Beweging
Uitgangsvraag
Wat is de aanbevolen strategie voor het toepassen van beweging bij de behandeling van neuropathische pijn bij volwassenen met een dwarslaesie?
Aanbeveling
Informeer volwassenen met een dwarslaesie bij vragen over bewegen over het gebrek aan bewijs voor bewegen als behandeling voor neuropathische pijn.
Verwijs, indien een volwassene met een dwarslaesie bewegen overweegt, naar de beweegrichtlijn van Dwarslaesie Organisatie Nederland (DON) Beweging (dwarslaesie.nl)
Overwegingen
Balans tussen gewenste en ongewenste effecten
Er zijn geen studies gevonden die het effect van beweging op neuropathische pijn vergeleken met een andere interventie of geen interventie bij volwassenen met een dwarslaesie. Wel beschreven vier kleine studies het effect van een bewegingsinterventie zonder controlegroep. In verband met het lage aantal gevonden studies is er door de werkgroep voor gekozen om ook studies die meer “lichaam-geest” gebaseerd zijn (zoals Qigong, eigenlijk “bewegende meditatie”) te includeren, omdat deze vallen binnen de gekozen definitie van bewegen, zoals benoemd in de introductie van de literatuursamenvatting: een activiteit die fysieke inspanning vereist, uitgevoerd om de gezondheid en fitheid te behouden of te verbeteren. De mate van daadwerkelijk bewegen in de betreffende studie kan bediscussieerd worden, met name bij mensen met een hoge dwarslaesie.
Twee van deze studies rapporteerden het effect van één enkele beweegsessie (armergometrie en rolstoelrijden) op neuropathische pijn. Deze studies laten wisselende effecten zien op pijn gemeten met de numeric rating scale: de pijn blijft gelijk of neemt af op verschillende momenten bij de verschillende groepen en studies. Er worden geen pijnverhogingen gerapporteerd na de beweegsessies. Twee studies keken naar het effect van een langere trainingsperiode (Qigong en double-poling ergometer training) op neuropathische pijn. Deze studies laten een positief effect zien van pijn gemeten met de numeric rating scale (≥30% pijnreductie). De gevonden studies zijn zeer heterogeen van aard, zowel als het gaat om het type interventie, de duur van de interventie als de geïncludeerde populatie. Daarnaast ontbreekt een lange follow-up, hadden de studies geen controlegroep en zeer kleine aantallen deelnemers (n=7 tot 18).
Over de uitkomstmaten anders dan pijn (complicaties, participatie en kwaliteit van leven) is nagenoeg geen informatie. Hier ligt dus een duidelijke kennisvraag. Op basis van deze studies kunnen er geen conclusies worden getrokken over het effect van beweging op neuropathische pijn bij volwassenen met een dwarslaesie.
Daarentegen zijn er wel andere gezondheidsvoordelen bekend van bewegen bij volwassenen met een dwarslaesie. Een randomized controlled trial (RCT) heeft het effect van negen maanden lang een trainingsprogramma van twee keer per week bij mensen met een traumatische dwarslaesie onderzocht en naast een verbeterde kracht, uithoudingsvermogen ook een vermindering van zelf gerapporteerde stress, pijn in het algemeen en depressie gevonden i.c.m. een verbeterde algehele kwaliteit van leven (Hicks et al, 2003). Ook in de dagelijkse praktijk worden deze effecten bij volwassenen met een dwarslaesie bemerkt. De NHG-richtlijn ‘Pijn’ voor chronische pijn adviseert bewegen indien neiging tot inactiviteit en vermijding. In de multidisciplinaire richtlijn ‘Pijn’ van Verenso wordt beweging geadviseerd als aanvullende therapie om algehele kracht en conditie te verbeteren bij kwetsbare ouderen met als overstijgend doel de participatie te vergroten.
Er zijn geen grote complicaties te verwachten van bewegen in het algemeen, behoudens een risico op overbelasting of blessures.
Kwaliteit van bewijs
Omdat er geen relevante, vergelijkende studies zijn gevonden is er geen bewijskracht gedefinieerd in deze module.
Waarden en voorkeuren van volwassenen met een dwarslaesie en neuropathische pijn
Volwassenen met een dwarslaesie rapporteren bewegen wel in te zetten met als doel neuropathische pijn te verminderen en ervaren hiervan ook een positief effect met beperkte ongewenste bijeffecten zoals spierpijn, overbelasting en kortdurende toename van pijn.
Ervaren effecten van bewegen lopen uiteen in termen van duur én sterkte van het effect op pijn. Er is behoefte aan informatie rondom het type bewegen dat het beste werkt voor neuropathische pijn.
Kostenaspecten
Afhankelijk van de manier waarop, kan bewegen kosten met zich meebrengen, zoals bijvoorbeeld lidmaatschap van een sportschool, fysiotherapie of benodigd materiaal. Voor de maatschappij zijn er geen extra kosten te verwachten. Een verbeterde fysieke fitheid zou juist ook gezondheidskosten kunnen besparen (World Health Organization, 2024).
Gelijkheid ((health) equity/equitable)
De interventie leidt mogelijk tot een afname van gezondheidsgelijkheid, doordat beschikbare middelen en materiaal (bijvoorbeeld de beschikbaarheid van een handbike of een lidmaatschap van een sportvereniging) het gemakkelijker maken om te sporten. Gezondheidsvaardigheden en omgevingsfactoren spelen hierbij ook een rol. Hierdoor is er gezondheidsongelijkheid in de eventuele toepassing van bewegen. Daarnaast wordt fysiotherapie niet vergoed binnen de basis zorgverzekering; alleen bij veel verzekeraars in het aanvullende pakket. Dit is acceptabel, omdat er geen bewijs is gevonden voor de (in)effectiviteit van bewegen als behandeling voor neuropathische pijn.
Aanvaardbaarheid
Bewegen lijkt aanvaardbaar voor de betrokkenen. Er zijn geen ethische bezwaren.
Duurzaamheid
Bij de interventie spelen duurzaamheidsaspecten een rol, omdat volwassenen met een dwarslaesie mogelijk gemotoriseerd vervoer nodig hebben naar de plek van de behandeling, als deze behandeling niet online plaatsvindt.
Haalbaarheid
Bewegen lijkt haalbaar en wordt vaak al (mede in verband met andere gezondheidsvoordelen) toegepast in de praktijk.
Rationale van de aanbevelingen: weging van argumenten voor en tegen de interventies
Vanuit de literatuur kunnen geen conclusies worden getrokken over het effect van bewegen op neuropathische pijn bij volwassenen met een dwarslaesie. Er zijn echter wel andere belangrijke en bewezen (gezondheids-)voordelen van bewegen in het algemeen bekend, zoals in de overwegingen benoemd.
Eindoordeel: Zwakke aanbeveling voor.
Onderbouwing
Achtergrond
Exercise is considered a potentially effective treatment for neuropathic pain in adults with spinal cord injuries, alongside other well-known health benefits. Exercise is implemented in various ways with the aim of relieving pain, both in therapeutic settings and by adults with SCI in their daily routines. Exercise can be divided into various types, such as aerobic exercise, muscle stretching, strengthening/resistance exercise, motor control training and mind-body exercise. There is a need for knowledge on the effectiveness of exercise in reducing neuropathic pain, particularly to provide guidance on the optimal form, intensity and frequency of exercise that can be employed with minimal risk of adverse effects, such as overload and injury. For the purposes of this module exercise is defined as “activity requiring physical effort, carried out to sustain or improve health and fitness” (Oxford Dictionary, 2024).
Conclusies / Summary of Findings
No level of evidence could be determined as no studies were included in this literature analysis that reported on a comparison of exercise to any other intervention, placebo or no intervention. Due to the lack of comparative studies, no GRADE assessment was performed.
