Kernaanbevelingen

Het identificeren van de kernaanbevelingen uit de Richtlijn Stoornissen in het gebruik van alcohol is als volgt aangepakt. 

Alle aanbevelingen uit de richtlijn zijn verzameld. De leden van de werkgroep hebben deze aanbevelingen beoordeeld op relevantie aan de hand van de volgende criteria:

• gezondheidswinst en/of het behandelingsresultaat van de patiënt (professionele kwaliteit);
• continuïteit en doelmatigheid van de geleverde zorg (organisatorische kwaliteit);
• begeleiding en ondersteuning van de patiënt (patiëntgerichte kwaliteit).

 

Deze beoordeling is op een schaal van 1 tot 9 (1 zeer weinig relevant en 9 is zeer relevant) gebeurd. De aanbevelingen met een gemiddelde score van 8 of hoger, in totaal negen, zijn als uitgangspunt genomen voor het bepalen van de kernaanbevelingen. Daarnaast is aan de werkgroepleden gevraagd een persoonlijke top-5 te maken van de meest relevante aanbevelingen. Hieruit zijn zes aanbevelingen geselecteerd die het vaakst tot een top-5 behoorden. Vier van de zes aanbevelingen hadden eveneens een gemiddelde score van 8 of hoger. De tien kernaanbevelingen uit de voorgaande procedure zijn hieronder weergegeven.

 

Kernaanbeveling 1

1. Langwerkende benzodiazepinen worden aanbevolen als middel van eerste keuze bij alcoholdetoxificatie. Bij ouderen en patiënten met een leverfunctiestoornis hebben kortwerkende benzodiazepinen de voorkeur.
2. Benzodiazepinen, in het bijzonder die met een lange werkingsduur, zijn middel van eerste keuze bij het voorkomen en behandelen van een onthoudingsdelier. Neuroleptica kunnen eventueel aanvullend toegepast worden wanneer er sprake is van agitatie en perceptuele stoornissen.

 

Kernaanbeveling 2

Motiverende gespreksvoering dient te worden ingezet bij alle psychosociale behandelingen van alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, ongeacht de ernst van de afhankelijkheid.

 

Kernaanbeveling 3

Zelfhulpmaterialen dienen ruim beschikbaar te worden gesteld.

 

Kernaanbeveling 4

Tricyclische antidepressiva worden niet als middel van eerste keus aanbevolen vanwege de potentieel serieuze interacties met alcohol, zoals cardiotoxiciteit en overdosering. Vanwege de geringe effecten van antidepressieve behandelingen op de alcoholconsumptie dienen er tevens specifieke psychosociale en farmacotherapeutische interventies gericht op de stoornis in het gebruik van alcohol te worden aangeboden.

 

Kernaanbeveling 5

Aanbevolen wordt om patiënten met een chronische stoornis in het gebruik van alcohol dagelijks 2dd 50 mg thiamine te laten gebruiken, in combinatie met vitamine B-complex. Tijdens detoxificatie van patiënten met een chronische stoornis in het gebruik van alcohol moet de dosering worden opgehoogd tot 300 mg per dag (in geval van tekenen van thiaminegebrek wordt verwezen naar de volgende aanbeveling).

 

Kernaanbeveling 6

Bij een verhoogd risico op een Wernicke-encephalopathie dient gedurende drie tot vijf dagen een behandeling met eenmaal daags 250 mg thiamine i.m. of i.v., in combinatie met (eenmaal daags oraal) vitamine B-complex forte en 500 mg vitamine C te worden ingezet.

Bij verdenking op een Wernicke-encephalopathie dient gedurende drie dagen een behandeling met driemaal daags 500 mg thiamine i.v. (langzaam, in 100 ml fysiologisch zout), in combinatie met (driemaal daags oraal) vitamine B-complex forte en 500 mg vitamine C te worden ingezet. Bij gebrek aan resultaat kan de behandeling na drie dagen worden gestaakt, en moet de diagnose worden heroverwogen. Bij klinische verbetering dient de behandeling na drie dagen te worden voortgezet zoals bij een verhoogd risico is aangegeven.

In alle gevallen moet ook diagnostiek worden verricht naar tekorten aan natrium, magnesium en fosfaat en moeten deze worden gecorrigeerd.

 

Kernaanbeveling 7

1. Patiënten met alcoholische levercirrose dient geadviseerd te worden het alcoholgebruik geheel te staken.
2. Patiënten met slokdarmvarices dienen met beta-adrenerge receptor blokkerende middelen behandeld te worden ook als ze nog nooit gebloed hebben.

 

Kernaanbeveling 8

Aan vrouwen die zwanger willen worden en hun partners moet geadviseerd worden geen alcoholhoudende drank te gebruiken.

 

Kernaanbeveling 9

Het wordt vrouwen die borstvoeding geven ontraden om alcohol te gebruiken. Het advies om bier te drinken met het oogmerk de moedermelkproductie te bevorderen moet als schadelijk worden beschouwd.

 

Kernaanbeveling 10

Huisartsen en andere eerstelijnswerkers dienen mensen met risicovol en schadelijk (excessief) alcoholgebruik op te sporen via casefinding en hun een korte interventie aan te bieden.