Acute diverticulitis

Initiatief: NVVH Aantal modules: 24

Geen bedrust bij behandeling diverticulitis

Uitgangsvraag

Heeft bedrust een effect op het beloop van een acute diverticulitis coli?

Aanbeveling

De werkgroep is van mening dat er geen aanwijzingen zijn om bedrust te adviseren bij een acute, ongecompliceerde diverticulitis.

Overwegingen

Er werden bij deze uitgangsvraag geen overwegingen geformuleerd.

Onderbouwing

Bedrust wordt veelal gepropageerd bij een diverticulitis. Bij de ernstige zieke patiënt gebeurt dit vanzelf, over het mildere beloop is echter weinig bekend. Omdat bedrust nog vaak uit maakt van de behandeling van patiënten met een diverticulitis, is de huidige uitgangsvraag geformuleerd.

 

Er is geen onderzoek naar de waarde van bedrust bij de behandeling van een acute diverticulitis.

Geen bewijs

Er is geen literatuur gevonden over de invloed van bedrust op het beloop van (milde) diverticulitis.

Beoordelingsdatum en geldigheid

Laatst beoordeeld  : 03-02-2014

Voor het beoordelen van de actualiteit van deze richtlijn is de werkgroep niet in stand gehouden. Uiterlijk in 2023 bepaalt het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde of de modules van deze richtlijn nog actueel zijn. Op modulair niveau is een onderhoudsplan beschreven. Bij het opstellen van de richtlijn heeft de werkgroep per module een inschatting gemaakt over de maximale termijn waarop herbeoordeling moet plaatsvinden en eventuele aandachtspunten geformuleerd die van belang zijn bij een toekomstige herziening (update). De geldigheid van de richtlijn komt eerder te vervallen indien nieuwe ontwikkelingen aanleiding zijn een herzieningstraject te starten.

 

De Nederlandse Vereniging voor Heelkunde is regiehouder van deze richtlijn en eerstverantwoordelijke op het gebied van de actualiteitsbeoordeling van de richtlijn. De andere aan deze richtlijn deelnemende wetenschappelijke verenigingen of gebruikers van de richtlijn delen de verantwoordelijkheid en informeren de regiehouder over relevante ontwikkelingen binnen hun vakgebied.

Initiatief en autorisatie

Initiatief:
  • Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
Geautoriseerd door:
  • Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen
  • Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
  • Nederlandse Vereniging voor Radiologie

Algemene gegevens

De richtlijnontwikkeling werd ondersteund door het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (http://www.kennisinstituut.nl) en werd gefinancierd uit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS). Patiëntenparticipatie bij deze richtlijn werd mede gefinancierd uit de Kwaliteitsgelden Patiënten Consumenten (SKPC) binnen het programma KIDZ. De SKMS heeft geen enkele invloed gehad op de inhoud van de richtlijn.

Doel en doelgroep

Doel

Een richtlijn is een document met aanbevelingen ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering. In de conclusies wordt aangegeven wat de wetenschappelijke stand van zaken is. De aanbevelingen zijn gericht op het expliciteren van optimaal medisch handelen en zijn gebaseerd op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en overwegingen van de werkgroep.

Aan richtlijnen worden steeds meer eisen gesteld; ze moeten wetenschappelijk onderbouwd, transparant en bruikbaar zijn in de praktijk. Er is bij voorkeur inbreng door patiënten (patiëntenperspectief). Daarnaast is het belangrijk dat de beroepsgroepen die in de praktijk met de richtlijn werken, betrokken zijn bij de ontwikkeling en de richtlijn ook breed dragen (autoriseren).

 

Doelgroep

Deze richtlijn is geschreven voor alle leden van de beroepsgroepen die aan de ontwikkeling van de richtlijn hebben bijgedragen. Deze staan vermeld bij de samenstelling van de werkgroep.

Samenstelling werkgroep

Voor het ontwikkelen van de richtlijn is in 2009 een multidisciplinaire werkgroep ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van alle relevante specialismen wat betreft de diagnostiek en behandeling van acute diverticulitis van het colon.

De werkgroepleden waren door de wetenschappelijke verenigingen gemandateerd voor deelname aan deze werkgroep. De werkgroepleden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de integrale tekst van deze conceptrichtlijn.

