Borstkanker - Seroompunctie
Aanbeveling
De werkgroep is van mening dat men, bij het verrichten van een seroompunctie terughoudend moet zijn in de frequentie van puncteren en dat deze verricht dient te worden door een chirurg met ervaring in de mammapathologie, een verpleegkundig specialist mammacare of een ervaren gespecialiseerd verpleegkundige mammacare. Indien patiënt al gestart is met de voorbereidingen voor de radiotherapie, dient een eventuele seroompunctie overlegd te worden met de radiotherapeut, omdat dit consequenties kan hebben voor de behandeling.
De werkgroep is van mening dat seroompuncties zo min mogelijk verricht moeten worden.
Indicatie om te puncteren
- Indien er snel veel vocht wordt aangemaakt nadat de drain is verwijderd
- Indien er veel spanning op de huid staat doordat vocht zich onder de huid en rondom het litteken heeft opgehoopt (bij palpatie voel je het vocht fluctueren).
- Indien patiënt door vochtophoping in het wondgebied in de arm/schouderfunctionaliteit beperkt wordt.
- Bij infectie (roodheid, zwelling, verhoging temperatuur, pijn).
Indicatie om niet te puncteren
- Indien weinig seroomproductie. De huid staat in dit geval niet onder spanning en patiënt ervaart weinig hinder van het vocht (de arm/schouderfunctie is niet beperkt).
Overwegingen
Hoewel er veel onderzoek is gedaan naar technieken om de hoeveelheid seroom te verminderen en de manier waarop seroom geaspireerd dient te worden, is er weinig wetenschappelijk bewijs, dat minder of geen seroompuncties van invloed zijn op de wondgenezing, ontstaan van infecties, mobiliteit, kwaliteit van leven en pijn [Andeweg 2011, Mukesh 2012]. Elke punctie brengt risico op infectie met zich mee. Frequent puncteren houdt de seroompunctie in stand. Als patiënten weinig hinder ondervinden van het seroom dan is een interventie niet perse nodig. Als er door verhoogde aanmaak van vocht - wat kan leiden tot spanning op de huid en/of bewegingsbeperking – toch een punctie noodzakelijk geacht wordt dan moet dit gedaan worden door een ervaren zorgverlener.
Onderbouwing
Conclusies
Op basis van de literatuur kunnen geen conclusies getrokken worden.
Samenvatting literatuur
Een seroom is een na een borstamputatie en/of okselklierdissectie afgesloten holle ruimte, gevuld met sereus vocht. Een seroom ontstaat doordat de afvoer van lymfe en wondvocht verstoord is. Het vocht (serum), bestaat uit bloedplasma zonder stollingseiwitten. Een seroompunctie na een mastectomie, al dan niet gecombineerd met een okselklierdissectie, kan de druk op het wondgebied ontlasten en van invloed zijn op de wondgenezing.
Er zijn ongeveer 600 studies gevonden, waarvan 87 systematische reviews en meta-analyses en 148 RCT’s op titel en abstract zijn beoordeeld. Er konden 223 artikelen worden geëxcludeerd wegens niet focussen op borstkanker of het niet vermelden van seroompunctie als interventie. Van de overige 12 studies is de volledige tekst bestudeerd. Uiteindelijk kwam slechts 1 studie in aanmerking voor beantwoording van de uitgangsvraag. Echter, de informatie uit het betreffende artikel is van weinig waarde omdat de effectgrootte niet wordt gegeven en omdat onduidelijk is of er in de analyse werd gecorrigeerd voor confounders. Een extra search naar observationele studies leidde na exclusie (598 van 604) tot 6 studies welke full-tekst beoordeeld zijn. Geen enkele overgebleven studie kon antwoord geven op de uitgangsvraag.
Verantwoording
Autorisatiedatum en geldigheid
Laatst beoordeeld :
Laatst geautoriseerd : 31-12-2017
Geplande herbeoordeling :
Methode ontwikkeling
Evidence based