Startpagina - Autismespectrumstoornissen kinderen en jeugd

Opties

Beoordeeld: 19-05-2025

Waar gaat deze richtlijn over?

Binnen deze modules worden aanbevelingen gedaan voor de zorg rondom autismespectrumstoornissen bij kinderen en jeugd. De richtlijn is opgesteld op basis van een inventarisatie van de belangrijkste ervaren knelpunten in de dagelijkse praktijk en is niet uitputtend. Specifiek komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Diagnostiek – screening
• Diagnostiek – bij verstandelijke beperking
• Psychische comorbiditeit
• Somatische comorbiditeit
• Interventies verstandelijke beperking
• Psycho-educatie
• Sociale vaardigheidstraining
• Vroege interventies
• Psychomotorische therapie
• Muziek-, drama-, spel-, dans- en bewegings- en beeldende therapie
• Randvoorwaarden

Voor gebruik van medicatie bij kinderen verwijst de werkgroep naar het landelijk kinderformularium (www.kinderformularium.nl). Voor meer gedetaileerde informatie over autisme wordt verwezen naar het handboek “Autisme bij kinderen. Signalering, diagnostiek en behandeling”.

In de richtlijn zal de werkgroep spreken over de term behandeling, waarbij eigenlijk ‘behandeling van bijkomende problemen bij autisme’ gelezen kan worden en niet het autisme zelf. De richtlijn is van toepassing wanneer een hulpvraag vanuit een (ouder/verzorger van) een kind of jongere met autisme beantwoord dient te worden. Op basis van consensus wordt de beschrijving kind/jongere met autisme afgewisseld met autistisch(e) kind of jongere. Van professionals wordt gevraagd besef te hebben van de zeer diverse culturele opvattingen die over autisme die kunnen variëren van een neurodivers perspectief op autisme tot aan schaamte over autisme.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle leden van de beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zorg in de tweede (en derde) lijn voor kinderen en jeugd met autismespectrumstoornissen.

Voor (ouder(s)/verzorger(s) van) kinderen en jongeren met autisme

Autisme kan op verschillende manieren bekeken worden. Soms vinden mensen het een gewone variatie in hoe mensen informatie verwerken. Maar als het problemen veroorzaakt in het dagelijks leven, wordt het meer als een beperking of handicap gezien. Dan kijken we ernaar vanuit een medisch perspectief. In de huidige richtlijn is vanuit dat medische perspectief gekeken. Dit betekent dat autisme gezien wordt als een kwetsbaarheid op verschillende gebieden, zoals in het omgaan met andere mensen en het flexibel kunnen denken en doen.

Deze beschrijving is anders dan de definities uit de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), die in Nederland vaak wordt gebruikt. In DSM-5 en DSM-5-TR wordt de term "autismespectrumstoornis" (ASS) gebruikt, wat vanaf hier kortweg autisme wordt genoemd. Autisme valt in DSM-5 en DSM-5-TR onder de neurobiologische ontwikkelingsstoornissen.

ASS is een brede term, en er zijn grote verschillen tussen kinderen met ASS. Sommige kinderen hebben ernstige beperkingen, terwijl anderen alleen lichte problemen hebben en alles daartussenin. Autisme kan een grote invloed hebben op de ontwikkeling en het functioneren van een kind en de ouders. De meeste kinderen en jongeren met autisme hebben ondersteuning nodig in verschillende levensgebieden en in verschillende fasen van hun leven.

Meer informatie over autismespectrumstoornissen is te vinden op Thuisarts:

http://www.thuisarts.nl/autisme

Meer informatie over autismespectrumstoornissen is ook te vinden op de website van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie:

https://www.kenniscentrum-kjp.nl/professionals/autisme/

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Deze modules zijn in 2023 ontwikkeld op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de psychiaters, psychologen, vaktherapeuten, jeugdartsen, verpleegkundigen, Landelijke Oudervereniging Balans en Nederlandse Vereniging voor Autisme. De Vereniging Klinische Genetica Nederland en de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijsdeskundigen hebben met de richtlijn meegelezen.