  • Prof. dr. R.P. Bleichrodt, chirurg, Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen (VZ)
  • Dr. M.A. Boermeester, chirurg, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
  • Dr. R.J.F. Felt-Bersma, MDL-arts, VU Medisch Centrum, Amsterdam
  • Prof. dr. J. Stoker, radioloog, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
  • Prof. dr. G.J. van der Wilt, Health Technology Assessment, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen
  • Drs. C.S. Andeweg, chirurg, Ziekenhuis St. Jansdal, Harderwijk
  • Drs. N. de Korte, chirurg, Spaarne Ziekenhuis,  Hoofddorp
  • Dr. A.Verbon,Internist/Infectioloog, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam.
  • H. Smit, dietist/beleidsmedewerker, Nederlandse Vereniging van Diëtisten, Houten
  • Dr. M.A. Pols, senior adviseur, Orde van Medisch Specialisten, Utrecht
  • Drs. S.B. Muller-Ploeger, junior adviseur, Orde van Medisch Specialisten, Utrecht
  • Drs. M. Wessels, informatiespecialist, Orde van Medisch Specialisten, Utrecht

Belangenverklaringen

Hieronder is de gebruikte belangenverklaring toegevoegd. Negen werkgroepleden hebben verklaard in de afgelopen vijf jaar en/of gedurende de looptijd van het project geen belangen te hebben gehad die mogelijk kunnen interfereren met de besluitvorming in de werkgroep ten aanzien van de interpretatie van het wetenschappelijk bewijs en het opstellen van aanbevelingen. Individuele belangenverklaringen liggen ter inzage bij het secretariaat van de afdeling Ondersteuning Professionele Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten.

 

Verklaring omtrent mogelijke belangenverstrengeling en embargo met betrekking tot de richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling acute diverticulitis van het colon’ op initiatief van de ‘Nederlandse Vereniging voor Heelkunde’ ontwikkeld met ondersteuning van de afdeling Ondersteuning Professionele Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten

 

Utrecht, 24 november 2009

Betreft: Richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling acute diverticulitis van het colon’

 

Geachte heer, mevrouw,

In verband met uw deelname aan de ontwikkeling van de richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling acute diverticulitis van het colon’ vragen wij u bijgevoegde verklaring in te vullen.

In de wetenschappelijke wereld heerst sedert enkele jaren de opvatting dat belangenverstrengeling niet steeds valt te vermijden. De Orde van Medisch Specialisten vindt het derhalve van belang hierover openheid van zaken te geven.

U wordt daarom gevraagd op bijgaand formulier te vermelden of u in de laatste vijf jaar een (financieel ondersteunde) betrekking onderhield met commerciële bedrijven, organisaties of instellingen die in verband staan met het onderwerp van de richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling acute diverticulitis van het colon’. Hetgeen u in uw verklaring vermeldt zal bij het secretariaat van de afdeling Ondersteuning Professionele Kwaliteit van de Orde van Medisch Specialisten opvraagbaar zijn.

 

Embargo

Gedurende de richtlijnontwikkeling rust een embargo op de teksten van de conceptrichtlijn. Dit betekent dat het zonder schriftelijke toestemming van de opdrachtgever niet is toegestaan om passages uit de conceptrichtlijn, of de gehele conceptrichtlijn inclusief bijlagen zoals evidence-tabellen te verstrekken aan derden.

 

Ondergetekende verklaart zich door ondertekening akkoord met het bovenstaande.

..................................................................................................................................

(naam)

..................................................................................................................................

(plaats, datum) (handtekening)

 

Formulier belangenverklaring

Heeft u naar uw mening in de afgelopen vijf jaar en/of gedurende de looptijd van het project belangen die mogelijk kunnen interfereren met de besluitvorming in de werkgroep ten aanzien van de interpretatie van het wetenschappelijk bewijs en het opstellen van aanbevelingen?

Ja / Neen*

 

Zo ja, wilt u aangeven uit welke activiteiten deze belangen voortvloeien en welke organisaties/ bedrijven het betreft? Voorbeelden van activiteiten kunnen gevonden worden in consultatie/ advisering, (na)scholing / cursus en ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek.

