In Nederland bevallen jaarlijks 12.000 zwangeren voor de 37e zwangerschapsweek, waarvan 1.500 zwangeren door spontane vroeggeboorte voor de 32e week. Spontane vroeggeboorte is niet alleen de belangrijkste oorzaak van neonatale morbiditeit en mortaliteit in Nederland, maar ook van complicaties bij het kind op de lange termijn (Lams, 1998).

In de huidige praktijk wordt overwogen om bij vrouwen die eerder preterm bevallen zijn tijdens een nieuwe zwangerschap te screenen op bacteriële vaginose en asymptomatische bacteriurie, de cervixlengte te meten en fibronectine te bepalen (NVOG, 2007). Echter er is sprake van een grote praktijkvariatie hierin.

De wetenschappelijke literatuur die ten grondslag ligt aan de NVOG-richtlijn ‘Preventie recidief spontane vroeggeboorte’ is niet geheel toepasbaar op de populatie laag-risico zwangeren waarvoor voorliggende richtlijnmodule bedoeld is. Wel wordt in de NVOG-richtlijn geschreven dat over routinematige screening op bacteriële vaginose en asymptomatische bacteriurie bij laag-risico zwangeren geen goede gegevens voorhanden zijn. Daarnaast is een aantal Australische en Canadese richtlijnen gepubliceerd, waarin cervixlengtebepaling bij asymptomatische zwangeren voor de opsporing van vroeggeboorte niet wordt aanbevolen (SMFM, 2012;Lim, 2012).

In Nederland werd onlangs de Triple-P studie uitgevoerd. Dit is een prospectieve observationele consortiumstudie waarbij in een laag-risico populatie de effectiviteit van screening op vroeggeboorte met een transvaginale echoscopische cervixlengtemeting bij 20 weken is geëvalueerd. Deze studie is echter nog niet gepubliceerd. Na publicatie zal deze studie moeten worden toegevoegd aan de resultaten van deze uitgangsvraag.

Naast diagnostisch onderzoek is het optreden van klachten die kunnen wijzen op een dreigende vroeggeboorte (harde buiken, bloedverlies, vochtverlies of afscheiding) van belang voor het opsporen van een dreigende vroeggeboorte; ook hiervoor werd een uitgangsvraag geformuleerd.

In deze module wordt de vereiste prenatale zorg voor laag-risico zwangeren beschreven om een dreigende vroeggeboorte op te kunnen sporen om zo de maternale en neonatale complicaties te kunnen voorkomen.

1. Is routinematige diagnostiek naar een asymptomatische bacteriurie zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Beschrijving studies

Er is één systematische review van observationele studies die heeft gekeken of screening bij zwangeren op een asymptomatische bacteriurie een voorspellende waarde heeft voor het opsporen van spontane vroeggeboorte (Honest, 2009). De systematische review includeerde 26 studies (N=66.824) die de diagnostische accuratesse van een middenstroom urinekweek evalueerden voor het screenen op spontane vroeggeboorte (< 37 weken zwangerschapsduur). Drie van de geïncludeerde studies (N=11.520) evalueerden alleen de accuratesse voor groep B streptokokken urineweginfecties (Moller, 1984; McDonald, 1989; White, 1984). De review vermeldt dat 22 studies eenling zwangerschappen hebben geïncludeerd. Bij één studie betrof het laag-risico zwangeren en bij drie andere studies betrof het vrouwen die bij de eerste controle asymptomatisch waren wat betreft symptomen van urineweginfectie. Drie van de 26 studies zijn uitgevoerd in landen met een laag- of midden inkomen (Polen (n= 192), Turkije (n= 186) en Saoedi-Arabië (n= niet bekend)) (Uncu, 2002; Kibucki, 1976; Abduljabbar, 1991). De overige 23 studies zijn uitgevoerd in landen met een hoog inkomen. Twee van de 26 studies herhaalden de diagnostische test wanneer deze een positieve uitslag te zien gaf (Wren, 1969; Uncu, 2002). In de andere studies werd de test eenmalig uitgevoerd. In de review werd gekeken hoe vaak spontane vroeggeboorte voor een zwangerschapsduur van 37 weken voorkwam bij een positieve dan wel negatieve diagnostische test. Dit werd uitgedrukt in de positieve likelihood ratio en negatieve likelihood ratio; in de review worden de volgende afkapwaarden gehanteerd.

De werkgroep is van mening dat dit goede afkappunten zijn en neemt deze dan ook over.

