In Nederland heeft bijna 1 op de 6 kinderen tussen 4 en 18 jaar overgewicht (12%) of obesitas (4%).

Dit kan grote fysieke en psychosociale gevolgen hebben zowel in de kindertijd als op volwassen leeftijd. Het vandaag verschenen kinderdeel van de nieuwe richtlijn Overgewicht en obesitas bij volwassenen en kinderen beschrijft de diagnostiek, ondersteuning en zorg voor mensen met obesitas of overgewicht in combinatie met risicofactoren en/of co-morbiditeit. Het volwassenendeel van deze richtlijn verschijnt in het najaar van 2022.

Integrale aanpak
Obesitas is een chronische ziekte, waarbij behandeling de gevolgen van de ziekte kan verminderen of soms zelfs wegnemen. Daarom dient optimale diagnostiek, ondersteuning en zorg beschikbaar te zijn voor iedereen met obesitas of een hoog risico daarop. Obesitasrichtlijnen dragen hieraan bij. De kernboodschap van het kinderdeel van de richtlijn is dat het behandelaanbod dient aan te sluiten bij de wensen, behoeften en mogelijkheden van kind en gezin. Voorafgaand aan de behandeling, is het daarom belangrijk om inzicht te krijgen in niet alleen (bio)medische factoren, maar ook psychosociale factoren (kenmerken van het kind, het gezin en de context waarin zij leven) en leefstijlfactoren (voeding, bewegen en slapen). Op basis hiervan kan in samenspraak met kind en gezin worden bepaald wat kan helpen om de leefstijl, fysieke, psychische en sociale gezondheid en kwaliteit van leven van het kind te verbeteren.

In het kinderdeel van de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Diagnostiek
• Kenmerken van een succesvolle Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
• GLI versus één of twee losse componenten
• GLI op maat versus een vast GLI-programma
• Gezinsaanpak
• Voedingsinterventies
• Beweeginterventies
• Gedragsveranderingstechnieken
• Aanpakken psychosociale factoren versus GLI
• Praten over gewicht
• Optimale uitkomstmaten
• Organisatie van zorg
• Over de richtlijn

De richtlijn vervangt de oude richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij kinderen en volwassenen (2008) en de Zorgstandaard Obesitas (2010). Het kinderdeel van de richtlijn dient gebruikt te worden in combinatie met het Landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas (2018) en de Handreiking voor lokale initiatiefnemers en projectleiders (2021) en andere materialen voor beleid en praktijk die zijn ontwikkeld t.b.v. de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht (zie https://kindnaargezondergewicht.nl/). Dit betreffen onder meer materialen voor het meten en bespreken van psychosociale en leefstijlfactoren, inclusief gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, met kinderen en hun ouders/verzorgers.

Samenwerking
Het kinderdeel van de richtlijn is ontwikkeld op initiatief van Care for Obesity/Vrije Universiteit Amsterdam namens de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht, in samenwerking met het Partnerschap Overgewicht Nederland, Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, Nederlandse Internisten Vereniging, AJN Jeugdartsen Nederland, Beroepsvereniging Leefstijlcoaches Nederland, Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie/Nederlandse Vereniging voor Kinderfysiotherapie, Nederlands Huisartsen Genootschap, Nederlandse Vereniging van Diëtisten, Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen, Nederlandse Stichting Over Gewicht, Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën, Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. Het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten heeft het traject begeleid. De richtlijnontwikkeling werd gefinancierd door de Vrije Universiteit Amsterdam en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het kader van het Nationaal Preventieakkoord.

Bekijk de richtlijn.