Implementatieplan

Dit implementatie plan wordt nog verder aangevuld tijdens de commentaarfase omdat er parallel wordt gewerkt aan een uitgebreidere werkagenda voor de toekomst en implementatie van de generieke module en de verstandige keuzes.

Aanbeveling	Tijdspad voor implementatie: <1 jaar, 1-3 jaar of >3 jaar	Verwacht effect op kosten	Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)	Mogelijke barrières voor implementatie¹	Te ondernemen acties voor implementatie²	Verantwoordelijken voor acties³
Zorg voor een organisatiestructuur en ziekenhuisbreed opioïden programma gericht op postoperatieve en acute pijn patiënten met daarin tenminste de volgende elementen: Leg vast wie verantwoordelijk is voor de uitvoer van de verschillende elementen van het opioiden programma.	- <1 jaar	- geen	Afspraken over verantwoordelijkheden tussen voorschrijvers, anesthesiologen en ziekenhuisapothekers (en evt. andere betrokkenen)		Communicatie over generieke richtlijnmodule Op juiste plekken in RLDB plaatsen van de generieke module Ontwikkeling template voor lokale implementatie van ‘opioïden programma’. Borgen opioïden-programma via bv. visitatie-proces (evt. ook top down via NIAZ) Mogelijkheden verkennen voor toekomstig zorgevaluatie/ implementatieonderzoek	NVA NVA en Kennisinstuut Federatie Medisch Specialisten NVA Ziekenhuis-bestuurders NVA, andere betrokken WV-en. NVZ heeft aangegeven graag betrokken te worden bij een mogelijk toekomstig zorgevaluatie/ implementatieonderzoek
Standaard pijn-voorschrijfprotocollen	1-3 jaar	Zeer beperkt	Opname in de kwaliteitssystemen, om zo voor tijdige revisie/evaluatie in aanmwerking te kunnen komen.	Mogelijk ontbreken er voor sommige ingreep-typen standaard standaard pijn medicatieopdrachten	Overleg NVA en NVZA over VMO’s Doorontwikkeling van standaard pijn medicatieopdrachten	NVA en NVZA Relevante WV-en Ziekenhuis-bestuurders
Educatie van alle voorschrijvers van opioïden	1-3 jaar	Beperkt	Stimuleren van workplace-based learning	Eenmalige kosten (en tijd) voor opzetten educatie Onderhoud van educatie-programma	(Door)ontwikkelen E-learnings en klinische lessen (via samenwerking IVM)	NVA IVM Ziekenhuis-bestuurders
Voorlichting voor alle patiënten die een mogelijke indicatie hebben voor opiöiden voor operatieve patiënten en acute pijn patiënten	1-3 jaar	Beperkt	Geschikte materialen zijn beschikbaar en goed vindbaar	Tijd in spreekuur	Zo nodig, verder ontwikkelen van patiëntenvoorlichting en een (publieke) bewustwordingscampagne	NVA Kennisinstituut (thuisarts) Federatie Medisch specialisten (campagne)
Aandacht voor de verstandige keuzes (zie bijlage 1)	<1 jaar	geen	-	-	Communicatie over verstandige keuzes	NVA
5. Volg het afbouwschema volgens de Handreiking afbouw opioïden		geen	-	-	-	-
Behandel patiënten met chronische pijn met een indicatie voor behandeling met opioïden conform de zorgstandaard (link) en de leidraad chronische pijn (link volgt). Behandel oncologische patiënten met pijn met een indicatie voor behandeling met opioïden conform de richtlijn pijn bij kanker (link). Behandel palliatieve patiënten: met kanker en chronische pijn met een indicatie voor behandeling met opioïden conform de richtlijn pijn bij kanker (link) met gevorderde stadia van COPD of hartfalen en chronische pijn conform de richtlijn pijn bij gevorderde stadia van COPD of hartfalen (link).	<1 jaar	geen	-	-	-	-

Overweeg bij onvoldoende expertise bij chronische/oncologische/palliatieve pijn tijdig te verwijzen naar een specialistisch pijnteam (bijvoorbeeld de pijnpoli, palliatief team of revalidatiecentrum) of te overleggen met een pijnspecialist/pijnteam over patiënten met moeilijk behandelbare pijn	<1 jaar	geen	-	-	-	-

¹ Barrières kunnen zich bevinden op het niveau van de professional, op het niveau van de organisatie (het ziekenhuis) of op het niveau van het systeem (buiten het ziekenhuis). Denk bijvoorbeeld aan onenigheid in het land met betrekking tot de aanbeveling, onvoldoende motivatie of kennis bij de specialist, onvoldoende faciliteiten of personeel, nodige concentratie van zorg, kosten, slechte samenwerking tussen disciplines, nodige taakherschikking, etc.

² Denk aan acties die noodzakelijk zijn voor implementatie, maar ook acties die mogelijk zijn om de implementatie te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan controleren aanbeveling tijdens kwaliteitsvisitatie, publicatie van de richtlijn, ontwikkelen van implementatietools, informeren van ziekenhuisbestuurders, regelen van goede vergoeding voor een bepaald type behandeling, maken van samenwerkingsafspraken.

³ Wie de verantwoordelijkheden draagt voor implementatie van de aanbevelingen, zal tevens afhankelijk zijn van het niveau waarop zich barrières bevinden. Barrières op het niveau van de professional zullen vaak opgelost moeten worden door de beroepsvereniging. Barrières op het niveau van de organisatie zullen vaak onder verantwoordelijkheid van de ziekenhuisbestuurders vallen. Bij het oplossen van barrières op het niveau van het systeem zijn ook andere partijen, zoals de NZA en zorgverzekeraars, van belang.