Resultaten

Vroeggeboorte (< 37 weken)

De review van Honest et al. heeft alleen gekeken naar de uitkomstmaat ‘spontane vroeggeboorte’ (Honest, 2009). Drieëntwintig studies uit de systematische review hebben deze uitkomstmaat onderzocht. Screening naar asymptomatische bacteriurie laat een grote variatie in de accuratesse zien van de voorspellende waarde op een spontane vroeggeboorte. De positieve likelihood ratio varieert van 0,10 (95% BI 0,01-1,70) tot 3,83 (95% BI 2,22-6,59) en de negatieve likelihood ratio van 0,43 (95% BI 0,19-0,94) tot 1,17 (95% BI 0,64-2,13). Zie onderstaande figuur.

Bewijskracht van de literatuur

De bewijskracht van de literatuur over asymptomatische bacteriurie en het optreden van vroeggeboorte is laag omdat het een systematische review van observationele studies betreft.

Alle geïncludeerde studies hadden een matige studieopzet. In alle studies was de blindering onduidelijk of afwezig, zes studies maakten  gebruik van ‘consecutive enrolment’  en negen   studies waren prospectief. Daarnaast zijn drie studies uitgevoerd in landen met een laag inkomen of niet-Westerse Landen. (Uncu 2002; Kubicki 1976; Abduljabbar 1991). Deze studies zijn niet representatief voor de Nederlandse situatie waardoor er sprake is van indirectheid. 

Vanwege beperkingen in studieopzet, indirectheid en het feit dat de accuratesse van urine bacteriekweken een indirecte uitkomstmaat is voor de effectiviteit van routinematige diagnostiek is de bewijskracht van de literatuur met één niveau verlaagd van ´laag´ naar ´zeer laag´.

2. Is routinematige diagnostiek naar bacteriële vaginose zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Beschrijving studies

Er is één systematische review met meta-analyse van observationele studies die gekeken heeft of screening bij zwangeren op bacteriële vaginose een voorspellende waarde heeft voor het opsporen van spontane vroeggeboorte (Honest, 2009). Deze studie evalueerde de diagnostische accuratesse van een eenmalig gram-gekleurd uitstrijkje in het 2^e trimester van de zwangerschap (Nugent score en Amsel criteria) en een serie gram-gekleurde uitstrijkjes (Nugent score en Amsel criteria).

In deze literatuuranalyse zijn alleen de asymptomatische zwangeren meegenomen uit de systematische review (17 studies; n= 33.628). De drie studies die de Spiegel’s criteria gebruikten zijn in de systematische review niet meegenomen in de resultaten van het ‘gepoolde’ effect. De resultaten van één ongepubliceerde studie (Cauci, 2003) zijn wél meegenomen in het gepoolde effect van de ‘Amsel criteria; eenmalige test in het 2e trimester’, maar de studie is óók niet opgenomen in de evidence tabel van de systematische review.

Drie van de 17 studies zijn uitgevoerd in niet-Westerse landen (Govender, 1996 (Zuid Afrika; n= 168); Purwar, 2001 (Indië; n= 938); Riduan, 1993 (Indonesië; n=490 )); de overige 12 studies zijn uitgevoerd in Italië, de VS, Engeland, Canada, Spanje en Israël. In de systematische review werd gekeken hoe vaak spontane vroeggeboorte voor 37 weken zwangerschapsduur voorkwam bij een positieve dan wel negatieve diagnostische test. Dit werd uitgedrukt in de positieve likelihood ratio en de negatieve likelihood ratio; in de review worden de volgende afkapwaarden gehanteerd:

De werkgroep is van mening dat dit goede afkappunten zijn en neemt deze dan ook over.

* Bij de Nugent-score worden in een gram preparaat de aantalen lactobacillen (0-4 punten), Gardnerella ( 0-4 punten) en gram-negatieve staven (0-2 punten) geteld. De score loopt dus van 0-10. Een score van 7 of meer wordt als positief beschouwd.

* Amsel criteria: minstens drie van de volgende vier criteria dienen aanwezig te zijn: een niet-brokkelige vaginale afscheiding, een pH van de afscheiding > 4,5, een positieve aminetest en de aanwezigheid van ’clue’-cellen.

