Waar gaat deze richtlijn over?

Bij patiënten met afstaande oren staat de oorschelp af van het hoofd door een diepe concha en/of een onderontwikkelde antihelixplooi in het verder normaal aangelegde oorkraakbeen. Dit ontstaat door een variant in de aanhechting van de omringende spieren op het oor. Bij (chirurgische) correctie wordt het oorkraakbeen in de gewenste vorm geplooid en de oorschelp komt hierdoor dichter tegen het hoofd te staan.

Mensen met afwijkende oorschelpen kunnen een sociale last ervaren en zoeken hiervoor vaak hulp van een plastisch chirurg. Chirurgische behandeling wordt meestal uitgevoerd vanaf het zesde levensjaar, wanneer dit technisch beter uitvoerbaar is en het kind gemotiveerd de behandeling kan ondergaan. Meestal is het postoperatieve beloop ongecompliceerd, maar complicaties kunnen optreden. Bij volwassenen en oudere kinderen kan de ingreep goed onder plaatselijke verdoving worden verricht. Bij jongere kinderen gaat dit in de regel in een dagbehandeling onder narcose. De correctie van afstaande oren zit anno 2021 niet in het basispakket van de zorgverzekeringen, maar wel in de uitbreidingen hiervan; de ingreep wordt dan vaak alleen bij kinderen vergoed.

Deze richtlijn richt zich op de beste zorg voor patiënten met afstaande oren. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Indicatiestelling voor de correctie van afstaande oren
• De behandelmogelijkheden voor patiënten met afstaande oren
  • Kraakbeenbesparende technieken versus technieken waarbij het kraakbeen wordt ingesneden
  • Spalktherapie
  • Implantaat (Earfold)
• De postoperatieve zorg (hoofdverband)
• De organisatie van zorg

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bedoeld voor alle medisch specialisten die patiënten met afstaande oren behandelen, namelijk plastisch chirurgen, KNO-artsen, nurse practitioners en physician assistants. Daarnaast bevat deze richtlijn mogelijk waardevolle informatie voor patiënten.

Voor patiënten

Afstaande oren, ook wel flaporen genoemd, zijn het gevolg van een aangeboren vervorming van het kraakbeen van de oorschelp. Afstaande oren komen veel voor: ongeveer één op de twintig mensen heeft afstaande oren. Afstaande oren leveren geen lichamelijke klachten op en je kunt er goed mee horen. In sommige gevallen wordt het hebben ervan wel als hinderlijk ervaren, vooral doordat de aandacht er op gevestigd wordt. Het kan zorgen voor een emotionele belasting en een ondermijning van de zelfzekerheid. In dat geval bestaat de mogelijkheid tot operatieve oorcorrectie.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden op Thuisarts: [Link volgt]

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de plastische chirurgen en KNO-artsen. Er werd aandacht besteed aan het patiëntenperspectief door participatie van de stichting Kind & Ziekenhuis in de werkgroep. Daarnaast is de richtlijn ter commentaar opgestuurd naar de stichting Kind & Ziekenhuis en de Patiëntenfederatie Nederland.