Diagnostiek bij cognitieve achteruitgang
Uitgangsvraag
Welke diagnostiek is aanbevolen om het auditief functioneren te onderzoeken bij volwassenen met dementie/milde cognitieve stoornissen?
Aanbeveling
- Informeer voorafgaand aan het diagnostisch onderzoek naar het cognitief functioneren (begrip, alertheid, kortetermijngeheugen en concentratievermogen).
- Kies een (combinatie van) audiometrische onderzoeksmethode(n) die aansluit bij het cognitief functioneren van de te onderzoeken patiënt.
- Overweeg de observatie van het hoorgedrag met versterkt geluid via hoorapparatuur wanneer aangepaste audiometrie onvoldoende inzicht geeft in het gehoor.
- Het uitvoeren van objectieve audiometrie dient slechts te worden overwogen indien aangepaste audiometrie of observatie van hoorgedrag onbetrouwbaar of onuitvoerbaar is en audiologische diagnostiek desalniettemin aangewezen is voor de patiënt of zijn naasten.
- Bespreek het onderzoek, de uitkomsten en de mogelijke revalidatieopties met zowel patiënt als diens contactpersoon. Bespreek de te verwachten resultaten en randvoorwaarden.
Overwegingen
Voor- en nadelen van de interventie en de kwaliteit van het bewijs
In de literatuur zijn twee studies gevonden die een toonaudiometrie vergelijken met een andere diagnostische test in patiënten met cognitieve achteruitgang. Er wordt een vergelijking gemaakt van de audiometrie met het zelf- en omstanders-gerapporteerde gehoorverlies (Kim, 2022) en met de ‘Auditory steady-state response’ (ASSR) (Villeneuve 2017). Mede door het lage aantal studies en de onduidelijkheid over de betrouwbaarheid van de audiometrie bij patiënten met een cognitieve achteruitgang, is de bewijskracht zeer laag.
De sensitiviteit van het zelf-gerapporteerde gehoorverlies is vrij laag: 61.1% (53.7, 68.0) voor patiënten met milde cognitieve achterstand (n=608) en nog lager voor patiënten met dementie 52.6% (40.8, 64.2) (n=193). De sensitiviteit is ook gemeten voor zelf-gerapporteerde gehoorverlies in participanten zonder cognitieve achterstand (n=2525) en was 71.2% (67.5, 74.7). De specificiteit is iets hoger: 84.9% (81.1, 88.2) voor patiënten met milde cognitieve achterstand vergeleken met 81.2% (72.9, 87.8) voor patiënten met dementie. De specificiteit van de test in participanten zonder cognitieve achterstand was 85.9% (84.2, 87.4) (Kim, 2022). Dit betekent dat er relatief meer vals-negatieven en vals-positieven worden gevonden met een zelf-gerapporteerd gehoorverlies in mensen met dementie, vergeleken met mensen met milde cognitieve achterstand en mensen zonder cognitieve achterstand.
De sensitiviteit van het door omstanders gerapporteerde gehoorverlies is 65.7% (57.0, 73.7) voor patiënten met milde cognitieve achterstand en 73.3% (54.1, 87.7) voor patiënten met dementie. De specificiteit het door omstanders gerapporteerde gehoorverlies is 83.3% (78.5, 87.3) voor patiënten met milde cognitieve achterstand en 60.3% (47.2, 72.4) voor patiënten met dementie (Kim, 2022). Dit betekent dat er relatief meer vals-negatieven worden gevonden met een door omstanders gerapporteerd gehoorverlies in mensen met milde cognitieve achterstand, vergeleken met mensen met dementie. Maar ook dat er meer vals-positieven worden gevonden met een door omstanders gerapporteerd gehoorverlies in mensen met dementie, vergeleken met mensen met milde cognitieve achterstand. De correlatie tussen de ASSR en de toonaudiometrie was gemiddeld sterk.
Een systematische review uitgevoerd door Bott (2019) rapporteert dat slechts 56%-59% van de geïncludeerde patiënten een succesvolle toonaudiometrie konden voltooien. Een van de geïncludeerde studies is de studie van Villeneuve (2017), waarin 8 van de 14 (57%) patiënten de toonaudiometrie konden voltooien. De 6 patiënten waarbij dit niet is gelukt hadden een Mini-mental state examination (MMSE) score van gemiddeld 12/30, oftewel een excessieve cognitieve achterstand.
In diverse onderzoeken wordt geadviseerd om in de (hetero) anamnese aandacht te hebben voor cognitieve stoornissen, daar dit de betrouwbaarheid van audiologische diagnostiek kan beïnvloeden. Een mogelijkheid zou kunnen zijn patiënten gediagnosticeerd met dementie enkel te onderzoeken met behulp objectieve (electrofysiologische) audiometrie. Een kanttekening hierbij is de mogelijkheid van bredere neurologische problematiek die van invloed kan zijn op de uitkomsten van een BERA/ASSR (Lin, 2013).
In het algemeen zal de standaard toon- en spraakaudiometrie bij mensen met een lichte vorm van dementie geen speciale problemen opleveren. Mensen met een matige tot zware vorm van dementie kunnen veelal met aangepaste methoden worden onderzocht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van verschillende conditioneringsmethoden. Het zal niet in alle gevallen mogelijk zijn om nauwkeurige gehoordrempels bij alle standaard te meten frequenties vast te stellen. Soms is het echter wel mogelijk om in het vrije veld reactiedrempels te meten. Aangepast onderzoek vraagt specifieke deskundigheid en ervaring en kan uitgevoerd worden door gespecialiseerde audiologen, logopedisten of audiologieassistenten.
Mogelijkheden voor aanpaste audiometrie:
- Warble-tonen, smalle band ruis of betekenisvolle geluiden als stimulus gebruiken.
- Visuele bekrachtigingsmethoden gebaseerd op het gebruik van een visuele beloning volgend op een juiste reactie (knop indrukken, in de juiste richting kijken) op een stimulus. Voorbeelden zijn o.a. de geconditioneerde oriëntatiereflex (C.O.R.) en de Visual Reinforcement Audiometry (V.R.A.).
- Spraakaudiometrie met behulp van de SAP-test (Spraak-Audiometrie met Plaatjes)
- Spraakaudiometrie door middel van het voeren van een gesprek op basis van de interesses van de patiënt eventueel met en zonder lipbeeld.
Als geen van de bovenstaande methoden voldoende informatie oplevert, kan een globale indruk van het gehoor gevormd worden door observatie met versterking (hoofdtelefoon/ hoortoestel) van spontaan gedrag in een rustige situatie. Tevens kan aan de hand van een observatie/vragenlijst worden geobserveerd en geïnventariseerd door begeleiders/naasten hoe de reacties van de patiënt zijn op auditieve prikkels in de dagelijkse situatie.
Als ook de aanpaste audiometrie niet haalbaar is kan er een beroep gedaan worden op de mogelijkheden van objectieve audiometrie, zoals de verschillende vormen van OAE en BERA/ASSR. Het is de werkgroep bekend dat er andere vormen van electrofysiologisch onderzoek zijn en in ontwikkeling zijn, maar de meerwaarde bij dementerenden is vooralsnog onbekend.
Voor meer informatie over het cognitief en communicatief functioneren en aangepaste audiometrie wordt verwezen naar het Audiologieboek.nl.
Waarden en voorkeuren van patiënten (en evt. hun verzorgers)
Het is belangrijk te realiseren dat er een overlap is in de verschijnselen van niet behandeld gehoorverlies en dementie (Hopper-Hinton 2013). Bij verwijzing naar een AC en het vermoeden van dementie is het wenselijk de aard en mate van enig gehoorverlies zo goed als mogelijk te diagnosticeren zodat gericht geadviseerd c.q. gerevalideerd kan worden. Het is van belang om de uitkomsten van het gehooronderzoek te bespreken met zowel de patiënt als eventuele (mantel)zorger. Ook de wensen, verwachtingen, mogelijkheden en randvoorwaarden zouden met beiden besproken moeten worden. Bij hen die ondersteuning hebben van thuiszorg/verpleging etc. moet in ieder geval het zorgnetwerk betrokken worden.
Kosten (middelenbeslag)
Het uitvoeren van audiologische diagnostiek bij patiënten met milde cognitieve stoornissen/dementie zal niet direct leiden tot een toename van kosten daar dit al standaard praktijkvoering betreft. Op demografische gronden kan een toename van de hulpvraag verwacht worden waarmee het aantal aangepaste audiologische onderzoeken en daarmee indirect de kosten toenemen.
Aanvaardbaarheid, haalbaarheid en implementatie
Er worden geen problemen verwacht rondom aanvaardbaarheid, haalbaarheid en implementatie bij het uitvoeren van een (getrapte) anamnese en een aan het cognitief functioneren van de patiënt aangepaste audiometrie. AC’s beschikken reeds over voldoende kennis en kunde.
Het uitvoeren van objectieve audiometrie dient slechts te worden overwogen in individuele situaties waar aangepaste audiometrie onbetrouwbaar of onuitvoerbaar wordt geacht en audiologische diagnostiek desalniettemin wenselijk is voor de patiënt of zijn naasten. Het standaard uitvoeren van objectieve audiometrie m.b.v. BERA/ASSR bij mensen met een cognitieve stoornis of dementie wordt niet aanbevolen, daar dit samen gaat met een grote tijdsinvestering en kosten. Bovendien kan dit als belastend worden ervaren door de patiënt.
Rationale
Er wordt een toename van het aantal ouderen en daarmee het aantal patiënten met een verminderd gehoor en dementie verwacht. Tijdige en passende diagnostiek zijn van belang voor een zo goed mogelijke hoorrevalidatie. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de wensen en mogelijkheden van de patiënt en zijn directe leefomgeving.
Onderbouwing
Achtergrond
Het aantal ouderen zal komende jaren toenemen en daarmee ook het aantal volwassenen met (vermeende) slechthorendheid en (vermeende of beginnende) dementie. De vraag is of er bij (beginnende) dementie/cognitieve stoornissen andere audiologische zorg aangewezen is.
Conclusies / Summary of Findings
|
Very low GRADE |
The evidence is very uncertain about the sensitivity of self- and proxy rated hearing impairment compared to pure-tone audiometry in patients with cognitive decline, suspected of hearing impairment.
Source: Kim, 2022 |
|
Very low GRADE |
The evidence is very uncertain about the specificity of self- and proxy rated hearing impairment compared to pure-tone audiometry in patients with cognitive decline, suspected of hearing impairment.
Source: Kim, 2022 |
|
Very low GRADE |
The evidence is very uncertain about the concordance of ASSR compared to pure-tone audiometry in patients with cognitive decline, suspected of hearing impairment.
Source: Villeneuve, 2017 |
Samenvatting literatuur
Description of studies
Two studies were included in our analysis.
Kim (2022) performed an analysis on the subset of a multi-site, community-based prospective cohort study (Atherosclerosis Risk in Communities Neurocognitive study (ARIC-NCS)) in the USA, to determine the accuracy of self- and proxy-rated hearing loss in patient with and without cognitive impairment. Patients were included if they were between 45 and 64 years old in 1987-1989, completed audiological and cognitive tests, as well as reported covariate data. No exclusion criteria were mentioned. In total, 3326 patients were included, of which n=608 with mild cognitive impairment (MCI) and n=193 with dementia. The mean ±SD age was 79.8 ± 4.7 years and n=1965 were female. Participants received pure-tone audiometry (PTA) (500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 4000 Hz) and were then categorized according to the WHO degrees of hearing impairment: normal hearing: ≤25 dB, any hearing loss: ≥25 dB, mild hearing loss: 25.0– 39.9 dB, moderate hearing loss: 40–59.9 dB, and severe hearing loss: ≥60.0 dB. Self- and proxy-rated hearing impairment was also obtained for participants. Self-rated was categorized into excellent to good, moderate trouble, a lot of trouble, and deaf. Proxy-rated hearing impairment was dichotomized into yes/no of significant hearing difficulties that interfere with daily communication. Sensitivity and specificity were outcomes of interest.
