Implementatieplan

Inleiding

Dit implementatieplan is opgesteld ter bevordering van de implementatie van de modules Astma bij kinderen. Voor het opstellen van deze bijlage is een inventarisatie gedaan van de mogelijk bevorderende en belemmerende factoren voor het naleven van de aanbevelingen. Daarbij heeft de richtlijnwerkgroep een advies uitgebracht over het tijdspad voor implementatie, de daarvoor benodigde randvoorwaarden en de acties die voor verschillende partijen ondernomen dienen te worden.

Werkwijze

De werkgroep heeft per aanbeveling geïnventariseerd:

• per wanneer de aanbeveling overal geïmplementeerd moet kunnen zijn;

• de verwachtte impact van implementatie van de aanbeveling op de zorgkosten;

• randvoorwaarden om de aanbeveling te kunnen implementeren;

• mogelijk barrières om de aanbeveling te kunnen implementeren;

• mogelijke acties om de implementatie van de aanbeveling te bevorderen;

• verantwoordelijke partij voor de te ondernemen acties.

Voor iedere aanbeveling is nagedacht over de hierboven genoemde punten. Echter niet voor iedere aanbeveling kon ieder punt worden beantwoord. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen “sterk geformuleerde aanbevelingen” en “zwak geformuleerde aanbevelingen”. In het eerste geval doet de richtlijncommissie een duidelijke uitspraak over iets dat zeker wel of zeker niet gedaan moet worden. In het tweede geval wordt de aanbeveling minder zeker gesteld (bijvoorbeeld “Overweeg om …”) en wordt dus meer ruimte gelaten voor alternatieve opties. Voor “sterk geformuleerde aanbevelingen” zijn bovengenoemde punten in principe meer uitgewerkt dan voor de “zwak geformuleerde aanbevelingen”.

Implementatieplan

Aanbeveling

Tijdspad voor implementatie:
< 1 jaar,

1 tot 3 jaar of

> 3 jaar

Verwacht effect op kosten

Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)

Mogelijke barrières voor implementatie¹

Te ondernemen acties voor implementatie²

Verantwoordelijken voor acties³

Overige opmerkingen

Module Voorzetkamer of vernevelapparaat bij longaanval astma

Geef aan kinderen met een acute longaanval astma kortwerkende beta2-agonisten (SABA), zo nodig afwisselend of in combinatie met kortwerkende parasympaticolytica, (SAMA) via een dosis-aerosol met voorzetkamer of via verneveling.

Overweeg bronchusverwijders (SABA in combinatie met of afgewisseld met SAMA) in eerste instantie toe te dienen via een dosis-aerosol met voorzetkamer mits hiervoor de personele en materiele randvoorwaarden aanwezig zijn. Gebruik zo mogelijk de dosis-aerosol en voorzetkamer die de patiënt thuis gebruikt. Benut de opname voor goede instructie en begeleiding van inname van de bronchusverwijders.

1-3 jaar

Er lijkt een voordeel te zijn voor de voorzetkamer qua kosten. De hogere aanschafwaarde van de voorzetkamer wordt gecompenseerd door lagere medicijnkosten, kortere inzet van personeel en lager opname percentage.

Mogelijke verandering in werkwijze bij kinderen met een acute astma aanval.

Onvoldoende kennis van de richtlijn waardoor aanpassing van de werkwijze.

Het actief verspreiden van de richtlijn onder de beroepsgroepen die die kinderen met astma behandelen in de tweede lijn, zodat die kennis kunnen nemen van de te nemen stappen.

SEH-artsen (NVSHA) en verpleegkundigen (V&VN). Kinderlongartsen in consult op SEH (NVK-SKL)

Oude aanbeveling:

De klankbordgroep adviseert bij kinderen met acuut astma voor de toediening van luchtwegverwijders een leeftijdsadequate voorzetkamer te gebruiken met de juiste techniek (zie bijlage in richtlijn) (Nivo A1 / 1).

Module Voorzetkamer of vernevelapparaat bij longaanval astma

Overweeg toediening van bronchusverwijders (SABA+SAMA) via verneveling bij ernstige benauwdheid, bij benauwdheid die lang aanhoudt of onvoldoende reageert op toediening via dosis-aerosol met voorzetkamer.

1-3 jaar

Geen verwachte verandering in kosten.

Geen verandering in werkwijze.

Geen barrières.

Geen te ondernemen acties

SEH-artsen (NVSHA)

Oude aanbeveling

Redenen om in plaats van de voorzetkamer een zuurstofgedreven vernevelaar te gebruiken zijn:

ernstig of levensbedreigend astma
een persisterende lage zuurstofsaturatie < 94%

¹ Barrières kunnen zich bevinden op het niveau van de professional, op het niveau van de organisatie (het ziekenhuis) of op het niveau van het systeem (buiten het ziekenhuis). Denk bijvoorbeeld aan onenigheid in het land met betrekking tot de aanbeveling, onvoldoende motivatie of kennis bij de specialist, onvoldoende faciliteiten of personeel, nodige concentratie van zorg, kosten, slechte samenwerking tussen disciplines, nodige taakherschikking, etc.

² Denk aan acties die noodzakelijk zijn voor implementatie, maar ook acties die mogelijk zijn om de implementatie te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan controleren aanbeveling tijdens kwaliteitsvisitatie, publicatie van de richtlijn, ontwikkelen van implementatietools, informeren van ziekenhuisbestuurders, regelen van goede vergoeding voor een bepaald type behandeling, maken van samenwerkingsafspraken.

