Definities Otitis Media bij kinderen

DEFINITIES - terminologie

      

 

Definities

 

Otitis media acuta (OMA) is een ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor en klachten en tekenen van een acute infectie. Een diagnose van OMA vereist:

1)    Anamnese

Recent en acuut ontstaan van klachten en/of verschijnselen van ontsteking van het middenoor en vocht in het middenoor. Dat wil zeggen:

a. lokale klachten:oorpijn;

b. systemische klachten: koorts, prikkelbaarheid, nachtelijke onrust.

2)    Lichamelijk onderzoek:

  1. De aanwezigheid van vocht in het middenoor, zoals geduid door:
    1. Bomberend trommelvlies;
    2. Verminderde beweeglijkheid of onbeweeglijkheid van het trommelvlies;
    3. Vloeistofspiegel achter het trommelvlies;
    4. Otorroe, en/of
  2. Ontsteking van het middenoor, zoals geduid door erytheem van het trommelvlies

 

Otitis media met effusie (OME) (synoniemen secretoire otitis media (SOM), lijmoor, slijmoor) is een ophoping van vocht in het middenoor zónder tekenen van een acute infectie.

 

Actieve chronische mucosale otitis media (ACMOM) (synoniem chronische suppuratieve otitis media (CSOM)) is een chronische ontsteking van het middenoor met een niet-intact trommelvlies, dat wil zeggen een perforatie of trommelvliesbuisje, en otorroe (loopoor) gedurende tenminste 2 weken

 

Recidiverende Otitis Media Acuta (rOMA): 3 episoden van OMA per half jaar of 4 episoden per jaar.

 

Persisterende Otitis Media met Effusie (pOME): OME langer dan 3 maanden bestaand.

 

Afwachtend beleid (‘watchfull waiting’): een strategie voor een medisch probleem, zoals Otitis Media, alwaar het geoorloofd is aan te kijken alvorens over te gaan tot medische interventie. Gedurende deze periode kunnen (evt.herhaalde) onderzoekingen  plaatsvinden.

In deze richtlijn betekent afwachtend beleid dus niet ‘niets doen’, en wordt onder medische interventie verstaan het plaatsen van trommelvliesbuisjes en/of het verrichten van een adenotomie. Tijdens ‘watchfull waiting’ kan naast het verrichten van (periodiek) onderzoek, ook medische interventie plaatsvinden zoals behandeling met met analgetica, antibiotica en/of andere medicamenteuze middelen.

 

 

 

Terminologie

 

Stemvorkproeven

Er zijn drie stemvorkproeven. Voor de proeven wordt een stemvork gebruikt van 512 Hz. De stemvork wordt aangeslagen op elleboog of knie en de boventonen worden uitgedoofd door de stemvork aan de basis dicht te knijpen.

 

De test van Rinne 

De aangeslagen stemvork wordt op het mastoïd geplaatst van de patiënt. Wanneer de patiënt de stemvork hoort, wordt deze vervolgens voor het oor gehouden. Gevraagd wordt of de patiënt de stemvork nu harder of zachter hoort. Normaal is dat de patiënt de stemvork harder hoort. De Rinne is dan positief. Wanneer de stemvork op het mastoid harder gehoord wordt dan voor het oor is de Rinne negatief. Er is dan een geleidingsverlies van tenminste 25 dB.

 

De test van Weber 

De aangeslagen stemvork wordt midden op het voorhoofd geplaatst. De patiënt wordt gevraagd aan te geven waar de stemvork gehoord wordt. Uitkomstmogelijkheden zijn: links, rechts, in het midden, ik hoor niks. Alleen een duidelijk links of rechts geeft informatie. Bij lateralisatie naar het besthorende oor is sprake van een perceptief gehoorsverlies in het slechthorende oor. Bij lateralisatie naar het slechthorende oor is sprake van een geleidingsverlies in het slechthorende oor.

 

De test van Schwabach 

De aangeslagen stemvork wordt op het mastoïd van de patiënt gezet. Wanneer de patiënt aangeeft dat de stemvork niet meer gehoord wordt, zet de arts de stemvork op zijn eigen mastoïd. De onderzoeker wordt wel geacht zelf een goed perceptief gehoor te hebben. Wanneer de onderzoeker de stemvork nog wel hoort, dan is de Schwabach verkort. Er bestaat dan een perceptief verlies bij de patiënt. Wanneer de onderzoeker de stemvork ook niet meer hoort is er geen perceptieverlies.

 

Oto-akoestische emissie

Bij een normaal werkend oor worden er kleine geluidssignaaltjes (emissies) opgewekt door het binnenoor, die meetbaar zijn met gevoelige apparatuur in de gehoorgang. Worden deze emissies bij een jong kind gemeten, dan is het vrijwel zeker dat het kind een goed gehoor heeft. Worden ze niet gevonden, dan kunnen moeilijk conclusies worden getrokken. Het betekent dan niet automatisch dat er sprake is van gehoorverlies. Oto-akoestische emissie bepaling kan een goede aanvulling zijn op observatieaudiometrie.

 

Otoscopie

Het bekijken van de uitwendige gehoorgang en trommelvlies met behulp van een handoto-scoop/oorspiegel.

 

 

 

Handotoscoop

Medisch instrument bestaande uit een handvat en een kop. De kop bevat een elektrisch lampje en een loep. Beide maken het mogelijk om met voldoende licht de inspectie te kunnen uitvoeren. Over de voorkant van de otoscoop kan een trechtervormig speculum worden geplaatst.

 

Pneumatische otoscopie

Het bekijken van de uitwendige gehoorgang en trommelvlies m.b.v. een pneumatische otoscoop

 

Pneumatische otoscoop

Otoscoop die is verbonden met een luchtpomp. Met behulp van deze luchtpomp kan de druk in de gehoorgang worden gevarieerd en daarmee de beweeglijkheid van het trommelvlies worden bepaald.

 

Otomicroscopie

Het bekijken van de uitwendige gehoorgang en trommelvlies met behulp van een microscoop.

 

Tympanometrie

Onderzoekstechniek waarbij men de compliantie van het trommelvlies meet. De compliantie is een maat voor de beweeglijkheid van het trommelvlies gemeten bij verschillende drukken in de uitwendige gehoorgang. Tympanogrammen kunnen worden geclassificeerd volgens de indeling van Jerger. Hierbij onderscheidt men 4 typen tympanogrammen:

 

Toonaudiometrie

Gehoortest die gebaseerd is op een subjectieve respons van de patient op zuivere tonen waarmee het gehoorniveau van een individu kan worden bepaald en daarmee de mate, soort en het type gehoorsverlies kan worden vastgesteld.

 

Akoustische reflectometrie

Onderzoekstechniek waarbij aan de hand van een analyse van geluid dat weerkaatst wordt door het trommelvlies bepaald wordt of er vocht in het middenoor aanwezig is. Geluid wordt aangeboden in de gehoorgang en met een gevoelige microfoon wordt de hoeveelheid weerkaatst geluid gemeten. Hoe meer geluid er weerkaatst wordt, des te groter is de kans dat er vocht in het middenoor aanwezig is.

 

 

Valsalva manoevre

De Valsalva manoeuvre is de poging lucht uit het lichaam te persen terwijl men de adem inhoudt. De Valsalva manoeuvre kan onderdeel zijn van een diagnostisch onderzoek en/of behandeling van een middenooraandoening zoals OME.