Villenueve (2017) conducted a single centre prospective study from November 2014 to april 2015 in a memory clinic in the USA, to study the correlation of PTA and Auditory steady-state response (ASSR) in patients with Alzheimers disease or MCI. Patients were included if they had Alzheimers disease or MCI, were ≥75 years old, and had a mini-mental state examination (MMSE) of < 27/30. Patients were excluded if they had otoscopic abnormalities, middle ear surgery, abnormal tympanogram, other types of dementia than AD, retro-cochlear lesion, or central nervous system disease altering cerebral lateralization. In total, 12 patients were included, with a mean ±SD age of 82.1 ± 4.6, and of which n=6 (50%) were female. Participants received an PTA (500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 4000 Hz), and an ASSR. The Pearson correlation coefficient (r) was calculated.
Results
Comparison 1: PTA and self- and proxy rated hearing impairment
Table 1 gives an overview of the sensitivity and specificity of proxy-rated hearing impairment and of self-rated hearing impairment (Kim, 2022).
|
|
|
Sensitivity |
95% CI |
Specificity |
95% CI |
|
Proxy-rated hearing |
MCI |
65.7% |
57.0, 73.7 |
83.3% |
78.5, 87.3 |
|
|
Dementia |
73.3%
|
54.1, 87.7 |
60.3% |
47.2, 72.4 |
|
Self-rated hearing |
MCI |
61.1% |
53.7, 68.0 |
84.9% |
81.1, 88.2 |
|
|
Dementia |
52.6%
|
40.8, 64.2 |
81.2% |
72.9, 87.8 |
Comparison 2: PTA and ASSR
For the comparison with ASSR, concordance was reported by Villenueve (2017), and expressed in Pearson correlation coefficients (r) per threshold dB used in the PTA. Thresholds determined by Chan (2003) were used (<0.3: poor; 0.3-0.5: fair; 0.6-0.8 moderately strong; >0.8: strong).
500 Hz: r=0.55 (moderately strong correlation)
1000 Hz: r=0.58 (moderately strong correlation)
2000 Hz: r= 0.61 (moderately strong correlation)
4000 Hz: r=0.66 (moderately strong correlation)
Level of evidence of the literature
The level of evidence regarding the outcome measure sensitivity started at GRADE high and was downgraded by 3 levels because of study limitations (-2, risk of bias due to uncertainty of PTA to classify target condition), and the number of included studies (n=1) (imprecision).
The level of evidence regarding the outcome measure specificity started at GRADE high and was downgraded by 3 levels because of study limitations (risk of bias due to uncertainty of PTA to classify target condition), and the number of included studies (n=1) (imprecision).
The level of evidence regarding the outcome measure concordance started at GRADE low due to the observational nature of the study and was downgraded by 1 level because of study limitations (-1 risk of bias due to uncertainty of PTA to classify target condition).
Zoeken en selecteren
A systematic review of the literature was performed to answer the following question: Which diagnostic test is the most accurate in determining hearing impairment in elderly people with dementia/cognitive decline?
P: Adults with cognitive decline or dementia, suspected of hearing loss
I: Adapted diagnostics
C: Standard diagnostics (e.g., tone audiometry)
O: Diagnostic accuracy, concordance
Relevant outcome measures
The guideline development group considered diagnostic accuracy and concordance as a critical outcome measure for decision making.
A priori, the working group did not define the outcome measures listed above but used the definitions used in the studies. The working group defined the GRADE-standard limit of 25% difference for dichotomous outcomes (RR < 0.8 or > 1.25), and 10% for continuous outcomes as a minimal clinically (patient) important difference.
Search and select (Methods)
The databases Medline (via OVID) and Embase (via Embase.com) were searched with relevant search terms until 11-11-2022. The search strategy is available upon reasonable request via info@richtlijnendatabase.nl. The systematic literature search resulted in 260 hits. Studies were selected based on the following criteria: comparing diagnostic tests for hearing loss in patients with cognitive decline or dementia. 126 studies were initially selected based on title and abstract screening. After reading the full text, 124 studies were excluded (see the table with reasons for exclusion under the tab Methods), and 2 studies were included.
Results
Two studies were included in the analysis of the literature. Important study characteristics and results are summarized in the evidence tables. The assessment of the risk of bias is summarized in the risk of bias tables.
Referenties
- Bott A, Meyer C, Hickson L, Pachana NA. Can adults living with dementia complete pure-tone audiometry? A systematic review. Int J Audiol. 2019 Apr;58(4):185-192. doi: 10.1080/14992027.2018.1550687. Epub 2019 Jan 21. PMID: 30663914.
- Chan YH. Biostatistics 104: Correlational Analysis. 2003
- Kim AS, Betz JF, Albert M, Deal JA, Faucette SP, Oh ES, Reed NS, Lin FR, Nieman CL. Accuracy of self- and proxy-rated hearing among older adults with and without cognitive impairment. J Am Geriatr Soc. 2022 Feb;70(2):490-500. doi: 10.1111/jgs.17558. Epub 2021 Nov 23. PMID: 34813080; PMCID: PMC8821325.
- Lin FR, Yaffe K, Xia J, Xue QL, Harris TB, Purchase-Helzner E, Satterfield S, Ayonayon HN, Ferrucci L, Simonsick EM; Health ABC Study Group. Hearing loss and cognitive decline in older adults. JAMA Intern Med. 2013 Feb 25;173(4):293-9. doi: 10.1001/jamainternmed.2013.1868. PMID: 23337978; PMCID: PMC3869227.
- Villeneuve A, Hommet C, Aussedat C, Lescanne E, Reffet K, Bakhos D. Audiometric evaluation in patients with Alzheimer's disease. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2017 Jan;274(1):151-157. doi: 10.1007/s00405-016-4257-1. Epub 2016 Aug 23. PMID: 27554665.
Evidence tabellen
|
Study reference |
Study characteristics |
Patient characteristics 2 |
Intervention (I) |
Comparison / control (C) 3 |
Follow-up |
Outcome measures and effect size 4 |
Comments |
|
Kim, 2022 |
Type of study: subset of the Atherosclerosis Risk in Communities Neurocognitive study (ARIC-NCS): multi-site, community-based prospective cohort study
Setting and country: USA
Funding and conflicts of interest: Funding: from text: “This study was supported in part by funding from the National Institutes of Health (NIA K23AG059900, CLN; NIA K01AG054693, JAD; NIA K23AG065443, NSR). The Atherosclerosis Risk in Communities Study is carried out as a collaborative study supported by National Heart, Lung, and Blood Institute contracts (HHSN268201700001I, HHSN268201700002I, HHSN268201700003I, HHSN268201700005I, HHSN268201700004I). Neurocognitive data are collected by U01 2U01HL096812, 2U01HL096814, 2U01HL 096899, 2U01HL096902, and 2U01HL096917 from the NIH (NHLBI, NINDS, NIA, and NIDCD), and with previous brain MRI examinations funded by R01-HL70825 from the NHLBI.”
Conflicts of interest: from text: “JFB has equity and future royalties from MiDiagnostics. NSR reports nonfinancial relationships as a scientific advisor to \ Good Machine Studio. FRL reports being a consultant to Frequency Therapeutics, speaker honoraria from Caption Call, and being the director of a research center funded in part by a philanthropic gift from Cochlear Ltd to the Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health. FRL and CLN are board members of the nonprofit Access HEARS. CLN is a member of the board of directors for the Hearing Loss Association of America. All other authors report no relevant disclosures.” |
Inclusion criteria: - performed cognitive testing: normal cognition, mild cognition impairment (MCI), dementia - performed audiological testing - reported covariate data at visit 6 - 45 to 64 years old in 1987-1989
Exclusion criteria: none mentioned
N total at baseline: 3326
Important prognostic factors2: age ± SD: 79.8 ± 4.7 Sex: n=1965 (59.1%) female
|
Describe intervention:
Pure tone audiometry (PTA): 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 4000 Hz,
Then categorized according to WHO definitions: normal hearing: ≤25 dB any hearing loss: ≥25 dB mild hearing loss: 25.0– 39.9 dB moderate hearing loss: 40–59.9 dB severe hearing loss: ≥60.0 dB |
Describe control:
Proxy-rated hearing, reported as: yes/no (significant hearing difficulties that interfere with daily communication)
Self-rated hearing, reported as: excellent to good, moderate trouble, a lot of trouble, deaf |
Length of follow-up: Ongoing
Loss-to-follow-up: Not applicable
Incomplete outcome data: Not applicable |
Outcome measures and effect size (include 95%CI and p-value if available):
Sensitivity (compared to PTA) (95% CI) MCI: 65.7% (57.0, 73.7) Dementia: 73.3% (54.1, 87.7) Self-rated hearing: MCI: 61.1% (53.7, 68.0) Dementia: 52.6% (40.8, 64.2)
Specificity (compared to PTA) (95% CI) MCI: 83.3% (78.5, 87.3) Dementia: 60.3% (47.2, 72.4) Self-rated hearing: MCI: 84.9% (81.1, 88.2) Dementia: 81.2% (72.9, 87.8) |
PTA results not given.
Conclusion from author: self and proxy rated hearing impairment low sensitivity, which suggests that hearing loss among older adults with cognitive impairment or dementia may go underreported and unaddressed in subjective assessments. |
|
Villenueve, 2017 |
Type of study: single centre prospective study
Setting and country: memory clinic, France, November 2014 – April 2015
Funding and conflicts of interest: no conflicts of interest. Funding not reported. |
Inclusion criteria: - patients with: AD according to the American National Institute on Aging and the Alzheimer’s Association - patients with: MCI according to Petersen’s criteria - ≥75 years old - Mini-mental state examination score <27/30
Exclusion criteria: - otoscopic abnormalities, middle ear surgery, abnormal tympanogram, other types of dementia than AD, retro-cochlear lesion, or central nervous system disease altering cerebral lateralization
N total at baseline: 12 Important prognostic factors2: age ± SD: 82.1 ± 4.6 years Sex: n=6 (50%) female
Mean PTA (average on 500, 1000, 2000, and 4000 Hz) was 50.2 (±23.1) dB HL. |
Describe intervention:
Behavioural thresholds: Pure tone audiometry (PTA), measured in dB, 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz, 4000 Hz |
Describe control:
Auditory steady-state response (ASSR), measured in dB |
Length of follow-up: Not applicable
Loss-to-follow-up: Not applicable
Incomplete outcome data: N (%): 0
|
Outcome measures and effect size:
Comparison between PTA and ASSR
Pearson correlation coefficient (r) (p-value): 500 Hz: r=0.55 (p=0.006) 1000 Hz: r=0.58 (p=0.005) 2000 Hz: r= 0.61 (p=0.003) 4000 Hz: r=0.66 (p=0.0021) |
Conclusion from author: PTA and ASSR perform similarly in elderly patients with cognitive decline. |
Notes:
- Prognostic balance between treatment groups is usually guaranteed in randomized studies, but non-randomized (observational) studies require matching of patients between treatment groups (case-control studies) or multivariate adjustment for prognostic factors (confounders) (cohort studies); the evidence table should contain sufficient details on these procedures
- Provide data per treatment group on the most important prognostic factors [(potential) confounders]
- For case-control studies, provide sufficient detail on the procedure used to match cases and controls
- For cohort studies, provide sufficient detail on the (multivariate) analyses used to adjust for (potential) confounders
Risk of bias assessment diagnostic accuracy studies (QUADAS II, 2011)
|
Study reference |
Patient selection
|
Index test |
Reference standard (pure-tone audiometry) |
Flow and timing |
Comments with respect to applicability |
|
Kim, 2022 |
Was a consecutive or random sample of patients enrolled? Yes
Was a case-control design avoided? Yes
Did the study avoid inappropriate exclusions? Yes |
Were the index test results interpreted without knowledge of the results of the reference standard? Unclear, both on visit 6
If a threshold was used, was it pre-specified? Yes |
Is the reference standard likely to correctly classify the target condition? Unclear, this is the question we like to answer
Were the reference standard results interpreted without knowledge of the results of the index test? Unclear, both on visit 6
|
Was there an appropriate interval between index test(s) and reference standard? Yes, both on visit 6
Did all patients receive a reference standard? Yes
Did patients receive the same reference standard? Yes
Were all patients included in the analysis? Yes |
Are there concerns that the included patients do not match the review question? No
Are there concerns that the index test, its conduct, or interpretation differ from the review question? No
Are there concerns that the target condition as defined by the reference standard does not match the review question? No |
|
CONCLUSION: Could the selection of patients have introduced bias?