Resultaten

Vroeggeboorte (< 37 weken)

Honest et al. hebben alleen beoordeeld op de uitkomstmaat vroeggeboorte (< 37 weken) (Honest, 2009). Twaalf studies uit deze systematische review hebben deze uitkomstmaat onderzocht in relatie tot een enkele bepaling van de Nugent score (Oakeshott, 2004; Crane, 1999; De Seta, 2005; Govander, 1996;  Gratacos, 1998; Helou, 1996; Hillier, 1995: Klebanoff, 2001; Purwar, 2001; Balu, 2003; Riduan, 1993; Mascagni, 2004). Het ‘gepoolde’ effect (N=26.139) geeft een positieve likelihood ratio van 1,77 (95% BI 1,03-3,03) en een negatieve likelihood ratio van 0,80 (95% BI 0,69-0,93) (zie onderstaande figuur).

Drie studies uit de systematische review hebben deze uitkomstmaat onderzocht met seriële bepalingen van de Nugent score (Gratacos Helou, 1996; Riduan, 1993). Het ‘gepoolde’ effect (N=1.525) resulteert in een negatieve likelihood ratio van 0,94 (95% BI 0,86 – 1,02). Voor de positieve likelihood ratio wordt een gepoold effect gevonden van 1,38 (95% BI 0,92 – 2,07) (zie onderstaande figuur).

Drie studies uit de systematische review hebben deze uitkomstmaat onderzocht in relatie tot een eenmalige Amsel score (niet gepubliceerde data, waren niet opgenomen in de evidence tabel van de systematisch review) (Crane, 1999; Thorsen, 1996; Cauci, 2003). Het samengestelde ofwel gepoolde effect resulteert in een negatieve likelihood ratio van 1,02 (95% BI 0,96 – 1,08). Voor de positieve likelihood ratio wordt een gepoold effect gevonden van 0,92 (95% BI 0,64 – 1,32). Zie onderstaande figuur.

Bewijskracht van de literatuur

De bewijskracht van de literatuur over bacteriële vaginose en het optreden van vroeggeboorte is laag omdat het een systematische review van observationele studies betreft.

Alle geïncludeerde studies hadden een matige studieopzet, daarnaast betreft het hier indirect bewijs omdat de effectiviteit van routinematige diagnostiek niet is onderzocht maar de accuratesse van de test in relatie tot de uitkomst ‘spontane vroeggeboorte’. Om deze redenen is de bewijskracht van de literatuur met één niveau verlaagd van ´laag´ naar ´zeer laag´.

3. Is het routinematig meten van de cervixlengte met echo zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Beschrijving studies

Er werden drie systematische reviews geïncludeerd die de relatie tussen cervixlengte en de kans op het optreden van vroeggeboorte bestudeerden.

In de systematische review van Honest et al. werd tot 2002 gekeken naar observationele studies van asymptomatische en symptomatische zwangeren waarbij met vaginale echoscopie de cervixlengte werd beoordeeld en waarvan de zwangerschapsduur bij de bevalling bekend was (Honest, 2003). Er werd een subgroepanalyse gedaan van de studies over asymptomatische zwangeren met een eenling zwangerschap, deze bevatte 18 studies (n=26.474). De meeste cervixlengtemetingen werden uitgevoerd tussen de 20-24 weken zwangerschap (spreiding 7-31 weken). Van de 18 studies waren 5 studies onder vrouwen met een vroeggeboorte in de voorgeschiedenis (n=1224).

Domin et al. hebben tot 2007 gezocht naar publicaties over asymptomatische zwangeren met een eenling zwangerschap waarbij in het tweede trimester, voor 24 weken, met vaginale echoscopie de cervixlengte werd beoordeeld en de zwangerschapsduur bij de bevalling bekend was (Domin, 2010). Er werden 23 studies geïncludeerd (n=26.792), waarvan 17 zwangeren includeerden met een verhoogd risico op een vroeggeboorte, of een combinatie van laag- en hoog-risico.

In de review van Leitich et al. werden Engelstalige studies tot en met 1998 geïncludeerd, waarin bij zwangeren met staande vliezen de cervixlengte werd gemeten en de correlatie met vroeggeboorte werd bepaald (Leitich, 1999). Er werden zes studies geïncludeerd met laag-risico asymptomatische zwangeren (n=3.694).

Resultaten

In de drie geïncludeerde studies werd alleen gekeken naar de vooraf vastgestelde uitkomstmaat:vroeggeboorte (< 34 weken.; < 37 weken).

Vroeggeboorte (< 34 weken; < 37 weken)

Honest et al. heeft met een random effect model de uitkomsten samengevat per zwangerschapsduur en per afkapwaarde (cervixlengte in mm) (Honest, 2003). De meeste geïncludeerde studies beschreven een meting < 20 weken zwangerschapsduur met een afkapwaarde van 25 mm en spontane vroeggeboorte < 34 weken. Hierbij was de LR+ 6,29 (95% BI 3,29 – 12,02) en de LR- 0,79 (95% BI 0,65–0,95).

