Kennislacunes

Naam richtlijn

Langdurige klachten na COVID-19

Onderwerp

Waarde cognitiescreening na COVID-19

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Waarde cognitiescreening na COVID-19

Achtergrond

Het is belangrijk maar onduidelijk hoe een huisarts het best cognitieve klachten (zoals geheugen- of concentratiestoornissen) na COVID-19 in kaart kan brengen.

Trefwoorden

Cognitie, COVID-19, ‘brain fog’, concentratiestoornissen, geheugenstoornissen, screening

Onderzoeksvraag

P: Volwassenen met aanhoudende cognitieve klachten ≥ 4 weken na COVID-19

I: Cognitiescreening (bijvoorbeeld MoCa, TICS)

C: Standard care zonder cognitiescreening

O: Kwaliteit van leven, mate van ervaren objectieve en subjectieve cognitieve klachten, aantal doorverwijzingen, tevredenheid patiënt en huisarts

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

Plaatsbepaling cognitiescreening bij patiënten na COVID-19 met persisterend cognitieve klachten

Naam richtlijn

Onderwerp

Behandelopties vermoeidheid na COVID-19

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Behandelopties vermoeidheid na COVID-19

Achtergrond

Veel patiënten ervaren aanhoudende vermoeidheidsklachten na COVID-19. Tot op heden is er geen duidelijkheid over wat de meest effectieve interventies zijn bij deze groep patiënten. Voorbeelden van mogelijke interventies zijn (een combinatie van) fysieke training, energiemanagement en cognitieve gedragstherapie

Trefwoorden

Moeheid, COVID-19

Onderzoeksvraag

P: Volwassenen met persisterend vermoeidheidsklachten ≥ 4 weken na COVID-19

I: interventie A

C: Interventie B

O: mate van vermoeidheidsklachten (bv. middels Chalder fatigue scale [CFQ-11]), kwaliteit van leven, functionele status, patiënttevredenheid

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

De uitkomst van dit onderzoek kan duidelijkheid geven over de vraag of de betreffende interventie zinvol is om aan te raden.

Naam richtlijn

Onderwerp

Behandelopties dyspneu na COVID-19

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Behandelopties dyspneu na COVID-19

Achtergrond

Veel patiënten ervaren persisterend dyspneu na COVID-19. Tot op heden is er geen duidelijkheid over wat de meest effectieve interventies zijn bij deze groep patiënten.

Trefwoorden

Dyspneu, COVID-19

Onderzoeksvraag

P: Volwassenen met persisterend dyspneu ≥ 4 weken na COVID-19

I: interventie A

C: Interventie B/geen interventie/placebo

O: mate van dyspneu (bijvoorbeeld gemeten middels MRC dyspnoea scale), kwaliteit van leven, functionele status, terugkeer naar werk, patiënttevredenheid

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

De uitkomst van dit onderzoek kan duidelijkheid geven over of de betreffende interventie zinvol is om aan te raden in de huisartsenpraktijk.

Naam richtlijn

Onderwerp

Fysiek trainingsprogramma

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Fysiek trainingsprogramma

Achtergrond

Er is op dit moment weinig literatuur beschikbaar over de effectiviteit van een fysiek trainingsprogramma na COVID-19 ten opzichte van geen training. Gezien de breed gedragen opvatting dat fysieke training bij specifieke patiënten van meerwaarde kan zijn en gezien de huidige (2021) paramedische herstelzorgregeling waarbij patiënten fysio- en oefentherapie na COVID-19 vergoed krijgen, is het onwaarschijnlijk dat deze vraag in Nederland door middel van een RCT goed beantwoord kan worden. Het is wel mogelijk om te onderzoeken welke interventie de voorkeur heeft.