Samenvatting literatuur
Description of studies
Four observational studies were included in the analysis of the literature since no relevant systematic reviews or randomized controlled trials were found. Two studies (Todd, 2021 and Sato, 2017) reported on the effects of one short bout of exercise on neuropathic pain. Two studies reported on the effects of a longer training regimen. Van de Winckel (2023) reports on the effects of a 12-week remote training Qigong training program and Norrbrink (2012) reports on the effects of a 10-week double-poling ergometer training program. Sample sizes were small and ranged from 7 to 18 participants. Follow-up was very short term in the single bout studies (5 to 90 minutes), and very short to medium term in the training studies (directly post-intervention to one year).
Important study characteristics are reported in Table 1.
Table 1. Overview of pre-post studies included that assessed the effect of exercise on pain in adults with SCI and neuropathic pain at or below lesion level
Results
1. Pain
All studies assessed pain with a 0-10 scale (NRS or NPS) with 10 being the worst pain sensation. Van de Winckel (2023) report on highest, mean and lowest NRS. For the sake of this module, we report the mean NRS. Norrbrink (2012) report on median pain for all pain locations. Study results on pain are summarized in table 2.
Table 2. Pain reported by NRS
|
Study |
NRS Pre-intervention |
NRS Directly post- intervention |
NRS Post-intervention† |
|
Todd (2021) [mean ± SD] tetraplegia paraplegia |
2.60 ± 1.57 1.83 ± 1.45 |
1.75 ± 1.01* 1.53 ± 1.39 |
2.75 ± 1.70 1.28 ± 1.05* |
|
Sato (2017) [median (IQR)] |
4 (3.25 to 4.75) |
2 (0.25 to 2)* |
|
|
Van de Winckel [mean ± SD] |
4.8 ± 2.7 |
2.7 ± 2.5* |
2.9 ± 2.6* |
|
Norrbrink (2012) [median [range]] |
|
5 [1 to 7]*‡ |
NA |
|
NA- not applicable, SD – standard deviation, IQR – interquartile range * clinically relevant compared to pre-intervention. † Ten minutes (Sato, 2017), 90 minutes (Todd, 2021) and 6 weeks (Van de Winckel, 2023) post-intervention respectively. ‡ Reduction compared to pre-intervention |
|||
In addition, Sato (2017) did measure NRS 5 and 10 minutes after exercise. However, absolute numbers are not presented (only in a figure), but it appears that the differences are still clinically relevant (mean NRS <2.8).
2. Complications
Norrbrink (2012) did not pre-define complications. However, they report that no participant developed pain owing to overuse and no participant experienced increase in intensity of neuropathic pain. One participant reported transient low-back pain (due to sitting position on the ergometer).
Van de Winckel (2023) report no study-related complications during 12 weeks of Qigong exercise in 18 participants. They did not define a definition of complications. The other studies do not report on adverse events.
3. Participation
No studies reported on participation.
4. Quality of life
Van de Winckel (2023) assessed quality of life with subscales of the WHOQOL (range 0-100, higher is better quality). Table 3 shows the reported findings. None of the differences were clinically relevant.
Table 3. Quality of life reported by van de Winckel (2023)
|
WHOQOL-BREF subscale |
Pre-intervention |
Post- intervention |
6 weeks post-intervention |
|
|
Physical health |
51.33 ± 19.57 |
59.28 ± 17.40 |
61.28 ± 17.76 |
|
|
Psychological health |
64.61 ± 17.20 |
69.61 ± 19.21 |
67.78 ± 18.13 |
|
|
Social Relationships |
53.17 ± 20.60 |
59.72 ± 17.67 |
61.56 ± 17.76 |
|
|
Environment |
77.56 ± 16.76 |
79.33 ± 19.78 |
81.67 ± 16.49 |
|
|
Results are presented as mean±SD. WHOQOL-BREF - World Health Organization Quality of Life |
||||
Zoeken en selecteren
A systematic review of the literature was performed to answer the following question:
What are the benefits and risks of exercise in adults with spinal cord injury and neuropathic pain?
| Patients | Adults with spinal cord injury and neuropathic pain at or below lesion level |
| Intervention | Exercise (supervised or unsupervised) |
| Control | No exercise, another form of exercise or any other intervention |
| Outcomes | Pain, complications, participation, and quality of life |
| Other selection criteria | Study design: systematic reviews, randomized controlled trials or other comparative studies |
Relevant outcome measures
The guideline panel considered pain and complications as critical outcome measures for decision making, and participation and quality of life as important outcome measures for decision making.
The guideline panel defined that the outcome measure pain preferably had to be assessed with the visual analogue scale (VAS), numeric rating scale (NRS) or neuropathic pain scale (NPS). The guideline panel did not define the other outcome measures listed above but used the definitions used in the studies.
The guideline panel defined 25% 0.8 ≥ RR ≥ 1.25) for dichotomous outcomes, 0.5 SD for continuous outcomes and standardized mean difference (0.5 ≥ SMD ≥ 0.5) as minimal clinically (patient) important differences. Additionally, for pre-post studies, a ≥30% reduction in pain was considered a clinically important difference.
Search and select (Methods)
The databases Medline (via OVID) and Embase (via Embase.com) were searched with relevant search terms until 1-4-2024. The detailed search strategy is listed under the tab ‘Literature search strategy’. The systematic literature search resulted in 472 hits.
Studies were selected based on the following criteria:
- Systematic reviews (searched in two databases, detailed search strategy with search date, clear description of in- and exclusion criteria, table with excluded studies, evidence table for included studies, risk of bias assessment performed), randomized controlled trials (RCT) or other comparative studies;
- Studies had to assess the outcome measure pain to be eligible;
- Full-text English language publication;
- Studies according to the PICO.
Eleven studies were initially selected based on title and abstract screening. After reading the full text, seven studies were excluded (see the table with reasons for exclusion under the tab Methods), and four observational studies focusing on pre-post exercise measurements were included.
Referenties
- de Groot S, Valent LJ, van Koppenhagen CF, Broeksteeg R, Post MW, van der Woude LH. Rolstoelgebruikers met een dwarslaesie in beweging. Effecten van en voorwaarden voor een actieve leefstijl [Physical activity in wheelchair users with spinal cord injury: prerequisites for and effects of an active lifestyle]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157(37):A6220. Dutch. PMID: 24020624.
- Hicks AL, Martin KA, Ditor DS, et al. Long-term exercise training in persons with spinal cord injury: effects on strength, arm ergometry performance and psychological well-being. Spinal Cord. 2003;41:34-43 Medline. doi:10.1038/sj.sc.3101389.
- Martin Ginis KA, van der Scheer JW, Latimer-Cheung AE, Barrow A, Bourne C, Carruthers P, Bernardi M, Ditor DS, Gaudet S, de Groot S, Hayes KC, Hicks AL, Leicht CA, Lexell J, Macaluso S, Manns PJ, McBride CB, Noonan VK, Pomerleau P, Rimmer JH, Shaw RB, Smith B, Smith KM, Steeves JD, Tussler D, West CR, Wolfe DL, Goosey-Tolfrey VL. Evidence-based scientific exercise guidelines for adults with spinal cord injury: an update and a new guideline. Spinal Cord. 2018 Apr;56(4):308-321. doi: 10.1038/s41393-017-0017-3. Epub 2017 Oct 25. Erratum in: Spinal Cord. 2018 Nov;56(11):1114. doi: 10.1038/s41393-018-0194-8. PMID: 29070812.
- Naugle KM, Fillingim RB, Riley JL 3rd. A meta-analytic review of the hypoalgesic effects of exercise. J Pain. 2012 Dec;13(12):1139-50. doi: 10.1016/j.jpain.2012.09.006. Epub 2012 Nov 8. PMID: 23141188; PMCID: PMC3578581.
