Implementatieplan

Aanbeveling

Tijdspad voor implementatie:

< 1 jaar,

1 tot3 jaar of

> 3 jaar

Verwacht effect op kosten

Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)

Mogelijke barrières voor implementatie

Te ondernemen acties voor implementatie

Verantwoordelijken voor acties

Geef bij ernstige slikstoornissen tijdig uitleg over de optie om sondevoeding te gebruiken en de mogelijkheid om daarnaast nog te eten en drinken. Bespreek de risico’s met de patiënt van het blijven eten en drinken, wanneer het slikken niet meer veilig is.

Wees alert op mogelijke gevolgen/complicaties bij slikproblemen zoals (aspiratie)pneumonieën.

Wees alert op ondervoeding en inventariseer hoeveel moeite het de patiënt kost om tot volwaardige intake te komen.

< 1 jaar.

Geen of beperkt als de aanbeveling leidt tot het eerder gebruiken van sondevoeding en doorverwijzingen.

 -

-

-

Logopedisten, diëtisten, MS-verpleegkundige, neurologen, revalidatieartsen, specialist ouderengeneeskunde.

Voor verwijzers:

Overweeg om patiënten met MS-gerelateerde slikproblemen te verwijzen naar een logopedist, die affiniteit heeft met de aandoening, lid is van een netwerk voor neurologische aandoeningen en gerelateerde scholing heeft gevolgd.

Verwijs naar de diëtist bij slikklachten, bij (dreigende) ondervoeding en/of wanneer de voedingsconsistentie aangepast dient te worden, zodat beoordeling van de voedingstoestand plaats kan vinden en adviezen omtrent een gevarieerde en volwaardige voeding passend binnen de consistentieadviezen die zijn opgesteld door de logopedist gegeven kunnen worden.

1 tot -3 jaar.

Geen

Voldoende verwijsmogelijkheden naar een logopedist bekend met centraal neurologische aandoeningen.

-

Samenwerking met logopedist bekend met centraal neurologische aandoeningen, of een logopedist die wel samen kan werken met een gespecialiseerd centrum of MS netwerk.

Revalidatieartsen, neurologen, specialist ouderengeneeskunde

Voor logopedisten:

Overweeg daar waar geen MS-specifieke kennis voorhanden is, samen te werken met gespecialiseerde centra of MS netwerken.

Betrek andere disciplines (bijvoorbeeld psycholoog, fysiotherapeut en/of ergotherapeut) bij de behandeling.

Gebruik bij voorkeur een objectief slikonderzoek als ‘flexibele endoscopische evaluatie van het slikken’(EES) of slikvideo om de aard en ernst van de slikproblemen vast te stellen.

Pas compensatiestrategieën toe en pas voedingsconsistenties aan zoals beschreven in de richtlijn Orofaryngeale dysfagie.

Overweeg hiernaast een functiegericht sliktrainingsprogramma indien men verwacht dat er herstel mogelijk is en de patiënt in staat is intensief te oefenen (cognitief en fysiek). Zie ook de richtlijn Orofaryngeale dysfagie.

Monitor of de behandeling effect heeft, en niet tot (toenemende) vermoeidheid leidt.

Geef voorlichting en praktische adviezen aan de patiënt en diens naasten/systeem om de therapietrouw te verbeteren.

1 tot 3 jaar.

Geen

Voldoende toegang tot MS specifieke kennis door de logopedist die niet bekend is met centraal neurologische aandoeningen.

-

Gespecialiseerde centra en/of MS netwerken moeten openstaan voor vragen vanuit logopedisten die minder/niet bekend zijn met centraal neurologische aandoeningen.

Logopedisten in gespecialiseerde centra en/of MS netwerken.

Logopedisten

Voor diëtisten:

Behandel ondervoeding door het handhaven/verbeteren van de voedingstoestand en/of het voorkomen van verdere verslechtering van de voedingstoestand. Overleg met de logopedist over consistentieaanpassing en pas daar het advies op aan.

< 1 jaar, deze aanbeveling wordt al veel gevolgd.

Geen

-

-

-

Diëtisten