Waar gaat deze richtlijn over?

Deze richtlijn gaat over het belang van fysieke fitheid bij mensen met en na kanker. In deze richtlijn definiëren we fysieke fitheid als de combinatie van cardiorespiratoire fitheid en spierkracht. Op het moment dat deze richtlijn werd ontwikkeld, was er beperkt aandacht voor fysieke fitheid voor, tijdens en na het behandeltraject. Fysieke fitheid blijkt echter een belangrijke associatie te hebben met symptomen,  bijwerkingen, dagelijks functioneren, kwaliteit van leven en overleving. Lichamelijke inspanning kan de fysieke fitheid verhogen en is veelbelovend in het beperken van bijwerkingen van de kankerbehandeling en het bevorderen van herstel na de behandeling. Deze richtlijn beschrijft daarom:

• De associatie tussen fysieke fitheid en beweeggedrag en oncologische uitkomstmaten
• Screening en assessment van fysieke fitheid
• Het effect van trainingsprogramma’s op oncologische uitkomstmaten
• Inhoudelijke verschillen tussen beweegzorg, medisch specialistische beweegzorg en medisch specialistische revalidatie (MSR)
• Veilig trainen
• Effectief trainen
• Monitoren van fysieke fitheid en beweeggedrag
• Organisatie van zorg
• Praktische uitwerking met voorbeeld casuïstiek voor de diverse vormen van beweegzorg benoemd in deze richtlijn

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg rondom fysieke fitheid voor mensen met en na kanker, tot en met de nacontrole.

Voor patiënten

Veel mensen weten dat lichamelijke inspanning, bijvoorbeeld door te sporten, gezond is. Wanneer je kanker hebt, is dit zelfs nog belangrijker. Voldoende lichaamsbeweging zorgt ervoor dat je fysiek fitter wordt. Hierdoor kun je minder last hebben van bijwerkingen van de kankerbehandeling, en is er sneller herstel. Het is echter lang niet altijd eenvoudig omdat zowel ziekte als behandeling effect kan hebben op fysieke fitheid en op de mogelijkheid om lichamelijk in te spannen. Vaak is maatwerk nodig in de advisering voor bewegen afgestemd op beperkingen, mogelijkheden en trainbaarheid. In deze richtlijn beschrijven we hoe zorgverleners patiënten kunnen informeren en motiveren over fysieke inspanning voor, tijdens en na de kankerbehandeling.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de sportartsen, chirurgen, internisten, radiotherapeuten, revalidatieartsen, (oncologie)fysiotherapeuten, verpleegkundig specialisten en bewegingswetenschappers. Er werd aandacht besteed aan het patiëntperspectief door inbreng van de patiëntenvereniging Borstkankervereniging Nederland en een nabestaande op persoonlijke titel. Daarnaast is de richtlijn ter commentaar opgestuurd naar alle partijen betrokken in de (beweeg)zorg voor patiënten met kanker.