RISK: LOW |
CONCLUSION: Could the conduct or interpretation of the index test have introduced bias?
RISK: UNCLEAR |
CONCLUSION: Could the reference standard, its conduct, or its interpretation have introduced bias?
RISK: UNCLEAR |
CONCLUSION Could the patient flow have introduced bias?
RISK: LOW |
|
|
|
Villenueve, 2017 |
Was a consecutive or random sample of patients enrolled? Yes
Was a case-control design avoided? Yes
Did the study avoid inappropriate exclusions? Yes |
Were the index test results interpreted without knowledge of the results of the reference standard? Unclear
If a threshold was used, was it pre-specified? Yes/No/Unclear |
Is the reference standard likely to correctly classify the target condition? Yes/No/Unclear
Were the reference standard results interpreted without knowledge of the results of the index test? Unclear |
Was there an appropriate interval between index test(s) and reference standard? Unclear. We assume this makes no difference in the outcome of the test.
Did all patients receive a reference standard? Yes
Did patients receive the same reference standard? Yes
Were all patients included in the analysis? Yes |
Are there concerns that the included patients do not match the review question? No
Are there concerns that the index test, its conduct, or interpretation differ from the review question? No
Are there concerns that the target condition as defined by the reference standard does not match the review question? No |
|
|
CONCLUSION: Could the selection of patients have introduced bias?
RISK: LOW |
CONCLUSION: Could the conduct or interpretation of the index test have introduced bias?
RISK: UNCLEAR |
CONCLUSION: Could the reference standard, its conduct, or its interpretation have introduced bias?
RISK: UNCLEAR |
CONCLUSION Could the patient flow have introduced bias?
RISK: LOW |
|
Judgments on risk of bias are dependent on the research question: some items are more likely to introduce bias than others, and may be given more weight in the final conclusion on the overall risk of bias per domain:
Patient selection:
- Consecutive or random sample has a low risk to introduce bias.
- A case control design is very likely to overestimate accuracy and thus introduce bias.
- Inappropriate exclusion is likely to introduce bias.
Index test:
- This item is similar to “blinding” in intervention studies. The potential for bias is related to the subjectivity of index test interpretation and the order of testing.
- Selecting the test threshold to optimise sensitivity and/or specificity may lead to overoptimistic estimates of test performance and introduce bias.
Reference standard:
- When the reference standard is not 100% sensitive and 100% specific, disagreements between the index test and reference standard may be incorrect, which increases the risk of bias.
- This item is similar to “blinding” in intervention studies. The potential for bias is related to the subjectivity of index test interpretation and the order of testing.
Flow and timing:
- If there is a delay or if treatment is started between index test and reference standard, misclassification may occur due to recovery or deterioration of the condition, which increases the risk of bias.
- If the results of the index test influence the decision on whether to perform the reference standard or which reference standard is used, estimated diagnostic accuracy may be biased.
- All patients who were recruited into the study should be included in the analysis, if not, the risk of bias is increased.
Judgement on applicability:
Patient selection: there may be concerns regarding applicability if patients included in the study differ from those targeted by the review question, in terms of severity of the target condition, demographic features, presence of differential diagnosis or co-morbidity, setting of the study and previous testing protocols.
Index test: if index tests methods differ from those specified in the review question there may be concerns regarding applicability.
Reference standard: the reference standard may be free of bias but the target condition that it defines may differ from the target condition specified in the review question.
Table of excluded studies
|
Reference |
Reason for exclusion |
|
Abu Bakar AR, Lai KW, Hamzaid NA. The emergence of machine learning in auditory neural impairment: A systematic review. Neurosci Lett. 2021 Nov 20;765:136250. doi: 10.1016/j.neulet.2021.136250. Epub 2021 Sep 15. PMID: 34536511. |
wrong publication type (review), wrong outcome (machine learning) |
|
Andrusjak, W. and Barbosa, A. and Mountain, G. Identifying and Managing Hearing and Vision Loss in Older People in Care Homes: A Scoping Review of the Evidence. The Gerontologist. 2020; 60 (3) :e155-e168 |
wrong publication type (scoping review) |
|
Andrusjak, W. and Barbosa, A. and Mountain, G. Identifying and Managing Hearing and Vision Loss in Older People in Care Homes: A Scoping Review of the Evidence. The Gerontologist. 2020; 60 (3) :e155-e168 |
dubbel |
|
Anuar, K. B. and Rani, M. D. B. M. and Hitam, S. B. and Noh, A. B. Exploring uhear hearing application as a mobile screening tool for the underprivileged. Rawal Medical Journal. 2018; 43 (4) :717-720 |
wrong outcome (effect of intervention to improve hearing) |
|
Armstrong, N. M. and An, Y. and Doshi, J. and Erus, G. and Ferrucci, L. and Davatzikos, C. and Deal, J. A. and Lin, F. R. and Resnick, S. M. Association of Midlife Hearing Impairment with Late-Life Temporal Lobe Volume Loss. JAMA Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2019; 145 (9) :794-802 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Aylward, A. and Naidu, S. R. and Mellum, C. and King, J. B. and Jones, K. G. and Anderson, J. S. and Foster, N. L. and Gurgel, R. K. Left Ear Hearing Predicts Functional Activity in the Brains of Patients with Alzheimer’s Disease Dementia. Annals of Otology, Rhinology and Laryngology. 2021; 130 (4) :343-349 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Aylward, A. and Naidu, S. R. and Mellum, C. and King, J. B. and Jones, K. G. and Anderson, J. S. and Foster, N. L. and Gurgel, R. K. Left Ear Hearing Predicts Functional Activity in the Brains of Patients with Alzheimer’s Disease Dementia. Annals of Otology, Rhinology and Laryngology. 2021; 130 (4) :343-349 |
dubbel |
|
Basharat A, Thayanithy A, Barnett-Cowan M. A Scoping Review of Audiovisual Integration Methodology: Screening for Auditory and Visual Impairment in Younger and Older Adults. Front Aging Neurosci. 2022 Jan 27;13:772112. doi: 10.3389/fnagi.2021.772112. PMID: 35153716; PMCID: PMC8829696. |
wrong publication type (scoping review), wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Basharat A, Thayanithy A, Barnett-Cowan M. A Scoping Review of Audiovisual Integration Methodology: Screening for Auditory and Visual Impairment in Younger and Older Adults. Front Aging Neurosci. 2022 Jan 27;13:772112. doi: 10.3389/fnagi.2021.772112. PMID: 35153716; PMCID: PMC8829696. |
dubbel |
|
Basharat A, Thayanithy A, Barnett-Cowan M. A Scoping Review of Audiovisual Integration Methodology: Screening for Auditory and Visual Impairment in Younger and Older Adults. Front Aging Neurosci. 2022 Jan 27;13:772112. doi: 10.3389/fnagi.2021.772112. PMID: 35153716; PMCID: PMC8829696. |
dubbel |
|
Basharat A, Thayanithy A, Barnett-Cowan M. A Scoping Review of Audiovisual Integration Methodology: Screening for Auditory and Visual Impairment in Younger and Older Adults. Front Aging Neurosci. 2022 Jan 27;13:772112. doi: 10.3389/fnagi.2021.772112. PMID: 35153716; PMCID: PMC8829696. |
dubbel |
|
Boelen HJ, Veen C. Het spraakverstaan van patiënten met de ziekte van Alzheimer. Mogelijkheden tot verbetering [Speech comprehension by patients with Alzheimer disease. Possibilities for improvement]. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1999 Aug;30(4):164-7. Dutch. PMID: 10486621. |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Bosmans J, Jorissen C, Cras P, Van Ombergen A, Engelborghs S, Gilles A, Princen E, Moyaert J, Mertens G, Van Rompaey V. Impact of hearing loss and vestibular decline on cognition in Alzheimer's disease: a prospective longitudinal study protocol (Gehoor, Evenwicht en Cognitie, GECkO). BMJ Open. 2020 Sep 17;10(9):e039601. doi: 10.1136/bmjopen-2020-039601. PMID: 32948575; PMCID: PMC7500302. |
wrong outcome (impact of hearing loss on cognition) |
|
Bott, A. and Meyer, C. and Hickson, L. and Pachana, N. A. Can adults living with dementia complete pure-tone audiometry? A systematic review. International journal of audiology. 2019; 58 (4) :185-192 |
wrong outcome (assessment of ability to perform PTA) |
|
Brewster, K. and Choi, C. J. and He, X. and Kim, A. H. and Golub, J. S. and Brown, P. J. and Liu, Y. and Roose, S. P. and Rutherford, B. R. Hearing Rehabilitative Treatment for Older Adults With Comorbid Hearing Loss and Depression: Effects on Depressive Symptoms and Executive Function. American Journal of Geriatric Psychiatry. 2022; 30 (4) :448-458 |
wrong comparison (RCT for intervention for depression) |
|
Brundle C, Heaven A, Clegg A. Eligibility screening older research participants using remote cognitive assessment-experiences and reflections from a primary care randomised controlled trial. Trials. 2022 Oct 8;23(1):862. doi: 10.1186/s13063-022-06805-9. PMID: 36209240; PMCID: PMC9547629. |
wrong outcome (telephone screening tool during covid-19) |
|
Buchman, C. A. and Herzog, J. A. and McJunkin, J. L. and Wick, C. C. and Durakovic, N. and Firszt, J. B. and Kallogjeri, D. and Herzog, J. A. and McJunkin, J. L. and Kallogjeri, D. and Drescher, A. and Holden, L. and Dwyer, N. and Beyer, L. and Rathgeb, S. and Potts, L. and Mispagel, K. and Peters, B. and Hahn, Y. and King, K. and Lianos, L. and Perry, B. and King, S. and Evans, J. and Luduena, L. and Wood, M. and Baker, S. and Duke, M. and Neumann, S. and Wolfe, J. and Cullen, R. and Ursick, J. and Lewis, K. and Zlmoke, S. and Nelson, M. and Waltzman, S. and Roland, T. and Jethanamest, D. and Friedman, D. and Mahoney, L. and Rigby, A. and Shapiro, B. and Adunka, O. F. and Moberly, A. and Dodson, E. and Vasil, K. and Kelsall, D. and Lupo, E. and Biever, A. and Giddings, N. and Ziegler, J. and Polennsky-Boner, P. and Limb, C. and Tward, A. and Kramer, K. and Gantz, B. and Hansen, M. and Dunn, C. and Beecher, J. and van Voorst, T. and Karsten, S. and Zwolan, T. and El-Kashlan, H. and Telian, S. and Slager, H. Assessment of speech understanding after cochlear implantation in adult hearing aid users a nonrandomized controlled trial. JAMA Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2020; 146 (10) :916-924 |
wrong outcome (effect of hearing aid on cognition) |
|