- Nash MS, Farkas GJ, Tiozzo E, Gater DR. Exercise to mitigate cardiometabolic disorders after spinal cord injury. Curr Opin Pharmacol. 2022 Feb;62:4-11. doi: 10.1016/j.coph.2021.10.004. Epub 2021 Dec 2. PMID: 34864560.
- Norrbrink C, Lindberg T, Wahman K, Bjerkefors A. Effects of an exercise programme on musculoskeletal and neuropathic pain after spinal cord injury--results from a seated double-ling ergometer study. Spinal Cord. 2012 Jun;50(6):457-61. doi: 10.1038/sc.2011.160. Epub 2012 Jan 31. PMID: 22289901.
- Oxford university Press. Exercise [Internet] Oxford University Press [cited 2024, December 1] Available from: Oxford Advanced Learner's Dictionary at OxfordLearnersDictionaries.com.
- Sato G, Osumi M, Morioka S. Effects of wheelchair propulsion on neuropathic pain and resting electroencephalography after spinal cord injury. J Rehabil Med. 2017 Jan 31;49(2):136-143. doi: 10.2340/16501977-2185. PMID: 28101562.
- Todd KR, Van Der Scheer JW, Walsh JJ, Jackson GS, Dix GU, Little JP, Kramer JLK, Martin Ginis KA. The Impact of Sub-maximal Exercise on Neuropathic Pain, Inflammation, and Affect Among Adults With Spinal Cord Injury: A Pilot Study. Front Rehabil Sci. 2021 Oct 26;2:700780. doi: 10.3389/fresc.2021.700780. PMID: 36188763; PMCID: PMC9397724.
- Valent L, Broeksteeg R. Hoe blijf je fit met een dwarslaesie? Keep on Rolling. Enschede: Ipskamp printing. 2012. 160 p.
- Verenso. Multidisciplinaire richtlijn pijn bij kwetsbare ouderen. Deel 2 Richtlijn Pijn; Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen. Arnhem: Verenso. 2016.
- Van de Winckel A, Carpentier ST, Deng W, Zhang L, Philippus A, Battaglino R, Morse LR. Feasibility of using remotely delivered Spring Forest Qigong to reduce neuropathic pain in adults with spinal cord injury: a pilot study. Front Physiol. 2023 Aug 31;14:1222616. doi: 10.3389/fphys.2023.1222616. PMID: 37719467; PMCID: PMC10500194.
- World Health Organization. Physical Activity [Internet]. [cited 2024, December 1] . Available from:
Evidence tabellen
Table of excluded studies
|
Reference |
Reason for exclusion |
|
Almeida C, Monteiro-Soares M, Fernandes Â. Should Non-Pharmacological and Non-Surgical Interventions be Used to Manage Neuropathic Pain in Adults With Spinal Cord Injury? - A Systematic Review. J Pain. 2022 Sep;23(9):1510-1529. doi: 10.1016/j.jpain.2022.03.239. Epub 2022 Apr 10. PMID: 35417793. |
No relevant studies for this PICO included |
|
Boldt I, Eriks-Hoogland I, Brinkhof MW, de Bie R, Joggi D, von Elm E. Non-pharmacological interventions for chronic pain in people with spinal cord injury. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Nov 28;(11):CD009177. doi: 10.1002/14651858.CD009177.pub2. PMID: 25432061. |
No relevant studies for this PICO included |
|
Campo AR, Pacichana-Quinayáz SG, Bonilla-Escobar FJ, Leiva-Pemberthy LM, Tovar-Sánchez MA, Hernández-Orobio OM, Arango-Hoyos GP, Mujanovic A. Effectiveness of Hydrotherapy on Neuropathic Pain and Pain Catastrophization in Patients With Spinal Cord Injury: Protocol for a Pilot Trial Study. JMIR Res Protoc. 2022 Apr 29;11(4):e37255. doi: 10.2196/37255. PMID: 35486436; PMCID: PMC9107053. |
Wrong article type: study design |
|
Kannan P, Bello UM, Winser SJ. Physiotherapy interventions may relieve pain in individuals with central neuropathic pain: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Ther Adv Chronic Dis. 2022 Mar 24;13:20406223221078672. doi: 10.1177/20406223221078672. PMID: 35356293; PMCID: PMC8958718. |
No studies on exercise included. |
|
Mehta S, Orenczuk K, McIntyre A, Willems G, Wolfe DL, Hsieh JT, Short C, Loh E, Teasell RW; SCIRE Research Team. Neuropathic pain post spinal cord injury part 1: systematic review of physical and behavioral treatment. Top Spinal Cord Inj Rehabil. 2013 Winter;19(1):61-77. doi: 10.1310/sci1901-61. PMID: 23678287; PMCID: PMC3584797. |
No exercise studies included. Systematic review of insufficient quality. |
|
Todd KR, Lawrason SVC, Shaw RB, Wirtz D, Martin Ginis KA. Physical activity interventions, chronic pain, and subjective well-being among persons with spinal cord injury: a systematic scoping review. Spinal Cord. 2021 Feb;59(2):93-104. doi: 10.1038/s41393-020-00550-z. Epub 2020 Sep 18. PMID: 32948846. |
Systematic review of insufficient quality - search strategy
|
|
Villiger M, Bohli D, Kiper D, Pyk P, Spillmann J, Meilick B, Curt A, Hepp-Reymond MC, Hotz-Boendermaker S, Eng K. Virtual reality-augmented neurorehabilitation improves motor function and reduces neuropathic pain in patients with incomplete spinal cord injury. Neurorehabil Neural Repair. 2013 Oct;27(8):675-83. doi: 10.1177/1545968313490999. Epub 2013 Jun 10. PMID: 23757298. |
Intervention is mostly aimed at virtual reality; unclear how much movement is performed. |
Verantwoording
Beoordelingsdatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 07-10-2025
Autorisatie door de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen onder voorbehoud.
Algemene gegevens
De ontwikkeling/herziening van deze richtlijnmodule werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (www.demedischspecialist.nl/kennisinstituut) en werd gefinancierd uit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). De financier heeft geen enkele invloed gehad op de inhoud van de richtlijnmodule.
Samenstelling werkgroep
Voor het ontwikkelen van de richtlijnmodule is in oktober 2023 een multidisciplinaire werkgroep ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen (zie hiervoor de Samenstelling van de werkgroep) die betrokken zijn bij de zorg voor volwassenen met een dwarslaesie.
Werkgroep
- Mevr. A. (Anke) Tigchelaar, vertegenwoordiger Dwarslaesie Organisatie Nederland (DON)
- Dhr. A.W.H. (Bram) van Bekkem, vertegenwoordiger DON
- Mevr. C.C.M. (Charlotte) van Laake-Geelen, revalidatiearts, namens de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA)
- Mevr. E.H. (Ellen) Roels, revalidatiearts, namens de VRA
- Mevr. I.J.W. (Ilse) van Nes, revalidatiearts, namens de VRA
- Mevr. J. (Janneke) Stolwijk-Swüste (voorzitter), revalidatiearts, namens de VRA
- Mevr. J. (Jolien) Schuttevaar, revalidatiearts, namens de VRA
- Mevr. L. (Lianne) Stevens, fysiotherapeut, namens het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF)
- Mevr. L.A. (Poldi) Wilbrink, neuroloog, namens de Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN)
- Mevr. L.M.M. (Laura) Rustemeijer, GZ-psycholoog, namens het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP)
- Dhr. M.W.M. (Marcel) Post, senior-onderzoeker, persoonlijke titel
Met ondersteuning van
- Mevr. I.J. (Ilse) Blokland, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- Mevr. L.C. (Laura) van Wijngaarden, junior adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
Belangenverklaringen
De Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling is gevolgd. Alle werkgroepleden hebben schriftelijk verklaard of zij in de laatste drie jaar directe financiële belangen (betrekking bij een commercieel bedrijf, persoonlijke financiële belangen, onderzoeksfinanciering) of indirecte belangen (persoonlijke relaties, reputatiemanagement) hebben gehad. Gedurende de ontwikkeling of herziening van een module worden wijzigingen in belangen aan de voorzitter doorgegeven. De belangenverklaring wordt opnieuw bevestigd tijdens de commentaarfase.