³ Wie de verantwoordelijkheden draagt voor implementatie van de aanbevelingen, zal tevens afhankelijk zijn van het niveau waarop zich barrières bevinden. Barrières op het niveau van de professional zullen vaak opgelost moeten worden door de beroepsvereniging. Barrières op het niveau van de organisatie zullen vaak onder verantwoordelijkheid van de ziekenhuisbestuurders vallen. Bij het oplossen van barrières op het niveau van het systeem zijn ook andere partijen, zoals de NZA en zorgverzekeraars, van belang.

Implementatietermijnen

Voor “sterk geformuleerde aanbevelingen” geldt dat zij zo spoedig mogelijk geïmplementeerd dienen te worden. Voor de meeste “sterk geformuleerde aanbevelingen” betekent dat dat zij komend jaar direct geïmplementeerd moeten worden en dat per 2025 dus iedereen aan deze aanbevelingen dient te voldoen.

Voor de volgende aanbevelingen dient echter een langer implementatietermijn van drie jaar, of 3-5 jaar aangehouden te worden, wat dus betekent dat per 2027 iedereen aan deze aanbevelingen dient te voldoen Bovenstaande aanbevelingen kunnen niet direct worden ingevoerd vanwege een gebrek aan middelen, expertise en/of juiste organisatie. Bij de resultaten van deze handelingen kan sprake zijn van een leercurve. Daarnaast is aanwezigheid van en afstemming tussen professionals en faciliteiten nodig om de handelingen op betrouwbare wijze te kunnen uitvoeren. De implementatie van bovenstaande aanbeveling kent daarom een langere implementatietermijn.

Impact op zorgkosten

Veel aanbevelingen brengen geen of nauwelijks gevolgen met zich mee voor de zorgkosten. Een aantal aanbevelingen doet dit echter wel. In onderstaande tabel wordt per module beschreven welke aanbevelingen een mogelijk effect met zich meebrengen op de zorgkosten en welk effect dit is.

Aanbeveling

Verwachtte impact op zorgkosten

Module Voorzetkamer of vernevelapparaat bij longaanval astma

Geef aan kinderen met een acute astma aanval kortwerkende beta2-agonisten (SABA), zo nodig afwisselend of in combinatie met kortwerkende parasympaticolytica, (SAMA) via een dosis-aerosol met voorzetkamer of via verneveling.

Overweeg bronchusverwijders (SABA+SAMA afgewisseld) in eerste instantie toe te dienen via een dosis-aerosol met voorzetkamer mits hiervoor de personele en materiele randvoorwaarden aanwezig zijn. Gebruik zo mogelijk de dosis-aerosol en voorzetkamer die de patiënt thuis gebruikt. Benut het SEH-verblijf of een eventuele opname voor goede instructie en begeleiding van inname van de bronchusverwijders.

Te ondernemen acties per partij

Hieronder wordt per partij toegelicht welke acties zij kunnen ondernemen om de implementatie van de richtlijn te bevorderen.

Alle direct betrokken wetenschappelijk verenigingen/beroepsorganisaties (NVALT, NVK, NVKNO, NvvA, NHG, V&VN, Longfonds en VND)

Bekend maken van de richtlijn onder de leden.
Publiciteit voor de richtlijn maken door over de richtlijn te publiceren in tijdschriften en te vertellen op congressen.
Ontwikkelen van gerichte bijscholing/trainingen, onder andere voor kinderlongartsen, Spoedeisende hulp artsen en kinderverpleegkundigen.
Ontwikkelen en aanpassen van patiënteninformatie/keuzehulpen.
Controleren van de toepassing van de aanbevelingen middels audits en de kwaliteitsvisitatie.
Gezamenlijk afspraken maken over en opstarten van continu modulair onderhoud van de richtlijn.

De lokale vakgroepen/individuele medisch professionals

Het bespreken van de aanbevelingen in de vakgroepsvergadering en lokale werkgroepen.
Het volgen van bijscholing die bij deze richtlijn ontwikkeld gaat worden.
Aanpassen lokale patiënteninformatie op grond van de materialen die door de verenigingen beschikbaar gesteld zullen worden.
Afstemmen en afspraken maken met andere betrokken disciplines om de toepassing van de aanbevelingen in de praktijk te borgen.

De systeemstakeholders (onder andere zorgverzekeraars, (koepelorganisaties van) ziekenhuisbestuurders, IGZ)

Ten aanzien van de financiering van de zorg voor kinderen met astma in de tweede lijn van het bestuur van de ziekenhuizen verwacht dat zij bereid zijn om de nodige investeringen te doen (zie hierboven bij impact op zorgkosten) om de aanbevelingen in deze richtlijn te kunnen implementeren. Daarnaast wordt van de bestuurders verwacht dat zij bij de betrokken medisch professionals nagaan op welke wijze zij kennis hebben genomen van de nieuwe richtlijn en deze toepassen in de praktijk.

Van zorgverzekeraars wordt verwacht dat zij de zorg die in deze richtlijn wordt voorgeschreven zullen vergoeden. De “sterk geformuleerde aanbevelingen” in deze richtlijn kunnen, na verloop van de aangegeven implementatietermijnen door zorgverzekeraars worden gebruikt voor de inkoop van zorg.

Het Kennisinstituut van Medisch Specialisten

Toevoegen van richtlijn aan richtlijnendatabase. Daarbij opnemen van dit implementatieplan op een voor alle partijen goed te vinden plaats.