Castiglione A, Casa M, Gallo S, Sorrentino F, Dhima S, Cilia D, Lovo E, Gambin M, Previato M, Colombo S, Caserta E, Gheller F, Giacomelli C, Montino S, Limongi F, Brotto D, Gabelli C, Trevisi P, Bovo R, Martini A. Correspondence Between Cognitive and Audiological Evaluations Among the Elderly: A Preliminary Report of an Audiological Screening Model of Subjects at Risk of Cognitive Decline With Slight to Moderate Hearing Loss. Front Neurosci. 2019 Dec 10;13:1279. doi: 10.3389/fnins.2019.01279. PMID: 31920475; PMCID: PMC6915032. |
wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Chern, A. and Golub, J. S. Age-related Hearing Loss and Dementia. Alzheimer Disease and Associated Disorders. 2019; 33 (3) :285-290 |
wrong publication type (review) |
|
Chern, A. and Golub, J. S. Age-related Hearing Loss and Dementia. Alzheimer Disease and Associated Disorders. 2019; 33 (3) :285-290 |
dubbel |
|
Chern, A. and Sharma, R. K. and Golub, J. S. Hearing Loss and Incident Dementia: Claims Data From the New York SPARCS Database. Otology & Neurotology. 2022; 43 (1) :36-41 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Claes AJ, Van de Heyning P, Gilles A, Hofkens-Van den Brandt A, Van Rompaey V, Mertens G. Impaired Cognitive Functioning in Cochlear Implant Recipients Over the Age of 55 Years: A Cross-Sectional Study Using the Repeatable Battery for the Assessment of Neuropsychological Status for Hearing-Impaired Individuals (RBANS-H). Front Neurosci. 2018 Aug 24;12:580. doi: 10.3389/fnins.2018.00580. PMID: 30197584; PMCID: PMC6117382. |
wrong outcome (cognitive functioning in CI patients) |
|
Croll, P. H. and Vinke, E. J. and Armstrong, N. M. and Licher, S. and Vernooij, M. W. and Baatenburg de Jong, R. J. and Goedegebure, A. and Ikram, M. A. Hearing loss and cognitive decline in the general population: a prospective cohort study. Journal of Neurology. 2021; 268 (3) :860-871 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Dawes P, Emsley R, Cruickshanks KJ, Moore DR, Fortnum H, Edmondson-Jones M, McCormack A, Munro KJ. Hearing loss and cognition: the role of hearing AIDS, social isolation and depression. PLoS One. 2015 Mar 11;10(3):e0119616. doi: 10.1371/journal.pone.0119616. PMID: 25760329; PMCID: PMC4356542. |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Dawes P, Emsley R, Cruickshanks KJ, Moore DR, Fortnum H, Edmondson-Jones M, McCormack A, Munro KJ. Hearing loss and cognition: the role of hearing AIDS, social isolation and depression. PLoS One. 2015 Mar 11;10(3):e0119616. doi: 10.1371/journal.pone.0119616. PMID: 25760329; PMCID: PMC4356542. |
dubbel |
|
Dawes, P. Hearing interventions to prevent dementia. HNO. 2019; 67 (3) :165-171 |
wrong publication type (review), wrong outcome (how to prevent dementia) |
|
Deal, J. A. and Goman, A. M. and Albert, M. S. and Arnold, M. L. and Burgard, S. and Chisolm, T. and Couper, D. and Glynn, N. W. and Gmelin, T. and Hayden, K. M. and Mosley, T. and Pankow, J. S. and Reed, N. and Sanchez, V. A. and Richey Sharrett, A. and Thomas, S. D. and Coresh, J. and Lin, F. R. Hearing treatment for reducing cognitive decline: Design and methods of the Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders randomized controlled trial. Alzheimer's and Dementia: Translational Research and Clinical Interventions. 2018; 4 :499-507 |
wrong outcome (hearing treatment and cognitive decline) |
|
Deal, J. A. and Goman, A. M. and Albert, M. S. and Arnold, M. L. and Burgard, S. and Chisolm, T. and Couper, D. and Glynn, N. W. and Gmelin, T. and Hayden, K. M. and Mosley, T. and Pankow, J. S. and Reed, N. and Sanchez, V. A. and Richey Sharrett, A. and Thomas, S. D. and Coresh, J. and Lin, F. R. Hearing treatment for reducing cognitive decline: Design and methods of the Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders randomized controlled trial. Alzheimer's and Dementia: Translational Research and Clinical Interventions. 2018; 4 :499-507 |
dubbel |
|
Deal, J. A. and Gross, A. L. and Sharrett, A. R. and Abraham, A. G. and Coresh, J. and Carlson, M. and Griswold, M. and Mosley, T. and Power, M. C. and Ramulu, P. and Reed, N. S. and Lin, F. R. and Swenor, B. K. Hearing impairment and missing cognitive test scores in a population-based study of older adults: The Atherosclerosis Risk in Communities neurocognitive study. Alzheimer's and Dementia. 2021; 17 (10) :1725-1734 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Deal, J. A. and Gross, A. L. and Sharrett, A. R. and Abraham, A. G. and Coresh, J. and Carlson, M. and Griswold, M. and Mosley, T. and Power, M. C. and Ramulu, P. and Reed, N. S. and Lin, F. R. and Swenor, B. K. Hearing impairment and missing cognitive test scores in a population-based study of older adults: The Atherosclerosis Risk in Communities neurocognitive study. Alzheimer's and Dementia. 2021; 17 (10) :1725-1734 |
dubbel |
|
Delano PH, Belkhiria C, Vergara RC, Martínez M, Leiva A, Andrade M, Marcenaro B, Torrente M, Maass JC, Delgado C. Reduced suprathreshold auditory nerve responses are associated with slower processing speed and thinner temporal and parietal cortex in presbycusis. PLoS One. 2020 May 19;15(5):e0233224. doi: 10.1371/journal.pone.0233224. PMID: 32428025; PMCID: PMC7237004. |
wrong outcome (auditory nerve responses) |
|
Di Stadio, A. and Ralli, M. and Roccamatisi, D. and Scarpa, A. and della Volpe, A. and Cassandro, C. and Ricci, G. and Greco, A. and Bernitsas, E. Hearing loss and dementia: radiologic and biomolecular basis of their shared characteristics. A systematic review. Neurological Sciences. 2021; 42 (2) :579-588 |
wrong outcome (biomolecular similarities cognition and hearing loss) |
|
Emery, A. and Wells, J. and Klaus, S. P. and Mather, M. and Pessoa, A. and Pendlebury, S. T. Underestimation of Cognitive Impairment in Older Inpatients by the Abbreviated Mental Test Score versus the Montreal Cognitive Assessment: Cross-Sectional Observational Study. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders Extra. 2020; 10 (3) :205-215 |
wrong comparison (cognitive tests) |
|
Fields, T. N. and Mueller, K. D. and Koscik, R. L. and Johnson, S. C. and Okonkwo, O. C. and Litovsky, R. Y. Self-Reported Hearing Loss and Longitudinal Cognitive Function in a Cohort Enriched with Risk for Alzheimer's Disease. Journal of Alzheimer's Disease. 2020; 78 (3) :1109-1117 |
wrong outcome (hearing loss in patients at risk for alzheimers) |
|
Fu X, Liu B, Wang S, Tian R, Eikelboom RH, Jayakody DMP. Relationship of age-related hearing loss with cognitive decline and dementia in Sinitic tonal language-speaking populations: protocol for a systematic review and meta-analysis. BMJ Open. 2022 Apr 5;12(4):e060901. doi: 10.1136/bmjopen-2022-060901. PMID: 35383089; PMCID: PMC8984041. |
wrong population (Sinitic tonal language speaking people with dementia) |
|
Ganie, M. A. and Bhat, D. Current developments in Wolfram syndrome. Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism. 2009; 22 (1) :3-10 |
wrong outcome (Wolfram syndrome) |
|
Gatehouse, S. and Naylor, G. and Elberling, C. Benefits from hearing aids in relation to the interaction between the user and the environment. International Journal of Audiology. 2003; 42 :S77-S85 |
wrong outcome (effect of hearing aid) |
|
Gates, G. A. and Cobb, J. L. and Linn, R. T. and Rees, T. and Wolf, P. A. and D'Agostino, R. B. Central auditory dysfunction, cognitive dysfunction, and dementia in older people. Archives of Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 1996; 122 (2) :161-167 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Gibbons, C. and Oken, B. and Fried-Oken, M. Augmented input reveals word deafness in a man with frontotemporal dementia. Behavioural Neurology. 2012; 25 (2) :151-4 |
wrong publication type (case study) |
|
Gonçales, A. S. and Cury, M. C. [Assessment of two central auditory tests in elderly patients without hearing complaints]. Brazilian journal of otorhinolaryngology. 2011; 77 (1) :24-32 |
wrong population (not suspected of hearing loss or cognitive decline) |
|
Gopinath, B. and Liew, G. and Burlutsky, G. and McMahon, C. M. and Mitchell, P. Association between vision and hearing impairment and successful aging over five years. Maturitas. 2021; 143 :203-208 |
wrong outcome (association vision and hearing loss) |
|
Gosselin, P. and Guan, D. X. and Chen, H. Y. and Pichora-Fuller, M. K. and Phillips, N. and Faris, P. and Smith, E. E. and Ismail, Z. The Relationship between Hearing and Mild Behavioral Impairment and the Influence of Sex: A Study of Older Adults Without Dementia from the COMPASS-ND Study. Journal of Alzheimer's Disease Reports. 2022; 6 (1) :57-66 |
wrong outcome (influence of sex on hearing impairment) |
|
Gosselin, P. and Guan, D. X. and Chen, H. Y. and Pichora-Fuller, M. K. and Phillips, N. and Faris, P. and Smith, E. E. and Ismail, Z. The Relationship between Hearing and Mild Behavioral Impairment and the Influence of Sex: A Study of Older Adults Without Dementia from the COMPASS-ND Study. Journal of Alzheimer's Disease Reports. 2022; 6 (1) :57-66 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Grue, E. V. and Kirkevold, M. and Ranhoff, A. H. Prevalence of vision, hearing, and combined vision and hearing impairments in patients with hip fractures. Journal of Clinical Nursing. 2009; 18 (21) :3037-3049 |
wrong outcome (hearing and vision in patients with hip fractures) |
|
Gurgel, R. K. and Duff, K. and Foster, N. L. and Urano, K. A. and deTorres, A. Evaluating the Impact of Cochlear Implantation on Cognitive Function in Older Adults. Laryngoscope. 2022; 132 :S1-S15 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Herr, M. and Ankri, J. A critical review of the use of telephone tests to identify cognitive impairment in epidemiology and clinical research. Journal of Telemedicine and Telecare. 2013; 19 (1) :45-54 |
wrong outcome (telephone tests for cognitive impairment) |
|
Höbler, F. and McGilton, K. S. and Wittich, W. and Dupuis, K. and Reed, M. and Dumassais, S. and Mick, P. and Pichora-Fuller, M. K. Hearing Screening for Residents in Long-Term Care Homes Who Live with Dementia: A Scoping Review. Journal of Alzheimer's Disease. 2021; 84 (3) :1115-1138 |
wrong publication type (scoping review) |
|
Hopper, T. and Slaughter, S. E. and Hodgetts, B. and Ostevik, A. and Ickert, C. Hearing Loss and Cognitive-Communication Test Performance of Long-Term Care Residents With Dementia: Effects of Amplification. Journal of speech, language, and hearing research : JSLHR. 2016; 59 (6) :1533-1542 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Humes, L. E. and Young, L. A. Sensory-Cognitive Interactions in Older Adults. Ear and hearing. 2016; 37 :52S-61S |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Iliadou V, Iakovides S. Contribution of psychoacoustics and neuroaudiology in revealing correlation of mental disorders with central auditory processing disorders. Ann Gen Hosp Psychiatry. 2003 May 20;2(1):5. doi: 10.1186/1475-2832-2-5. PMID: 12793908; PMCID: PMC162166. |