Een overzicht van de belangen van werkgroepleden en het oordeel over het omgaan met eventuele belangen vindt u in onderstaande tabel. De ondertekende belangenverklaringen zijn op te vragen bij het secretariaat van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
|
Werkgroeplid |
Functie |
Nevenfuncties |
Gemelde belangen |
Ondernomen actie |
|
Mevr. A. (Anke) Tigchelaar |
Vertegenwoordiger DON |
Geen |
Geen |
Geen restricties |
|
Dhr. A.W.H. (Bram) van Bekkem |
Vertegenwoordiger DON |
Geen |
Geen |
Geen restricties |
|
Mevr. C.C.M. (Charlotte) van Laake-Geelen |
Revalidatiearts, Adelante, Maastricht UMC |
* Medisch afdelingshoofd, Adelante, Maastricht UMC. * Onderzoeker CAPHRI, afdeling revalidatiegeneeskunde, Universiteit Maastricht. |
* ZonMw subsidie Klinische Fellow. Onderwerp: Pijn bij dwarslaesie * ZonMw. Onderzoek naar de impact van chronische pijn bij mensen dwarslaesie en naar nieuwe niet-medicamenteuze behandelmethoden die betrekking hebben op hoe patiënten beter kunnen leren omgaan met chronische pijn. |
Geen restricties |
|
Mevr. E.H. (Ellen) Roels |
Revalidatiearts, UMC Groningen |
* Werkgroep lid ter ontwikkeling dataset Vocational Rehabilitation voor de ISCoS (International Spinal Cord Society). * Betrokkenheid bij (opzetten van) ITB zorg UMCG. * Management activiteiten voor dwarslaesieteam UMCG. |
ZonMw Prevolt studie: Elektrostimulatie ter preventie van decubitus bij dwarslaesie Swasci studie (interne UMCG gelden): lokale onderzoeker Insci studie (gaat uit van Swiss Paraplegic Research) dat in Nederland gecoördineerd wordt door het Erasmus MC; in het protocol voor Nederland van Erasmus MC staat bij Sponsor NA en bij Subsiding party NA. Lokale onderzoeker. |
Geen restricties |
|
Mevr. I.J.W. (Ilse) van Nes |
Revalidatiearts, Sint Maartenskliniek |
* Eindredacteur handboek dwarslaesierevalidatie (betaald). * Lid Scientific Committee ISCoS (onbetaald). * Lid commissie Klinisch Fellows ZonMW (onbetaald). |
* HEMON-NL: onderzoek naar het gebruik van ARC-IM Therapie om hemodynamische instabiliteit na dwarslaesie aan te pakken. Onward Medical, projectleider voor Nijmegen. * Uplift, Onward: Beïnvloeding bloeddrukregulatie en rompcontrole bij volwassenen met een dwarslaesie * Onward: Verbetering van armhandfunctie bij volwassenen met een dwarslaesie |
Geen restricties |
|
Mevr. J. (Janneke) Stolwijk-Swüste (voorzitster) |
Revalidatiearts, De Hoogstraat Revalidatie |
* Onderzoeker, KennisCentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht, De Hoogstraat Revalidatie. * Gastaanstelling, UMC Utrecht, afdeling revalidatie-, fysiotherapiewetenschappen en sport. * Lid scientific and research committee ISCoS (mondiale dwarslaesie vereniging) (2023-heden) (onbetaald). * General member Affiliated Societies and Networks Subcommittee ISCoS (2021-heden) (onbetaald). * Lid redactieraad Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde (2021-heden) (onbetaald). * Medisch adviseur Spina Bifida en Hydrocephalus Nederland (2020-heden) (onbetaald). * Vice voorzitter Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap (2018-heden) (onbetaald). * Board member EndParalysis Foundation (2018-heden) (onbetaald). * Lid ISCoS International Spinal Cord Rehabilitation study group (2018-heden) (onbetaald). |
* SKMS/VRA: herziening Nederlandse dwarslaesie database * NIDILRR: duur van uitkomsten van dwarslaesierevalidatie (A Heinemann, SRA Lab, Michigan, US) * ZonMW: coping met chronische pijn na een dwarslaesie (A. van Laake, MUMC+) * De Hoogstraat: pilotstudie naar effect van topicale amitriptyline creme op neuropathische pijn bij dwarslaesie * De Hoogstraat: Reducept (geen subsidiegever): Pijneducatie en –training door middel van Virtual Reality voor volwassenen met een dwarslaesie. Rol als co-promotor. |
Geen restricties |
|
Mevr. J. (Jolien) Schuttevaar |
Revalidatiearts, Revalidatiecentrum Roessingh |
Geen |
* Prevolt studie: elektrostimulatie bij decubitus (geen persoonlijke betrokkenheid, maar Roessingh doet mee als centrum). * Cervit B (promotieonderzoek cervicale ITB van collega E. Maas). |
Geen restricties |
|
Mevr. L. (Lianne) Stevens |
Fysiotherapeut, UMC Groningen |
Geen |
Geen |
Geen restricties |
|
Mevr. L.A. (Poldi) Wilbrink |
Neuroloog, Zuyderland MC |
* Adviesraad Abbvie (betaald). * Adviesraad Teva (betaald). * Richtlijncommissie trigeminus neuralgie (betaald). * Richtlijn hoofdpijn (betaald). *Spreker Biemond Cursus (NVN) (onbetaald). |
Geen |
Geen restricties |
|
Mevr. L.M.M. (Laura) Rustemeijer |
GZ-psycholoog, Rijndam Revalidatie |
Geen |
Geen |
|
|
Dhr. M.W.M. (Marcel) Post |
Senior-onderzoeker, KennisCentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht, De Hoogstraat Revalidatie. |
* Bijzonder hoogleraar dwarslaesierevalidatie, afdeling revalidatiegeneeskunde UMC Groningen. |
* ZonMW: Meting van uitkomsten van revalidatiebehandeling (MUREVAN). Rol als projectleider. * ZonMW: Begeleiding van naasten van volwassenen met een dwarslaesie. Rol als projectleider. * Handicap.NL: Zelfmanagement en eigen regie in de dwarslaesierevalidatie. Rol als projectleider. * SKMS/VRA: Herziening Nederlandse Dwarslaesie Dataset. Nee, Projectleidersrol. * AOSpine: Validering van de AOSpine PROSî vragenlijst bij mensen met een motorisch complete dwarslaesie. Geen projectleidersrol. * N!D!LRR: Duur van uitkomsten van dwars!aesiereva!idatie. Nee, Projectleidersrol. * Swiss Paraplegie Research: Internationale enquête functioneren en kwaliteit van leven van volwassenen met een dwarslaesie. Geen projectleidersrol. * ZonMW: Coping met chronische pijn na een dwarslaesie. Nee, Projectleidersrol. * De Hoogstraat: Pilotstudie naar effect van topicale amitriptyline creme op neuropathische pijn bij dwarslaesie. Geen projectleidersrol. * De Hoogstraat: Reducept (geen subsidiegever): Pijneducatie en –training door middel van Virtual Reality voor volwassenen met een dwarslaesie. Geen projectleidersrol. * Factoren en motieven die voor volwassenen met een dwarslaesie de keuze voor een niet farmacologische behandeling van neuropathische pijn bepalen. Geen projectleidersrol. * In hoeverre de richtlijn Dwarslaesierevalidatie met betrekking tot neuropathische pijn en de WHO standaard voor nociceptieve pijn wordt gevolgd op de klinische dwarslaesie afdeling van De Hoogstraat Revalidatie. Geen projectleidersrol. |
Geen restricties |
Inbreng patiëntenperspectief
Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door twee afgevaardigden van Dwarslaesie Organisatie Nederland (DON) in de werkgroep. De verkregen input is meegenomen bij het opstellen van de uitgangsvragen, de keuze voor de uitkomstmaten en bij het opstellen van de overwegingen [(zie kop ‘Waarden en voorkeuren van volwassenen met een dwarslaesie en neuropathische pijn’). De conceptrichtlijn is tevens voor commentaar voorgelegd aan DON en de eventueel aangeleverde commentaren zijn bekeken en verwerkt.