Zij gaan uit van een algemeen populatierisico van 4,1% op een spontane vroeggeboorte < 34 weken. Hiermee vergroot de test de waarschijnlijkheid op een vroeggeboorte bij < 34 weken, met een afkapwaarde van 25 mm, gemeten voor 20 weken naar 21,2% (95% BI 12-34). Wanneer de meting wordt uitgevoerd na 24 weken is dit 14,3% (95% BI 12-17%).

Domin et al. hebben een meta-analyse uitgevoerd (Domin, 2010). Hiermee concludeerden zij een gepoolde sensitiviteit van 33,3% en specificiteit van 95,9%. Hier was de LR+ 6,3 en  LR- 0,65 voor een spontane vroeggeboorte < 35 weken en een afkapwaarde van 25 mm. De test gaf betere resultaten voor een lagere afkapwaarde (< 20 mm, < 35 weken, sensitiviteit 22,1%, specificiteit 98,2%,  LR+ 12.4 (BI NA), LR- 0,74 (BI NA)). Domin et al. hebben, om de invloed van heterogeniteit op de resultaten uit te sluiten, gestratificeerd. Voor laag-risico vrouwen is de sensitiviteit 40%, de specificiteit 96%, helaas zijn hier geen LRs bij berekend.

In de systematische review van Leitich et al. werd onderscheid gemaakt tussen een vroege (20-24 weken) en een late (27-32 weken)  echografische bepaling van de lengte van de cervix (Leitich, 1999). De optimale afkapwaarde van deze lengte was 25-35 mm bij de vroege echo’s en gaf een sensitiviteit van 33-54% en een specificiteit van 73-91%. Bij de late echo’s was de afkapwaarde 25-39 mm en betrof de sensitiviteit 63-76% en de specificiteit 59-69%.

Bewijskracht van de literatuur

De bewijskracht van de literatuur over het routinematig screenen van de  cervixlengte van asymptomatische zwangeren en het optreden van vroeggeboorte is laag omdat bestudeerde  systematische reviews observationele studies betreffen (Honest, 2003; Domin, 2010; Leitich 1999).

De systematische reviews betroffen niet altijd laag-risico zwangeren, een deel van de populatie had bijvoorbeeld een vroeggeboorte in de voorgeschiedenis. Daarnaast zijn in de studies beperkingen in studieopzet aan te wijzen (inclusie, loss to follow up, confounding, in niet-westerse landen uitgevoerd). Vanwege deze beperkingen is op basis van indirectheid en studiebeperkingen de bewijskracht van de literatuur met één niveau verlaagd van ´laag´ naar ´zeer laag´.

4. Is routinematig uitvoeren van een fibronectinetest zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Beschrijving studies

Er is één Health Technology Assessment studie die gekeken heeft naar de effectiviteit van screenen voor het opsporen van spontane vroeggeboorte door verschillende interventies (Honest, 2009). Hierin heeft een systematische search plaatsgevonden tot en met september 2005. Er is een subgroepanalyse gedaan voor asymptomatische zwangeren met een eenling zwangerschap. Voor de interventie fibronectinetest werden 18 studies (cohorts of case-control studies) meegenomen in de systematische review (n= 18.696 vrouwen). In alle studies werden cervicovaginale samples genomen van de fornix posterior of de cervix (voor 23 weken zwangerschapsduur). Er waren 7 studies die over de accuratesse van de fibronectinetest rapporteerden voor het voorspellen van spontane vroeggeboorte bij een zwangerschapsduur < 34 weken; 15 studies rapporteerden bij een zwangerschapsduur < 37 weken. Door middel van een meta-analyse werd de likelihood ratio gegenereerd met een random effect model.

De uitkomsten in de HTA-studie waren: spontane vroeggeboorte bij < 34 weken zwangerschapsduur en < 37 weken zwangerschapsduur; binnen 24 uur, 48 uur of binnen 7-10 dagen optreden van maternale of neonatale morbiditeit of mortaliteit en NICU opname.

Resultaten

In de HTA-studie is niet gekeken naar de volgende vooraf vastgestelde uitkomstmaten: sectio caesarea, small for gestational age (SGA; <10e percentiel), laag geboortegewicht (< 2500 gr, < 1500 gr, < 1000 gr) (Honest, 2009).