wrong publication type (review) |
|
Iliadou V, Kaprinis S. Clinical psychoacoustics in Alzheimer's disease central auditory processing disorders and speech deterioration. Ann Gen Hosp Psychiatry. 2003 Dec 22;2(1):12. doi: 10.1186/1475-2832-2-12. PMID: 14690547; PMCID: PMC317473. |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Issing, C. and Baumann, U. and Pantel, J. and Stöver, T. Impact of Hearing Rehabilitation Using Cochlear Implants on Cognitive Function in Older Patients. Otology & neurotology : official publication of the American Otological Society, American Neurotology Society [and] European Academy of Otology and Neurotology. 2021; 42 (8) :1136-1141 |
wrong outcome (impact of cochlear implants of cognitivve function) |
|
Jaiswal A, Martiniello N, Holzhey P, Aubin G, Dumassais S, Huang S, Major G, Mirmiran R, Tangkhpanya F, Boie NR, Wittich W. Cognitive Impairment in Older Adults With Concurrent Hearing and Vision Impairment: A Systematic Scoping Review Protocol. Front Psychiatry. 2021 Jul 19;12:661560. doi: 10.3389/fpsyt.2021.661560. PMID: 34349679; PMCID: PMC8326366. |
wrong publication type (review protocol) |
|
Jayakody DMP, Tarawneh HY, Menegola HK, Yiannos JM, Friedland PL, Wilson WJ, Martins RN, Sohrabi HR. Systematic review protocol for assessing central auditory functions of Alzheimer's disease and its preclinical stages. BMJ Open. 2020 Jun 22;10(6):e033342. doi: 10.1136/bmjopen-2019-033342. PMID: 32571854; PMCID: PMC7311001. |
wrong publication type (review protocol) |
|
Jayakody, D. M. P. and Friedland, P. L. and Eikelboom, R. H. and Martins, R. N. and Sohrabi, H. R. A novel study on association between untreated hearing loss and cognitive functions of older adults: Baseline non-verbal cognitive assessment results. Clinical Otolaryngology. 2018; 43 (1) :182-191 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Jayakody, D. M. P. and Friedland, P. L. and Eikelboom, R. H. and Martins, R. N. and Sohrabi, H. R. A novel study on association between untreated hearing loss and cognitive functions of older adults: Baseline non-verbal cognitive assessment results. Clinical Otolaryngology. 2018; 43 (1) :182-191 |
dubbel |
|
Jorgensen, L. E. and Palmer, C. V. and Pratt, S. and Erickson, K. I. and Moncrieff, D. The effect of decreased audibility on MMSE performance: A measure commonly used for diagnosing dementia. Journal of the American Academy of Audiology. 2016; 27 (4) :311-323 |
wrong outcome (effect of hearing loss on mental state examination) |
|
Jorgensen, L. E. and Palmer, C. V. and Pratt, S. and Erickson, K. I. and Moncrieff, D. The effect of decreased audibility on MMSE performance: A measure commonly used for diagnosing dementia. Journal of the American Academy of Audiology. 2016; 27 (4) :311-323 |
dubbel |
|
Jung, J. and Bae, S. H. and Han, J. H. and Kwak, S. H. and Nam, G. S. and Lee, P. H. and Sohn, Y. H. and Yun, M. and Ye, B. S. Relationship between hearing loss and dementia differs according to the underlying mechanism. Journal of Clinical Neurology (Korea). 2021; 17 (2) :290-299 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Krist, A. H. and Davidson, K. W. and Mangione, C. M. and Cabana, M. and Caughey, A. B. and Davis, E. M. and Donahue, K. E. and Doubeni, C. A. and Epling, J. W. and Kubik, M. and Li, L. and Ogedegbe, G. and Pbert, L. and Silverstein, M. and Stevermer, J. and Tseng, C. W. and Wong, J. B. Screening for Hearing Loss in Older Adults: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA - Journal of the American Medical Association. 2021; 325 (12) :1196-1201 |
wrong population (not suspected of hearing loss or cognitive decline) |
|
Kwok, S. S. and Nguyen, X. T. and Wu, D. D. and Mudar, R. A. and Llano, D. A. Pure Tone Audiometry and Hearing Loss in Alzheimer's Disease: A Meta-Analysis. Frontiers in Psychology. 2021; 12 :788045 |
wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Lau, K. and Dimitriadis, P. A. and Mitchell, C. and Martyn-St-James, M. and Hind, D. and Ray, J. Age-related hearing loss and mild cognitive impairment: a meta-analysis and systematic review of population-based studies. Journal of Laryngology and Otology. 2022; 136 (2) :103-118 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Lau, K. and Dimitriadis, P. A. and Mitchell, C. and Martyn-St-James, M. and Hind, D. and Ray, J. Age-related hearing loss and mild cognitive impairment: a meta-analysis and systematic review of population-based studies. Journal of Laryngology and Otology. 2022; 136 (2) :103-118 |
dubbel |
|
Leme, M. S. and Sanches, S. G. G. and Carvallo, R. M. M. Peripheral hearing in Parkinson's disease: a systematic review. International journal of audiology. 2022; :1-9 |
wrong outcome (association parkinson and hearing loss) |
|
Leme, M. S. and Sanches, S. G. G. and Carvallo, R. M. M. Peripheral hearing in Parkinson's disease: a systematic review. International journal of audiology. 2022; :1-9 |
dubbel |
|
Leroi, I. and Chauhan, N. and Hann, M. and Jones, L. and Prew, S. and Russell, G. and Sturrock, R. A. and Taylor, J. and Worthington, M. and Dawes, P. Sensory Health for Residents with Dementia in Care Homes in England: A Knowledge, Attitudes, and Practice Survey. Journal of the American Medical Directors Association. 2021; 22 (7) :1518-1524.e12 |
wrong outcome (knowlegde of staff of sensory health) |
|
Leroi, I. and Simkin, Z. and Hooper, E. and Wolski, L. and Abrams, H. and Armitage, C. J. and Camacho, E. and Charalambous, A. P. and Collin, F. and Constantinidou, F. and Dawes, P. and Elliott, R. and Falkingham, S. and Frison, E. and Hann, M. and Helmer, C. and Himmelsbach, I. and Hussain, H. and Marié, S. and Montecelo, S. and Thodi, C. and Yeung, W. K. Impact of an intervention to support hearing and vision in dementia: The SENSE-Cog Field Trial. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2020; 35 (4) :348-357 |
wrong outcome (effect of intervention to improve hearing and vision) |
|
Leroi, I. and Simkin, Z. and Hooper, E. and Wolski, L. and Abrams, H. and Armitage, C. J. and Camacho, E. and Charalambous, A. P. and Collin, F. and Constantinidou, F. and Dawes, P. and Elliott, R. and Falkingham, S. and Frison, E. and Hann, M. and Helmer, C. and Himmelsbach, I. and Hussain, H. and Marié, S. and Montecelo, S. and Thodi, C. and Yeung, W. K. Impact of an intervention to support hearing and vision in dementia: The SENSE-Cog Field Trial. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2020; 35 (4) :348-357 |
dubbel |
|
Liang, Z. and Li, A. and Xu, Y. and Qian, X. and Gao, X. Hearing Loss and Dementia: A Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies. Frontiers in aging neuroscience. 2021; 13 :695117 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Lin, F. R. and Metter, E. J. and O'Brien, R. J. and Resnick, S. M. and Zonderman, A. B. and Ferrucci, L. Hearing loss and incident dementia. Archives of Neurology. 2011; 68 (2) :214-220 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Lin, F. R. and Yaffe, K. and Xia, J. and Xue, Q. L. and Harris, T. B. and Purchase-Helzner, E. and Satterfield, S. and Ayonayon, H. N. and Ferrucci, L. and Simonsick, E. M. Hearing loss and cognitive decline in older adults. JAMA Internal Medicine. 2013; 173 (4) :293-299 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Lin, V. Y. W. and Chung, J. and Callahan, B. L. and Smith, L. and Gritters, N. and Chen, J. M. and Black, S. E. and Masellis, M. Development of cognitive screening test for the severely hearing impaired: Hearing-impaired MoCA. Laryngoscope. 2017; 127 :S4-S11 |
wrong outcome (cognitive teste for hearing impaired) |
|
Littlejohn, J. and Bowen, M. and Constantinidou, F. and Dawes, P. and Dickinson, C. and Heyn, P. and Hooper, E. and Hopper, T. and Hubbard, I. and Langenbahn, D. and Nieman, C. L. and Rajagopal, M. and Thodi, C. and Weinstein, B. and Wittich, W. and Leroi, I. International Practice Recommendations for the Recognition and Management of Hearing and Vision Impairment in People with Dementia. Gerontology. 2022; 68 (2) :121-135 |
wrong publication type (consensus paper) |
|
Locatelli, I. and Monod, S. and Cornuz, J. and Bula, C. J. and Senn, N. A prospective study assessing agreement and reliability of a geriatric evaluation. BMC Geriatrics. 2017; 17 (1) :153 |
wrong comparison (no standard audiometry perfomed, whisper test) |
|
López-Torres Hidalgo, J. and Gras, C. B. and Lapeira, J. T. and Verdejo, M. A. L. and del Campo del Campo, J. M. and Rabadán, F. E. Functional status of elderly people with hearing loss. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2009; 49 (1) :88-92 |
wrong outcome (hearing loss and cognitive impairment) |
|
López-Torres Hidalgo, J. and Gras, C. B. and Lapeira, J. T. and Verdejo, M. A. L. and del Campo del Campo, J. M. and Rabadán, F. E. Functional status of elderly people with hearing loss. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2009; 49 (1) :88-92 |
dubbel |
|
Loughrey, D. G. and Kelly, M. E. and Kelley, G. A. and Brennan, S. and Lawlor, B. A. Association of age-related hearing loss with cognitive function, cognitive impairment, and dementia a systematic review and meta-analysis. JAMA Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2018; 144 (2) :115-126 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Luo, Y. and He, P. and Guo, C. and Chen, G. and Li, N. and Zheng, X. Association Between Sensory Impairment and Dementia in Older Adults: Evidence from China. Journal of the American Geriatrics Society. 2018; 66 (3) :480-486 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
MacDonald, A. A. and Joyson, A. and Lee, R. and Seymour, D. G. and Soiza, R. L. The effect of hearing augmentation on cognitive assessment scales at admission to hospital. American Journal of Geriatric Psychiatry. 2012; 20 (4) :355-361 |
wrong outcome (effect of hearing aid on cognition tests) |
|
Mahmoudi, E. and Basu, T. and Langa, K. and McKee, M. M. and Zazove, P. and Alexander, N. and Kamdar, N. Can Hearing Aids Delay Time to Diagnosis of Dementia, Depression, or Falls in Older Adults?. Journal of the American Geriatrics Society. 2019; 67 (11) :2362-2369 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Marrodan, M. and Fiol, M. P. and Correale, J. Susac syndrome: Challenges in the diagnosis and treatment. Brain. 2022; 145 (3) :858-871 |
wrong publication type (review) |
|
McGilton KS, Höbler F, Campos J, Dupuis K, Labreche T, Guthrie DM, Jarry J, Singh G, Wittich W. Hearing and vision screening tools for long-term care residents with dementia: protocol for a scoping review. BMJ Open. 2016 Jul 26;6(7):e011945. doi: 10.1136/bmjopen-2016-011945. PMID: 27466242; PMCID: PMC4964241. |