Kwalitatieve raming van mogelijke financiële gevolgen in het kader van de Wkkgz
Bij de richtlijn is conform de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) een kwalitatieve raming uitgevoerd of de aanbevelingen mogelijk leiden tot substantiële financiële gevolgen. Bij het uitvoeren van deze beoordeling zijn richtlijnmodules op verschillende domeinen getoetst (zie het stroomschema op de Richtlijnendatabase).
Uit de kwalitatieve raming blijkt dat er geen substantiële financiële gevolgen zijn, zie onderstaande tabel.
| Module |
Uitkomst raming |
Toelichting |
|
Beweging bij een dwarslaesie |
Geen substantiële financiële gevolgen |
Hoewel uit de toetsing volgt dat de aanbeveling(en) breed toepasbaar zijn (5.000-40.000 patiënten), volgt ook uit de toetsing dat het geen nieuwe manier van zorgverlening of andere organisatie van zorgverlening betreft. Er worden daarom geen substantiële financiële gevolgen verwacht. |
Werkwijze
AGREE
Deze richtlijnmodule is opgesteld conform de eisen vermeld in het rapport Medisch Specialistische Richtlijnen 2.0 van de adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwaliteit. Dit rapport is gebaseerd op het AGREE II instrument (Appraisal of Guidelines for Research & Evaluation II; Brouwers, 2010).
Knelpuntenanalyse en uitgangsvragen
Tijdens de voorbereidende fase inventariseerde de werkgroep de knelpunten in de zorg voor volwassenen met een dwarslaesie en neuropathische pijn. Tevens zijn er knelpunten aangedragen door Dwarslaesie Organisatie Nederland, Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, Nederlands Instituut van Psychologen, Nederlandse Vereniging Ziekenhuizen, V&VN Pijnverpleegkundigen en de Nederlandse Vereniging Revalidatieartsen via een enquête.
Op basis van de uitkomsten van de knelpuntenanalyse zijn door de werkgroep concept-uitgangsvragen opgesteld en definitief vastgesteld.
Uitkomstmaten
Na het opstellen van de zoekvraag behorende bij de uitgangsvraag inventariseerde de werkgroep welke uitkomstmaten voor de patiënt relevant zijn, waarbij zowel naar gewenste als ongewenste effecten werd gekeken. Hierbij werd een maximum van acht uitkomstmaten gehanteerd. De werkgroep waardeerde deze uitkomstmaten volgens hun relatieve belang bij de besluitvorming rondom aanbevelingen, als cruciaal (kritiek voor de besluitvorming), belangrijk (maar niet cruciaal) en onbelangrijk. Tevens definieerde de werkgroep tenminste voor de cruciale uitkomstmaten welke verschillen zij klinisch (patiënt) relevant vonden.
Methode literatuursamenvatting
Een uitgebreide beschrijving van de strategie voor zoeken en selecteren van literatuur is te vinden onder ‘Zoeken en selecteren’ onder Onderbouwing. Indien mogelijk werd de data uit verschillende studies gepoold in een random-effects model. Review Manager 5.4 werd gebruikt voor de statistische analyses. De beoordeling van de kracht van het wetenschappelijke bewijs wordt hieronder toegelicht.
Beoordelen van de kracht van het wetenschappelijke bewijs
De kracht van het wetenschappelijke bewijs werd bepaald volgens de GRADE-methode. GRADE staat voor ‘Grading Recommendations Assessment, Development and Evaluation’ (zie http://www.gradeworkinggroup.org/). De basisprincipes van de GRADE-methodiek zijn: het benoemen en prioriteren van de klinisch (patiënt) relevante uitkomstmaten, een systematische review per uitkomstmaat, en een beoordeling van de bewijskracht per uitkomstmaat op basis van de acht GRADE-domeinen (domeinen voor downgraden: risk of bias, inconsistentie, indirectheid, imprecisie, en publicatiebias; domeinen voor upgraden: dosis-effect relatie, groot effect, en residuele plausibele confounding).
GRADE onderscheidt vier gradaties voor de kwaliteit van het wetenschappelijk bewijs: hoog, redelijk, laag en zeer laag. Deze gradaties verwijzen naar de mate van zekerheid die er bestaat over de literatuurconclusie, in het bijzonder de mate van zekerheid dat de literatuurconclusie de aanbeveling adequaat ondersteunt (Schünemann, 2013; Hultcrantz, 2017).
|
GRADE |
Definitie |
|
Hoog |
|
|
Redelijk |
|
|
Laag |
|
|
Zeer laag |
|
Bij het beoordelen (graderen) van de kracht van het wetenschappelijk bewijs in richtlijnen volgens de GRADE-methodiek spelen grenzen voor klinische besluitvorming een belangrijke rol (Hultcrantz, 2017). Dit zijn de grenzen die bij overschrijding aanleiding zouden geven tot een aanpassing van de aanbeveling. Om de grenzen voor klinische besluitvorming te bepalen moeten alle relevante uitkomstmaten en overwegingen worden meegewogen. De grenzen voor klinische besluitvorming zijn daarmee niet één op één vergelijkbaar met het minimaal klinisch relevant verschil (Minimal Clinically Important Difference, MCID). Met name in situaties waarin een interventie geen belangrijke nadelen heeft en de kosten relatief laag zijn, kan de grens voor klinische besluitvorming met betrekking tot de effectiviteit van de interventie bij een lagere waarde (dichter bij het nuleffect) liggen dan de MCID (Hultcrantz, 2017).
Overwegingen (van bewijs naar aanbeveling)
Om te komen tot een aanbeveling zijn naast (de kwaliteit van) het wetenschappelijke bewijs ook andere aspecten belangrijk en worden meegewogen, zoals aanvullende argumenten uit bijvoorbeeld de biomechanica of fysiologie, waarden en voorkeuren van volwassenen met een dwarslaesie en neuropathische pijn, kosten (middelenbeslag), aanvaardbaarheid, haalbaarheid en implementatie. Deze aspecten zijn systematisch vermeld en beoordeeld (gewogen) onder het kopje ‘Overwegingen’ en kunnen (mede) gebaseerd zijn op expert opinion. Hierbij is gebruik gemaakt van een gestructureerd format gebaseerd op het evidence-to-decision framework van de internationale GRADE Working Group (Alonso-Coello, 2016a; Alonso-Coello 2016b). Dit evidence-to-decision framework is een integraal onderdeel van de GRADE methodiek.
Formuleren van aanbevelingen
De aanbevelingen geven antwoord op de uitgangsvraag en zijn gebaseerd op het beschikbare wetenschappelijke bewijs en de belangrijkste overwegingen, en een weging van de gunstige en ongunstige effecten van de relevante interventies. De kracht van het wetenschappelijk bewijs en het gewicht dat door de werkgroep wordt toegekend aan de overwegingen, bepalen samen de sterkte van de aanbeveling. Conform de GRADE-methodiek sluit een lage bewijskracht van conclusies in de systematische literatuuranalyse een sterke aanbeveling niet a priori uit, en zijn bij een hoge bewijskracht ook zwakke aanbevelingen mogelijk (Agoritsas, 2017; Neumann, 2016). De sterkte van de aanbeveling wordt altijd bepaald door weging van alle relevante argumenten tezamen. De werkgroep heeft bij elke aanbeveling opgenomen hoe zij tot de richting en sterkte van de aanbeveling zijn gekomen.