Er is wel gekeken naar de vooraf vastgestelde uitkomstmaten: neonatale sterfte (IUVD en perinatale sterfte) en NICU opname, echter er zijn geen resultaten weergegeven betreffende de fibronectinetest. Er zijn wel resultaten voor de volgende vooraf vastgestelde uitkomstmaten:

Vroeggeboorte (< 34 weken zwangerschapsduur)

De range van de positieve likelihood ratio ligt tussen 2,57 (95%BI 2,07-3,19) en 86,60 (95%BI 6,26-1198,92) met een gepoold effect van 7,65 (95%BI 3,93-14,86).

De range van de negatieve likelihood ratio ligt tussen 0,28 (95%BI 0,05-1,52) en 0,80 (95%BI 0,52-1,24) met een gepoold effect van 0,80 (95%BI 0,73-0,88).

Er wordt van uitgegaan dat er weinig tot geen heterogeniteit is (χ² p= 0,00 voor LR+ en χ² p= 0,08 voor LR-).

Vroeggeboorte ( < 37 weken zwangerschapsduur)

De range van de positieve likelihood ratio ligt tussen 0,43 (95%BI 0,07-2,78) en 26,38 (95%BI 1,73-402,99) met een gepoold effect van 3,17 (95% BI 2,00-5,02).

De range van de negatieve likelihood ratio ligt tussen 0,28 (95%BI 0,03-3,07) en 1,20 (95%BI 0,93-1,54) met een gepoold effect van 0,87 (95% BI 0,77-0,97).

Er wordt van uitgegaan dat er weinig tot geen heterogeniteit is (χ² p= 0,000 voor LR+ en LR-).

De HTA-studie hanteert een afkapwaarde bij de LR+ van >5 en een LR- van <0,2 waarbij de test zinvol zou kunnen zijn (zie tabel hieronder). De werkgroep neemt deze afkapwaarden over. In het geval van de uitkomstmaat vroeggeboorte < 34 weken zwangerschapsduur is de gepoolde LR+ 7,65; een fibronectinetest is in dit geval dus accuraat voor het voorspellen van een spontane vroeggeboorte.

Bewijskracht van de literatuur

Door beperkingen in studiekwaliteit is de bewijskracht van de prognostische studies die meegenomen zijn in de subgroepanalyse voor asymptomatische vrouwen laag. Tevens wordt er met één niveau verminderd naar zeer laag vanwege indirectheid (het betreft hier indirect bewijs om de vraagstelling te beantwoorden).

5. Is het routinematig uitvragen van klachten in de anamnese zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Beschrijving studies

Er is één systematische review die gekeken heeft naar de associatie tussen vaginale bloedingen en de kans op een vroeggeboorte bij laag-risico zwangeren (Hackney, 2010).

Er heeft een systematische literatuursearch plaatsgevonden van 1980 tot en met april 2009. In totaal werden 23 (observationele) studies meegenomen in de meta-analyse (n= 152.512 vrouwen). Uiteindelijk kregen 19.201 vrouwen een vaginale bloeding en 10.625 vrouwen een vroeggeboorte < 37 weken. Het gepoolde effect werd uitgedrukt in OR met een BI van 95%. Vanwege de hoge heterogeniteit werden subgroepanalyses gedaan voor het 1^e trimester, 2^e trimester, lichte en heftige bloedingen (variatie in definitie tussen de studies). Tevens voor bevallingen bij < 30-33 weken, < 34 weken en 34-36/6 weken.

Resultaten

In de systematische review is niet gekeken naar de volgende vooraf vastgestelde uitkomstmaten: sectio caesarea, neonatale sterfte (IUVD en perinatale sterfte), small for gestational age (SGA; <10e percentiel), laag geboortegewicht (< 2500 gr, < 1500 gr, < 1000 gr) en NICU opname.

Wel is gekeken naar:

Vroeggeboorte

Het gepoolde effect van vroeggeboorte na een vaginale bloeding had een OR van 1,74 (95% BI 1,65-1,83); I²=49.7%.

