Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor volwassen patiënten (≥18 jaar) met een amputatie(indicatie) ten gevolge van een vaatlijden, een tumor of trauma. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• De vooraf te verrichten onderzoeken, het beste amputatieniveau, het beste moment van opereren en het postoperatieve beleid
• De waarde van een psychosociale interventie
• De prothesevoorziening en het prothesevoorschrift
• De invulling van de looptraining
• De behandeling van fantoompijn
• De klinimetrie, met specifieke focus op de meetinstrumenten waarmee de loopvaardigheid en mobiliteit van patiënten in kaart kan worden gebracht
• De participatie van patiënten
• Organisatie van zorg, met focus op de organisatie van het pre-operatieve multidisciplinaire overleg en de samenwerking tussen revalidatieartsen en specialisten.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is ontwikkeld voor alle leden van de beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten die een amputatie (hebben) ondergaan en/of bij de protheseverstrekking.

Informatie voor patiënten

Een amputatie is de medische term voor het operatief wegnemen van een lichaamsdeel. Met de onderste extremiteiten van het lichaam worden de benen, vanaf de heupen tot aan de voeten, bedoeld. In Nederland worden per jaar ongeveer 3.300 operaties uitgevoerd waarbij (een deel van) een been wordt weggenomen. In ruim 95 procent van deze operaties is een probleem aan de bloedvaten de oorzaak. Prothesiologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het maken en verbeteren van kunstledematen. Een prothese/kunstbeen is een hulpmiddel dat (een deel van) de functie van een been kan vervangen na een amputatie.

Meer informatie over amputaties en protheses is te vinden op de website van de patiëntenvereniging:

https://kortermaarkrachtig.com/

Hiernaast is er Thuisarts informatie bij deze richtlijn ontwikkeld:

https://www.thuisarts.nl/amputatie-van-been/ik-krijg-amputatie-van-mijn-been

https://www.thuisarts.nl/amputatie-van-been/mijn-been-is-geamputeerd

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). De eerste versie van de richtlijn is verschenen in 2012. Aangezien er nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied waren geweest en er aanvullende vragen over de invulling van de revalidatie- en paramedische zorg volgend op de eerste prothesevoorziening waren, is er in 2018 een herzieningstraject gestart. Dit traject is in 2020 afgerond.

Tijdens het herzieningstraject bleek dat de aanbevelingen van een aantal modules uit 2012 nog up-to-date zijn. De geldigheid van de volgende modules is daarom verlengd:

• Indicatiecriteria amputatie.
• Informatie en voorlichting aan patiënten.

Bij de herziening in 2020 zijn tien nieuwe modules ontwikkeld, deze dienden ter vervanging van de overige modules uit 2012.

De herziening van de richtlijn in 2020 is uitgevoerd door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de revalidatiegeneeskunde, orthopedisch- en vaatchirurgen, anesthesiologen, specialisten ouderengeneeskunde, psychologen, fysiotherapeuten, orthopedisch instrumentmakers en de patiëntenvereniging Korter maar Krachtig.