1. ........................................................................................................................................................................

2. ........................................................................................................................................................................

3. ........................................................................................................................................................................

Bij meer dan deze drie vermeldingen graag een extra blad bijvoegen.

 

Ondergetekende verklaart bovenstaande informatie naar waarheid te hebben ingevuld en mutaties t.a.v. bovenstaande te vermelden aan de voorzitter en secretaris van de werkgroep: Betreft: richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling acute diverticulitis van het colon’

Naam: ...................................................................................................................................

Afgevaardigde namens: ...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

(plaats, datum) (handtekening)

 

 

Inbreng patiëntenperspectief

De werkgroep heeft uitgebreid stilgestaan bij het betrekken van patiënten bij de totstandkoming van de richlijn. Het bleek niet mogelijk een representatieve focusgroep samen te stellen vanwege de grote diversiteit in het beeld en het verloop van diverticulitis. Deelname van een patiëntenvertegenwoordiger in de werkgroep was niet mogelijk omdat een patientenvereniging ontbreekt en overkoepelende organisaties dit niet tot hun taak rekenen. Er zijn plannen ontwikkeld om een onderzoek te doen naar de kwaliteit van leven van patiënten die een acute diverticulitis hebben doorgemaakt, maar dat onderzoek is nog niet uitgevoerd.

Methode ontwikkeling

Evidence based

Implementatie

In de verschillende fasen van de richtlijnontwikkeling is geprobeerd rekening te houden met de implementatie van de richtlijn en de praktische uitvoerbaarheid van de aanbevelingen. Daarbij is uitdrukkelijk gelet op factoren die de invoering van de richtlijn in de praktijk kunnen bevorderen of belemmeren.

De richtlijn zal alleen beschikbaar zijn in een digitale versie en is/wordt verspreid onder alle relevante beroepsgroepen en ziekenhuizen (SEH’s en betrokken specialismen). Daarnaast is/wordt er een samenvatting van de richtlijn gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde en in tijdschriften van de deelnemende wetenschappelijke verenigingen. Ook is de richtlijn te downloaden vanaf de websites van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde.

Werkwijze

AGREE

Deze richtlijn is opgesteld conform de eisen vermeld in het rapport Medisch Specialistische Richtlijnen 2.0 van de adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwaliteit. Dit rapport is gebaseerd op het AGREE II instrument (Appraisal of Guidelines for Research & Evaluation II; Brouwers, 2010), dat een internationaal breed geaccepteerd instrument is. Voor een stap-voor-stap beschrijving hoe een evidence-based richtlijn tot stand komt wordt verwezen naar het stappenplan Ontwikkeling van Medisch Specialistische Richtlijnen van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.

 

Knelpuntenanalyse

Tijdens de voorbereidende fase inventariseerden de voorzitter van de werkgroep en de adviseur de knelpunten. Stakeholders zijn uitgenodigd voor een knelpuntenbijeenkomst (Invitational conference). Vanwege het lage aantal aanmeldingen (twee, NHG en ZN) is de bijeenkomst geannuleerd. Gevraagd is schriftelijk op het raamwerk te reageren. Daarop kwamen geen reacties.

 

De werkgroep beoordeelde de aanbevelingen uit de eerdere richtlijn (NVvH, 2014) op noodzaak tot revisie. Tevens zijn er knelpunten aangedragen vanuit een patiëntenfocusgroep. De werkgroep stelde vervolgens een long list met knelpunten op en prioriteerde de knelpunten op basis van: (1) klinische relevantie, (2) de beschikbaarheid van (nieuwe) evidence van hoge kwaliteit, (3) en de te verwachten impact op de kwaliteit van zorg, patiëntveiligheid en (macro)kosten.

 

Uitgangsvragen en uitkomstmaten

Op basis van de uitkomsten van de knelpuntenanalyse zijn door de voorzitter, arts-onderzoeker en de adviseur concept-uitgangsvragen opgesteld. Deze zijn met de werkgroep besproken waarna de werkgroep de definitieve uitgangsvragen heeft vastgesteld. Vervolgens inventariseerde de werkgroep per uitgangsvraag welke uitkomstmaten voor de patiënt relevant zijn, waarbij zowel naar gewenste als ongewenste effecten werd gekeken. De werkgroep waardeerde deze uitkomstmaten volgens hun relatieve belang bij de besluitvorming rondom aanbevelingen, als kritiek, belangrijk (maar niet kritiek) en onbelangrijk. Tevens definieerde de werkgroep tenminste voor de kritieke uitkomstmaten welke verschillen zij klinisch (patiënt) relevant vonden.

