kan echter alleen ingrijpen als het hartritme te laag is, terwijl een ICD zowel bij een te hoog als bij een te laag hartritme kan ingrijpen. In Nederland hebben ongeveer 80.000 patiënten een pacemaker en 30.000 een ICD.
Bij aanverwante informatie op deze website staan een link naar een patiëntenfolder.
Meer informatie over ICD’s is ook te vinden op de website van de patiëntenorganisatie:
Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de cardiologen, internisten, huisartsen, verpleegkundig specialisten, ethici en specialisten ouderengeneeskunde. Patiëntenorganisatie Stichting ICD dragers Nederland heeft de richtlijn geautoriseerd.