wrong publication type (scoping review) |
|
McGilton KS, Höbler F, Campos J, Dupuis K, Labreche T, Guthrie DM, Jarry J, Singh G, Wittich W. Hearing and vision screening tools for long-term care residents with dementia: protocol for a scoping review. BMJ Open. 2016 Jul 26;6(7):e011945. doi: 10.1136/bmjopen-2016-011945. PMID: 27466242; PMCID: PMC4964241. |
dubbel |
|
Merten, N. and Fischer, M. E. and Tweed, T. S. and Breteler, M. M. B. and Cruickshanks, K. J. Associations of Hearing Sensitivity, Higher-Order Auditory Processing, and Cognition Over Time in Middle-Aged Adults. The journals of gerontology. Series A, Biological sciences and medical sciences. 2020; 75 (3) :545-551 |
wrong outcome (association hearing loss and higher auditory functions) |
|
Merten, N. and Fischer, M. E. and Tweed, T. S. and Breteler, M. M. B. and Cruickshanks, K. J. Associations of Hearing Sensitivity, Higher-Order Auditory Processing, and Cognition Over Time in Middle-Aged Adults. The journals of gerontology. Series A, Biological sciences and medical sciences. 2020; 75 (3) :545-551 |
dubbel |
|
Moore, A. A. and Siu, A. L. and Partridge, J. M. and Hays, R. D. and Adams, J. A randomized trial of office-based screening for common problems in older persons. American Journal of Medicine. 1997; 102 (4) :371-378 |
wrong outcome (screening tool validation) |
|
Moore, A. A. and Siu, A. L. Screening for common problems in ambulatory elderly: Clinical confirmation of a screening instrument. American Journal of Medicine. 1996; 100 (4) :438-443 |
wrong comparison (no standard audiometry perfomed, whisper test) |
|
Mueller, Y. K. and Monod, S. and Locatelli, I. and Büla, C. and Cornuz, J. and Senn, N. Performance of a brief geriatric evaluation compared to a comprehensive geriatric assessment for detection of geriatric syndromes in family medicine: a prospective diagnostic study. BMC geriatrics. 2018; 18 (1) :72 |
wrong outcome (geriatric evaluation tool / assessment) |
|
Mukari, S. Z. M. S. and Ishak, W. S. and Maamor, N. and Wan Hashim, W. F. A Preliminary Study Investigating the Association between Hearing Acuity and a Screening Cognitive Tool. Annals of Otology, Rhinology and Laryngology. 2017; 126 (10) :697-705 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Nedelec, T. and Couvy-Duchesne, B. and Monnet, F. and Daly, T. and Ansart, M. and Gantzer, L. and Lekens, B. and Epelbaum, S. and Dufouil, C. and Durrleman, S. Identifying health conditions associated with Alzheimer's disease up to 15 years before diagnosis: an agnostic study of French and British health records. The Lancet Digital Health. 2022; 4 (3) :e169-e178 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Nguyen, M. F. and Bonnefoy, M. and Adrait, A. and Gueugnon, M. and Petitot, C. and Collet, L. and Roux, A. and Perrot, X. and group, Adpha study Efficacy of Hearing Aids on the Cognitive Status of Patients with Alzheimer's Disease and Hearing Loss: A Multicenter Controlled Randomized Trial. Journal of Alzheimer's Disease. 2017; 58 (1) :123-137 |
wrong outcome (effect of intervention to improve hearing) |
|
Okano, T. and Yamamoto, Y. and Kuzuya, A. and Egawa, N. and Kawakami, K. and Furuta, I. and Mizuno, K. and Fujino, K. and Kojima, K. and Omori, K. Development of the Reading Cognitive Test Kyoto (ReaCT Kyoto) for Early Detection of Cognitive Decline in Patients with Hearing Loss. Journal of Alzheimer's disease : JAD. 2020; 73 (3) :981-990 |
wrong outcome (cognition tests in patients with hearing loss) |
|
Okano, T. and Yamamoto, Y. and Kuzuya, A. and Egawa, N. and Kawakami, K. and Furuta, I. and Mizuno, K. and Fujino, K. and Kojima, K. and Omori, K. Development of the Reading Cognitive Test Kyoto (ReaCT Kyoto) for Early Detection of Cognitive Decline in Patients with Hearing Loss. Journal of Alzheimer's disease : JAD. 2020; 73 (3) :981-990 |
dubbel |
|
Pye, A. and Charalambous, A. P. and Leroi, I. and Thodi, C. and Dawes, P. Screening tools for the identification of dementia for adults with age-related acquired hearing or vision impairment: A scoping review. International Psychogeriatrics. 2017; 29 (11) :1771-1784 |
wrong publication type (scoping review), wrong outcome (association cognitiion and hearing loss) |
|
Quaranta, N. and Coppola, F. and Casulli, M. and Barulli, M. R. and Barulli, O. and Panza, F. and Lanza, F. and Tortelli, R. and Capozzo, R. and Leo, A. and Tursi, M. and Grasso, A. and Solfrizzi, V. and Sobbà, C. and Logroscino, G. The prevalence of peripheral and central hearing impairment and its relation to cognition in older adults. Audiology & neuro-otology. 2014; 19 :10-14 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Raymond, M. and Barrett, D. and Lee, D. J. and Peterson, S. and Raol, N. and Vivas, E. X. Cognitive Screening of Adults With Postlingual Hearing Loss: A Systematic Review. Otolaryngology - Head and Neck Surgery (United States). 2021; 164 (1) :49-56 |
wrong outcome (cognition tests in patients with hearing loss) |
|
Rutherford, B. R. and Brewster, K. and Golub, J. S. and Kim, A. H. and Roose, S. P. Sensation and Psychiatry: Linking Age-Related Hearing Loss to Late-Life Depression and Cognitive Decline. American Journal of Psychiatry. 2018; 175 (3) :215-224 |
wrong outcome (association of hearing loss and cognitive decline, depression) |
|
Sanders ME, Kant E, Smit AL, Stegeman I. The effect of hearing aids on cognitive function: A systematic review. PLoS One. 2021 Dec 31;16(12):e0261207. doi: 10.1371/journal.pone.0261207. PMID: 34972121; PMCID: PMC8719768. |
wrong outcome (effect of hearing aid on cognition) |
|
Sanders ME, Kant E, Smit AL, Stegeman I. The effect of hearing aids on cognitive function: A systematic review. PLoS One. 2021 Dec 31;16(12):e0261207. doi: 10.1371/journal.pone.0261207. PMID: 34972121; PMCID: PMC8719768. |
dubbel |
|
Scerrati A, Norri N, Mongardi L, Dones F, Ricciardi L, Trevisi G, Menegatti E, Zamboni P, Cavallo MA, De Bonis P. Styloidogenic-cervical spondylotic internal jugular venous compression, a vascular disease related to several clinical neurological manifestations: diagnosis and treatment-a comprehensive literature review. Ann Transl Med. 2021 Apr;9(8):718. doi: 10.21037/atm-20-7698. PMID: 33987416; PMCID: PMC8106058. |
wrong publication type (review) |
|
Senirli, R. T. and Kuşçu, O. and Akyol, U. and Topçu, M. and Yiğit, Ö and Aksoy, S. and Demir, N. Otorhinolaryngological, Audiovestibular and swallowing manifestations of patients with Niemann-Pick disease Type C. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 2016; 80 :1-4 |
wrong population (Niemann-Pick disease type C) |
|
Sinha, P. and Wong, A. W. K. and Kallogjeri, D. and Piccirillo, J. F. Baseline cognition assessment among patients with oropharyngeal cancer using PROMIS and NIH toolbox. JAMA Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2018; 144 (11) :978-987 |
wrong outcome (cognition in patients with hearing loss) |
|
Spiegel, R. and Kalla, R. and Mantokoudis, G. and Maire, R. and Mueller, H. and Hoerr, R. and Ihl, R. Ginkgo biloba extract EGb 761<sup> R</sup> alleviates neurosensory symptoms in patients with dementia: a meta-analysis of treatment effects on tinnitus and dizziness in randomized, placebo-controlled trials. Clinical Interventions In Aging. 2018; 13 :1121-1127 |
wrong comparison (RCT for intervention for tinnitus) |
|
Stevenson, J. S. and Clifton, L. and Kuźma, E. and Littlejohns, T. J. Speech-in-noise hearing impairment is associated with an increased risk of incident dementia in 82,039 UK Biobank participants. Alzheimer's and Dementia. 2022; 18 (3) :445-456 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Stickel, A. M. and Tarraf, W. and Bainbridge, K. E. and Viviano, R. P. and Daviglus, M. and Dhar, S. and Gonzalez, F. and Zeng, D. and González, H. M. Hearing Sensitivity, Cardiovascular Risk, and Neurocognitive Function: The Hispanic Community Health Study/Study of Latinos (HCHS/SOL). JAMA Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2021; 147 (4) :377-387 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Strouse, A. L. and Hall Iii, J. W. Test-retest reliability of a dichotic digits test for assessing central auditory function in Alzheimer's disease. Audiology. 1995; 34 (2) :85-90 |
wrong comparion (test, re-test) |
|
Tai, S. Y. and Shen, C. T. and Wang, L. F. and Chien, C. Y. Association of sudden sensorineural hearing loss with dementia: a nationwide cohort study. BMC Neurology. 2021; 21 (1) :88 |
wrong outcome (risk of dementia due to sensorineural hearing loss) |
|
Tarawneh, H. Y. and Menegola, H. K. and Peou, A. and Tarawneh, H. and Jayakody, D. M. P. Central Auditory Functions of Alzheimer's Disease and Its Preclinical Stages: A Systematic Review and Meta-Analysis. Cells. 2022; 11 (6) :16 |
wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Thomson, R. S. and Auduong, P. and Miller, A. T. and Gurgel, R. K. Hearing loss as a risk factor for dementia: A systematic review. Laryngoscope Investigative Otolaryngology. 2017; 2 (2) :69-79 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Tong J, Zhang J, Xu L, Liu M, Min J, Yao M, Cheng X, Zhang Q, Sun X, Yuan J. Effect of hearing loss on cognitive function in patients with mild cognitive impairment: A prospective, randomized, and controlled study. Front Aging Neurosci. 2022 Aug 1;14:934921. doi: 10.3389/fnagi.2022.934921. PMID: 35978946; PMCID: PMC9376470. |
wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Uhlmann, R. F. and Teri, L. and Rees, T. and Mozlowski, K. J. and Larson, E. B. Impact of mild to moderate hearing loss on mental status testing. Comparability of standard and written Mini-Mental State Examinations. Journal of the American Geriatrics Society. 1989; 37 (3) :223-228 |
wrong outcome (effect of hearing loss on mental state examination) |
|
Utoomprurkporn, N. and Hardy, C. J. D. and Stott, J. and Costafreda, S. G. and Warren, J. and Bamiou, D. E. The Dichotic Digit Test as an Index Indicator for Hearing Problem in Dementia: Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Academy of Audiology. 2020; 31 (9) :646-655 |
wrong outcome (test to predict dementia) |
|
Utoomprurkporn, N. and Woodall, K. and Stott, J. and Costafreda, S. G. and Bamiou, D. E. Hearing-impaired population performance and the effect of hearing interventions on Montreal Cognitive Assessment (MoCA): Systematic review and meta-analysis. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2020; 35 (9) :962-971 |
wrong outcome (effect of hearing loss on mental state examination) |
|