Trefwoorden

Fysieke training, COVID-19, fysiek functioneren, kwaliteit van leven, fysieke fitheid, terugkeer naar werk, vermoeidheid

Onderzoeksvraag

P: Volwassenen die COVID-19 hebben doorgemaakt en die ≥ 6 weken nog beperkingen ervaren in het dagelijks functioneren als gevolg van vermoeidheid bij fysieke inspanning, dyspneu bij fysieke inspanning, verminderde inspanningstolerantie, balansproblemen en/of verminderde spierkracht

I: Fysiek trainingsprogramma A

C: Fysiek trainingsprogramma B

O: Fysiek functioneren, kwaliteit van leven, fysieke fitheid (aerobe capaciteit), spierkracht, vermoeidheid, fysieke activiteit, adverse events (onder andere post-exertional malaise), terugkeer naar werk, patiënttevredenheid

Gewenst onderzoekontwerp

multicenter/cluster RCT

Verwacht effect op de richtlijn

De uitkomst van dit onderzoek kan richting geven aan de invulling van de fysieke training bij patiënten die COVID-19 hebben doorgemaakt.

Naam richtlijn

Onderwerp

Multidisciplinair overleg in de tweede lijn

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Multidisciplinair overleg in de tweede lijn

Achtergrond

Bij patiënten met aanhoudende klachten na COVID-19 bij wie de eerstelijnszorg niet voldoende effectief is kunnen er meerdere medisch specialisten en overige zorgprofessionals betrokken worden. Het is dan mogelijk van meerwaarde als deze professionals in een multidisciplinair overleg de diagnostiek, duiding van de klachten en behandeldoelen afstemmen.

Trefwoorden

Uitgangsvraag

Leidt een uitgebreid multidisciplinair assessment in de tweede lijn bij patiënten met COVID-19 bij wie eerstelijns behandeling niet voldoende effectief gebleken is tot lagere kosten en meer effectiviteit dan verwijzing voor monodisciplinaire diagnostiek en behandeling in de tweede lijn?

Gewenst onderzoekontwerp

Multicenter/cluster RCT, procesevaluatie, kwalitatief onderzoek

Verwacht effect op de richtlijn

De uitkomst van dit onderzoek kan richting geven aan de organisatie van zorgvraagstukken. Is een multidisciplinair overleg in de eerste lijn haalbaar en van meerwaarde? En zo ja, hoe zou dit overleg er het beste uit kunnen zien?

Naam richtlijn

Onderwerp

Arbeid

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Bevordering terugkeer naar werk

Achtergrond

Bij patiënten met COVID-19 is vaak sprake van ziekteverzuim, en een gedeelte van de patiënten zal door de aanhoudende klachten ook langdurig afwezig zijn van werk en/of opleiding. Er is meer inzicht nodig in hoe we de terugkeer naar werk kunnen stimuleren.

Trefwoorden

Arbeid, COVID-19

Onderzoeksvraag

P: Patiënten die ziek zijn gemeld in verband met aanhoudende klachten na COVID-19

I: Interventie(s) om de terugkeer naar werk te bevorderen, arbeidsrevalidatie

C: standaardzorg/overige interventies

O: Terugkeer naar werk (percentage dat terugkeert/ gemiddelde tijd tot terugkeer), productiviteit, kwaliteit van leven, kosten, fysiek activiteitenniveau, vermoeidheid

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

Waarschijnlijk zal het beantwoorden van vraag 1 de aanbevelingen uit deze richtlijn niet veranderen, maar het antwoord kan wel richting geven aan welke interventie de meeste potentie heeft. Beantwoording van vraag 2 kan ervoor zorgen dat de aanbeveling aangepast dient te worden en de huidige module moet worden herzien.

Naam richtlijn

Onderwerp

Behandelopties van reuk- en smaakproblemen

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Behandelopties van reukverlies

Achtergrond

Een klein gedeelte van de patiënten die COVID-19 hebben doorgemaakt, houdt reuk- en smaakverliesproblemen. Dit heeft bij sommige patiënten een sterk negatief effect op de kwaliteit van leven. Het is op dit moment onduidelijk hoe we deze problemen het beste kunnen behandelen.

