Waar gaat deze richtlijn over?

De richtlijn Bloedtransfusiebeleid is de eerste richtlijn die tot stand kwam. Nadien zijn er verschillende revisies geweest; de laatste in 2019. De richtlijn Bloedtransfusie is uitgegroeid tot een leidraad voor alle professionals die te maken hebben met het geven van bloedtransfusies.

De richtlijn Bloedtransfusie beoogt antwoorden te geven op belangrijke uitgangsvragen zoals: wie, wanneer, hoe, hoeveel en met welke producten getransfundeerd wordt en wat daarvan volgens wetenschappelijk onderzoek aan voordelig/nadelig resultaat verwacht mag worden.

De richtlijn is ingedeeld in zes hoofdstukken:

1. Laboratoriumaspecten;
2. Transfusiebeleid bij de niet acuut bloedende patiënt;
3. Trombocytentransfusies;
4. Plasmatransfusies;
5. Transfusiereacties en gerelateerde aandoeningen;
6. Bloedingen en bloedbesparende technieken.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

De richtlijn Bloedtransfusie is geschreven voor alle leden van de beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zogenoemde bloedtransfusieketen. Hierbij kunnen de volgende handelingen onderscheiden worden:

• het bepalen/ stellen van de indicatie voor het transfunderen van bloedproducten;
• het tijdig bestellen van de juiste hoeveelheid en type bloedproducten;
• het doen van de benodigde diagnostiek voor;
• de controles tijdens en het monitoren van de beoogde en eventueel onbedoelde effecten na de bloedtransfusie zelf.

Voor patiënten

Ieder jaar ontvangen zo’n 250.000 Nederlanders een bloedtransfusie. Het betreft onder andere slachtoffers van ongevallen, patiënten die een (grote) operatie ondergaan en patiënten die voor kanker of (kwaadaardige) bloedziekten worden behandeld.

Bloedtransfusies worden door uw arts voorgeschreven als dat voor de behandeling noodzakelijk is. Dit wordt alleen gedaan nadat u toestemming heeft gegeven (tenzij er sprake is van een acute, levensbedreigende situatie).

De volgende bloedproducten kunnen worden gegeven:

• rode bloedcellen (erytrocyten) 
• bloedplaatjes (trombocyten) 
• bloedvloeistof met stollingseiwitten (plasma)

Alle bloedproducten zijn afkomstig van Nederlandse donoren die vrijwillig, onbetaald, en belangeloos bloed afstaan. De stichting Sanquin Bloedbank is verantwoordelijk voor de afname, productie en levering van bloedproducten aan de Nederlandse ziekenhuizen.

Om het gebruik van bloedtransfusies zo veilig mogelijk te houden, zijn in de richtlijn Bloedtransfusie regels, adviezen en afspraken vastgelegd. Het allesomvattende motto hierbij is: het juiste product, voor de juiste patiënt, op het juiste moment en op de juiste manier.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief werd gezamenlijk genomen door de NIV, NVA en NVKC. De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers van de betrokken beroepsverenigingen (zie tabblad verantwoording).

Status van de richtlijn

De richtlijn Bloedtransfusiebeleid uit 2011 is herzien. De gehele richtlijn is modulair gemaakt, waarbij ook voor een aantal modules de laatste van zaken gecheckt is. Voor de belangrijkste wijzigingen in de aanbevelingen verwijzen wij u naar de bijlagen. In de bijlagen zijn zes presentaties te vinden en 4 samenvattingen, ontwikkeld door de Nederlands Vereniging van Bloedtransfusie.