 

Strategie voor zoeken en selecteren van literatuur

Voor de afzonderlijke uitgangsvragen aan de hand van specifieke zoektermen gezocht naar gepubliceerde wetenschappelijke studies in (verschillende) elektronische databases. Tevens werd aanvullend gezocht naar studies aan de hand van de literatuurlijsten van de geselecteerde artikelen. In eerste instantie werd gezocht naar studies met de hoogste mate van bewijs. De adviseur of werkgroepleden selecteerden de via de zoekactie gevonden artikelen op basis van vooraf opgestelde selectiecriteria. De geselecteerde artikelen werden gebruikt om de uitgangsvraag te beantwoorden. De databases waarin is gezocht, de zoekstrategie en de gehanteerde selectiecriteria zijn te vinden in de module met desbetreffende uitgangsvraag. De zoekstrategie voor de oriënterende zoekactie en patiëntenperspectief zijn opgenomen onder aanverwante producten.

 

Kwaliteitsbeoordeling individuele studies

Individuele studies werden systematisch beoordeeld, op basis van op voorhand opgestelde methodologische kwaliteitscriteria, om zo het risico op vertekende studieresultaten (risk of bias) te kunnen inschatten. Deze beoordelingen kunt u vinden in de Risk of Bias (RoB) tabellen. De gebruikte RoB instrumenten zijn gevalideerde instrumenten die worden aanbevolen door de Cochrane Collaboration: AMSTAR – voor systematische reviews; Cochrane – voor gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek; ACROBAT-NRS – voor observationeel onderzoek; QUADAS II – voor diagnostisch onderzoek.

 

Samenvatten van de literatuur

De relevante onderzoeksgegevens van alle geselecteerde artikelen werden overzichtelijk weergegeven in evidence-tabellen. De belangrijkste bevindingen uit de literatuur werden beschreven in de samenvatting van de literatuur. Bij een voldoende aantal studies en overeenkomstigheid (homogeniteit) tussen de studies werden de gegevens ook kwantitatief samengevat (meta-analyse) met behulp van Review Manager 5.

 

Beoordelen van de kracht van het wetenschappelijke bewijs

A) Voor interventievragen (vragen over therapie of screening)

De kracht van het wetenschappelijke bewijs werd bepaald volgens de GRADE-methode. GRADE staat voor Grading Recommendations Assessment, Development and Evaluation (zie http://www.gradeworkinggroup.org/).

 

GRADE onderscheidt vier gradaties voor de kwaliteit van het wetenschappelijk bewijs: hoog, redelijk, laag en zeer laag. Deze gradaties verwijzen naar de mate van zekerheid die er bestaat over de literatuurconclusie (Schünemann, 2013).

 

GRADE

Definitie

Hoog

  • er is hoge zekerheid dat het ware effect van behandeling dichtbij het geschatte effect van behandeling ligt zoals vermeld in de literatuurconclusie;
  • het is zeer onwaarschijnlijk dat de literatuurconclusie verandert wanneer er resultaten van nieuw grootschalig onderzoek aan de literatuuranalyse worden toegevoegd.

Redelijk

  • er is redelijke zekerheid dat het ware effect van behandeling dichtbij het geschatte effect van behandeling ligt zoals vermeld in de literatuurconclusie;
  • het is mogelijk dat de conclusie verandert wanneer er resultaten van nieuw grootschalig onderzoek aan de literatuuranalyse worden toegevoegd.

Laag

  • er is lage zekerheid dat het ware effect van behandeling dichtbij het geschatte effect van behandeling ligt zoals vermeld in de literatuurconclusie;
  • er is een reële kans dat de conclusie verandert wanneer er resultaten van nieuw grootschalig onderzoek aan de literatuuranalyse worden toegevoegd.

