Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn richt zich op de morfologische beoordeling van erytrocyten en cilinders in urine, om het onderscheid te kunnen maken tussen glomerulaire en niet-glomerulaire oorzaken van hematurie. In de verschillende modules zijn aanbevelingen geformuleerd om de pre-analyse, analyse en post-analyse te harmoniseren, met als doel de variatie binnen en tussen laboratoria te minimaliseren.

In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• De indicatie voor de morfologische beoordeling van erytrocyten en cilinders in urine (bij welke patiëntengroep dient dit screenend onderzoek uitgevoerd te worden)
• Voorbereiding van het optimale urinemonster (verzameling, bewaarcondities en voorbewerking)
• Optimale techniek voor de morfologische beoordeling van erytrocyten en cilinders in urine
• Categorisatie van morfologische afwijkingen (inclusief ondersteunend beeldmateriaal; zie bijlage Mini atlas)
• Kwaliteitsborging (analytische kwaliteit, rapportage, scholing en interne- en externe kwaliteitsprogramma’s)

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

De richtlijn is primair bedoeld voor laboratoriumspecialisten klinische chemie die in de praktijk te maken krijgen met de morfologische beoordeling van urine. Daarnaast is de richtlijn ook bedoeld voor zorgverleners, zoals internisten, nefrologen, urologen, kinderartsen en huisartsen, die het onderzoek aanvragen, instructies geven aan de patiënt over het verzamelen van materiaal, en de uitslagen interpreteren.

Voor patiënten

Hematurie is de medische term voor de aanwezigheid van bloed in de urine. Dit bloed kan afkomstig zijn van de blaas of de urinewegen, maar kan ook komen door beschadiging van de nieren. De behandeling is afhankelijk van de oorsprong van de bloeding. Laboratoriumonderzoek van de rode bloedcellen in de urine is een eerste stap om te onderzoeken waar het bloed vandaan komt. In deze richtlijn wordt beschreven hoe urineonderzoek naar de oorsprong van het bloed het beste uitgevoerd kan worden.

Meer informatie voor patiënten is te vinden op Thuisarts.nl (link naar informatie volgt z.s.m.).

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde. De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire werkgroep met vertegenwoordigers vanuit de Nederlandse Internisten Vereniging/Nederlandse Federatie voor Nefrologie en de Nederlandse Vereniging voor Urologie, in samenwerking met het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door inbreng van de Nierpatiënten Vereniging Nederland en de Patiëntenfederatie Nederland.

Toepassen

Ter ondersteuning is een Mini atlas met beeldmateriaal van (isomorfe en dysmorfe) erytrocyten in de bijlagen van deze richtlijn opgenomen. Tevens wordt voor zorgverleners een instructie voor het instrueren van patiënten ontwikkeld.