In de GRADE-methodiek wordt onderscheid gemaakt tussen sterke en zwakke (of conditionele) aanbevelingen. De sterkte van een aanbeveling verwijst naar de mate van zekerheid dat de voordelen van de interventie opwegen tegen de nadelen (of vice versa), gezien over het hele spectrum van patiënten waarvoor de aanbeveling is bedoeld. De sterkte van een aanbeveling heeft duidelijke implicaties voor patiënten, behandelaars en beleidsmakers (zie onderstaande tabel). Een aanbeveling is geen dictaat, zelfs een sterke aanbeveling gebaseerd op bewijs van hoge kwaliteit (GRADE gradering HOOG) zal niet altijd van toepassing zijn, onder alle mogelijke omstandigheden en voor elke individuele patiënt.
|
Implicaties van sterke en zwakke aanbevelingen voor verschillende richtlijngebruikers |
||
|
|
Sterke aanbeveling |
Zwakke (conditionele) aanbeveling |
|
Voor patiënten |
De meeste patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak kiezen en slechts een klein aantal niet. |
Een aanzienlijk deel van de patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak kiezen, maar veel patiënten ook niet. |
|
Voor behandelaars |
De meeste patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak moeten ontvangen. |
Er zijn meerdere geschikte interventies of aanpakken. De patiënt moet worden ondersteund bij de keuze voor de interventie of aanpak die het beste aansluit bij zijn of haar waarden en voorkeuren. |
|
Voor beleidsmakers |
De aanbevolen interventie of aanpak kan worden gezien als standaardbeleid. |
Beleidsbepaling vereist uitvoerige discussie met betrokkenheid van veel stakeholders. Er is een grotere kans op lokale beleidsverschillen. |
Organisatie van zorg
In de knelpuntenanalyse en bij de ontwikkeling van de richtlijnmodule is expliciet aandacht geweest voor de organisatie van zorg: alle aspecten die randvoorwaardelijk zijn voor het verlenen van zorg (zoals coördinatie, communicatie, (financiële) middelen, mankracht en infrastructuur). Randvoorwaarden die relevant zijn voor het beantwoorden van deze specifieke uitgangsvraag zijn genoemd bij de overwegingen.
Commentaar- en autorisatiefase
De conceptrichtlijnmodule werd aan de betrokken (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd ter commentaar. De commentaren werden verzameld en besproken met de werkgroep. Naar aanleiding van de commentaren werd de conceptrichtlijnmodule aangepast en definitief vastgesteld door de werkgroep. De definitieve richtlijnmodule werd aan de deelnemende (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd voor autorisatie en door hen geautoriseerd dan wel geaccordeerd.
Literatuur
Agoritsas T, Merglen A, Heen AF, Kristiansen A, Neumann I, Brito JP, Brignardello-Petersen R, Alexander PE, Rind DM, Vandvik PO, Guyatt GH. UpToDate adherence to GRADE criteria for strong recommendations: an analytical survey. BMJ Open. 2017 Nov 16;7(11):e018593. doi: 10.1136/bmjopen-2017-018593. PubMed PMID: 29150475; PubMed Central PMCID: PMC5701989.
Alonso-Coello P, Schünemann HJ, Moberg J, Brignardello-Petersen R, Akl EA, Davoli M, Treweek S, Mustafa RA, Rada G, Rosenbaum S, Morelli A, Guyatt GH, Oxman AD; GRADE Working Group. GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks: a systematic and transparent approach to making well informed healthcare choices. 1: Introduction. BMJ. 2016 Jun 28;353:i2016. doi: 10.1136/bmj.i2016. PubMed PMID: 27353417.
Alonso-Coello P, Oxman AD, Moberg J, Brignardello-Petersen R, Akl EA, Davoli M, Treweek S, Mustafa RA, Vandvik PO, Meerpohl J, Guyatt GH, Schünemann HJ; GRADE Working Group. GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks: a systematic and transparent approach to making well informed healthcare choices. 2: Clinical practice guidelines. BMJ. 2016 Jun 30;353:i2089. doi: 10.1136/bmj.i2089. PubMed PMID: 27365494.
Brouwers MC, Kho ME, Browman GP, Burgers JS, Cluzeau F, Feder G, Fervers B, Graham ID, Grimshaw J, Hanna SE, Littlejohns P, Makarski J, Zitzelsberger L; AGREE Next Steps Consortium. AGREE II: advancing guideline development, reporting and evaluation in health care. CMAJ. 2010 Dec 14;182(18):E839-42. doi: 10.1503/cmaj.090449. Epub 2010 Jul 5. Review. PubMed PMID: 20603348; PubMed Central PMCID: PMC3001530.
Hultcrantz M, Rind D, Akl EA, Treweek S, Mustafa RA, Iorio A, Alper BS, Meerpohl JJ, Murad MH, Ansari MT, Katikireddi SV, Östlund P, Tranæus S, Christensen R, Gartlehner G, Brozek J, Izcovich A, Schünemann H, Guyatt G. The GRADE Working Group clarifies the construct of certainty of evidence. J Clin Epidemiol. 2017 Jul;87:4-13. doi: 10.1016/j.jclinepi.2017.05.006. Epub 2017 May 18. PubMed PMID: 28529184; PubMed Central PMCID: PMC6542664.
Medisch Specialistische Richtlijnen 2.0 (2012). Adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwalitieit.
http://richtlijnendatabase.nl/over_deze_site/over_richtlijnontwikkeling.html
Neumann I, Santesso N, Akl EA, Rind DM, Vandvik PO, Alonso-Coello P, Agoritsas T, Mustafa RA, Alexander PE, Schünemann H, Guyatt GH. A guide for health professionals to interpret and use recommendations in guidelines developed with the GRADE approach. J Clin Epidemiol. 2016 Apr;72:45-55. doi: 10.1016/j.jclinepi.2015.11.017. Epub 2016 Jan 6. Review. PubMed PMID: 26772609.
Schünemann H, Brożek J, Guyatt G, et al. GRADE handbook for grading quality of evidence and strength of recommendations. Updated October 2013. The GRADE Working Group, 2013. Available from http://gdt.guidelinedevelopment.org/central_prod/_design/client/handbook/handbook.html.
Zoekverantwoording
Algemene informatie
|
Cluster/richtlijn: Neuropathische pijnmodules bij de richtlijn dwarslaesie |
|
|
Uitgangsvraag/modules: UV1 Wat is de aanbevolen strategie voor het toepassen van doelmatige beweging bij de behandeling van neuropathische pijn voor volwassenen met een dwarslaesie? |
|
|
Database(s): Embase.com, Ovid/Medline |
Datum: 29-03-2024 en 01-04-2024 |
|
Periode: n.v.t. |
Talen: geen restrictie |
|
Literatuurspecialist: Eugenie Delvaux |
Rayyan review: https://rayyan.ai/reviews/983177 |
|
BMI-zoekblokken: voor verschillende opdrachten wordt (deels) gebruik gemaakt van de zoekblokken van BMI-Online https://blocks.bmi-online.nl/ Bij gebruikmaking van een volledig zoekblok zal naar de betreffende link op de website worden verwezen. |
|
|
Toelichting: Voor deze vraag is gezocht met de concepten:
‘Neuropathische pijn’ EN ‘dwarslaesie’ EN ‘beweging’ EN volwassenen.