Zeer laag

  • er is zeer lage zekerheid dat het ware effect van behandeling dichtbij het geschatte effect van behandeling ligt zoals vermeld in de literatuurconclusie;
  • de literatuurconclusie is zeer onzeker.

 

B) Voor vragen over diagnostische tests, schade of bijwerkingen, etiologie en prognose

De kracht van het wetenschappelijke bewijs werd eveneens bepaald volgens de GRADE-methode: GRADE-diagnostiek voor diagnostische vragen (Schünemann, 2008), en een generieke GRADE-methode voor vragen over schade of bijwerkingen, etiologie en prognose. In de gehanteerde generieke GRADE-methode werden de basisprincipes van de GRADE methodiek toegepast: het benoemen en prioriteren van de klinisch (patiënt) relevante uitkomstmaten, een systematische review per uitkomstmaat, en een beoordeling van bewijskracht op basis van de vijf GRADE criteria (startpunt hoog; downgraden voor risk of bias, inconsistentie, indirectheid, imprecisie, en publicatiebias).

 

Formuleren van de conclusies

Voor elke relevante uitkomstmaat werd het wetenschappelijk bewijs samengevat in een of meerdere literatuurconclusies waarbij het niveau van bewijs werd bepaald volgens de GRADE methodiek. De werkgroepleden maakten de balans op van elke interventie (overall conclusie). Bij het opmaken van de balans werden de gunstige en ongunstige effecten voor de patiënt afgewogen. De overall bewijskracht wordt bepaald door de laagste bewijskracht gevonden bij een van de kritieke uitkomstmaten. Bij complexe besluitvorming waarin naast de conclusies uit de systematische literatuuranalyse vele aanvullende argumenten (overwegingen) een rol spelen, werd afgezien van een overall conclusie. In dat geval werden de gunstige en ongunstige effecten van de interventies samen met alle aanvullende argumenten gewogen onder het kopje Overwegingen.

 

Overwegingen (van bewijs naar aanbeveling)

Om te komen tot een aanbeveling zijn naast (de kwaliteit van) het wetenschappelijke bewijs ook andere aspecten belangrijk en worden meegewogen, zoals de expertise van de werkgroepleden, de waarden en voorkeuren van de patiënt (patient values and preferences), kosten, beschikbaarheid van voorzieningen en organisatorische zaken. Deze aspecten worden, voor zover geen onderdeel van de literatuursamenvatting, vermeld en beoordeeld (gewogen) onder het kopje Overwegingen.

 

Formuleren van aanbevelingen

De aanbevelingen geven antwoord op de uitgangsvraag en zijn gebaseerd op het beschikbare wetenschappelijke bewijs en de belangrijkste overwegingen en een weging van de gunstige en ongunstige effecten van de relevante interventies. De kracht van het wetenschappelijk bewijs en het gewicht dat door de werkgroep wordt toegekend aan de overwegingen, bepalen samen de sterkte van de aanbeveling. Conform de GRADE-methodiek sluit een lage bewijskracht van conclusies in de systematische literatuuranalyse een sterke aanbeveling niet a priori uit, en zijn bij een hoge bewijskracht ook zwakke aanbevelingen mogelijk. De sterkte van de aanbeveling wordt altijd bepaald door weging van alle relevante argumenten tezamen.

 

Randvoorwaarden (Organisatie van zorg)

In de knelpuntenanalyse en bij de ontwikkeling van de richtlijn is expliciet rekening gehouden met de organisatie van zorg: alle aspecten die randvoorwaardelijk zijn voor het verlenen van zorg (zoals coördinatie, communicatie, (financiële) middelen, menskracht en infrastructuur). Randvoorwaarden die relevant zijn voor het beantwoorden van een specifieke uitgangsvraag maken onderdeel uit van de overwegingen bij de bewuste uitgangsvraag.

 

Indicatorontwikkeling

Gelijktijdig met het ontwikkelen van de conceptrichtlijn heeft de werkgroep overwogen om interne kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen om het toepassen van de richtlijn in de praktijk te volgen en te versterken. De werkgroep heeft besloten geen indicatoren te ontwikkelen bij de huidige richtlijn, omdat er of geen substantiële barrières konden worden geïdentificeerd die implementatie van de aanbeveling zouden kunnen bemoeilijken. Meer informatie over de methode van indicatorontwikkeling is op te vragen bij het Kennisinstituut van Medisch Specialisten (secretariaat@kennisinstituut.nl).

