Algemene inleiding

Aanleiding voor het maken van de richtlijn

Op het gebied van hoofd-halstumoren zijn in het verleden een drietal evidence-based richtlijnen gepubliceerd die qua methodologie, mate van bewijsvoering en actualiteit sterk varieerden. Dit betroffen de richtlijn mondholte- en orofarynxcarcinoom (2004), de herziene richtlijn larynxcarcinoom (2007) en de richtlijn hypofarynxcarcinoom (2010). Met name tussen de richtlijn hypofarynxcarcinoom en de richtijn larynxcarcinoom zat veel overlap in een aantal aanbevelingen, die eigenlijk ook gelden voor andere hoofd-halstumoren. Verder waren er in 2012 voor een aantal tumorsoorten binnen de hoofd-halsoncologie (bijvoorbeeld speekselkliertumoren en neus-neusbijholtetumoren) nog geen richtlijnen beschikbaar, maar wel dringend gewenst.

 

Dit heeft er toe geleid dat er behoefte is aan de ontwikkeling van een modulaire richtlijn voor hoofd-halstumoren in het algemeen, waarbij er zowel tumor specifieke onderwerpen alsook onderwerpen beschreven worden die voor alle hoofd-halstumoren gelden. Dit maakt de richtlijn beter beheersbaar en revisie op onderdelen mogelijk, zonder dat een veel kostbaarder en tijdsintensiever revisietraject gestart hoeft te worden dan wanneer voor meerdere tumor specifieke richtlijnen gekozen zal worden.

 

Daarnaast was de aanleiding voor de ontwikkeling van deze richtlijn hoofd-halstumoren dat zich in de afgelopen jaren een aantal belangrijke ontwikkelingen hebben plaatsgevonden, namelijk:

• ontwikkeling van minimaal invasieve chirurgie voor kleine stadia tumoren door endoscopische chirurgie en robotchirurgie;
• behandeling van gevorderde stadia met combinatie chemo-radiotherapie;
• toegenomen diagnostische mogelijkheden door schildwachtklierprocedure en PET scan;
• beschikbaar komen van targeted therapy.

 

Afbakening van de richtlijn

De richtlijn richt zich op diagnostiek, behandeling, ondersteunende zorg, follow-up en zorg voor patiënten met een hoofd-halstumor. Daarbij heeft de werkgroep zich beperkt tot de tumoren waarvoor reeds een richtlijn bestond, aangevuld met speekselkliercarcinoom, neuscarcinoom en neusbijholtecarcinoom. De insteek van de richtlijn is multidisciplinair en gericht op de derde lijn. De werkgroep heeft zich bij het herzien van de richtlijn beperkt tot de knelpunten in de huidige praktijk. Hierdoor zijn veel van de modules uit de oude richtlijnen komen te vervallen. Aanvankelijk werd gedacht dat sommige modules van de bestaande richtlijnen nog actueel waren. Echter, uit de commentaarfase bleek dat dit niet het geval was. Daarom dienen deze richtlijnen in een volgende fase alsnog te worden gereviseerd.