Referentieartikel 2 zit wél in de totale search. Zit niet in de sets omdat dit géén SR, RCT of observationele studie is. |
|
|
Te gebruiken voor richtlijntekst: In de databases Embase.com en Ovid/Medline is op 01-04-2024 systematisch gezocht naar systematische reviews, RCTs en observationele studies over. De literatuurzoekactie leverde 472 unieke treffers op. |
|
Zoekopbrengst
|
|
EMBASE |
OVID/MEDLINE |
Ontdubbeld |
|
SR |
96 |
52 |
135 |
|
RCT |
166 |
93 |
129 |
|
Observationele studies |
310 |
98 |
208 |
|
Totaal |
|
|
472 |
*in Rayyan
Zoekstrategie
Embase.com
|
No. |
Query |
Results |
|
#15 |
#7 AND #12 |
310 |
|
#14 |
#7 AND #9 |
166 |
|
#13 |
#7 AND #8 |
96 |
|
#12 |
#10 OR #11 |
16859020 |
|
#11 |
'case control study'/de OR 'comparative study'/exp OR 'control group'/de OR 'controlled study'/de OR 'controlled clinical trial'/de OR 'crossover procedure'/de OR 'double blind procedure'/de OR 'phase 2 clinical trial'/de OR 'phase 3 clinical trial'/de OR 'phase 4 clinical trial'/de OR 'pretest posttest design'/de OR 'pretest posttest control group design'/de OR 'quasi experimental study'/de OR 'single blind procedure'/de OR 'triple blind procedure'/de OR (((control OR controlled) NEAR/6 trial):ti,ab,kw) OR (((control OR controlled) NEAR/6 (study OR studies)):ti,ab,kw) OR (((control OR controlled) NEAR/1 active):ti,ab,kw) OR 'open label*':ti,ab,kw OR (((double OR two OR three OR multi OR trial) NEAR/1 (arm OR arms)):ti,ab,kw) OR ((allocat* NEAR/10 (arm OR arms)):ti,ab,kw) OR placebo*:ti,ab,kw OR 'sham-control*':ti,ab,kw OR (((single OR double OR triple OR assessor) NEAR/1 (blind* OR masked)):ti,ab,kw) OR nonrandom*:ti,ab,kw OR 'non-random*':ti,ab,kw OR 'quasi-experiment*':ti,ab,kw OR crossover:ti,ab,kw OR 'cross over':ti,ab,kw OR 'parallel group*':ti,ab,kw OR 'factorial trial':ti,ab,kw OR ((phase NEAR/5 (study OR trial)):ti,ab,kw) OR ((case* NEAR/6 (matched OR control*)):ti,ab,kw) OR ((match* NEAR/6 (pair OR pairs OR cohort* OR control* OR group* OR healthy OR age OR sex OR gender OR patient* OR subject* OR participant*)):ti,ab,kw) OR ((propensity NEAR/6 (scor* OR match*)):ti,ab,kw) OR versus:ti OR vs:ti OR compar*:ti OR ((compar* NEAR/1 study):ti,ab,kw) OR (('major clinical study'/de OR 'clinical study'/de OR 'cohort analysis'/de OR 'observational study'/de OR 'cross-sectional study'/de OR 'multicenter study'/de OR 'correlational study'/de OR 'follow up'/de OR cohort*:ti,ab,kw OR 'follow up':ti,ab,kw OR followup:ti,ab,kw OR longitudinal*:ti,ab,kw OR prospective*:ti,ab,kw OR retrospective*:ti,ab,kw OR observational*:ti,ab,kw OR 'cross sectional*':ti,ab,kw OR cross?ectional*:ti,ab,kw OR multicent*:ti,ab,kw OR 'multi-cent*':ti,ab,kw OR consecutive*:ti,ab,kw) AND (group:ti,ab,kw OR groups:ti,ab,kw OR subgroup*:ti,ab,kw OR versus:ti,ab,kw OR vs:ti,ab,kw OR compar*:ti,ab,kw OR 'odds ratio*':ab OR 'relative odds':ab OR 'risk ratio*':ab OR 'relative risk*':ab OR 'rate ratio':ab OR aor:ab OR arr:ab OR rrr:ab OR ((('or' OR 'rr') NEAR/6 ci):ab))) |
14956901 |
|
#10 |
'major clinical study'/de OR 'clinical study'/de OR 'case control study'/de OR 'family study'/de OR 'longitudinal study'/de OR 'retrospective study'/de OR 'prospective study'/de OR 'comparative study'/de OR 'cohort analysis'/de OR ((cohort NEAR/1 (study OR studies)):ab,ti) OR (('case control' NEAR/1 (study OR studies)):ab,ti) OR (('follow up' NEAR/1 (study OR studies)):ab,ti) OR (observational NEAR/1 (study OR studies)) OR ((epidemiologic NEAR/1 (study OR studies)):ab,ti) OR (('cross sectional' NEAR/1 (study OR studies)):ab,ti) |
8152243 |
|
#9 |
'clinical trial'/exp OR 'randomization'/exp OR 'single blind procedure'/exp OR 'double blind procedure'/exp OR 'crossover procedure'/exp OR 'placebo'/exp OR 'prospective study'/exp OR rct:ab,ti OR random*:ab,ti OR 'single blind':ab,ti OR 'randomised controlled trial':ab,ti OR 'randomized controlled trial'/exp OR placebo*:ab,ti |
4003281 |
|
#8 |
'meta analysis'/exp OR 'meta analysis (topic)'/exp OR metaanaly*:ti,ab OR 'meta analy*':ti,ab OR metanaly*:ti,ab OR 'systematic review'/de OR 'cochrane database of systematic reviews'/jt OR prisma:ti,ab OR prospero:ti,ab OR (((systemati* OR scoping OR umbrella OR 'structured literature') NEAR/3 (review* OR overview*)):ti,ab) OR ((systemic* NEAR/1 review*):ti,ab) OR (((systemati* OR literature OR database* OR 'data base*') NEAR/10 search*):ti,ab) OR (((structured OR comprehensive* OR systemic*) NEAR/3 search*):ti,ab) OR (((literature NEAR/3 review*):ti,ab) AND (search*:ti,ab OR database*:ti,ab OR 'data base*':ti,ab)) OR (('data extraction':ti,ab OR 'data source*':ti,ab) AND 'study selection':ti,ab) OR ('search strategy':ti,ab AND 'selection criteria':ti,ab) OR ('data source*':ti,ab AND 'data synthesis':ti,ab) OR medline:ab OR pubmed:ab OR embase:ab OR cochrane:ab OR (((critical OR rapid) NEAR/2 (review* OR overview* OR synthes*)):ti) OR ((((critical* OR rapid*) NEAR/3 (review* OR overview* OR synthes*)):ab) AND (search*:ab OR database*:ab OR 'data base*':ab)) OR metasynthes*:ti,ab OR 'meta synthes*':ti,ab |
1015392 |
|
#7 |
#6 NOT (('adolescent'/exp OR 'child'/exp OR adolescent*:ti,ab,kw OR child*:ti,ab,kw OR schoolchild*:ti,ab,kw OR infant*:ti,ab,kw OR girl*:ti,ab,kw OR boy*:ti,ab,kw OR teen:ti,ab,kw OR teens:ti,ab,kw OR teenager*:ti,ab,kw OR youth*:ti,ab,kw OR pediatr*:ti,ab,kw OR paediatr*:ti,ab,kw OR puber*:ti,ab,kw) NOT ('adult'/exp OR 'aged'/exp OR 'middle aged'/exp OR adult*:ti,ab,kw OR man:ti,ab,kw OR men:ti,ab,kw OR woman:ti,ab,kw OR women:ti,ab,kw)) |
801 |
|
#6 |
#5 NOT ('conference abstract'/it OR 'editorial'/it OR 'letter'/it OR 'note'/it) NOT (('animal'/exp OR 'animal experiment'/exp OR 'animal model'/exp OR 'nonhuman'/exp) NOT 'human'/exp) |
838 |
|
#5 |