 

Kennislacunes

Tijdens de ontwikkeling van deze richtlijn is systematisch gezocht naar onderzoek waarvan de resultaten bijdragen aan een antwoord op de uitgangsvragen. Bij elke uitgangsvraag is door de werkgroep nagegaan of er (aanvullend) wetenschappelijk onderzoek gewenst is om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden. Een overzicht van de onderwerpen waarvoor (aanvullend) wetenschappelijk van belang wordt geacht, is als aanbeveling in de Kennislacunes beschreven (onder aanverwante producten).

 

Commentaar- en autorisatiefase

De conceptrichtlijn wordt aan de betrokken (wetenschappelijke) verenigingen en de Patiëntenfederatie Nederland voorgelegd ter commentaar. De commentaren worden verzameld en besproken met de werkgroep. Naar aanleiding van de commentaren zal de conceptrichtlijn aangepast worden en definitief vastgesteld door de werkgroep. De definitieve richtlijn wordt aan de deelnemende (wetenschappelijke) verenigingen en de Patiëntenfederatie Nederland voorgelegd voor autorisatie en door hen geautoriseerd dan wel geaccordeerd.

 

Literatuur

  • Brouwers MC, Kho ME, Browman GP, et al. AGREE Next Steps Consortium. AGREE II: advancing guideline development, reporting and evaluation in health care. CMAJ. 2010;182(18):E839-42. doi: 10.1503/cmaj.090449. Epub 2010 Jul 5. Review. PubMed PMID: 20603348.
  • Medisch Specialistische Richtlijnen 2.0. Adviescommissie Richtlijnen van de Raad Kwalitieit. https://richtlijnendatabase.nl/over_deze_site/richtlijnontwikkeling.html. 2012.
  • Schünemann H, Brożek J, Guyatt G, et al. GRADE handbook for grading quality of evidence and strength of recommendations. Updated October 2013. The GRADE Working Group. Available from http://gdt.guidelinedevelopment.org/central_prod/_design/client/handbook/handbook.html. 2013.
  • Schünemann HJ, Oxman AD, Brozek J, et al. Grading quality of evidence and strength of recommendations for diagnostic tests and strategies. BMJ. 2008;336(7653):1106-10. doi: 10.1136/bmj.39500.677199.AE. Erratum in: BMJ. 2008;336(7654). doi: 10.1136/bmj.a139. PubMed PMID: 18483053.
  • Ontwikkeling van Medisch Specialistische Richtlijnen: stappenplan. Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten.

Zoekverantwoording

Onderwerp

Database

Zoektermen

Aantal hits

natuurlijk beloop

Pubmed, EMBASE en Medline

“Diverticulitis” [MesH] OR “Diverticulitis, Colonic” [MeSH] AND

3403

“Natural history” [MesH]

0

“Natural history” vrije tekst

30

“Uncomplicated” vrije tekst

140

natuurlijke beloop immuungecompromitteerde patiënt

Pubmed, EMBASE en Medline,

vanaf 1960

“Diverticulitis” [MesH] OR “Diverticulitis, Colonic” [MeSH] AND

3403

“Young” vrije tekst

89

“Recurrence” [MesH]

203

“diabetes mellitus” [MesH]

7

“transplantation” [MesH]

0

“immunosuppression” [MesH]

10

“AIDS or HIV” [MesH]

0

“neoplasms” [MesH]

11

coloscopie

Pubmed, en EMBASE vanaf 1970

(“Diverticulitis” OR “diverticular disease”) and “colonoscopy”

679

(“Diverticulitis” OR “Diverticular disease”) AND (“Colon carcinoma” OR “colon cancer”)

1295

“Diverticulitis” OR “Diverticular disease” AND “IBD”

47

klinische en laboratorium parameters

Pubmed, EMBASE en Medline, vanaf januari 1980 t/m januari 2010

“Diverticulitis” [MesH] OR “Diverticulitis, Colonic” [MeSH] AND           

3403

Clinical parameters

20

beeldvorming

Pubmed, EMBASE, Medline en Cochrane database

Vanaf 1980

“Diverticulitis” [MesH] OR “Diverticulitis, Colonic” [MeSH] AND           

3403

“contrast enema”