Subgroepanalyses

• 1e trimester bloeding (N= 13 studies) OR 1,54 (95% CI 1,36–1,73) I²= 52,8%
• 2e trimester bloeding (N= 7 studies) OR 2,1 (95% CI 1,45–3,04) I²= 63,8%
• Lichte bloeding (variatie in definitie tussen de studies)
• (N= 5 studies) OR 1,5 (95% CI 1,17- 1,93) I²= 80,2%
• Heftige bloeding (variatie in definitie tussen de studies)
• (N= 6 studies) OR 2,15 (95% CI 1,69–2,75) I²= 55,8%
• Bevalling <30-33 weken (N= 3 studies) OR 3,62 (95% CI 2,68–4,9) I²= 61,7%
• Bevalling < 34 weken (N= 5 studies) OR 1,63 (95% CI 1,24–2,15) I²= 39,8%
• Bevalling 34 -36+6 weken (N= 8 studies) OR 1,53 (95% CI 1,27–1,84) I²= 64,2%

Bewijskracht van de literatuur

Door beperkingen in studiekwaliteit is de bewijskracht van de prognostische studies die meegenomen zijn laag. Tevens is er hoge statistische heterogeniteit, zelfs binnen de subgroepanalyses. Daarom wordt de bewijskracht met één niveau verlaagd naar zeer laag.

Om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is een systematische literatuuranalyse verricht naar de volgende wetenschappelijke vraagstellingen:

1. Is routinematige diagnostiek naar een asymptomatische bacteriurie zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?
2. Is routinematige diagnostiek naar een bacteriële vaginose zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?
3. Is het routinematig meten van de cervixlengte met echo zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?
4. Is routinematig uitvoeren van een fibronectinetest zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?
5. Is het routinematig uitvragen van klachten zinvol om een dreigende vroeggeboorte tijdig op te kunnen sporen?

Relevante uitkomstmaten

De werkgroep acht de volgende uitkomstmaten voor de besluitvorming kritiek:

Maternaal: sectio caesarea.

Foetaal/Neonataal: neonatale sterfte (IUVD en perinatale sterfte), vroeggeboorte (< 34 wk.; < 37 wk.), small for gestational age (SGA; < 10e percentiel), laag geboortegewicht (< 2500 gr, < 1500 gr, < 1000 gr) en NICU opname.

Zoeken en selecteren (Methode)

In de databases Medline (OVID), Embase en Cochrane is met relevante zoektermen gezocht naar routinematige diagnostiek naar: asymptomatische bacteriurie, bacteriële vaginose, verkorte cervixlengte, uitvoeren van de fibronectinetest en het uitvragen van klachten voor tijdige opsporing van vroeggeboorte.

Verantwoording.

De literatuurzoekactie leverde voor de vraagstelling een 146, voor twee 741, voor drie 60, voor vier 26 en voor vijf 60 publicaties op.

Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria:

• Eenling zwangerschappen
• Laag-risico zwangeren die werden gescreend op asymptomatische bacteriurie, bacteriële vaginose, cervixlengtemeting, fibronectinebepaling en/of klachten
• Van toepassing op de vraagstelling
• Vergelijkbaar met de Nederlandse populatie
• Gedefinieerde uitkomstmaat
• Meer dan 100 vrouwen in de onderzoekspopulatie (wegens imprecisie)
• Vergelijkend onderzoek

Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie voor de vraagstellingen studies voorgeselecteerd; voor vraag een 27 studies, voor twee 37 studies, voor drie 21 studies, voor vier 17 studies en voor vijf 4 studies. Na raadpleging van de volledige tekst werden vervolgens 26 studies voor vraag 1, 36 studies voor twee, 18 studies voor drie, 25 studies voor vier en drie studies voor vijf geëxcludeerd.

Er werd één studie definitief geselecteerd die antwoord geeft op de vragen een, twee en vier (Honest, 2009).

Voor vraagstelling drie werden drie studies definitief geselecteerd.

Voor de vraagstellingen een tot en met vier werden alleen studies gevonden waarin de vooraf vastgestelde uitkomstmaten ‘vroeggeboorte < 34 weken’ en ‘vroeggeboorte < 37 weken’ onderzocht werden. Deze studies beoordeelden de accuratesse van de desbetreffende test als voorspeller van vroeggeboorte.

Voor vraag vijf is één studie definitief geselecteerd, maar deze gaat alleen over de klacht bloedverlies (Hackney, 2010). Over de klachten van harde buiken, vochtverlies en afscheiding zijn geen studies gevonden die voldoen aan de selectiecriteria en is dus ook niets definitief geselecteerd.

Resultaten

Vier onderzoeken zijn opgenomen in de literatuuranalyse. Omdat de studie van Honest et al. een Health Technology Assessment (HTA) van de Cochrane betreft wordt voor de beoordeling van de studiekwaliteit verwezen naar de bijlagen van de studie zelf (tevens te vinden in aanverwante producten) (Honest, 2009).