Utoomprurkporn, N. and Woodall, K. and Stott, J. and Costafreda, S. G. and Bamiou, D. E. Hearing-impaired population performance and the effect of hearing interventions on Montreal Cognitive Assessment (MoCA): Systematic review and meta-analysis. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2020; 35 (9) :962-971 |
dubbel |
|
Venezia, J. H. and Leek, M. R. and Lindeman, M. P. Suprathreshold Differences in Competing Speech Perception in Older Listeners With Normal and Impaired Hearing. Journal of speech, language, and hearing research : JSLHR. 2020; 63 (7) :2141-2161 |
wrong comparison (comparison between groups, not tests) |
|
Völter C, Götze L, Bajewski M, Dazert S, Thomas JP. Cognition and Cognitive Reserve in Cochlear Implant Recipients. Front Aging Neurosci. 2022 Mar 21;14:838214. doi: 10.3389/fnagi.2022.838214. PMID: 35391751; PMCID: PMC8980358. |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Völter C, Götze L, Kamin ST, Haubitz I, Dazert S, Thomas JP. Can cochlear implantation prevent cognitive decline in the long-term follow-up? Front Neurol. 2022 Oct 20;13:1009087. doi: 10.3389/fneur.2022.1009087. PMID: 36341108; PMCID: PMC9631779. |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment) |
|
Völter, C. and Götze, L. and Dazert, S. and Wirth, R. and Thomas, J. P. Impact of hearing loss on geriatric assessment. Clinical Interventions in Aging. 2020; 15 :2453-2467 |
wrong outcome (impact of hearing loss on geriatric assessment) |
|
Wang, L. and Song, M. and Zhao, X. and Zhu, Q. and Yu, L. and Wang, R. and Gao, Y. and An, C. and Wang, X. Functional deficit of sense organs as a risk factor for cognitive functional disorder in Chinese community elderly people. International Journal of Clinical Practice. 2021; 75 (12) :e14905 |
wrong outcome (risk of dementia due to hearing impairment), wrong comparison (hearing impaired vs hearing) |
|
Wei, J. and Hu, Y. and Zhang, L. and Hao, Q. and Yang, R. and Lu, H. and Zhang, X. and Chandrasekar, E. K. Hearing impairment, mild cognitive impairment, and dementia: A meta-analysis of cohort studies. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders Extra. 2017; 7 (3) :440-452 |
wrong outcome (association cognition and hearing loss) |
|
Wittich W, Jarry J, Höbler F, McGilton KS. Agreement on the use of sensory screening techniques by nurses for older adults with cognitive impairment in long-term care: a mixed-methods consensus approach. BMJ Open. 2019 Sep 8;9(9):e027803. doi: 10.1136/bmjopen-2018-027803. PMID: 31501102; PMCID: PMC6738712. |
wrong outcome (screening tool for sensory performance of elderly in LTCF) |
|
Yi, J. S. and Pittman, C. A. and Price, C. L. and Nieman, C. L. and Oh, E. S. Telemedicine and Dementia Care: A Systematic Review of Barriers and Facilitators. Journal of the American Medical Directors Association. 2021; 22 (7) :1396-1402.e18 |
wrong outcome (use of telemedicine) |
|
Zeigelboim, B. S. and de Carvalho, H. A. S. and Teive, H. A. G. and Liberalesso, P. B. N. and Jurkiewicz, A. L. and da Silva Abdulmassih, E. M. and Marques, J. M. and Cordeiro, M. L. Central auditory processing in patients with spinocerebellar ataxia. Hearing Research. 2015; 327 :235-244 |
wrong population (spinocerebellar ataxia) |
Verantwoording
Beoordelingsdatum en geldigheid
Laatst beoordeeld : 11-04-2025
Algemene gegevens
De ontwikkeling/herziening van deze richtlijnmodule werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (www.demedischspecialist.nl/kennisinstituut) en werd gefinancierd uit de Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). De financier heeft geen enkele invloed gehad op de inhoud van de richtlijnmodule.
Samenstelling werkgroep
Voor het ontwikkelen van de richtlijnmodule is in 2021 een multidisciplinaire werkgroep samengesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen (zie hiervoor de Samenstelling van de werkgroep) die betrokken zijn bij de audiologische zorg voor slechthorende volwassenen.
Werkgroep
- Drs. D.J.E.J. Pans, voorzitter, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- Dr. M. Boymans, vice-voorzitter, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- Dr. ir. N.J. Versfeld, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- Ir. M.B.A. Rodenburg, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- Dr. ir. K. Douma, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- M. van den Tillaart, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF), tot januari 2023
- Dr. ir. J.G. Dingemanse, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF)
- Ir. T.P.W. Thielemans, klinisch fysicus-audioloog, Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF), vanaf maart 2023
- Drs. C.P.A. Delsing, kno-arts, Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde (NVKNO), tot september 2023
- M.P. van der Heijden, maatschappelijk werker, Landelijk Werkverband voor Maatschappelijk werkers In de Audiologie (LWMA)
- Drs. H.W. Hofstee, patiëntvertegenwoordiger, Stichting Hoormij
Klankbordgroep
- W.J. Dekker, patiëntvertegenwoordiger, Stichting Hoormij
- Drs. A.G. Schriemer, bedrijfsarts, Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)
- C.P.W.M. van Daelen-Swinkels, logopedist, Nederlandse vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF)
- Drs. B. van Oel, logopedist, Nederlandse vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF)
- H.F.M. Bijsterveld, Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening voor doven en slechthorenden (GGMD)
- M.E. Delreux, MSc, Master Audiologen actief in Nederland (MAaN)
- A. Knoop, MSc, Master Audiologen actief in Nederland (MAaN)
Met ondersteuning van
- Drs. A.E. Sussenbach, junior adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- Dr. A.N. Nguyen, adviseur, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- L.H.M. Niesink-Boerboom, literatuurspecialist, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
- L.W.M. Boerboom, literatuurspecialist, Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten
Belangenverklaringen
De Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling is gevolgd. Alle werkgroepleden hebben schriftelijk verklaard of zij in de laatste drie jaar directe financiële belangen (betrekking bij een commercieel bedrijf, persoonlijke financiële belangen, onderzoeksfinanciering) of indirecte belangen (persoonlijke relaties, reputatiemanagement) hebben gehad. Gedurende de ontwikkeling of herziening van een module worden wijzigingen in belangen aan de voorzitter doorgegeven. De belangenverklaring wordt opnieuw bevestigd tijdens de commentaarfase.
Een overzicht van de belangen van werkgroepleden en het oordeel over het omgaan met eventuele belangen vindt u in onderstaande tabel. De ondertekende belangenverklaringen zijn op te vragen bij het secretariaat van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.
|
Werkgroeplid |
Functie |
Nevenfuncties |
Gemelde belangen |
Ondernomen actie |
|
Drs. D.J.E.J. Pans |
Klinisch fysicus-audioloog, B-opleider KF- Medisch manager, Adelante-zorggroep in Hoensbroek |
- Bestuurslid LAD (Landelijke Vereniging Artsen in Dienstverband) - Onafhankelijk voorzitter Raad van Advies StAr (Stichting Audicienregister) |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Dr. ir. N.J. Versfeld |
Klinisch fysicus-audioloog, Amsterdam UMC, locatie VUmc |
Geen |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Ir. M.B.A. Rodenburg |
Klinisch fysicus-audioloog bij Koninklijke Auris Groep, Audiologisch Centrum Rotterdam |
Geen |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Dr. ir. K. Douma |
Klinisch fysicus-audioloog |
Geen |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Dr. M. Boymans |
Klinisch fysicus-audioloog en medisch manager bij Libra Revalidatie en Audiologie Patientenzorg en beleid |
- Wetenschappelijk onderzoeker bij Amsterdam UMC locatie AMC - Begeleiden promovendi - MT lid van de FENAC |
Geen |
Geen actie vereist |
|
M. van den Tillaart |
Klinisch fysicus-audioloog bij Pento Audiologisch Centrum Amersfoort Volwassen team en Kinderteam, Coördinator/kartrekker van Tinnitus zorgteam |
Geen |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Dr. ir. J.G. Dingemanse |
Klinisch fysicus-audioloog Bij Erasmus MC |
Lid werkgroep binnen NVKF |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Ir. T.P.W. Thielemans |
Klinisch fysicus-audioloog, Hoortoestel Advies Centrum |
- Docent audiologie-assistenten opleiding - Docent audiciens opleiding Verzorgen van audiologische trainingen via audicate.nl Consultant zorgverzekeraar Beheerder HT-database voor stichting SPHHM - Audiologisch ondersteuner als ZZP'er bij ziekenhuis Elkerliek binnen de KNO-poli |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Drs. C.P.A. Delsing |
KNO-arts/Fellowship otologie Sydney |
Plug&Play |
Geen |
Geen actie vereist |
|
M.P. van der Heijden |
Audiologisch maatschappelijk werker, Libra Revalidatie en Audiologie |
- Bestuurslid LWMA - Opleidingscommissie FENAC |
Geen |
Geen actie vereist |
|
Drs H.W. Hofstee |
Ervaringsdeskundige Hoormij. NVVS |
Geen |
Geen |
Geen actie vereist |
Inbreng patiëntenperspectief
Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door deelname van Stichting Hoormij aan de werkgroep en deelname aan de klankbordgroep. De verkregen input is meegenomen bij het opstellen van de uitgangsvragen, de keuze voor de uitkomstmaten en bij het opstellen van de overwegingen. De conceptrichtlijn is tevens voor commentaar voorgelegd aan Stichting Hoormij en de eventueel aangeleverde commentaren zijn bekeken en verwerkt.
Wkkgz & Kwalitatieve raming van mogelijke substantiële financiële gevolgen
Kwalitatieve raming van mogelijke financiële gevolgen in het kader van de Wkkgz
Bij de richtlijn is conform de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) een kwalitatieve raming uitgevoerd of de aanbevelingen mogelijk leiden tot substantiële financiële gevolgen. Bij het uitvoeren van deze beoordeling zijn richtlijnmodules op verschillende domeinen getoetst (zie het stroomschema op de Richtlijnendatabase).
Uit de kwalitatieve raming blijkt dat er waarschijnlijk geen substantiële financiële gevolgen zijn, zie onderstaande tabel.
|
Module |
Uitkomst raming |
Toelichting |
|
Diagnostiek bij dementerenden |
geen financiële gevolgen |
Hoewel uit de toetsing volgt dat de aanbeveling(en) breed toepasbaar zijn (>40.000 patiënten), volgt uit de toetsing dat het overgrote deel (±90%) van de zorgaanbieders en zorgverleners al aan de norm voldoet. Er worden daarom geen financiële gevolgen verwacht. |
Werkwijze
AGREE
Deze richtlijnmodule is opgesteld conform de eisen vermeld in het rapport Medisch Specialistische Richtlijnen 3.0 van de adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwaliteit. Dit rapport is gebaseerd op het AGREE II instrument (Appraisal of Guidelines for Research & Evaluation II, Brouwers 2010).