78

“Ultrasonography” [MeSH] OR “ultrasonography”[subheading]

150

“Tomography, Spiral Computed” [MeSH] OR “Tomography, X-Ray Computed” [MeSH] OR “Tomography Scanners, X-Ray Computed” [Mesh]

360

“Magnetic Resonance Imaging” [Mesh] OR “Colonography, Computed Tomographic” [Mesh]

38

ongecomliceerde diverticulitis

hinchey 0 en 1a

Pubmed

 “uncomplicated diverticulitis” over de periode 2005- 2010, zonder verdere restricties.

88

antibiotica

Pubmed

 

PUBMED: ("Diverticulitis"[Mesh] OR "Diverticulitis, Colonic"[Mesh]) AND ("Anti-Bacterial Agents"[Mesh] OR "Anti-Bacterial Agents "[Pharmacological Action]))

221

EMBASE:

“Diverticulitis" AND "Anti-Bacterial Agents”

320

bedrust

Pubmed  vanaf 1975

(("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("intestines"[MeSH Terms] OR "intestines"[All Fields] OR "bowel"[All Fields]) AND ("rest"[MeSH Terms] OR "rest"[All Fields])) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("bed rest"[MeSH Terms] OR ("bed"[All Fields] AND "rest"[All Fields]) OR "bed rest"[All Fields] OR "bedrest"[All Fields]))

47

obesitas

Pubmed  vanaf 1975

(("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("overweight"[MeSH Terms] OR "overweight"[All Fields])) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND BMI[All Fields]) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND adipositas[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND adipositas[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND BMI[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND ("overweight"[MeSH Terms] OR "overweight"[All Fields]))

82

dieet, leefstijlregels, carentie en laxantia

Pubmed, januari 1975

3     Diverticulitis, Colonic/

2539

4     Diverticulitis, Colonic/dh [Diet Therapy]

20

6     Vegetables/

12845

7     Fruit/

17370

8     Starvation/

7807

9     Laxatives/

180

10     or/4-9

38245

11     3 and 10

33

12     diverticulitis.m_titl.

2120

13     "diverticula*".m_titl.

3377

14     12 or 13

5477

15     (diet* or fib* or probiotic* or vegetable* or fruit*).m_titl.

348532

16     14 and 15

60

17     11 or 16

86

18     (laxatives or starvation).ab,ti.

17993

19     3 or 14

6380

20     18 and 19

6

21     17 or 20

92

22     meta-analysis – zoekfilter

1

51     randomized controlled trial – zoekfilter

15

52     review

12

Gecompliceerde diverticulitis

Hinchey Ib en II

PubMed en Medline

 

"Diverticulitis, Colonic"[Mesh] en "Abscess"[Mesh:NoExp]

Limits: Humans, English, French, German, Dutch, All Adult: 19+ years, published in the last 20 years

62

Hinchey III en IV

PubMed en Medline

"Diverticulitis, Colonic/mortality"[Mesh]

Limits: Humans, English, French, German, Dutch, All Adult: 19+ years, published in the last 10 years

Series > 50 patiënten

31

"Diverticulitis, Colonic"[Mesh] AND "Intestinal Perforation"[Mesh]

Or the following keywords

Hinchey III, Hinchey 4, Diverticulitis and perforation

Limits: Humans, Clinical Trial, Meta-Analysis, Randomized Controlled Trial, English, French, German, Dutch, All Adult: 19+ years, published in the last 10 years

38

laparoscopische lavage en drainage

PubMed,  Medline en Cochrane:

1     Diverticulitis, Colonic

2643

2     diverticulitis.m_titl.

2269

3     "diverticula*".m_titl.

3527

4     1 or 2 or 3

6708

5     Laparoscopy

46168

6     Laparoscop*.ti.

40624

7     Surgical Procedures, Minimally Invasive

12635

8     5 or 6 or 7

66182

9     4 and 8

341

38    filter SR

10

40     limit 9 to (yr="1970 -Current" and (dutch or english or german))

295

64     filter RCT

 

65     "Acute Disease"

168652

66     acute.ti,ab.