Trefwoorden

Reuk- en smaakstoornissen, COVID-19

Onderzoeksvraag

P: Patiënten met aanhoudende reuk- en smaakstoornissen na het doormaken van COVID-19

I: Behandeling A

C: Behandeling B (placebo, standaardzorg)

O: Objectieve en subjectieve reukfunctie, adverse events, kwaliteit van leven, patiëntvoorkeuren

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

De resultaten van dit onderzoek zouden de aanbevelingen kunnen veranderen of bevestigen.

Naam richtlijn

Onderwerp

Pathofysiologie van aanhoudende klachten

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Pathofysiologie van aanhoudende klachten

Achtergrond

Een relatief klein percentage van de patiënten na doorgemaakte COVID-19 houdt klachten, ook als zij tijdens de acute fase niet ernstig ziek zijn geweest. Inmiddels gaat het absoluut gezien over een zeer grote groep patiënten. Het is onvoldoende duidelijk welk mechanisme deze aanhoudende klachten veroorzaakt en in stand houdt.

Trefwoorden

Pathofysiologie aanhoudende klachten COVID-19

Onderzoeksvraag

Waardoor worden de aanhoudende klachten na een SARS-CoV-2-infectie veroorzaakt? Waardoor blijven deze in stand?

Gewenst onderzoekontwerp

Etiologisch onderzoek

Verwacht effect op de richtlijn

Meer duidelijkheid over de pathofysiologie kan leiden tot gerichtere interventies, en op den duur tot duidelijkere en beter onderbouwde aanbevelingen.

Naam richtlijn

Onderwerp

Medisch specialistische revalidatie (MSR) en geriatrische revalidatiezorg (GRZ) bij patiënten die aanhoudende klachten houden na een SARS-CoV-2-infectie

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

MSR en GRZ bij aanhoudende klachten na COVID-19

Achtergrond

Een klein gedeelte van de patiënten houdt klachten, ook patiënten die tijdens de acute fase niet ernstig ziek zijn geweest. Mogelijk heeft een klein gedeelte van deze patiënten baat bij behandeling binnen de MSR of GRZ.

Trefwoorden

Medisch-specialistische revalidatie (MSR), geriatrische revalidatiezorg (GRZ), COVID-19 nazorg, aanhoudende klachten

Onderzoeksvraag

P: Patiënten na COVID-19 met aanhoudende klachten op meerdere domeinen, ondanks eerstelijnsbehandeling.

I: MSR en/of GRZ

C: Geen MSR en/of GRZ

O: Kwaliteit van leven, fysiek functioneren, angst, depressie, fysieke activiteit, terugkeer naar werk, tevredenheid patiënten, kosten, adverse events

Gewenst onderzoekontwerp

RCT

Verwacht effect op de richtlijn

Naam richtlijn

Onderwerp

Prevalentie van klachten

Publicatiedatum richtlijn

Maart 2022

Verkorte titel lacune

Prevalentie van klachten na SARS-CoV-2-infectie

Achtergrond

Een klein gedeelte van de patiënten die een SARS-CoV-2-infectie doormaken zal klachten blijven ervaren. Het is onduidelijk om hoeveel patiënten dit precies gaat, en wie deze personen zijn. De literatuur is hier niet eenduidig over.

Trefwoorden

Prevalentie, aanhoudende klachten, COVID-19

Uitgangsvraag

Hoeveel patiënten die COVID-19 hebben doorgemaakt houden aanhoudende klachten? Welke klachten hebben de meeste invloed op de kwaliteit van leven?

Gewenst onderzoekontwerp

Prospectief onderzoek

Verwacht effect op de richtlijn

We verwachten met meer gedetailleerde informatie over het voorkomen van de aanhoudende klachten de patiënten beter te kunnen voorlichten. De adviezen/aanbevelingen op dit gebied kunnen worden aangescherpt.