Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor kritisch zieke patiënten met (acute) nierinsufficiëntie die nierfunctievervangende therapie (renal replacement therapy, RRT) nodig hebben op de intensive care (IC). In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• de criteria om te starten met RRT;
• dosering van continue RRT;
• strategieën om filteroverleving te verbeteren;
• borging van continuïteit van RRT-behandeling en follow-up.

Op dit moment zijn er geen consistente criteria op basis waarvan besloten kan worden tot het staken van de RRT behandeling. Dit wordt in de module Startcriteria kort besproken. De inzet van RRT bij intoxicaties valt strikt genomen buiten de afbakening van de richtlijn. Omdat dit onderwerp ook niet binnen het domein van een andere richtlijn valt, wordt het in de module Dosering kort besproken.

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners in de tweede lijn die betrokken zijn bij de zorg voor volwassen kritisch zieke patiënten met (acute) nierinsufficiëntie die nierfunctievervangende therapie nodig hebben op de IC.

Voor patiënten

Bij acuut nierfalen werken de nieren plotseling niet goed meer (binnen enkele uren of dagen). In korte tijd word je erg ziek. Je maakt dan niet meer genoeg urine. Daardoor blijven afvalstoffen achter in het bloed. Met ernstig acuut nierfalen krijg je een vorm van nierfunctievervanging op de Intensive Care afdeling. Een kunstnier neemt de functie van de nieren 24 uur per dag over. Dat heet ook wel continue nierfunctievervangende therapie. Als de nieren zelf weer goed genoeg werken, stopt de behandeling. Een arts bepaalt elke dag of de behandeling nog nodig is. Hij of zij kijkt daarvoor naar het bloedonderzoek en urineonderzoek. Hoe lang de behandeling duurt, verschilt per patiënt. Bij sommige mensen is continue behandeling maar een paar dagen nodig. Bij andere mensen meerdere weken. Het kan ook zijn dat de nierfunctie niet herstelt. In dat geval is ook na IC-opname behandeling nodig in de vorm van hemodialyse welke 3 keer per week gedurende 3 tot 4 uur per dag uitgevoerd wordt op een dialyse afdeling of, minder vaak voorkomend, in de vorm van peritoneale dialyse hetgeen in de thuissituatie kan plaatsvinden.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de intensivisten, internisten en verpleegkundig specialisten. Er is aandacht besteed aan het patiëntperspectief door Nierpatiëntenvereniging Nederland te betrekken bij de knelpunteninventarisatie en IC Connect te betrekken bij de knelpunteninventarisatie en in de klankbordgroep. In de klankbordgroep zaten verder vertegenwoordigers vanuit de renal practitioners en de klinisch geriaters.