701729

67     65 or 66

738434

71     Emergencies

31549

72     emergenc*.ti,ab.

170655

73     perforat*.ti,ab.

52874

74     71 or 72 or 73

233366

75     67 or 74

936453

76     40 and 75

100

77     Filter RCTs

10

78     exp epidemiologic studies/

1287845

79     76 and 78

43

80     41 or 77

17

81     79 not 80

36

'diverticulitis'/exp OR diverticulitis:ab,ti OR 'diverticular disease':ab,ti) AND ('laparoscopy'/exp OR 'laparoscopic surgery'/exp OR 'laparoscope'/exp OR 'minimally invasive surgery'/exp OR laparoscop*:ab,ti OR laparascop*:ab,ti OR (minimal*:ab,ti AND adj:ab,ti AND invasive:ab,ti)) AND ('acute disease'/exp OR 'emergency'/exp OR acute:ab,ti OR emergenc*:ab,ti OR 'colon perforation'/exp OR (perforat*:ab,ti AND [1970-2011]/py))

 

Filter SR (niet beperkt tot acuut) (17); Filter RCT(36); Major Clinical study (43)

 

voorkomen van recidief, antibiotica

Medline

Tussen januari 1966 en maart 2010

"Diverticulitis, Colonic"[Mesh] AND "Recurrence"[Mesh] AND "Therapeutics"[Mesh] 

 

 

EMBASE

Termen:  diverticulitis and recurrence and therapeutics.

 

CINAHL database

 (“Diverticulitis” AND “Recurrence” AND “Therapy”)

 

Cochrane database

Diverticular disease and recurrence.

Total 123

vezels

Medline

Tussen januari 1966 en november  2009

("Diverticulum, Colon"[Mesh]) AND (("Diet Therapy"[Mesh]) OR ("Dietary Fiber"[Mesh])).

 

EMBASE

diverticulosis and fiber diet.

 

CINAHL database

(MM "Diverticulum, Colon") AND (MM "Dietary Fiber") or (MM "Diet Therapy")).

 

Cochrane database

Diverticular disease and fiber diet.

Total 195

obesitas

Pubmed

(("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("overweight"[MeSH Terms] OR "overweight"[All Fields])) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND BMI[All Fields]) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND adipositas[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND adipositas[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND BMI[All Fields]) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND ("overweight"[MeSH Terms] OR "overweight"[All Fields]))

82

roken

Pubmed

( ("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("smoking"[MeSH Terms] OR "smoking"[All Fields]) ( ("diverticular disease"[MeSH Terms] OR "diverticular disease"[All Fields]) AND ("smoking"[MeSH Terms] OR "smoking"[All Fields])

26

lichamelijke inspanning

Pubmed  vanaf 1975

(("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("exercise"[MeSH Terms] OR "exercise"[All Fields] OR ("physical"[All Fields] AND "exercise"[All Fields]) OR "physical exercise"[All Fields])) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND ("exercise"[MeSH Terms] OR "exercise"[All Fields] OR ("physical"[All Fields] AND "exercise"[All Fields]) OR "physical exercise"[All Fields])) OR (("diverticulitis"[MeSH Terms] OR "diverticulitis"[All Fields]) AND ("physical therapy modalities"[MeSH Terms] OR ("physical"[All Fields] AND "therapy"[All Fields] AND "modalities"[All Fields]) OR "physical therapy modalities"[All Fields] OR "physiotherapy"[All Fields])) OR (("diverticulum"[MeSH Terms] OR "diverticulum"[All Fields] OR ("diverticular"[All Fields] AND "disease"[All Fields]) OR "diverticular disease"[All Fields]) AND ("physical therapy modalities"[MeSH Terms] OR ("physical"[All Fields] AND "therapy"[All Fields] AND "modalities"[All Fields]) OR "physical therapy modalities"[All Fields] OR "physiotherapy"[All Fields]))

38

indicatie voor operatie

Pubmed, EMBASE en Medline database. vanaf januari 1980

“Diverticulitis” [MesH] OR “Diverticulitis, Colonic” [MeSH] AND           

3403

Elective sigmoid resection

92

Elective colectomy

116

www.diverticulitis.nl

3D collaborative Group

 

Volgende:
Behandeling gecompliceerde diverticulitis