#3 AND #4 |
1354 |
|
#4 |
'exercise'/exp OR 'physical activity'/exp OR 'sport'/exp OR 'effort':ti,ab,kw OR 'exercise':ti,ab,kw OR 'exertion':ti,ab,kw OR fitness:ti,ab,kw OR physical*:ti,ab,kw OR 'physical activit*':ti,ab,kw OR cycling:ti,ab,kw OR walking:ti,ab,kw OR training:ti,ab,kw OR climbing:ti,ab,kw OR jogging:ti,ab,kw OR swimming:ti,ab,kw OR stretching:ti,ab,kw OR aerobic:ti,ab,kw OR treadmill:ti,ab,kw OR handbiking:ti,ab,kw OR wheelchair:ti,ab,kw OR 'competitive gymnastic*':ti,ab,kw OR 'sport*':ti,ab,kw OR athletic*:ti,ab,kw OR 'body building':ti,ab,kw OR calisthenics:ti,ab,kw OR gymnastic*:ti,ab,kw OR 'roller skating':ti,ab,kw OR running:ti,ab,kw OR skateboarding:ti,ab,kw OR triathlon*:ti,ab,kw OR 'weight lifting':ti,ab,kw OR bicycling:ti,ab,kw |
3294658 |
|
#3 |
#1 AND #2 |
8242 |
|
#2 |
'neuropathic pain'/exp OR 'neuralgia'/exp OR 'allodynia'/exp OR ((pain* NEAR/3 ('neuro pathic' OR neurogenic OR neuropathic OR management OR treatment*)):ti,ab,kw) OR allodynia*:ti,ab,kw OR neuralgia:ti,ab,kw OR 'nerve pain*':ti,ab,kw |
267462 |
|
#1 |
'spinal cord injury'/exp OR 'paraplegia'/exp OR 'quadriplegia'/exp OR ((('spinal cord' OR spine) NEAR/3 (injur* OR trauma* OR compression OR transection OR transverse OR contusion OR laceration OR hemisection OR lesion* OR damag*)):ti,ab,kw) OR paraparesis:ti,ab,kw OR parapleg*:ti,ab,kw OR quadriparesi*:ti,ab,kw OR 'quadriplegia':ti,ab,kw OR tetraplegia:ti,ab,kw OR 'tetraparesis':ti,ab,kw OR 'tetraplagia':ti,ab,kw OR 'tetraplegia':ti,ab,kw OR (('cental cord' NEAR/3 syndrome*):ti,ab,kw) OR sci:ti,ab,kw |
208080 |
Ovid/Medline
|
# |
Searches |
Results |
|
13 |
7 and 10 |
98 |
|
12 |
7 and 9 |
93 |
|
11 |
7 and 8 |
52 |
|
10 |
Epidemiologic studies/ or case control studies/ or exp cohort studies/ or Controlled Before-After Studies/ or Case control.tw. or cohort*.tw. or Cohort analy$.tw. or (Follow up adj (study or studies)).tw. or (observational adj (study or studies)).tw. or Longitudinal.tw. or Retrospective*.tw. or prospective*.tw. or consecutive*.tw. or Cross sectional.tw. or Cross-sectional studies/ or historically controlled study/ or interrupted time series analysis/ |
4734954 |
|
9 |
exp clinical trial/ or randomized controlled trial/ or exp clinical trials as topic/ or randomized controlled trials as topic/ or Random Allocation/ or Double-Blind Method/ or Single-Blind Method/ or (clinical trial, phase i or clinical trial, phase ii or clinical trial, phase iii or clinical trial, phase iv or controlled clinical trial or randomized controlled trial or multicenter study or clinical trial).pt. or random*.ti,ab. or (clinic* adj trial*).tw. or ((singl* or doubl* or treb* or tripl*) adj (blind$3 or mask$3)).tw. or Placebos/ or placebo*.tw. |
2707760 |
|
8 |
meta-analysis/ or meta-analysis as topic/ or (metaanaly* or meta-analy* or metanaly*).ti,ab,kf. or systematic review/ or cochrane.jw. or (prisma or prospero).ti,ab,kf. or ((systemati* or scoping or umbrella or "structured literature") adj3 (review* or overview*)).ti,ab,kf. or (systemic* adj1 review*).ti,ab,kf. or ((systemati* or literature or database* or data-base*) adj10 search*).ti,ab,kf. or ((structured or comprehensive* or systemic*) adj3 search*).ti,ab,kf. or ((literature adj3 review*) and (search* or database* or data-base*)).ti,ab,kf. or (("data extraction" or "data source*") and "study selection").ti,ab,kf. or ("search strategy" and "selection criteria").ti,ab,kf. or ("data source*" and "data synthesis").ti,ab,kf. or (medline or pubmed or embase or cochrane).ab. or ((critical or rapid) adj2 (review* or overview* or synthes*)).ti. or (((critical* or rapid*) adj3 (review* or overview* or synthes*)) and (search* or database* or data-base*)).ab. or (metasynthes* or meta-synthes*).ti,ab,kf. |
736308 |
|
7 |
6 not ((exp animals/ or exp models, animal/) not humans/) not (letter/ or comment/ or editorial/) |
395 |
|
6 |
5 not (child* or schoolchild* or infan* or adolescen* or pediatri* or paediatr* or neonat* or boy or boys or boyhood or girl or girls or girlhood or youth or youths or baby or babies or toddler* or childhood or teen or teens or teenager* or newborn* or postneonat* or postnat* or puberty or preschool* or suckling* or picu or nicu or juvenile?).tw. |
459 |
|
5 |
3 and 4 |
472 |
|
4 |
exp Exercise/ or Sports/ or effort.ti,ab,kf. or 'exercise'.ti,ab,kf. or 'exertion'.ti,ab,kf. or fitness.ti,ab,kf. or physical*.ti,ab,kf. or 'physical activit*'.ti,ab,kf. or cycling.ti,ab,kf. or walking.ti,ab,kf. or training.ti,ab,kf. or climbing.ti,ab,kf. or jogging.ti,ab,kf. or swimming.ti,ab,kf. or stretching.ti,ab,kf. or aerobic.ti,ab,kf. or treadmill.ti,ab,kf. or handbiking.ti,ab,kf. or wheelchair.ti,ab,kf. or 'competitive gymnastic*'.ti,ab,kf. or 'sport*'.ti,ab,kf. or athletic*.ti,ab,kf. or 'body building'.ti,ab,kf. or calisthenics.ti,ab,kf. or gymnastic*.ti,ab,kf. or 'roller skating'.ti,ab,kf. or running.ti,ab,kf. or skateboarding.ti,ab,kf. or triathlon*.ti,ab,kf. or 'weight lifting'.ti,ab,kf. |
2341996 |
|
3 |
1 and 2 |
3534 |
|
2 |
exp Neuralgia/ or exp Hyperalgesia/ or exp Pain Management/ or (pain* adj3 (neurogenic or neuropathic or management or treatment*)).ti,ab,kf. or allodynia*.ti,ab,kf. or neuralgia.ti,ab,kf. or 'nerve pain*'.ti,ab,kf. or neurodynia.ti,ab,kf. |
165370 |
|
1 |
exp Spinal Cord Injuries/ or exp Paraplegia/ or exp Quadriplegia/ or ((('spinal cord' or spine) adj3 (injur* or trauma* or compression or transection or transverse or contusion or laceration or hemisection or lesion* or damag*)) or paraparesis or parapleg* or quadriparesi* or quadriplegia or tetraplegia or tetraparesis or tetraplagia or tetraplegia).ti,ab,kf. or ('central cord' adj3 syndrome*).ti,ab,kf. or sci.ti,ab,kf. |
142013 |