Knelpuntenanalyse en uitgangsvragen
Tijdens de voorbereidende fase inventariseerde de werkgroep de knelpunten in de zorg voor patiënten met langdurig of blijvend gehoorverlies. Tevens zijn er knelpunten aangedragen door de NVKF, NVLF, CVZA, Audined, Stichting Plots- en Laatdoven, Stichting Hoormij, Hoorprofs, NVAB, GGMD, LWMA en DKA via een invitational conference. Een verslag hiervan is opgenomen onder aanverwante producten.
Op basis van de uitkomsten van de knelpuntenanalyse zijn door de werkgroep concept-uitgangsvragen opgesteld en definitief vastgesteld.
Uitkomstmaten
Na het opstellen van de zoekvraag behorende bij de uitgangsvraag inventariseerde de werkgroep welke uitkomstmaten voor de patiënt relevant zijn, waarbij zowel naar gewenste als ongewenste effecten werd gekeken. Hierbij werd een maximum van acht uitkomstmaten gehanteerd. De werkgroep waardeerde deze uitkomstmaten volgens hun relatieve belang bij de besluitvorming rondom aanbevelingen, als cruciaal (kritiek voor de besluitvorming), belangrijk (maar niet cruciaal) en onbelangrijk. Tevens definieerde de werkgroep tenminste voor de cruciale uitkomstmaten welke verschillen zij klinisch (patiënt) relevant vonden.
Methode literatuursamenvatting
Een uitgebreide beschrijving van de strategie voor zoeken en selecteren van literatuur is te vinden onder ‘Zoeken en selecteren’ onder Onderbouwing. Indien mogelijk werd de data uit verschillende studies gepoold in een random-effects model. Review Manager 5.4 werd gebruikt voor de statistische analyses. De beoordeling van de kracht van het wetenschappelijke bewijs wordt hieronder toegelicht.
Beoordelen van de kracht van het wetenschappelijke bewijs
De kracht van het wetenschappelijke bewijs werd bepaald volgens de GRADE-methode. GRADE staat voor ‘Grading Recommendations Assessment, Development and Evaluation’ (zie http://www.gradeworkinggroup.org/). De basisprincipes van de GRADE-methodiek zijn: het benoemen en prioriteren van de klinisch (patiënt) relevante uitkomstmaten, een systematische review per uitkomstmaat, en een beoordeling van de bewijskracht per uitkomstmaat op basis van de acht GRADE-domeinen (domeinen voor downgraden: risk of bias, inconsistentie, indirectheid, imprecisie, en publicatiebias; domeinen voor upgraden: dosis-effect relatie, groot effect, en residuele plausibele confounding).
GRADE onderscheidt vier gradaties voor de kwaliteit van het wetenschappelijk bewijs: hoog, redelijk, laag en zeer laag. Deze gradaties verwijzen naar de mate van zekerheid die er bestaat over de literatuurconclusie, in het bijzonder de mate van zekerheid dat de literatuurconclusie de aanbeveling adequaat ondersteunt (Schünemann 2013, Hultcrantz 2017).
|
GRADE |
Definitie |
|
Hoog |
|
|
Redelijk |
|
|
Laag |
|
|
Zeer laag |
|
Bij het beoordelen (graderen) van de kracht van het wetenschappelijk bewijs in richtlijnen volgens de GRADE-methodiek spelen grenzen voor klinische besluitvorming een belangrijke rol (Hultcrantz 2017). Dit zijn de grenzen die bij overschrijding aanleiding zouden geven tot een aanpassing van de aanbeveling. Om de grenzen voor klinische besluitvorming te bepalen moeten alle relevante uitkomstmaten en overwegingen worden meegewogen. De grenzen voor klinische besluitvorming zijn daarmee niet één op één vergelijkbaar met het minimaal klinisch relevant verschil (Minimal Clinically Important Difference, MCID). Met name in situaties waarin een interventie geen belangrijke nadelen heeft en de kosten relatief laag zijn, kan de grens voor klinische besluitvorming met betrekking tot de effectiviteit van de interventie bij een lagere waarde (dichter bij het nuleffect) liggen dan de MCID (Hultcrantz 2017).
Overwegingen (van bewijs naar aanbeveling)
Om te komen tot een aanbeveling zijn naast (de kwaliteit van) het wetenschappelijke bewijs ook andere aspecten belangrijk en worden meegewogen, zoals aanvullende argumenten uit aanpalende specialismen KNO-heelkunde, geriatrie of bedrijfsgeneeskunde bijvoorbeeld, waarden en voorkeuren van patiënten, kosten (middelenbeslag), aanvaardbaarheid, haalbaarheid en implementatie. Deze aspecten zijn systematisch vermeld en beoordeeld (gewogen) onder het kopje ‘Overwegingen’ en kunnen (mede) gebaseerd zijn op expert opinion. Hierbij is gebruik gemaakt van een gestructureerd format gebaseerd op het evidence-to-decision framework van de internationale GRADE Working Group (Alonso-Coello 2016a, Alonso-Coello 2016b). Dit evidence-to-decision framework is een integraal onderdeel van de GRADE methodiek.
Formuleren van aanbevelingen
De aanbevelingen geven antwoord op de uitgangsvraag en zijn gebaseerd op het beschikbare wetenschappelijke bewijs en de belangrijkste overwegingen, en een weging van de gunstige en ongunstige effecten van de relevante interventies. De kracht van het wetenschappelijk bewijs en het gewicht dat door de werkgroep wordt toegekend aan de overwegingen, bepalen samen de sterkte van de aanbeveling. Conform de GRADE-methodiek sluit een lage bewijskracht van conclusies in de systematische literatuuranalyse een sterke aanbeveling niet a priori uit, en zijn bij een hoge bewijskracht ook zwakke aanbevelingen mogelijk (Agoritsas 2017, Neumann 2016). De sterkte van de aanbeveling wordt altijd bepaald door weging van alle relevante argumenten tezamen. De werkgroep heeft bij elke aanbeveling opgenomen hoe zij tot de richting en sterkte van de aanbeveling zijn gekomen.
In de GRADE-methodiek wordt onderscheid gemaakt tussen sterke en zwakke (of conditionele) aanbevelingen. De sterkte van een aanbeveling verwijst naar de mate van zekerheid dat de voordelen van de interventie opwegen tegen de nadelen (of vice versa), gezien over het hele spectrum van patiënten waarvoor de aanbeveling is bedoeld. De sterkte van een aanbeveling heeft duidelijke implicaties voor patiënten, behandelaars en beleidsmakers (zie onderstaande tabel). Een aanbeveling is geen dictaat, zelfs een sterke aanbeveling gebaseerd op bewijs van hoge kwaliteit (GRADE gradering HOOG) zal niet altijd van toepassing zijn, onder alle mogelijke omstandigheden en voor elke individuele patiënt.
|
Implicaties van sterke en zwakke aanbevelingen voor verschillende richtlijngebruikers |
||
|
|
||
|
|
Sterke aanbeveling |
Zwakke (conditionele) aanbeveling |
|
Voor patiënten |
De meeste patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak kiezen en slechts een klein aantal niet. |
Een aanzienlijk deel van de patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak kiezen, maar veel patiënten ook niet. |
|
Voor behandelaars |
De meeste patiënten zouden de aanbevolen interventie of aanpak moeten ontvangen. |
Er zijn meerdere geschikte interventies of aanpakken. De patiënt moet worden ondersteund bij de keuze voor de interventie of aanpak die het beste aansluit bij zijn of haar waarden en voorkeuren. |
|
Voor beleidsmakers |
De aanbevolen interventie of aanpak kan worden gezien als standaardbeleid. |
Beleidsbepaling vereist uitvoerige discussie met betrokkenheid van veel stakeholders. Er is een grotere kans op lokale beleidsverschillen. |
Organisatie van zorg
In de knelpuntenanalyse en bij de ontwikkeling van de richtlijnmodule is expliciet aandacht geweest voor de organisatie van zorg: alle aspecten die randvoorwaardelijk zijn voor het verlenen van zorg (zoals coördinatie, communicatie, (financiële) middelen, mankracht en infrastructuur). Randvoorwaarden die relevant zijn voor het beantwoorden van deze specifieke uitgangsvraag zijn genoemd bij de overwegingen.
Commentaar- en autorisatiefase
De conceptrichtlijnmodule werd aan de betrokken (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd ter commentaar. De commentaren werden verzameld en besproken met de werkgroep. Naar aanleiding van de commentaren werd de conceptrichtlijnmodule aangepast en definitief vastgesteld door de werkgroep. De definitieve richtlijnmodule werd aan de deelnemende (wetenschappelijke) verenigingen en (patiënt) organisaties voorgelegd voor autorisatie en door hen geautoriseerd dan wel geaccordeerd.
Literatuur
Agoritsas T, Merglen A, Heen AF, Kristiansen A, Neumann I, Brito JP, Brignardello-Petersen R, Alexander PE, Rind DM, Vandvik PO, Guyatt GH. UpToDate adherence to GRADE criteria for strong recommendations: an analytical survey. BMJ Open 2017;7(11):e018593. doi: 10.1136/bmjopen-2017-018593.
Alonso-Coello P, Schünemann HJ, Moberg J, Brignardello-Petersen R, Akl EA, Davoli M, Treweek S, Mustafa RA, Rada G, Rosenbaum S, Morelli A, Guyatt GH, Oxman AD; GRADE Working Group. GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks: a systematic and transparent approach to making well informed healthcare choices. 1: Introduction. BMJ. 2016 28;353:i2016. doi: 10.1136/bmj.i2016.
Alonso-Coello P, Oxman AD, Moberg J, Brignardello-Petersen R, Akl EA, Davoli M, Treweek S,Mustafa RA, Vandvik PO, Meerpohl J, Guyatt GH, Schünemann HJ; GRADE Working Group. GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks: a systematic and transparent approach to making well informed healthcare choices. 2: Clinical practice guidelines. BMJ. 2016, 353:i2089. doi: 10.1136/bmj.i2089.
Brouwers MC, Kho ME, Browman GP, Burgers JS, Cluzeau F, Feder G, Fervers B, Graham ID, Grimshaw J, Hanna SE, Littlejohns P, Makarski J, Zitzelsberger L; AGREE Next Steps Consortium. AGREE II: advancing guideline development, reporting and evaluation in healthcare. CMAJ 2010;182(18):E839-42. doi: 10.1503/cmaj.090449.
Hultcrantz M, Rind D, Akl EA, Treweek S, Mustafa RA, Iorio A, Alper BS, Meerpohl JJ, Murad MH, Ansari MT, Katikireddi SV, Östlund P, Tranæus S, Christensen R, Gartlehner G, Brozek J, Izcovich A, Schünemann H, Guyatt G. The GRADE Working Group clarifies the construct of certainty of evidence. J Clin Epidemiol. 2017;87:4-13. doi: 10.1016/j.jclinepi.2017.05.006.
Medisch Specialistische Richtlijnen 2.0 (2012). Adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwalitieit. http://richtlijnendatabase.nl/over_deze_site/over_richtlijnontwikkeling.html
Neumann I, Santesso N, Akl EA, Rind DM, Vandvik PO, Alonso-Coello P, Agoritsas T, Mustafa RA, Alexander PE, Schünemann H, Guyatt GH. A guide for health professionals to interpret and use recommendations in guidelines developed with the GRADE approach. J Clin Epidemiol. 2016;72:45-55. doi: 10.1016/j.jclinepi.2015.11.017.
Schünemann H, Brożek J, Guyatt G, GRADE handbook for grading quality of evidence and strength of recommendations. Updated October 2013. The GRADE Working Group, 2013. Available from http://gdt.guidelinedevelopment.org/central_prod/_design/client/handbook/handbook.html