Implementatieplan

Aanbeveling	Tijdspad voor implementatie: < 1 jaar, 1 tot 3 jaar of > 3 jaar	Verwacht effect op kosten	Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)	Mogelijke barrières voor implementatie¹	Te ondernemen acties voor implementatie²	Verantwoordelijken voor acties³	Overige opmerkingen
Verwijs CNS patiënten met een kinderwens voor preconceptionele counseling [zie de module 2]. Een review van medicatie en het zo nodig aanpassen van (teratogene) medicatie moet onderdeel van de counseling zijn.	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG
Wijzig zo nodig immunosuppressiva afhankelijk van type middel minimaal 3 tot 6 maanden voorafgaand aan de poging tot conceptie teneinde de effectiviteit hiervan te kunnen evalueren en het risico op teratogeniciteit te minimaliseren.	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG
Schrijf bij patiënten met een zwangerschapswens de noodzakelijke immunosuppressiva in de laagst mogelijk effectieve dosering voor, afhankelijk van type middel reeds preconceptioneel of pas tijdens de zwangerschap.	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG
Overweeg biologicals alleen preconcepioneel en tijdens de zwangerschap voor te schrijven indien er geen andere effectieve behandeling van maternale ziekte met veilig bevonden medicatie beschikbaar is en alleen in een centrum met expertise van CNS, immuunsuppressie en zwangerschap. Voor de meeste biologicals geldt dat data over mogelijke nadelige effecten voor de foetus bij gebruik preconceptioneel en tijdens zwangerschap bij vrouwen grotendeels of volledig ontbreken en dat er helemaal geen data zijn over veiligheid bij gebruik door de mannelijke partner. Voor de meest recente aanbevelingen verwijzen wij naar de conceptrichtlijn biologicals en zwangerschap [hyperlink volgt]. Vrijwel alle biologicals kunnen tijdens borstvoeding zonder risico voor de neonaat toegediend worden.	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG
Verricht na blootstelling van moeder aan immunosuppressiva laagdrempelig een bloedbeeld met leukocytendifferentiatie bij de neonaat en wees alert op mogelijke neutropenie omdat studies naar lange termijn effecten op de gezondheid van het kind na expositie aan immunosuppressiva in de zwangerschap schaars en van lage kwaliteit zijn.	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG
Vermijd bij de neonaat, waarvan de moeder na 22 weken zwangerschap is blootgesteld aan biologicals, zo mogelijk in de eerste 12 maanden postnataal vaccinatie met een levend verzwakt vaccin wegens mogelijke immuunsuppressie van het kind. Voor de meest recente aanbevelingen verwijzen wij naar de richtlijn biologicals en zwangerschap (hyperlink) en het RIVM (hyperlink).	1-3 jaar	Onduidelijk	Organisatie samenwerking tweede en derde lijn, kennis van richtlijn	Gebrek aan kennis	Verspreiding richtlijn	NIV en NVOG

¹ Barriëres kunnen zich bevinden op het niveau van de professional, op het niveau van de organisatie (het ziekenhuis) of op het niveau van het systeem (buiten het ziekenhuis). Denk bijvoorbeeld aan onenigheid in het land met betrekking tot de aanbeveling, onvoldoende motivatie of kennis bij de specialist, onvoldoende faciliteiten of personeel, nodige concentratie van zorg, kosten, slechte samenwerking tussen disciplines, nodige taakherschikking, et cetera.

² Denk aan acties die noodzakelijk zijn voor implementatie, maar ook acties die mogelijk zijn om de implementatie te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan controleren aanbeveling tijdens kwaliteitsvisitatie, publicatie van de richtlijn, ontwikkelen van implementatietools, informeren van ziekenhuisbestuurders, regelen van goede vergoeding voor een bepaald type behandeling, maken van samenwerkingsafspraken.

³ Wie de verantwoordelijkheden draagt voor implementatie van de aanbevelingen, zal tevens afhankelijk zijn van het niveau waarop zich barrières bevinden. Barrières op het niveau van de professional zullen vaak opgelost moeten worden door de beroepsvereniging. Barrières op het niveau van de organisatie zullen vaak onder verantwoordelijkheid van de ziekenhuisbestuurders vallen. Bij het oplossen van barrières op het niveau van het systeem zijn ook andere partijen, zoals de NZA en zorgverzekeraars, van belang.